Одлу ҝөл әбәди мәһвин рәмзидир. Одлу ҝөл вә Һинном дәрәси ејни шејдир?

Символик јердир

Мүгәддәс Китабда «одлу ҝөл» ифадәсинә беш ајәдә раст ҝәлинир. Бу ајәләр одлу ҝөлүн рәмзи мәна дашыдығыны ҝөстәрир (Вәһј 19:20; 20:10, 14, 15; 21:8). Мүгәддәс Китабда одлу ҝөлә бунларын атылдығы дејилир:

• Иблис (Вәһј 20:10). Руһани варлыг олан Иблисин һәгиги оддан зәрәр ҝөрмәси мүмкүн дејил (Чыхыш 3:2; Һакимләр 13:20).

• Өлүм (Вәһј 20:14). Өлүм мүҹәррәд анлајышдыр, о, һәјатын олмадығы фәалијјәтсизлик вәзијјәтидир (Ваиз 9:10). Өлүмүн һәрфи мәнада јаныб күлә дөнмәси мүмкүн дејил.

• «Вәһши һејван» вә «сахта пејғәмбәр» (Вәһј 19:20). Бунлар рәмзи мәна дашыдығындан мәнтигли олараг атылдыглары јер дә рәмзи мәна дашыјыр (Вәһј 13:11, 12; 16:13).

Әбәди мәһвин рәмзи

Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «одлу ҝөл икинҹи өлүмү билдирир» (Вәһј 20:14; 21:8). Аллаһын Кәламында ады чәкилән биринҹи өлүм Адәмин ҝүнаһы нәтиҹәсиндә дүнјаја ҝирән өлүмдүр. Онун вурдуғу зијан дирилмә васитәсилә арадан галдырылаҹаг вә сонда өлүм Аллаһ тәрәфиндән мәһв едиләҹәк (1 Коринфлиләрә 15:21, 22, 26).

Одлу ҝөл исә башга өлүмү — икинҹи өлүмү тәмсил едир. О да там фәалијјәтсизлијин рәмзи олса да, биринҹи өлүмдән фәргләнир: Мүгәддәс Китабда икинҹи өлүмдән дирилмәнин олдуғу дејилмир. Мәсәлән, Мүгәддәс Китабда «Өлүм илә Мәзарын» ачарынын Иса Мәсиһдә олдуғу јазылыб. Бу исә Иса Мәсиһин инсанлары Адәмин ҝүнаһы нәтиҹәсиндә дүнјаја ҝирән өлүмдән хилас етмәк сәлаһијјәтинин олдуғуну билдирир (Вәһј 1:18; 20:13). Лакин одлу ҝөлүн ачары нә Исададыр, нә дә бир башгасында. Бу символик ҝөл әбәди мәһв ҹәзасыны тәмсил едир (2 Салониклиләрә 1:9).

Одлу ҝөл илә Һинном дәрәси ејни шејдир

Һинном дәрәси (јунанҹа ҝеенна) ифадәси Мүгәддәс Китабда 12 дәфә истифадә олунур. Одлу ҝөл кими, Һинном дәрәси дә әбәди мәһвин рәмзидир. Мүгәддәс Китабын бәзи тәрҹүмәләриндә бу ифадә «ҹәһәннәм» кими тәрҹүмә олунса да, ашағыда изаһ олундуғу кими, Һинном дәрәси дә, одлу ҝөл кими, һәрфи јер дејил.

Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврдә Јерусәлимдән кәнарда Һинном адланан бир дәрә варды. Шәһәр сакинләри бу дәрәдән зибилхана кими истифадә едирдиләр. Зибилин јаныб күлә дөнмәси үчүн һәмишә орда од јанарды. Јананы јанырды, јанмајаны да гурдлар јејирди.

Иса Мәсиһин Һинном дәрәсинин адыны чәкмәкдә мәгсәди онун тимсалында әбәди мәһви вурғуламаг иди (Матта 23:33). О демишди ки, Һинном дәрәсиндә «гурдлар өлмүр вә алов һеч вахт сөнмүр» (Марк 9:47, 48). Бунунла Иса Һинном дәрәсиндәки вәзијјәтә вә Јешаја 66:24 ајәсиндәки пејғәмбәрлијә истинад етди: «Онлар ешијә чыханда Мәнә гаршы үсјанкар оланларын мејитләрини ҝөрәҹәк. Мејитләри јејән гурд өлмәјәҹәк, онлары јандыран алов сөнмәјәҹәк». Исанын чәкдији бу нүмунә әзаблары јох, там мәһви тәсвир едир. Гурдлар вә алов ҹанлы инсанлары јох, ҹәсәдләри мәһв едир.

Мүгәддәс Китабда Һинном дәрәсинә дүшәнләрин дириләҹәји дејилмир. Һәм «одлу ҝөл», һәм дә «одлу Һинном дәрәси» ифадәләри әбәди мәһвин рәмзләридир (Вәһј 20:14, 15; 21:8; Матта 18:9).

«Онлар әбәдијјәт боју, ҝеҹә-ҝүндүз әзаб чәкәҹәкләр» нә демәкдир?

Әҝәр одлу ҝөл мәһвин рәмзидирсә, нијә Мүгәддәс Китабда Иблисин, вәһши һејванын вә сахта пејғәмбәрин орада «әбәдијјәт боју, ҝеҹә-ҝүндүз әзаб чәкәҹәкләр»и дејилир? (Вәһј 20:10). Бу әзабларын физики әзаб олмадығыны ҝөстәрән дөрд факты нәзәрдән кечирәк:

1. Шејтанын әбәдијјәт боју әзаб чәкмәси үчүн ҝәрәк о сағ ола. Анҹаг Мүгәддәс Китаб онун мәһв едиләҹәјини дејир (Ибраниләрә 2:14).

2. Әбәди һәјат Аллаһын ҹәзасы јох, әнамыдыр (Ромалылара 6:23).

3. Вәһши һејван вә сахта пејғәмбәр рәмзидир. Буна ҝөрә дә онларын һәрфи мәнада әзаб чәкмәси мүмкүн дејил.

4. Мүгәддәс Китабын контексти ҝөстәрир ки, Иблисин әзаб чәкмәси онун әбәдијјән мәһдудлашдырылаҹағы, јәни мәһв едиләҹәји демәкдир.

Мүгәддәс Китабда истифадә олунан «әзаб» сөзү «мәһдуд вәзијјәтдә олмаг» мәнасыны да верир. Мәсәлән, Матта 18:34 ајәсинин орижинал јунан мәтниндә истифадә олунан «ишҝәнҹә верәнләр» ифадәси бир чох тәрҹүмәләрдә «дустагхана ҝөзәтчиләри» кими тәрҹүмә едилиб. Ејнилә, Матта 8:29 вә Лука 8:30, 31 ајәләриндә «әзаб» там фәалијјәтсизликлә, јәни өлүмү билдирән мәҹази бир јерлә — «дибсиз дәринлик»лә ејниләшдирилир (Ромалылара 10:7; Вәһј 20:1, 3). «Вәһј» китабында «әзаб» сөзү бир нечә дәфә рәмзи мәнада ишләдилиб (Вәһј 9:5; 11:10; 18:7, 10).