Ipinangaki ako sa Székesfehérvár, Hungary, sarong siyudad na mayaman sa kasaysayan sa nag-aging labing 1,000 taon. Makamumundo ta sagkod ngunyan nagigirumduman ko pa an bakong magayon na mga pangyayari na maririsa sa winalat na danyos kan ikaduwang giyera mundiyal.

Nagdakula ako sa sakong lolo saka lola. Nauugma ako pag nagigirumduman ko sinda—lalo na si lola Elisabeth. Itinadom niya sa sako an makusog na pagtubod sa Diyos. Puon kan tres anyos ako, burubanggi kaming namimibi kan inaapod kun minsan na Pamibi kan Kagurangnan (Ama Niyamo). Pero, nasabutan ko sana an kahulugan kan pamibing iyan kan madali na akong mag-30 anyos.

An sakong lolo saka lola an nag-ataman sa sako kan ako aki pa huling dawa banggi nagtatrabaho an mga magurang ko, sa paglaom na makatipon nin kuwarta para makabakal nin disenteng harong. Pero, kada ikaduwang Sabado, iribang nagkakarakan an bilog na pamilya. Pirmi kong nagigirumduman an mga panahon na iyan na magkairibanan kami.

Kan 1958, nagkatotoo an pangarap kan mga magurang ko; nakabakal sinda nin harong para sa samong tulo. Nakaibanan ko man giraray an sakong mga magurang—ugmahon ako! Pero, pakalihis nin anom na bulan, biglang natapos an kaugmahan na iyan. Nagadan sa kanser si Tatay.

Namundo akong marhay. Nagigirumduman ko na namibi ako: “Diyos ko, nakimahirak ako na iligtas nindo si Tatay. Kaipuhan ko siya. Ta’no ta dai nindo dinangog an mga pamibi ko?” Gustuhon kong maaraman kun hain na si Tatay. Iniisip-isip ko: ‘Yaon na kaya siya sa langit? O dai ko na daw talaga siya mahihiling pa?’ Naaara ako sa ibang aki na may tatay pa.

Sa laog nin dakul na taon, haros aroaldaw akong nagduduman sa sementeryo. Minaluhod ako sa may lulubngan ni Tatay saka namimibi: “Nakikimahirak ako, Diyos ko, gusto kong maaraman kun hain na si Tatay.” Ipinapamibi ko man na tabangan akong masabutan an kahulugan nin buhay.

Sa edad na 13, nagdesisyon akong mag-adal nin lengguwaheng Aleman. Inisip ko na sa kadakul asin mayaman na  literatura kan Alemania, tibaad makahanap ako nin simbag sa mga hapot ko. Kan 1967, nagpuon akong mag-eskuwela sa siyudad nin Jena, na parte pa kaidto kan Sirangan na Alemania. Nagpaparabasa ako kan mga libro kan mga pilosopo na Aleman, lalo na kun manungod sa kahulugan nin buhay. Dawa may nakua akong interesanteng mga ideya, dai talaga ako kaiyan nakontento. Padagos akong namibi para sa simbag.

Kan 1970, buminalik ako sa Hungary. Duman ko namidbid an nagin agom ko, si Rose. Kan panahon na iyan, nasa irarom nin Komunistang pamamahala an Hungary. Dai nahaloy pakakasal mi, nagdulag kami pasiring sa Austria. Plano ming magpasiring talaga sa Sydney, Australia, kun sain yaon an tiyuon ko, asin duman na mag-istar.

Nakakua tulos ako nin trabaho sa Austria. Sarong aldaw, saro sa mga katrabaho ko an nagsabi na puwede kong makua sa Bibliya an simbag sa gabos kong hapot. Tinawan niya ako nin mga libro na nagpapaliwanag manungod sa Bibliya. Binasa ko tulos idto pero gusto kong makanuod pa. Kaya nagsurat ako sa Mga Saksi ni Jehova, an kagpublikar kan mga libro, asin naghagad nin dakul pang babasahon.

Kan inot na anibersaryo mi sa kasal, may nagbisita samo na sarong hoben na Saksi na taga Austria. Dara niya an pighahagad kong babasahon, asin pig-alok niya akong mag-adal nin Bibliya, na inako ko man. Huling gustong-gusto kong makanuod, duwang beses kaming nag-aadal kada semana—an kada pag-adal inaabot nin mga apat na oras!

Ugmahon ako sa mga itinutukdo kan mga Saksi hali sa Bibliya. Kan ipinahiling ninda sa sako an pangaran nin Diyos, an Jehova, sa sakong Bibliya na Hungarian, haros dai ako makatubod. Sa 27 taon na nagsisimba ako, dai ko lamang nadangog na nasambitan an pangaran nin Diyos. Napahanga ako sa malinaw saka lohikal na mga simbag kan Bibliya sa mga hapot ko. Halimbawa, nanudan ko na an mga gadan dai na nin pag-arám, na garo nanok na nagtuturog. (Parahulit 9:5, 10; Juan 11:11-15) Nanudan ko man an manungod sa panuga kan Bibliya na bagong kinaban na duman ‘dai na nin kagadanan.’ (Kapahayagan 21:3, 4) Naglalaom ako na mahihiling ko giraray si Tatay, huling sa bagong kinaban, ‘magkakaigwa nin pagkabuhay liwat.’—Guibo 24:15.

Bilog na puso man na nag-adal nin Bibliya si Rose kaiba ko. Marikas an pag-uswag mi, huling natapos mi an pig-aadalan na libro sa laog sana nin duwang bulan! Inatenderan mi an kada pagtiripon kan mga Saksi na ginigibo sa Kingdom Hall. Napahangang marhay kami sa pagkamuot, pagkamatinabang, asin pagkasararo kan mga Saksi ni Jehova.—Juan 13:34, 35.

Kan 1976, tinugutan kami ni Rose na makalaog sa Australia. Tulos-tulos kaming naghanap duman nin mga Saksi ni Jehova. Maugma ninda kaming inako kaya nagin pamugtak tulos an buot mi. Kan 1978, nagin na man kaming mga Saksi.

Nakua ko man giraray an simbag sa mga hapot na haluyon ko nang pinag-iisipan. Paagi sa pagrani sa Diyos na Jehova, nanumpungan ko man an pinakamarahay na Ama na maiisip ta. (Santiago 4:8) Asin dakulang bagay sa sako an paglaom na mahiling giraray si Tatay sa bagong kinaban.—Juan 5:28, 29.

Kan 1989, nagdesisyon kami ni Rose na magbalik sa Hungary tanganing masabi mi man sa samong mga amigo, pamilya, pati na sa mga makakaulay mi an samong pagtubod. Nagkapribilehiyo kaming magtukdo nin Bibliya sa ginatos na tawo. Labing 70 sa sainda an kaiba mi nang naglilingkod ki Jehova, kabali na diyan an padaba kong nanay.

Sa laog nin 17 taon, pigparapamibi ko na makua an simbag sa mga hapot ko. Naglihis pa an 39 taon, pero namimibi pa man giraray ako—pero ngunyan an sinasabi ko, “Salamat, namumutan kong Ama sa langit, sa pagsimbag sa mga ipinapamibi ko puon kan aki pa ako.”