“Man e anwlɛn maan e lafi Nyanmiɛn su kpa”
“Uka min i su bɔ n lafi-man kpa’n ti.”—MAR. 9:24.
JUE: 81, 135
1. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)
CƐN wie’n, e tran e usa e wun kɛ: ‘?Be nga be lafi Ɲanmiɛn su mɔ bé ɲán be ti ɲrɛnnɛn dan’n nun’n, ń trán be nun wie li?’ Ɔ ti cinnjin kpa kɛ e lafi Ɲanmiɛn su. Afin, Pɔlu seli kɛ: “Sɛ be lafi-mɛn i su’n, i klun jɔ-man be wun mlɔnmlɔn.” (Ebr. 11:6) E kwla bu i kɛ Ɲanmiɛn su lafilɛ’n ti pɔpɔ. Sanngɛ nn, “sran ngba lafi-man” Ɲanmiɛn su. (2 Tɛs. 3:2) Ndɛ sɔ’m be kle weiin kpa kɛ, ɔ fata kɛ e lafi Ɲanmiɛn su kpa.
2, 3. (a) ?Kɛ nga Piɛli fa kannin’n sa’n, ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ɔ? (b) ?Kosan benin mun yɛ like suanlɛ nga wá tɛ́ be su ɔ?
2 Akoto Piɛli kleli kɛ, kɛ sa wie’m be ju e su’n yɛ e kle kɛ e “lafi Nyanmiɛn su kpa” ɔ. (1 Piɛ. 1:7) Ɲrɛnnɛn dan’n w’a mantan koko. Yɛ e kunndɛ kɛ é trán “be nga be lafi Nyanmiɛn su bɔ be nyan be ti’n,” be nun wie. (Ebr. 10:39) Asa ekun’n, kɛ Zezi Klist wá yí i wun nglo’n, ɔ́ yó be mɔ be lafi Ɲanmiɛn su’n be mo. E kunndɛ kɛ é trán sran sɔ’m be nun wie. I sɔ’n ti’n, ndɛ nga bian kun kan kleli Zezi’n, e kunndɛ kɛ é kán wie. Ɔ seli kɛ: “Uka min i su bɔ n lafi-man kpa’n ti.” (Mar. 9:24) Asa ekun’n, e kunndɛ kɛ é kán ndɛ nga Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be kan kleli i’n wie. Be seli i kɛ: “Man e anwlɛn maan e lafi Nyanmiɛn su kpa.”—Lik 17:5.
3 Like suanlɛ nga wá tɛ́ kosan nga’m be su. Yɛle kɛ: ?Ngue yɛ é yó naan y’a lafi Ɲanmiɛn su ɔ? ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su kpa ɔ? ?Sɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ man e awlɛn naan e lafi i su kpa’n, ngue ti yɛ e si kɛ ɔ́ tɛ́ e su ɔ?
ƝANMIƐN KUNNDƐ KƐ E LAFI I SU KPA
4. ?Sran benin mun yɛ sɛ e kanngan be wun ndɛ’m be nun’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa ɔ?
4 Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e lafi i su kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ yoli maan be klɛli sran nga be lafili i su kpa laa’n, be nun sunman be wun ndɛ sieli i Biblu’n nun. Be “klɛli i kwlaa sɔ’n kɛ bé fá klé e ngwlɛlɛ.” (Rɔm. 15:4) Sɛ e kanngan sran sɔ’m be wun ndɛ’n nun’n, é kwlá láfi Ɲanmiɛn su kɛ be sa. Be nun wie yɛle Abraamu, Sara, Izaaki, Zakɔbu, Moizi, Raabu, Zedeɔn nin Baraki. (Ebr. 11:32-35) Andɛ’n, e niaan wie’m be lafi Ɲanmiɛn su kpa. Yɛ be wun ndɛ o e fluwa wie’m be nun. Sɛ e kanngan be wun ndɛ sɔ’m be nun’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa wie. *
5. (a) ?Wafa sɛ yɛ Eli kleli kɛ ɔ lafi Zoova su ɔ? (b) ?Kosan benin yɛ e kwla fa usa e wun ɔn?
5 Maan e kan Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Eli i ndɛ e nian. Sa sunman nun’n, ɔ kleli kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su kpa. Kɛ Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ wá fá wawa yí i mɛn’n su’n, Eli kan kleli famiɛn Akabu. Srɛ w’a kunmɛn i. Ɔ seli Famiɛn’n kɛ: “N kan Nyanmiɛn! [...] Bɔlɛ su gua-man naan se kɛ nzue yɛ ɔ́ tɔ́-ɔ. Saan m’an srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ tɔ yɛ ɔ́ tɔ́-ɔ.” (1 Fam. 17:1) Wawa blɛ sɔ’n nun’n, Eli lafili su kɛ Zoova fanngan nun’n, i bɔbɔ nin sran wie’m bé ɲán like ng’ɔ ju be’n. (1 Fam. 17:4, 5, 13, 14) Kɛ angbeti bla’n i wa’n wuli’n, Eli lafili su kɛ Zoova cɛ́n bakan’n. (1 Fam. 17:21) Kɛ bé yí tɛ Karmɛli oka’n su lɔ’n, ɔ lafili su kɛ Zoova maan sin fín ɲanmiɛn su lɔ jrá naan ɔ́ yrá nnɛn’n i kɔlikɔli. (1 Fam. 18:24, 37) Zoova seli kɛ nzue wá tɔ́ naan wawa’n wá wíe. Eli w’a wunman kɛ nzue w’a mlan. Sanngɛ, ɔ ko kan kleli Akabu. Ɔ seli i kɛ: “Kɔ ko di like naan nɔn nzue, afin n ti nzue’n i ngan.” (1 Fam. 18:41) Kɛ e wun wafa nga Eli lafili Ɲanmiɛn su’n, e kwla usa e wun kɛ: ‘?N lafi Ɲanmiɛn su sɔ wie?’
?NGUE YƐ É YÓ NAAN Y’A LAFI ƝANMIƐN SU KPA Ɔ?
6. ?Ngue yɛ maan e kwla lafi Ɲanmiɛn su ɔ?
6 Kannzɛ é yó sɛ é yó sɛ o, sɛ Ɲanmiɛn w’a fɛmɛn i wawɛ’n w’a manman e’n, e kwlá lafimɛn i su. Afin Ɲanmiɛn sulafilɛ’n, ɔ ti sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n, be nun kun. I sɔ’n ti’n, kɛ Zezi se kɛ maan e srɛ Ɲanmiɛn naan ɔ fɛ i wawɛ’n man e’n, ɔ fata e srɛ sɔ. Zezi seli kɛ i Si Ɲanmiɛn “fɛ́ i Wawɛ’n mán be nga be srɛ i’n.”—Lik 11:13.
7. ?Ngue yɛ é yó naan y’a lafi Ɲanmiɛn su kpa ɔ? An fa sunnzun ase kun yiyi nun.
7 Sɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, nán e kpɔnzɔ. Maan e fa sunnzun ase kun e yiyi nun. Kɛ e trɔ sin’n, uflɛ nun’n, ɔ jue kpa. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, kpɛkun, ɔ su nuan. ?Sɛ e kunndɛman kɛ ɔ nuan’n, ngue yɛ é yó ɔ? É wláwlá nun yie. I wafa kunngba’n, sɛ e waan é láfi Ɲanmiɛn su titi’n, ɔ fata kɛ e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun cɛn kwlakwla. Annzɛ e suan nun like. Sɛ e yo sɔ’n, é kló Ɲanmiɛn bɔbɔ nin i nuan ndɛ’n. Kpɛkun, é láfi i su kpa tititi.
8. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a lafi Ɲanmiɛn su kpa titi ɔ?
8 Like nga e suannin naan b’a yo e batɛmu’n, ɔ fataman kɛ i ngunmin su yɛ e Ebr. 6:1, 2) Ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin be mɔ b’a kpɛn su’n, ɔ fata kɛ e suan naan e wun be wlɛ kpa wie. Sɛ e yo sɔ’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa. Asa ekun’n, kɛ é kánngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, ɔ fata kɛ e bu e klun lɔ e nian sɛ e lafi Ɲanmiɛn su kpa o.—An kanngan Zak 1:25; 2:24, 26 nun.
ka ɔ. (9, 10. (a) ?Kɛ e nin sran kpa mun e san nun’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua man e ɔ? (b) ?Kɛ e kɔ aɲia’m be bo’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua man e ɔ? (c) ?Kɛ e bo jasin fɛ’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gua man e ɔ?
9 Akoto Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ mun kɛ, be ‘wla be wun fanngan Ɲanmiɛn su mɔ be lafi’n’ ti. (Rɔm. 1:12) Kɛ e nin e niaan mun e tran e koko yalɛ’n, e wla e wun fanngan. Be nga sa wie’m be nun be kleli kɛ be lafili Ɲanmiɛn su’n, sɛ e nin be e koko yalɛ’n, é yó kpa. (Zak 1:3) Nanwlɛ, sɛ e nin sran kpa e san nun’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa. Sanngɛ, sɛ e nin sran tɛ e san nun’n, é yáci Ɲanmiɛn su lafilɛ. (1 Kor. 15:33) I sɔ’n ti, Pɔlu seli kɛ “nán maan e yaci yialɛ’n [...]. Sanngɛ maan e yia e tu e wun fɔ.” (An kanngan Ebre Mun 10:24, 25 nun.) Like nga e suɛn i aɲia’m be bo lɔ’n ti’n, e lafi Ɲanmiɛn su kpa ekun. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Ndɛ nga sran ti’n yɛ maan ɔ lafi Nyanmiɛn su-ɔ.” (Rɔm. 10:17) I sɔ’n ti’n, maan e tran aɲia’m be bo titi.
10 Kɛ e bo jasin fɛ’n mɔ e kle sran’m be Biblu’n nun like’n, e lafi Ɲanmiɛn su kpa. Yɛ Ɲanmiɛn su mɔ e lafi’n ti’n, e kɛn i ndɛ’n yakpa su kɛ Klistfuɛ klikli’m be fa yoli’n sa.—Yol. 4:17-20; 13:46.
11. (a) ?Ngue ti yɛ Kalɛbu nin Zozie be wa lafili Ɲanmiɛn su kpa ekun ɔn? (b) ?Ngue yɛ é yó naan y’a lafi Ɲanmiɛn su kpa wie ɔ?
11 Kɛ e wun wafa nga Ɲanmiɛn tɛ e srɛlɛ’n su’n, ɔ nin wafa ng’ɔ nian e lika’n, e lafi i su kpa ekun. I wie yɛle Kalɛbu nin Zozie be liɛ’n. Ɲanmiɛn su mɔ be lafi’n ti’n, be ko kplali mɛn nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán Izraɛlifuɛ mun’n. Kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ’n, be lafili Ɲanmiɛn su kpa ekun. Afin be wunnin kɛ Ɲanmiɛn suannin be bo titi. I kwlaa sɔ’n ti’n, Zozie seli Izraɛlifuɛ mun kɛ: “Kasiɛ nga Anannganman b’ɔ ti amun Nyanmiɛn’n boli amun’n, i wie fi nun-man lɛ b’ɔ kali ngbɛn-ɔn.” Zozie kan guali su kɛ: “I sɔ’n ti, amun nyin yi Nyanmiɛn, amun tu amun klun be su i. Nán amun kpɔci i mlɔnmlɔn. [...] N liɛ’n, e nin min osufuɛ mun, é sú Anannganman.” (Zoz. 23:14; 24:14, 15) Sɛ e fa e wla gua Zoova su’n, é wún kɛ ɔ yiman e ase le. Ɔ maan, é láfi i su kpa trá laa’n.—Jue. 34:8.
MAAN E KLE KƐ E LAFI ƝANMIƐN SU
12. ?Kɛ nga Zaki fa kannin’n sa’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ɔ?
12 ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ɔ? Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki tɛ su. I waan: “Sa kpakpa nga n yo be’n, ḿ má fá klé wɔ kɛ n lafi Nyanmiɛn su.” (Zak 2:18) Ɔ maan, sa nga e yo’n yɛ ɔ kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ɔ. É wá kán sa sɔ’m be nun wie’m be ndɛ.
13. ?Ngue ti yɛ kɛ e bo jasin fɛ’n, e kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ɔ?
13 Sa ng’ɔ fata kɛ e yo e fa kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, i cinnjin kpa’n kun yɛle jasin fɛ’n i bolɛ. Afin kɛ e bo jasin fɛ’n, e lafi su kɛ cɛn nga Ɲanmiɛn sieli i kɛ ɔ́ núnnún mɛn’n w’a mantan koko kpa naan cɛn sɔ’n, “ɔ su sɛn-mɛn i wun.” (Aba. 2:3) Maan e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Jasin fɛ’n i bolɛ’n ti min cinnjin? ?N tu min klun n kan Ɲanmiɛn i ndɛ n kle min wiengu? ?N yo like kwlaa nga n kwla yo’n naan m’an di Zoova junman’n i kpa?’ (2 Kor. 13:5) Nanwlɛ, maan e bo jasin fɛ’n e kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su. Afin “kɛ ɔ fite be nuan’n, be fite nun.”—An kanngan Rɔmfuɛ Mun 10:10 nun.
14, 15. (a) ?Wafa sɛ yɛ cɛn kwlakwla e kwla e kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su ɔ? (b) An kan sran kun m’ɔ kleli kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su’n i ndɛ.
14 Kɛ kekle tɔ e su mɔ e tra e awlɛn’n, e kle wie kɛ e lafi Ɲanmiɛn su. ?E ti yalɛfuɛ, annzɛ e ti tukpacifuɛ? ?E sa sin w’a bubu e, annzɛ e wla w’a bo e wun? ?Annzɛ kusu sa uflɛ wie o e su? Sɛ ɔ ti sɔ’n, maan e lafi su kɛ Zoova nin Zezi be kwla “ti e wun nyanman nun” blɛ ng’ɔ ti su’n i nun. (Ebr. 4:16) Kɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ nian e lika’n, e kle kɛ e lafi i su. Zezi kleli kɛ sɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, e kwla se i kɛ: “Cɛn kwlaa man ye aliɛ ng’ɔ ju ye’n.” (Lik 11:3) Sa wie mɔ Biblu’n kan be ndɛ’n, be kle weiin kɛ Zoova kwla man e like nga e sa miɛn i wun’n. Kɛ Famiɛn Akabu blɛ su wawa’n kpɛnnin kekle Izraɛli mɛn’n su’n, Zoova niannin Eli i lika. Zoova maan “kɔkɔkuankuan’m be blɛ i kpaun nin nnɛn nglɛmun nin nnɔsua, kpɛkun ɔ nɔn nzue ba’n i nzue’n wie.” (1 Fam. 17:3-6) E lafi su kɛ Zoova kwla yo maan e kusu e ɲan like nga e sa miɛn i wun’n.
15 E lafi su kɛ sɛ e nanti ndɛ nga Biblu’n kan’n su’n, e awlofuɛ’m be kwla ɲan aliɛ titi. I wie yɛle aniaan bla Rebeka, ɔ nin i wun’n be liɛ’n. Be tran Azi mɛn’n nun lɔ. Afɔtuɛ nga be o Matie 6:33, ɔ nin Nyanndra Mun 10:4 be nun’n, be nantili su. Rebeka waan junman nga i wun’n di’n, i ti be kwlá suman Zoova kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ yacili junman sɔ’n i dilɛ. Kusu’n, be le ba nnan. Kɛ ɔ ko yo naan b’a kwla nian be lika’n, be tɔnnin aliɛ be yoli i atɛ. Ɔ maan, be ɲannin sika be fa niannin be awlobo’n i lika titi. Rebeka waan: “Zoova niannin e lika titi. Aliɛ kaan sa bɔbɔ w’a tuman e awlo’n nun le.” Atrɛkpa’n, i sɔ sa’n w’a ju amun su le. Ɔ maan siɛn’n, amun lafi Zoova su kpa ekun. ?Nɛ́n i ɔ?
16. ?Sɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gúa mán e ɔ?
16 Maan e wun i wlɛ titi kɛ sɛ e nanti like nga Ɲanmiɛn kle e’n su’n, ɔ́ nían e Gal. 3:11; Aba. 2:4) I sɔ’n ti’n, maan e lafi Ɲanmiɛn m’ɔ kwla uka e’n i su kpa. Pɔlu fa e ɲin sie i sɔ’n su. I waan: “Kɛ e wun sa nga Nyanmiɛn yo man ye’n, ɔ maan e si kɛ ɔ kwla yo sa dan tra like nga e srɛ i kɛ ɔ yo’n i kwlaa, ɔ nin like nga e bu i akunndan’n i kwlaa.” (Efɛ. 3:20) E mɔ e ti Zoova i sufuɛ’n, e tu e klun e su i. Sanngɛ kɛ é yó sɔ’n, e si kɛ e kwlá yoman ninnge ngba. Nanwlɛ, kɛ e mian e ɲin e su Zoova mɔ e wun kɛ ɔ yra e su’n, ɔ yo e fɛ dan. ?Nɛ́n i ɔ?
lika titi. Kɛ Pɔlu klɛ́ i niaan Klistfuɛ’m be fluwa’n, ɔ boli ndɛ kun mɔ Abakiki kannin’n su. Ɔ seli kɛ: “Sran ng’ɔ lafi Nyanmiɛn su bɔ maan ɔ kaci sran kpa’n, ɔ́ nyán nguan.” (ƝANMIƐN TƐLI BE SU
17. (a) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn tɛli Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be su ɔ? (b) ?Sɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ man e awlɛn naan e lafi i su’n, ngue ti yɛ e lafi su kɛ ɔ́ tɛ́ e su ɔ?
17 Kɛ e nian sa nga like suanlɛ nga w’a yiyi be nun’n, e kwla kan ndɛ nga Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be kannin’n wie. Be seli i kɛ: “Man e anwlɛn maan e lafi Nyanmiɛn su kpa.” (Lik 17:5) Afuɛ nga be flɛ i 33, Pantekɔtu nun’n, Ɲanmiɛn tɛli be su. Yɛle kɛ, ɔ fɛli i wawɛ’n mannin be. Ɔ maan, be wunnin i klun sa’n i wlɛ weiin kpa. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, b’a sisiman be bo. Be kannin Ɲanmiɛn ndɛ’n asiɛ wunmuan’n su. (Kol. 1:23) E kusu e lafi su kɛ Ɲanmiɛn kwla tɛ e su wie. Afin Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Like kwlaa nga e srɛ i’n, b’ɔ ti i klun su’n, ɔ́ mán ye.”—1 Zan 5:14.
18. ?Wafa sɛ yɛ Zoova yra be nga be lafi i su’n, be su ɔ?
18 Maan e lafi Zoova su kpa. Sɛ e yo sɔ’n, i klun jɔ́ e wun. Sɛ e srɛ i kɛ ɔ man e awlɛn naan e lafi i su kpa’n, ɔ́ tɛ́ e su. Ɔ maan, é láfi i su kpa trá laa’n. Kpɛkun, ɔ́ bú e kɛ e “nin i famiɛn dilɛ’n wie fata.”—2 Tɛs. 1:3, 5.
^ ndɛ kpɔlɛ 4 Be nun wie yɛle Lillian Gobitas Klose (Afuɛ 1993, Zuie 22, Réveillez-Vous!), Feliks Borys (Afuɛ 1994, Fevrie 22, Réveillez-Vous!), Josephine Elias (Afuɛ 2009, Sɛptamblu, Réveillez-Vous!).