Мүгәддәс Китабда «дирилмә» кими тәрҹүмә едилән сөз «галхмаг» вә ја «јенидән дурмаг» кими мәналар верән јунанҹа анастасис сөзүндән ҝөтүрүб. Өлмүш инсан өлүм јухусундан галхыр вә өлмәмишдән габаг неҹә идисә, еләҹә дә һәјатына давам едир (1 Коринфлиләрә 15:12, 13).

Дирилмә тәлиминә чох вахт Төврат, Зәбур вә Пејғәмбәрләрин китаблары адланан Ибраниҹә Мүгәддәс Јазыларда да раст ҝәлмәк олар. Аллаһ Һушә пејғәмбәр васитәсилә белә бир вәд вермишди: «Мән онлары өлүләр дијарынын әлиндән сатын алаҹағам, онлары өлүмдән хилас едәҹәјәм» (Һушә 13:14; Әјјуб 14:13—15; Јешаја 26:19; Даниел 12:2, 13).

Дириләнләр һарада јашајаҹаглар? Бәзиләри Мәсиһлә бирҝә падшаһлыг етмәк үчүн дирилиб ҝөјә ҝедәҹәкләр (2 Коринфлиләрә 5:1; Вәһј 5:9, 10). Мүгәддәс Китаб буну «биринҹи [дирилмә]» вә «илк [дирилмә]» адландырыр. Һәр ики ифадә башга дирилмәнин дә олаҹағына ишарә едир (Вәһј 20:6; Филипилиләрә 3:11). Бу дирилмә заманы өлүләрин чоху јер үзүндә јашамаг үчүн һәјата гајтарылаҹаг (Мәзмур 37:11).

Инсанлар неҹә дирилдиләҹәкләр? Аллаһ Иса Мәсиһә өлүләри дирилтмәк сәлаһијјәтини вериб (Јәһја 11:25). Иса «гәбирләрдә оланларын» һәр бирини өз хасијјәти вә хатирәләри илә дирилдәҹәк (Јәһја 5:28, 29). Ҝөјдә јашамаг үчүн дирилдиләнләр руһани бәдән алыр, јердә јашамаг үчүн дирилдиләҹәк инсанлар исә бир дәнә дә гүсуру олмајан сағлам физики бәдәнә малик олаҹаглар (Јешаја 33:24; 35:5, 6; 1 Коринфлиләрә 15:42—44, 50).

Кимләр дирилдиләҹәк? Мүгәддәс Китабда дејилир ки, һәм салеһләр, һәм дә гејри-салеһләр дирилдиләҹәк (Һәвариләрин ишләри 24:15). Салеһ инсанлар арасында Нуһ, Сара, Ибраһим кими садиг, иманлы инсанлар олаҹаг (Јарадылыш 6:9; Ибраниләрә 11:11; Јагуб 2:21). Гејри-салеһләр исә Аллаһын ганунларыны өјрәнмәјә вә онлара әмәл етмәјә маҹал тапмадыглары үчүн онун нормаларына мүвафиг олмајан инсанлардыр.

Анҹаг өләнләр арасында елә пис инсанлар олуб ки, онларын дәјишилмәси мүмкүн дејил, буна ҝөрә онлар дирилмәјәҹәкләр. Беләләри өләндән сонра әбәди мәһвә уғрајырлар вә онлар үчүн артыг үмид јери јохдур (Матта 23:33; Ибраниләрә 10:26, 27).

Өлүләр нә вахт дирилдиләҹәк? Мүгәддәс Китабда пејғәмбәрлик едилмишди ки, ҝөјләр үчүн дирилмә Мәсиһин иштиракы заманы баш вермәлидир, бу вахт исә 1914-ҹү илдән башлајыб (1 Коринфлиләрә 15:21—23). Јер үзүндә јашамаг үчүн дирилмә исә бүтүн јер Ҹәннәт олаҹағы вахт, јәни Мәсиһин Миниллик Һөкмранлығы дөврүндә олаҹаг (Лука 23:43; Вәһј 20:6, 12, 13).

Нәјә ҝөрә дирилмәјә инанмаг олар? Мүгәддәс Китабда 9 дирилмә һадисәсиндән бәһс едилир. Бу һадисәләрин һәр биринин ҹанлы шаһидләри олмушдур (1 Падшаһлар 17:17—24; 2 Падшаһлар 4:32—37; 13:20, 21; Лука 7:11—17; 8:40—56; Јәһја 11:38—44; Һәвариләрин ишләри 9:36—42; 20:7—12; 1 Коринфлиләрә 15:3—6). Исанын Лазары дирилтмәси илә бағлы јазыланлар хүсусилә диггәтәлајигдир: дөрд ҝүнүн өлүсү олан Лазары Иса ҹамаатын ҝөзү габағында дирилтмишди (Јәһја 11:39, 42). Һәтта Исаја гаршы чыханлар белә оланлары дана билмәмишдиләр. Буна ҝөрә дә онлар һәм Исаны, һәм дә Лазары өлдүрмәк фикринә дүшмүшдүләр (Јәһја 11:47, 53; 12:9—11).

Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Аллаһ өлүләри дирилтмәк истәјир вә буна гадирдир. О, мисилсиз ҝүҹүндән истифадә едәрәк дирилдәҹәји инсанлар һаггында һәр шеји һәдсиз јаддашында сахлајыр (Әјјуб 37:23; Матта 10:30; Лука 20:37, 38). Аллаһ өлүләри дирилдә биләр вә О, һәгигәтән дә, буну етмәк истәјир! Мүгәддәс Китаб дирилмәни тәсвир едәркән Аллаһ һаггында бунлары дејир: «Әлләринин... ишинин һәсрәтини чәкәҹәксән» (Әјјуб 14:15).

Дирилмә һаггында ҝениш јајылмыш јанлыш фикирләр

Сәһв. Бәзиләри дирилдиләҹәк вә дирилдилән кими дә мәһв едиләҹәкләр.

Доғру. Мүгәддәс Китабда дејилир ки,«пис иш [ҝөрәнләр] һөкмә дүчар олмаг үчүн дириләҹәкләр» (Јәһја 5:29). Амма онлара кечмиш һәјатларына ҝөрә јох, дирилдикдән сонра етдикләринә ҝөрә һөкм кәсиләҹәк. Иса демишди: «Өлүләр Аллаһын Оғлунун сәсини ешидәҹәк вә итаәт едәнләр јашајаҹаглар» (Јәһја 5:25). Дириләндән сонра өјрәндикләринә итаәт едәнләрин адлары «һәјат [китабына]» јазылаҹаг (Вәһј 20:12, 13).

Сәһв. Өлү дириләндә әввәлки бәдәнинә говушаҹаг.

Доғру. Өлүнүн бәдәни, адәтән, чүрүјүр, мәһв олуб ҝедир (Ваиз 3:19, 20).