1, 2. (a) Nyig lok me leb Ibru ma gonye ni deyo-ni pire tek lakwene? (b) Lapeny mene ma wabinyamogi ipwony man?

 GIN ango ma bino i wii ka iwinyo nyig lok man ni “deyo”? Tika itamo pi ginacweya ma gimwonya adada? (Jab. 19:1) Tika itamo pi pak ki deyo ma kimiyo bot ngat ma olony, ryek, nyo ocobo jami mabeco mapol? I Ginacoya, “deyo” i leb Ibru pol kare te lokke gonye ni gin mapek. I kare macon​—cente ma nyige onongo kiyubo ki ryal nyo jabu​—ma ka ce pek, ci wele bene bedo lamal. Nyig lok ma kibedo ka tic kwedgi me nyuto pek pa gin moni kicako tic kwede me lok i kom jami ma rwomgi lamal, mwonya, nyo dit.

² Gin ango ma Lubanga mito ki bot dano kadi bed kero, rwom, nyo nying maber ma ngat moni tye kwede gudo cwinywa? Ginacoya loko i kom deyo ma Lubanga miyo bot dano. Me lapore, Carolok 22:4 wacci: “Bakacic ma dano limo pi bedo ki mwolo ki pi lworo Rwot [Jehovah], en aye lwak lonyo mapol, woro [deyo] kacel ki kwo.” Ki dok lapwonnye Yakobo ocoyo ni: “Wumwolle kenwu i nyim Rwot [Jehovah], ci en bitingowu malo.” (Yak. 4:10) Deyo ango ma Jehovah miyo bot dano? Gin ango ma twero gengowa nongone? Dok watwero konyo jo mukene nining me nongo deyo man?

3-5. Deyo ango ma Jehovah telowa iye?

³ Laco Jabuli owaco ma cwinye tek ni Jehovah bimako cinge lacuc dok tele i kabedo me deyo kikome. (Kwan Jabuli 73:23, 24.) Jehovah timo man nining? Ki minigi mot i yo mapat pat. En minigi mot me niang mitine. (1 Kor. 2:7) En miyo bot jo ma giwinyo lokke dok giketo i tic mot me bedo ki wat macok kwede.​—Yak. 4:8.

⁴ Jehovah bene miyo bot luticce deyo me tiyo ticwa  me pwony. (2 Kor. 4:1, 7) Ticwa me pwony-nyi kelo deyo. Bot jo ma gitiyo ki mot man me pako Jehovah ki dong konyo jo mukene, Jehovah cikke ni: “Jo ma giketo deyo i koma an bene abiketo deyo i komgi.” (1 Cam. 2:30) Jo magi gibiminigi deyo me bedo ki nying maber ki Jehovah, ki dok bene lutic mukene pa Lubanga gibibedo ka lok maber i komgi.​—Car. 11:16; 22:1.

⁵ Mot ango ma tye anyim pi jo ma ‘gigeno Jehovah, dok gilubo cikke’? Kicikke botgi ni: “En [Jehovah] bimiyi twero me camo lobo; ibineno bene ka gityeko jo marac woko.” (Jab. 37:34) Gin gitye ka kuro mot me kwo ma pe tum ma pe kiromo porone ki mot mo keken.​—Jab. 37:29.

6, 7. Pingo jo mapol onongo pe gimito keto niyegi i kom Yecu?

⁶ Ngo ma twero gengowa nongo deyo ma Jehovah mito miyone botwa? Gin acel aye tero tam pa jo ma pe giworo Lubanga calo gin ma pire tek. Nen kong gin ma lakwena Jon ocoyo i kom luloc i kare ma Yecu pud tye i lobo ni: “Jo mapol ma i kin luloc bene guye en [Yecu], ento pi lworo Luparicayo omiyo pe gituco, wek pe giryemgi woko ki i kacokke; pien gimaro deyo ma dano keto i komgi makato ma Lubanga miyo.” (Jon 12:42, 43) Onongo bedo ber adada ka luloc magi pe guter tam pa Luparicayo calo gin ma pire tek.

⁷ I acakki me ticce me pwony, Yecu onongo dong oniang wacon gin mumiyo jo mapol pe gibijole kun giketo niye i kome. (Kwan Jon 5:39-44.) Rok me Icrael gubedo ka kuro bino pa Meciya pi mwaki mapol adada. I kare ma Yecu ocako ticce me pwony, jo mukene nen calo guniang ki i lok pa lanebi Daniel ni kare me bino pa Kricito dong oromo. Dwe mapol angec i kare ma Jon Labatija tye ka tito kwena, lwak gubedo ka penye kekengi ni: “Mono en Kricito ma Lubanga oyero?” (Luka 3:15, NW) Kun inongo ni Meciya ma kitye ka kurone-ni onongo dong tye ka pwony i kingi. Ento jo ma gingeyo Cik pe guye en. Me tito tyen lok mumiyo pe guye en, Yecu openyogi ni: “Wun wutwero ye nining, ka ngat acel limo deyo ki bot lawote, ento pe wuyenyo deyo ma a bot Lubanga ma en acel keken?”

8, 9. Kun itiyo ki lapor me dero, nyut kit ma deyo ma a ki bot dano twero balo kwede deyo ma Lubanga miyo.

⁸ Kit ma deyo ma a ki bot dano twero balo kwede deyo ma a ki bot Lubanga kitwero nyutone ki poro deyo ki dero. Polo tye ki lakalatwe mapol ma giryeny. Oromo bedo ni wii po i kom nino mo ma ineno dan polo i dyerwor ma piny leng adada ci ineno lakalatwe mapol ata. “Lakalatwe bene gitye ki deyo mapatpat” ma gimiyo wabedo ki ur. (1 Kor. 15:40, 41) Ento i boma mukene madongo, inongo mac gurye mapol ma giweko neno lakalatwe tek adada. Pingo? Tika man timme pien dero mac ma tye i teng gudo, bar [lek] tuko madongo, ki gedo maboco gitek nyo gimwonya tutwal kato dero pa lakalatwe woko? Pe! Man timme pien dero mac magi gicok kwedwa dok gimiyo tek tutwal botwa me neno dero me cwec pa Jehovah. Wek wanen jami magi ma gimwonya adada i dan polo-ni, omyero wageng nyo wagwokke ki dero mac magi.

⁹ I yo acel-li bene, ka onongo miti me nongo deyo ma pe opore tye i cwinywa, ci man twero gengowa me miyo pwoc ki dok yenyo deyo ma Jehovah mito miniwa. Jo mapol pe giye kwena me Ker-ri pien gilworo gin ma luwotgi nyo dano  me pacogi giromo tamo i komgi. Ento tika miti me nongo deyo ma a ki bot dano twero bene gudo lutic ma gudyere bot Lubanga? Ket kong ni awobi mo kicwalo ka tito kwena i wang tic mo ma olo dano gingeye iye ento pe gingeye macalo Lacaden pa Jehovah. Tika lworo bigenge woko? Nyo ka kinywaro ngat moni pi keto yub me tiokraci bedo mukwongo i kwone kono? Tika en biye ni jo ma gipe ki yub me cwiny gudor gin ma myero eyer me atima i kwone? Nyo Lakricitayo mo otimo bal madit. Tika en bimungo balle pi lworo ni man bibalo nyinge i kacokke nyo lworo cwero cwiny jo ma gimare? Ka ngat ma otimo bal madit-ti mito yubo watte ki Jehovah, ci en myero “olwong ludongo me lwak pa Lubanga” kun penyo pi kony ki botgi.​—Kwan Yakobo 5:14-16.

10. (a) Ngo ma twero timme ka waparo tutwal pi gin ma jo mukene gitamo i komwa? (b) Gen ango ma watye kwede ka watimo jami i yo me mwolo?

¹⁰ Twero bedo ni itye ka dongo me doko Lakricitayo muteggi i yo me cwiny ento laye lawoti mo romo mini tira. Tirane-ni twero konyi ka pe icako bedo ki cac pi awaka, gengo ngeyi pi bal ma itimo, nyo pi lworo ni man twero balo nyingi. Nyo ket kong ni wutye ka timo tic mo wun ki laye lawoti. Tika notewu-ni biweko ibedo ka tamo keken pi anga i kinwu-ni ma binongo pak pi tam mabeco kacel ki pi tic matek ma wutimo? Ka ce i cawa mogo jami magi gitimme i komi, ci myero ibed ki gen ni ngat ma “bedo mwol i cwinye jo mapol gibiworo [gibimye deyo].”​—Car. 29:23.

11. Omyero wajol pwoc nining ki i cwinywa ka ki pwoyowa, dok pingo?

¹¹ Luneno ki jo ma ‘gimito tic’ i kacokke myero gugwokke ki tic pi nongo deyo ki bot dano. (1 Tem. 3:1; 1 Tec. 2:6) Omego moni myero ojol pwoc nining ka ce kipwoye pi tic maber ma en otimo? Ngene kene ni en pe bicibo gin mo me po pire kene kit ma Kabaka Caulo ocibo kwede-ni. (1 Cam. 15:12) Ento, tika en ngeyo ni ecobo ticce-ni pi kica pa Jehovah dok bene gen mo keken me cobo ticce i anyim cung i kom mot kacel ki kony pa Lubanga? (1 Pet. 4:11) Kit ma wajolo kwede pwoc ki i cwinywa nyuto kodi deyo ango ma watye ka yenyone.​—Car. 27:21.

12. Gin ango ma ogengo Lujudaya mogo pe me winyo lok pa Yecu?

¹² Gin mukene ma twero gengowa nongo deyo ki bot Lubanga aye mitiwa. Miti maraco twero gengowa pe me winyo lok me ada. (Kwan Jon 8:43-47.) Yecu owaco bot Lujudaya mogo ni gukwero winyo lokke pien onongo ‘gimito cobo gin ma wongi Larac-ci mito.’

13, 14. (a) Lukwed lok gunongo ni gin ango ma timme i adamwa ma lubbe ki winyo lok? (b) Wek wawiny lok pa ngat moni, man cung i kom gin ango?

¹³ I cawa mukene gin ma wamito gudo kit ma wawinyo ki lok. (2 Pet. 3:5) Jehovah ocweyo adam wiwa ki diro ma weko watwero kwero winyo jami mogo ma pe wamito winyogi. Ling kong manok kombeddi ci winy jami mapat pat ma itwero winyogi. Twero bedo ni onongo pe itye ka winyogi ducu ceken manok mukato angec. Pingo? Kadi bed ni itwero winyo jami mapol mapat pat, ento adam wii obedo ka konyi me keto tammi i gin acel keken. Ento lukwed lok gunongo ni tek tutwal me timo meno ka watye ka winyo lok pa jo mukene. Man te lokke ni ka iwinyo dwan aryo lawang acel, ci myero iyer mene ma myero iket iye tammi. Ibimoko tammi  me winyo ma imito winyone. Lujudaya ma onongo gimito cobo gin ma wongi Larac-ci mito pe guwinyo lok pa Yecu.

¹⁴ Wanongo ngec ki i ‘ot me ryeko’ kacel ki ‘ot me mingo.’ (Car. 9:1-5, 13-17) Ryeko kacel ki mingo gibedo ka lwongowa dok myero wayer mene ma wamito winyone. Mene ma ibiyero? Lagamme cung i kom anga ma wamito timo mitine. Romi pa Yecu giwinyo dwane dok gilubbe. (Jon 10:16, 27) Yecu owacci lulub kore ducu “gicung pi ada.” (Jon 18:37, Baibol pa Katoli) Pien “pe gingeyo dwan welo.” (Jon 10:5) Jo man ma gimwol-li gibinongo deyo. Car. 3:13, 16; 8:1, 18.

15. Can ma Paulo okato ki iye-ni onongo twero ‘kelo deyo’ bot jo mukene nining?

¹⁵ Diyo cwinywa itimo miti pa Jehovah bikonyo jo mukene me nongo deyo pa Lubanga. Paulo ocoyo bot kacokke me Epeco ni: “Alegowu ni, pe myero cwinywu odok nyap pi can ma gitye ka una kwede piwu; can man aye kelo botwu deyo.” (Ep. 3:13) I yo ango ma can ma Paulo owok ki iye-ni onongo twero ‘kelo deyo’ bot jo Epeco? Ciro auna ma Paulo ociro kun medde ki tic pigi-ni onyuto ka maleng bot jo Epeco ni motgi me bedo Lukricitayo-ni pek dok wele lamal adada. Ka onongo Paulo oil cinge woko pi aunauna, meno mono onongo pe nyuto ni watgi ki Jehovah, ticgi me tito kwena, ki gen ma gitye kwede-ni pire pe tek? Pien Paulo pe oilo cinge, man okelo deyo bot Lukricitayo dok bene onyuto ni onongo pore pi lapwonnye me jalle.

16. Can ango ma Paulo okato ki iye i Licitra?

¹⁶ Tam kong i kom kit ma arima pa Paulo-ni ki auna ma en ociro ogudo kwede kwo pa dano. Tic pa Lukwena 14:19, 20 wacci: “Lujudaya mogo gucito kunnu ma gua ki i Antiokia ki i Ikonio. Gupiyo lwak, ka gucelo Paulo ki got ci guywayo woko gutere i nge gang [Licitra], kun gitamo ni dongo oto woko. Ento ka lupwonnye gucokke bote, ci oa malo odonyo i gang. Orwone guwoto gin ki Barnaba wa i Derube.” Ket kong ni kipwodi ma kitamo ni dong ito woko ento orwone iwoto pi mairo 60 ki tyeni!

17, 18. (a) I yo ango ma watwero wacone ni Temceo ongiyo ki can ma Paulo owok ki iye i Licitra? (b) Kit ma Paulo ociro kwede can magi ogudo Temceo nining?

¹⁷ Temceo mono onongo tye i kin “lupwonnye” ma gucokke ka konyo Paulo? Lok ma kicoyo i Tic pa Lukwena pe waco atir atir, ento twero bedo ni ada. Nen kong gin ma Paulo ocoyo i  waragane bot Temceo ni: “In dong ingiyo kweda woko kun ineno pwonnya, kita, . . . ingeyo gin ma otimme i koma i Antiokia [kit ma kiryema kwede ki i gang], i Ikonio [kit ma kibwot cela ki got], i Licitra [kicela ki gweng], kit ayelayela ma yam aciro; ento Rwot olara ki i gin ducu.”​—2 Tem. 3:10, 11; Tic. 13:50; 14:5, 19.

¹⁸ Temceo ‘ongiyo’ ki jami magi ducu dok onongo ngeyo maber adada kit ma Paulo obedo ka diyo kwede cwinye. Man pud dong odonyo i cwiny Temceo ya! I kare ma Paulo olimo Licitra, Temceo onongo odoko Lakricitayo ma nyuto lanen maber, ma “utmego ma i Licitra ki i Ikonio giloko ki nying Temceo maber.” (Tic. 16:1, 2) Lacen, Temceo onongo mot me tic mapat pat ma pigi tego.​—Pil. 2:19, 20; 1 Tem. 1:3.

19. Lanenwa twero gudo kwo pa jo mukene nining ka wacung matek?

¹⁹ Ka wacung matek itimo miti pa Lubanga, lanenwa twero gudo kwo pa jo mukene​—tutwalle jo matino, ma polgi gibidongo gidoko jo ma pigi tek adada itiyo tic pa Lubanga. Jo matino ginenowa dok gipwonyo kit ma waloko kwede ki dano i ticwa me pwony ento tutwalle gin ma watimo ka watye i kwo matek. Paulo ‘ociro arem kare ducu,’ wek jo ducu ma gibibedo lugen ‘gunong larre kacel ki deyo ma pe gik.’​—2 Tem. 2:10.

20. Pingo myero wamedde ki yenyo deyo ma a ki bot Lubanga?

²⁰ Watye ki tyen lok matir me medde ki ‘yenyo deyo ma a ki bot Lubanga ma en acel keken.’ (Jon 5:44; 7:18) Jehovah miyo bot jo “ma giyenyo deyo ki woro, . . . kwo ma pe tum.” Medo i kom meno, ka ‘wadiyo cwinywa kun wacane me tiyo gin maber,’ man bicuko cwiny jo mukene me cung matek, wek gunong kwo ma pe tum. (Kwan Jo Roma 2:6, 7.) Pi meno, pe myero iwek gin mo keken ogengi me nongo deyo ma Lubanga miyo.