KALE abantu baishibe ukuti utuni beta ukuti arctic tern tupupuka fye amakilomita 35,200, pa kuya ku Antarctica no kubwelela ku Arctic. Nomba pali ino nshita abafwailisha pa fintu basanga ukuti utu tuni tulapupuka intamfu iitali sana ukucila ifyo baishibe kale.

Pa kuti beshibe intamfu tupupuka, balikete utu ma arctic tern utwingi no kutufwika utuntu utunono sana uto beta ukuti geolocator. Utu ma geolocator twalyanguka sana, kabili ilyo batufwikile ku tu ma arctic tern, basangile ukutila utu tuni tulapupuka amakilomita 90,000 pa kufuma ku Arctic ukuya ku Antarctica no kubwelelamo. Ici calenga abafwailisha pa fintu ukulanda ukutila takwaba inama nangu imo iyenda intamfu iyalepa nga utu ma arctic tern. Na kuba, akoni kamo kalipupwike mupepi na makilomita 96,000. Cinshi calengele baaluke mu fyo balelanda?

Te mulandu na po tuletendekela ulwendo, utu utuni tatulungama uko tuleya. Nga fintu mulemona pa cikope, tulashoka nga tulepupuka ukupita pali bemba wa Atlantic Ocean. Cinshi cilenga? Tulakonka ifyo umwela uleenda.

Utu ma arctic tern twikala imyaka mupepi na 30, kanshi pa kuti iyi imyaka ikumane tulapupuka pa makilomita ukucila pa mamilioni 2.4. Iyi intamfu nga kufuma pa calo ukuya ku mweshi, kwendapo imiku itatu nelyo ine, ukuya no kubwela. Umuntu umo uufwailisha pa fintu atile, “kuti wapapa sana ifyo akoni akafina fye amagramu 100, kengalapupuka intamfu yalepa ifi.” Cimbi icipapusha ca kuti utu tuni tufuma ku Arctic ninshi kuli ulusuba kabili tuya mu kufika ku Antarctica ninshi nako kwaba ulusuba. Ici e calengele icitabo citila Life on Earth: A Natural History cilande ukutila, takwaba ica mweo icili conse “icimona akasuba pa nshita iikalamba ukucila utu tuni.”