No ũtũelesye ĩũlũ wa mũeele waku?

Nasyaĩwe Italy mwaka wa 1943. Nĩ na imwana na eĩtu ala tũsyaanĩw’e twĩanĩe o kĩsionĩ kĩnini vala ĩthe witũ wathũkũmaa e vundi wa mbwaũ na mũĩmi. Asyai maitũ matũeie twĩthĩwe twĩ andũ aseo ma Katholeki.

Nĩ kyaũ kyatumie wenda kũtw’ĩka mũthembi?

Nĩ o kamwana nĩnendete mũno kwĩthukĩĩsya athembi kanisanĩ. Neew’aa ndyendeew’a mũno nĩ mũneenele woo na maũndũ ala meekaa. Na kwoou nenda vyũ kwĩsa kũtw’ĩka mũthembi. Yĩla navikisye myaka 13, inyia wakwa nĩwandwaie sukulu ya kũkoma vala imwana syamanyĩaw’a maũndũ maingĩ ethĩwa nĩsyĩkwenda kwĩsa kũtw’ĩka athembi.

Nĩmwasomaa Mbivilia mũendeee na masomo asu?

Aiee. Nĩ na myaka 15 mwalimũ ũmwe nĩwanengie ĩvuku yaĩ na Mavuku ma Ũvoo Mũseo ala maeleetye ngewa ya Yesũ na ũtavany’a wake, na nayĩsomie mavinda kauta. Nĩ na myaka 18 nĩnaendie yunivasĩtĩ sya maũndũ ma ndĩni ku Lomi, ila syĩthĩawa siũngamĩwe nĩ Pope. Nasomie Kĩlatinĩ, Kĩkiliki, maũndũ ma isitoli, philosophy, psychology, na theology. O na kau nĩtwatũngĩlĩĩlaa mĩsoa ya Mbivilia na tũyĩthukĩĩsya ĩisomwa Wakyumwa yĩla twai kanisa, ndineena ũla w’o, tũyeemanyĩasya Mbivilia.

Nĩwesie kũtw’ĩka mwalimũ. Wĩa waku wakonetye kyaũ?

Wĩa wakwa ũla mũnene waĩ kũũngamĩa maũndũ. Ĩndĩ mavindanĩ amwe nĩnasomethasya mĩao ĩla yatwiwe ũmbanonĩ wa Second Vatican Council.

Nĩkĩ wambĩĩe kwĩthĩwa na nzika na kanisa?

Ve maũndũ atatũ ala neew’aa mainthĩny’a. Ndĩni nĩyeelikasya maũndũnĩ ma siasa. Ala matongoetye vamwe na ala mathũkũmaa ĩkanisanĩ, mayaĩ na mwĩkalĩle mũtheu o na vanini. Na momanyĩsyo amwe ma ndĩni ya Katholeki ndyonaa maĩlĩte. Kwa ngelekany’o, Ngai wĩ wendo atonya kũthĩny’a andũ ata tene na tene ĩtina wa kĩkw’ũ? O na ĩngĩ, we Ngai nĩwendaa tũtũngĩlĩĩlae mboya mavinda maingĩ tũtũmĩĩte ndasivii? *

Na weekie ata?

Nĩnavoyie nĩĩĩte mũno nĩ kana nĩmanye kĩla naĩlĩte kwĩka. O na ĩngĩ nĩnathooie Mbivilia ya Katholeki ĩla yĩtawa Jerusalem Bible, ĩla yaĩ ĩnaumw’a kwa kĩthyomo kya Kĩlatinĩ, na nambĩĩa kũmĩsoma. Na ĩndĩ Wakyumwa ũmwe kwakya ndivanga ngũa syakwa ĩtina wa Misa, aũme elĩ nĩmanthokeie vala twekalaa. Mambĩie kana mo nĩ Ngũsĩ sya Yeova. Kwa ĩsaa yĩmwe na kĩndũ, nĩtwaneeneie Mbivilia ndyenda kũmanya ĩmanyĩasya ata ĩũlũ wa ũndũ mũndũ ũtonya kũmanya ndĩni ĩla ya w’o.

Ĩtina wa kũthokewa weewie ata?

Nĩnendeeiw’e mũno nĩ ũndũ maeleasya Mbivilia mate na nzika, na ũndũ mambonisye mĩsoa ĩmwe nthĩnĩ wa ĩla Mbivilia ya Katholeki naĩ nayo, o na mate kũng’ang’ana. Ĩtina nĩnambĩĩie kwĩmanyĩsya na mũndũũme ũngĩ waĩ Ngũsĩ weetawa Mario. Aĩ na wũmĩĩsyo na aĩ mũĩkĩĩku, nũndũ kĩla Wathanthatũ saa itatũ kwakya, kwĩthĩwe kwĩ mbua kana syũa, weew’aa avinyĩĩa ngengele ya vala twekalaa.

Athembi ala angĩ maasyaa ata moona ũithokewa?

Nĩnamathokasya yĩla tũkwĩmanyĩsya Mbivilia, ĩndĩ vai ũmwe woosaa ũndũ ũsu kwa ũito. Ĩndĩ nyie natanĩaa mũno. Neemanyĩasya maũndũ maseo mũno ta, nĩkĩ Ngai ũekete ũthũku na mathĩna maendeee, na ũndũ ũsu nĩwanthĩnĩtye kwa ĩvinda ĩasa.

Anene menyu nĩmatatie kũũsiĩĩa ũeke kwĩmanyĩsya Mbivilia?

Mwaka wa 1975, nĩnaendie Lomi mavinda kauta nĩ kana nĩmaelesye mawoni makwa. Anene maitũ nĩmatatie kũvĩndũa mosũanĩo makwa ĩndĩ vai ũmwe waatũmĩa Mbivilia. Ĩndĩ mũthya, Matukũ 9, Mwei wa 1, Mwaka wa 1976, nĩnaandĩkie valũa Lomi nĩmaeleetye kana ndiendeea kwĩthĩwa wa ndĩni ya Katholeki. Ĩtina wa mĩthenya ĩlĩ, nĩnaumie vala twekalaa, na noosa ngalĩ ya mwaki nĩ kana nĩthi ũmbanonĩ wakwa wa mbee wa Ngũsĩ sya Yeova, na waĩ ũmbano mũnene ũla andũ kuma ikundinĩ syĩana ũna mookĩte. Kĩla kĩndũ kyaĩ kĩvathũkany’o vyũ na kĩla namanyĩĩte! Kĩla Ngũsĩ yaĩ na Mbivilia na mamĩsomaa maatĩanĩe na ala maumasya maũvoo, ala maneeneaa maũndũ me kĩvathũkany’o.

Andũ maku ma mũsyĩ maisye ata ĩũlũ wa ũndũ ũsu?

Aingĩ moo meewie woo mũno na nĩmambĩngaa. Ĩndĩ nesa kũmanya kana mwanake ũmwe mũinawa nĩweemanyĩasya Mbivilia na Ngũsĩ sya Yeova e Lombardy, kĩsio kĩ ngalĩ ya ĩũlũ ya Italy. Kwoou nĩnaendie kũla waĩ, na Ngũsĩ sya kũu syandetheesya kũmantha wĩa na vandũ va kwĩkala. Ĩtina mwaka ũsu ũte mũthelu, nĩnavatisiwe natw’ĩka ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova.

Nĩwĩlilaa nũndũ wa ũtwi ũsu weekie?

Ndyĩlilaa o na vanini! Ũmũnthĩ nĩw’aa nĩ vakuvĩ mũno na Ngai nũndũ kĩla nĩsĩ ĩũlũ wake kyumĩte Mbivilianĩ, ĩndĩ kĩyumanĩte na momanyĩsyo ma andũ kana syĩthĩo sya ndĩni. Na nĩndonya kũmanyĩsya angĩ nde na nzika, na kuma ngoonĩ.