KWALIBA imilandu iyalekanalekana iilenga abantu ukukanakwata umwa kwikala. Nga filya fine cali kuli ba Joe, abantu bamo balakwata amafya ayalenga bashala ukwabula ing’anda. E lyo bambi nabo icilenga ni co balatendwa ukucita ifintu fimo fine cila bushiku nga filya cali kuli ba Martín. Nomba bambi bena tabakwata amayanda umwa kwikala pa mulandu wa bupiina, amasanso ayafuma ku fyabumbwa, ukulwa mu lupwa, ukunwisha ubwalwa no kubomfya imiti bubi bubi, amalwele ya ku muntontonkanya, amayanda ukukosa umutengo, e lyo no kukanakwata incito.

Kale abantu baishibe ukuti mu fyalo ifipiina nelyo umwaba inkondo nangu mu fyalo umo ubunonshi bwaceepa e mwafula abantu abashakwata amayanda. Lelo profesa Paul Toro uwasambilila ifyo abantu batontonkanya atile, muno nshiku mwena “na mu fyalo ifikaankala namo ubu buli bwafya ubukalamba sana.” * Fimbi ifilenga abantu belakwata amayanda, ni nshila ubuteko bwafwilamo abantu abapiina e lyo ne fyo ubupusano bwaba pa bapiina na bakankaala bwile bulekulilako.

Abantu abengi balasakamana pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi. Lelo bambi balileka ukusakamana sana pantu  balisambilila ifyo Baibolo ilanda pa fyo ifintu fikaba. Muli cino cipande twalalandapo pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi. Ifyo Baibolo isambilisha kuti fyatwafwa na pali nomba. Mwaliba ifyebo ifingatwafwa ukwishiba ifya kucita pa kusunga bwino ifikwatwa fyesu e lyo ne fya kuba aba nsansa nga fintu cali kuli ba Joe na ba Martín.

Ba Cindi abalelanshanya na ba Joe mu laibrare batile, “ba Joe balemoneka ukuti balicenjela, balikwata umucinshi kabili balifuuka.” Apo ba Cindi ni Nte ya kwa Yehova, balepeela ba Joe magazini ya Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! Kabili balilalike ba Joe ku kulongana kwa Bwina Kristu. Ilyo baile ku kulongana, abo basangile kulya balibapokelele bwino kabili balibacindike ica kuti balitendeke ukulongana lyonse. Kabili balitampile ukusambilila Baibolo na Nte umo umwaume uwali muli cilya cilonganino.

Ba Joe balitemenwe ifyo balesambilila, kabili balitampile ukukonka ifyo balesambilila muli Baibolo nangu ca kuti ukucita ifyo kwasanshishemo ukwalula ubumi bwabo. Ku ca kumwenako, balisambilile ukuti ubumi bupe ubo Lesa atupeela, kanshi tufwile ukulabumona ukuti bwalicindama, no kuti ukupepa fwaka kukowesha umubili. (Amalumbo 36:9) E ico, ba Joe balikonkele ukufunda kwaba pali 2 Abena Korinti 7:1 apatila, “Tuisangulule kuli fyonse ifikowesha umubili,” kabili balilekele ukupepa fwaka. Ici calengele ba Joe ukuba no bumi ubusuma no kuleka ukonaula indalama.

Apo ba Joe balyumfwile ukufunda kwa mu Baibolo ukwa kuti tulingile ukulabomba no kulaifwaila ifyo tulekabila, batendeke ukufwaya incito. * (1 Abena Tesalonika 4:11, 12) Baibolo pali Lukala Milandu 2:24 itila, “Ku muntu takwaba icisuma icacila pa kulya no kunwa no kusekelamo mu kubombesha kwakwe.” Na kabili, ukubombesha kulalenga tuleumfwa ukuti twalicindama no kulapeelako abashikwete.—Abena Efese 4:28.

Ba Cindi batile, ‘ilyo aba mu cilonganino bamwene ubufumacumi bwaba Joe bali bafwile ukufwaya ing’anda iyalinga e lyo ne fintu fimbi ifikabilwa mu bumi ifyo ubuteko bulingile ukubapeela.’ Ba Joe balitwalilile ukulunduluka mpaka babatishiwa no kuba Inte ya kwa Yehova. Pali ino nshita nga baleshimika ifyo bapitamo, balakoselesha bambi ukunonka amano ya kwa Lesa ayaba mu Baibolo.—Amapinda 3:13, 14.

Ba Martín batendeke ukufwaya ukwishiba ico twabela pano calo ilyo bali fye ne myaka 20. Batile: “Nalifwailishe ifingi pa mipepele na pa bumi, kabili nalebomfya imiti ikola pantu nalefwaya ukuba ne nsansa, lelo tafyangafwile.” Ba Martín baikeeleko panono ku California mu U.S.A., lyena pa numa baishileya ku Hawaii. Batile, “Namwene kwati nasanga paradaise. Lelo nangu ca kuti ici calo cisuma sana tacanengele ukuba ne nsansa. Nali no bulanda ica kuti nalyeseshepo no kuipaya.” Ilyo ifi fyalecitika e lyo ba Martín balilile icine cine kabili balombele Lesa ukuti, “Nga e ko mwaba ngafweni ukumwishiba.”

Ba Martín balibukishe ukuti balimweneko icipampa apalembelwe ukuti “Ing’anda ya Bufumu iya Nte sha kwa Yehova.” E ico baliile ku Ng’anda ya Bufumu mu kulongana.  Batile, “Ilyo nafikile mu kulongana nali no mushishi uutali no mwefu, kabili nafwele ifya kufwala ifyo nalefwala cila bushiku pa myeshi iingi. Nangu cibe ifyo, balimpokelele bwino sana.” Ba Martín batendeke ukusambilila Baibolo kabili lyonse bale-enda ukufuma ku lulamba uko baleikala no kuya mu kati ke tauni mu kusambilila Baibolo.

Ba Martín nomba balisangile amasuko ku mepusho bakwete. Ne ci, calengele baleke ukuba no bulanda kabili baishileba ne nsansa isho Yesu alandilepo ilyo atile: “Balipaalwa abaishiba ukuti balakabila ifya kwa Lesa.”—Mateo 5:3.

Nga filya cali kuli ba Joe, ilyo ba Martín batendeke ukukonka ifyo balesambilila muli Baibolo, nabo balyalwile ubumi bwabo. Ba Martín balitendeke ukubika amano ku fyo balemoneka, kabili ba Nte balibafwile ukusanga incito no mwa kwikala. Batile, “Naishibikwe ukuti nshakwata umwa kwikala, nomba abantu baalepapa ukumona ifyo nayalwile imikalile yandi.”

Pa numa, ba Martín balibwelele ku Argentina kabili balibatishiwe ukuba Inte ya kwa Yehova. Nomba balitemwa ukwafwa bambi abakabila ifya kwa Lesa ukusanga ifyasuko ku mepusho bakwata.

Yeremia umubomfi wa kwa Lesa uwaliko ku kale, aikeleko pa nshita ilyo kwali sana ubucushi. Abalwani balicimfishe icalo umo aleikala no kusenda abantu muli bunkole kabili mu busha. (Inyimbo sha Bulanda 1:3) Nangu ca kuti Yeremia tabamusendele muli bunkole, fyonse ifyo akwete fyalyonawilwe. Apepele ninshi ali no bulanda ati: “Ibukisheni ubucushi bwandi no kulubanta kwandi.”—Inyimbo sha Bulanda 3:19.

 Nangu ca kuti ali na mafya ayengi, Yeremia alikwete isubilo. Cinshi camwafwile? Cimo icamwafwile ni co alishibe ukuti Yehova tali no kumulekelesha. (Yeremia 1:8) E lyo cimbi ni co alebelenga sana Amalembo ayalanda pa nshita ilyo ubupiina no kucula fikapwa kabili kukaba umutende no mutelelwe.—Amalumbo 37:10, 11.

Icikalenga ifintu fikawame, te buteko bwa bantu iyo lelo Bufumu bwa kwa Lesa. (Daniele 7:13, 14) Imfumu ya ubu Bufumu ni Yesu Kristu. Ilyo Yesu aali pano isonde alelangulukilako sana abapiina. (Luka 7:22; 14:13) Ilyo akalateka isonde, “abalungama bakapuuka, kabili umutende ukafula . . . Akapususha umulanda uulekuuta mutuule, no wacula na onse uushakwata wa kumwafwa. Akalubula imyeo yabo ukufuma ku ba mutitikisha na ku ba bunkalwe.”—Amalumbo 72:7, 12, 14.

Yesu alesambilisha sana pa Bufumu bwa kwa Lesa. (Luka 4:43) E lyo alisambilishe abantu ukupepa ati: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano isonde nga mu muulu.” (Mateo 6:9, 10) Bushe ifintu fikaba shani ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateka isonde? Baibolo yalitweba ifyo ifintu fikawama. Ku ca kumwenako, itila abo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateka:

• “Bakakuula amayanda no kwikalamo; bakalima na mabala ya myangashi no kulya ifisabo fya yako. Tabakakuule amayanda e lyo bambi bakekalemo; tabakalime amabala e lyo bambi bakalye ifisabo. . . . Umulimo wa minwe yabo abasalwa bandi bakasekelamo nga nshi.”—Esaya 65:21, 22.

• “Bakekala umuntu onse mwi samba lya mwangashi wakwe, na mwi samba lya mukunyu wakwe, tapakabe no wa kubatiinya; pantu akanwa ka kwa Yehova wa mabumba nakasosa.”—Mika 4:4.

Aya malayo kuti yatwafwa ukushipikisha amafya yonse ayo twingakwata. Na kabili, Baibolo kuti yatwafwa ukuba ne nsansa e lyo no bumi ubusuma na pali ino nshita nga filya caba kuli ba Joe, ba Martín e lyo na bambi abengi. Kabumba wesu Yehova Lesa alitulaya ukuti: “Uumfwa kuli ine, akekala umutelelwe no kwikala umutende ukwabula ukutiina ububi.” (Amapinda 1:33) Ala mukaba ne nsansa nga mwamumfwila!