IFILECITIKA MU CALO
Amalwele
Nangu ca kuti abantu na basambilila sana ifya kundapa amalwele, amalwele yaleya yalefulilako fye. Lelo ukulingana ne fyo basanga, amalwele ayengi ayacusha abantu pali ndakai kuti yacingililwa.
Isonde Lyonse
Akabungwe ka World Health Organization katila ilyo umwaka wa 2035 ukafika, cila mwaka abantu abo bakalasanga no bulwele bwa kansa bakalafika 24 milioni. Batila pali ino nshita abalwala kansa baba 14 milioni, kanshi abakalalwala bakafula nga nshi. Icikalalenga abengi ukulalwala, mikalile yabo, pamo nga ukunwesha ubwalwa, ubunang’ani, ukwinisha, imyengelele ya kasuba ne myengelele imbi, e lyo na ukupeepa fwaka.
Britain
Pa numa ya kumona ubushininkisho ubo babalangile pa bulwele bwa mad cow, ubuteko bwa Britain bwatendeke ukufwailisha nga ca kuti ubulwele bwa mad cow ubo na bantu balwalako kuti bwayambukila bambi nga ca kuti babomfya imyundapile imo pamo nga ukubikwamo umulopa. Andrew Miller, shicilye wa mu ng’anda ya mafunde iya ku Britain atile: “Twalisakamene sana ukumfwa ukuti ubu bulwele ubushipola bucili bwafya ubukalamba. Batwebele ukuti umuntu nga ba mubikamo umulopa nelyo icilundwa ca muntu uwalwala ubu bulwele [na o kuti ayambula].”
Norway
Ilyo baceceetele abantu 63,000 mu Norway pa myaka 11 basangile ukuti ubulwele bwa kuba sana no bulanda kuti bwalenga umutima wa muntu ukuleka ukubomba bwino. Akabungwe ka The European Society of Cardiology katile umo pa balefwailisha alandile ukuti ubulwele bwa kuba sana no bulanda tabulenga fye umuntu ukusakamikwa sana ica kuti alwala no mutima, lelo bulalenga alefilwa ukulakonka ifyo abantu bambi balemweba ifingamwafwa ukubako eyefilya.
United States
Basayantisti balefwailikisha ukumona nga ca kuti imito ya fwaka ilya ishala mu mayanda, mu mahotela, na muli bamotoka kuti yaleta amalwele ku bashipeepa. Mu kupita kwa nshita iyi mito nga yakokola kuti yalwalika umuntu.