Bushe Mulingile Ukusalapula Shani Abana Benu?
“Naleti fye nga naumfwa iciunda ca motoka umutima waima. Uyu e muku walenga butatu uo Jordan ashabwelele bwangu pa ng’anda ukulingana ne funde twamupeele. Naletontonkanya nati ‘Bushe ali kwi?’ ‘Bushe kuli ifimucitikile?’ Bushe uyu mwana naishiba ukuti natusakamika?’ Ilyo afikile pa ng’anda, ninshi ninkalipa icine cine.”—E fyalandile ba GEORGE.
“Ilyo naumfwile umwana wandi umwanakashi apunda, nalisakamikwe sana. Ilyo nalolesheko namwene fye naikata mu mutwe kabili alelila. Ndume yakwe uwali ne myaka 4 e wamumine.”E fyalandile ba NICOLE.
“Natalie umwana wesu umwanakashi uwa myaka 6 alemoneka kwati wa kaele ilyo atwebele ati ‘Nshaciiba, nacitoola fye iyi inindaminwe.’ Alikaninine fye ndai ica kuti calitukalipe sana no kulila twalila. Twalishibe ukuti aletubepa fye.” E fyalandile ba STEPHEN.
NGA MULI bafyashi, na imwe kuti mwaumfwa nga filya fine abafyashi banenu abo tulandilepo baumfwile. Nga namukwata ubwafya bwa musango uyu, nalimo mulatontonkanya ukuti bushe mfwile ukusalapula umwana wandi kabili mfwile ukumusalapula shani? Bushe caliba fye bwino ukusalapula abana benu?
BUSHE UKUSALAPULA KUCITA SHANI?
Mu Baibolo ishiwi lya kuti “ukusalapula” talipilibula fye ukukanda umuntu. Ilingi line lipilibula, ukusambilisha, ukufunda e lyo no kulungika. Talipilibula ukucusha umuntu nelyo ku kumusunga bulukubuluku.—Amapinda 4:1, 2.
Ukusalapula umwana kwaba kwati kulima ibala. Umulimi alalima, alatapilisha, alabikamo umufundo no kusekwila kabili alabikamo umuti uwa kucingilila ifimenwa. Ilyo ifimenwa filekula, umulimi alatungwila pa kuti filekuula bwino. Umulimi aleshiba ukuti nga alebomfya inshila shalekanalekana, ifimenwa kuti fyakula bwino. Na bafyashi nabo balabomfya inshila ishalekanalekana pa kukusha abana. Lelo inshita shimo balingile ukusalapula abana babo. Nga filya batungwila ifimenwa, abafyashi nabo balalungika abana nga bamona ukuti batampa ukucita ifyabipa pa kuti bakule bwino. Umulimi afwile ukucenjela pa kutungwila ifimenwa pa kuti tafyonaike. Na bafyashi nabo bafwile ukuba ne cikuuku pa kusalapula abana.
Yehova Lesa alilanga abafyashi ifyo bafwile ukucita ilyo balesalapula abana. Alasalapula bwino sana abantu bakwe ica kuti balanonkelamo kabili ‘balatemwa ifyo abasalapula.’ (Amapinda 12:1) ‘Balekatisha ukusalapula’ kabili ‘tabalekelako.’ (Amapinda 4:13) Kuti mwayafwa umwana ukutemwa ukusalapula kwenu nga mwakonka ifintu fitatu ifyo Lesa acita pa kusalapula. Ifi fintu fitatu ni fi (1) ukutemwa, (2) ukukanaumina kumo, e lyo (3) ukukanayalula amafunde.
UKUBA NE CIKUUKU PA KUSALAPULA
Lyonse ilyo Yehova alesalapula abantu bakwe alaba no kutemwa. Baibolo itila: “Uo Yehova atemwa alamufunda, ifyo na wishi afunda umwana mwaume uo atemwa.” (Amapinda 3:12) Na kabili Yehova wa ‘luse kabili wa mutembo, alakokola ukukalipa.’ (Ukufuma 34:6) Apo Yehova alikwata iyi mibele, tacusha abantu nelyo ukubasunga buluku buluku. Tabasaluula nelyo ukubalengulula pantu ukucita ifi kuti kwabakalifya nga filya “ulupanga ululasaula” lucita.—Amapinda 12:18.
MULEKUTIKA
Ca cine abafyashi te kuti bailame nga filya Lesa acita. Limo cilafya ukuilama, lelo muleibukisha ukuti nga mwakanda umwana mu bukali, kuti mwamucena, kuti mwacishamo ukumusalapula kabili te kuti atemwe uku kusalapula. Na kabili nga mwalasalapula umwana mu cifukushi, ninshi tamuleilama.
Lelo nga ca kuti pa kusalapula umwana wenu namuilama kabili muli no kutemwa, umwana wenu akatemwa ifyo mu kamusalapula. Natusambilileko ku fyo ba George na ba Nicole, abafyashi abo tulandilepo pa kutendeka kwa cino cipande bacitile.
MULEPEPA
“Ilyo Jordan afikile pa ng’anda, ine no mwina mwandi ninshi natukalipa icine cine, lelo twalitekenye no kukutika ilyo alelondolola. Apo ubushiku bwalilile sana, twasalilepo ukulanshanya nankwe ulucelo. Twalipepeele pamo nankwe e lyo twayalaala. Ilyo bwacele, ninshi natutontoloka ne ci calengele tulanshanye bwino ica kuti ifyo twalanshenye fyalifikile umwana pa mutima. Alisumine ukuti alilufyenye pa fyo acitile kabili atile akulakonka ifyo twamwebele. Twalilwike ukuti ukusalapula umwana mu bukali kuicusha fye. Ilingi line nga twakutika ku fyo umwana alelanda, twalelanshanya bwino.” E fyalandile ba George.
MULELANSHANYA
“Nalifulilwe sana ilyo umwana wandi umwaume uwa myaka 4 acenene nkashi yakwe umukalamba. Mu nshita ya kuti imukande apo pene, namwebele ukuya ku muputule wakwe pantu nalikalipe sana ica kuti nga nshamusalapwile mu cikuuku. Pa numa ninshi ubukali na buceepako, nalimulondolwelele ukuti talingile ukulacita ulubuli kabili nalimulangile ifyo acenene nkashi yakwe. Ifi nacitile fyalibombele bwino. Alilombele ubwelelo kuli nkashi yakwe kabili alimukumbatiile.” E fyalandile ba Nicole.
Ca cine, mufwile ukuba no kutemwa lyonse ilyo mulesalapula abana.
UKUSALAPULA KWALINGA
Yehova alasalapula “ukusalapula kwalinga.” (Yeremia 30:11; 46:28) Aleshiba fyonse ifilengele, ukubikako fye ne fintu ifyo tushishiba. Bushe abafyashi kuti bapashanya shani Yehova? Ba Stephen abo tulandilepo kale batile: “Nangu ca kuti twalikalipe sana kabili tatwasumine ilyo Natalie alekaana ukuti taibile inindaminwe, twatontonkenye pa myaka akwete no kuti nalimo bwaice fye bwalengele.”
Ba Robert bamuka ba Nicole, nabo intanshi balafwaya baishiba icilengele ukuti umwana acite fimo. Nga ca kuti abana balufyanya, balayipusha abati: ‘Bushe uyu e muku wa kubalilapo acita ifi nelyo e fyo acita lyonse? Bushe nanaka nelyo taleumfwa bwino? Bushe ifi alecita kuliko fimo ifilelenga ukuti alecita ifi?’
Abafyashi balingile ukwishiba ukuti abana te bakalamba, baice. Umutumwa Paulo na o alishibe ici cishinka, kabili alembele ati: “Ilyo nali umwaice, nalelanda ngo mwaice.” (1 Abena Korinti 13:11) Ba Robert nabo batile: “Icintu cimo icingafwa ukukanaumina kumo no kukanakalipa sana, kutontonkanya pa fyo na ine nalecita ilyo nali umwaice.”
Calicindama sana ukwishiba ukuti na bana nabo balalufyanya lelo ici tacilolele mu kuti tufwile ukulatekelesha abana. Nga ca kuti intanshi mwaishiba ifyo umwana wenu aishiba, ifyo engacita ne fyo ashingacita, e lyo ne fintu fimbi ifilengele ukuti acite fimo, e lyo mu kamusalapula bwino.
MULECITA IFYO FINE MWALANSHANYA
Baibolo pali Malaki 3:6 itila: “Nine Yehova; nshayaluka iyo.” Ababomfi ba kwa Lesa balicetekela aya mashiwi. Abana nabo balingile ukwishiba ukuti ifyo mwabeba, ifyo fine e fyo mukacita. Nga ca kuti mwa-alula amafunde pa mulandu wa fyo mubukile ubo bushiku, umwana wenu, nalimo akafilwa ukuyakonka.
Yesu atile: “Lekeni ‘Ee’ wenu abe ee, na ‘Iyo’ wenu abe iyo.” Aya mashiwi yalafwa sana abafyashi. (Mateo 5:37) Mwilapanga amafunde ayo mwishibe ukuti tamwakulayakonka. Nga mwaeba umwana ukuti nga acita fimo, mukamukanda, ifyo fine e fyo mufwile ukucita.
Abafyashi balingile ukulalanshanya bwino pa kuti balecita filya fine balanshanya ilyo balesalapula abana. Ba Robert balondolwele abati; “Nga ca kuti mu kukanaishiba nasuminisha abana bandi ukucita fimo ifyo banyinabo babakeenye, e lyo pa numa naishiba ukuti balibakaanya, ndabeba ukucita filya fine banyinabo babebele ukucita.” Abafyashi nga bafilwa ukusuminishanya pali fimo, kuti cawama balanshanya ku mbali ukucila ukulanshanya na bana baleumfwako.
UKUSALAPULA ABANA CISUMA
Nga mulepashanya Yehova uwaba no kutemwa pa kusalapula, uusalapula mu kulinga kabili uushalula amafunde pa kusalapula abantu, abana benu bakalanonkelamo mu kusalapula kwenu. Abana benu bakeshiba bwino ifyo balingile ukucita kabili bakakula bwino nga ca kuti muli no kutemwa ilyo mulebakusha. Baibolo itila: “Sambilisha umwaice umo afwile ukubela; ne lyo akakota takafumemo.”—Amapinda 22:6.
