AKO IRUẸMWI 35
IHUAN 123 Gia Gha Ya Ẹkoata Lele Emwamwa Ọghe Osa
Vbene Ediọn Khian Ya Sẹtin Ru Iyobọ Ne Emwa Na Rhie Hin Uwu Iko Rre
“Adeghẹ ọmwa orukhọ ọkpa na fi werriẹ, oghọghọ nọ khian gha rre ẹrinmwi i re nekherhe; iran gha ghọghọ ye ẹmwẹ ọnrẹn sẹ ẹmwẹ ọkpairrọvbiyisẹn (99) ni mwẹ esa ne iran khian ya fi werriẹ.”—LUK 15:7.
OLIKA ẸMWẸ
Ma gha guan kaẹn evbọzẹe na na rhie emwa eso hin uwu iko rre kevbe vbene ediọn khian ya ru iyobọ ne iran ya sẹtin roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ne iran mieke na dọlegbe khian ọsie Jehova.
1-2. (a) De aro ne Jehova ya ghee emwa ni mema ru orukhọ? (b) De emwi ne Jehova ya aro yi wẹẹ, emwa ni ru orukhọ gha ru?
Ọ MWẸ uyinmwẹ eso nẹi ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova; te orukhọ wa sọnnọ ọnrẹn. (Psm 5:4-6) E Jehova hoo ne ima gha lele uhi kevbe ilele hia ni rre uwu Baibol. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, e Jehova rẹnrẹn wẹẹ, emwa ni ma gba ẹre ima khin. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, ma gha sẹtin ru abakuru. (Psm 130:3, 4) Ọrheyerriọ, ẹ i ya aro nọ maan ghee emwa ni ‘yin uyinmwẹ ifavbaro rhunmwuda ne iran na rẹn wẹẹ, irẹn ru ẹse ne kpataki ne ọmwa.’ (Jude 4) Uhiẹn, e Baibol kue kha wẹẹ, a gha “fuẹn emwa nẹi mwẹ imuohan Osanobua rua” vbe okuo Amagẹdọn.—2 Pit 3:7; Arhie 16:16.
2 Vbọrhirhighayehẹ, e Jehova ma hoo ne ọmwa rhọkpa fuan. Zẹvbe ne ima guan kaẹn rẹn vbe ako iruẹmwi nikẹre ni rre ebe Owa Ọkhẹ na, e Baibol gi ima rẹn wẹẹ, Osanobua “hoo ne emwa hia roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.” (2 Pit 3:9) Avbe ediọn keghi ya egbe taa e Jehova vbe iran gha fẹko ya izinegbe ru iyobọ ne ọmwa nọ ru orukhọ, nọ mieke na roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ẹghẹ nii, ọ ghi dọlegbe do gha re ọsie Jehova. Vbọrhirhighayehẹ, ẹ i re emwa orukhọ hia ẹre ọ fi werriẹ. (Aiz 6:9) Ugbẹnso, ẹ i mwẹ vbene ediọn gha hia sẹ ne iran ru iyobọ ne emwa eso ni ru orukhọ, iran i ye fi werriẹ. Ọ gha sunu vberriọ, de emwi nọ ghi khẹke ne ediọn ru?
“WA RHIE ỌMWA DAN NII HIN UWU ẸBU UWA RRE”
3. (a) De emwi ne Baibol we na ru, adeghẹ ọmwa orukhọ ma na fi werriẹ? (b) Adeghẹ a na rhie ọmwa orukhọ hin iko rre, vbọzẹ ne ima gha na sẹtin kha wẹẹ, emwi nọ gualọ ẹre ọ miẹn?
3 Adeghẹ ọmwa orukhọ ma na fi werriẹ, emwi ọvbehe i ghi rrọọ ne ediọn gha sẹtin ru vbọ gberra ne iran rhie owẹ lele ẹmwẹ nọ rre ebe 1 Kọrint 5:13, nọ khare wẹẹ: “Wa rhie ọmwa dan nii hin uwu ẹbu uwa rre.” Ọ gha gia na kha wẹẹ, emwi nọ gualọ ẹre ọ miẹn; emwi nọ kọe ẹre ọ rhọ re. (Gal 6:7) Vbe ima gu kha vberriọ? Rhunmwuda, ediọn te hia inugba nọ khin ne iran ru iyobọ nẹẹn, sokpan, ọ ma ye roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. (2 Ọba 17:12-15) Uyinmwẹ ọnrẹn rhie ẹre ma nẹ wẹẹ, ọ ma hoo nọ ya ilele ọghe Jehova ru emwi.—Diut 30:19, 20.
4. Vbọzẹ na na yae wewe wẹẹ, a rhie ọmwa orukhọ nọ ma fi werriẹ hin uwu iko rre?
4 A gha rhie ọmwa orukhọ hin uwu iko rre, a ghi yae wewe ma iko wẹẹ, ọmwa nii i ghi re ọkpa vbe Avbe Osẹe Jehova. a Ẹ i re te a yae wewe ma iko na mieke na zẹ efa ye ọre egbe. Te a ru ẹre vberriọ ne etẹn ni rre iko mieke na rhie owẹ lele ẹmwẹ nọ rre Baibol nọ khare wẹẹ, “Wa ghẹ gu ẹre mu obọ . . . wa ghẹ kue gu ọmwa vberriọ rri evbare.” (1 Kọr 5:9-11) Umamwẹ ọghe egbe ima ẹre Osanobua wa gualọ, ọni ẹre ọ si ẹre nọ na rhie adia na ne ima. Ukọ ighẹ e Pọl khare wẹẹ: “Eyist kherhe na rhie ye eflawa na fuẹn yotọ, ẹre ọ yae hue.” (1 Kọr 5:6) Adeghẹ a ma na rhie ọmwa orukhọ nọ ma fi werriẹ hin uwu iko rre, ọ gha sẹtin gbe ẹrhiọn ọghe emwa nikẹre ni hia ne iran gha ya ilele ọghe Jehova ru emwi mu otọ.—Itan 13:20; 1 Kọr 15:33.
5. De aro ne ima khian ya gha ghee ọtẹn na rhie hin uwu iko rre, kevbe wẹẹ, vbọzẹ?
5 De aro ne ima khian ghi ya gha ghee ọtẹn na rhie hin uwu iko rre? Agharhemiẹn wẹẹ, ma i khian ghi gha gu ẹre mu obọ, ọ khẹke ne ima gha ghee ẹre zẹvbe ohuan nọ wiri, ẹ i re ne ima gha ghee ẹre wẹẹ, ọghẹe fo nẹ. Ohuan nọ wii oghẹn sẹtin dọlegbe gha dee. Ghẹ mianmian wẹẹ, ohuan nọ wiri nii ya egbe ẹre fiohan ne Jehova. Sokpan, ọ ma ghi rhikhan mu e Jehova vbe nọ te kha we irẹn gha ru ẹre, ọlọghọmwa nọkhua wa na khin. (Ẹzik 18:31) Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, Osa nọ mwẹ itohan ẹre Jehova khin, ma ya aro yọ wẹẹ, ọmwa vbenian gha sẹtin dọlegbe bu ẹre gha dee. De vbene ediọn khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọmwa na rhie hin iko rre gha sẹtin dọlegbe bu e Jehova gha dee?
VBENE EDIỌN YA RU IYOBỌ NE EMWA NA RHIE HIN IKO RRE
6. De emwi eso ne ediọn ru ne iran ya ru iyobọ ne ọmwa na rhie hin uwu iko rre?
6 A gha rhie ọmwa hin uwu iko rre, te ọni ghi rhie ma wẹẹ, ediọn i khian ghi sẹtin ru iyobọ nẹẹn ya dọlegbe bu e Jehova gha dee ra? Hiehie! Ediọn gha tama ọmwa nọ ru orukhọ wẹẹ, iran khian rhie ẹre hin uwu iko rre, iran ghi vbe tama rẹn emwi nọ gha ru nọ mieke na sẹtin dọlegbe bu e Jehova gha dee. Ọ wa mwẹ emwi ọvbehe kpataki ne ediọn vbe ru. Vbe ẹghẹ nibun, uki eso gha ghi gberra nẹ, iran ghi tama rẹn wẹẹ, iran gha hoo ne iran werriegbe miẹn ọnrẹn, ne iran mieke rẹn deghẹ ọ fi ekhọe werriẹ nẹ. Adeghẹ ọmwa nọ ru orukhọ nii na kue ne ediọn dọlegbe gu ẹre do iko, iran ghi rhie igiọdu nẹẹn nọ werriegbe bu e Jehova gha dee. Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ọmwa nii ma he fi werriẹ vbe ẹghẹ na ya gu ẹre do iko, ediọn ghi ye gha hia ne iran gha nọ ẹmwẹ ọnrẹn ke ugba ke ẹghẹ, ne iran mieke na sẹtin ru iyobọ nẹẹn ya fi werriẹ.
7. De vbene ediọn ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ ẹnina vbe na ghee Jehova vbe a gha rhie ọmwa nọ ru orukhọ hin uwu iko rre? (Jerimaia 3:12)
7 Ediọn gha khian ru iyobọ ne ọmwa na rhie hin uwu iko rre, iran ghi hia ne iran gha mwẹ ẹnina vbe na ghee Jehova. Vbe igiemwi, e Jehova ma mudia ne Ivbi Izrẹl ne emwa orukhọ ka fi werriẹ nẹ, ọ ke ru iyobọ ne iran. Uhiẹn, iran ma he mu egbe ne iran khian ya fi werriẹ vbe Jehova suẹn gha gie avbe akhasẹ ọghẹe bu iran. Zẹvbe ne ima ka ruẹ ọre vbe ako iruẹmwi nogieva nọ rre ebe Owa Ọkhẹ na, e Jehova keghi tama akhasẹ ighẹ Hosia we nọ ya gu ọvbokhan rẹn ru adọlọ agharhemiẹn wẹẹ, ọ ye gha ru orukhọ nọ wegbe, te Jehova ya ọna rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ ẹnina. (Hos 3:1; Mal 3:7) Avbe ediọn keghi wa ya egbe taa e Jehova, iran wa hoo ne ọmwa nọ ru orukhọ dọlegbe bu e Jehova gha dee, iran i vbe yae lọghọ ọmwa nii, nọ sẹtin ru vberriọ.—Tie Jerimaia 3:12.
8. De vbene erre ne Jesu zẹ ọghe ọmọ nọ wiri ya ya ima rẹn vbene Jehova mwẹ ẹnina kevbe itohan hẹ? (Luk 15:7)
8 Vbe ako iruẹmwi nogieva nọ rre ebe Owa Ọkhẹ na, ma guan kaẹn erre ọghe ọmọ nọ wiri ne Jesu zẹ. Vbe erhae ghi ke urria bẹghe ẹre wẹẹ, ovbi ẹre dọlegbe die owa, “ọ na rhulẹ bu ẹre, ọ na gbae ginna egbe, ọ na fẹko mu unu soso ẹre.” (Luk 15:20) Ma bẹghe ẹre wẹẹ, erhae ma ka mudia nẹ ne ovbi ẹre ka do rinmwiaẹn. Nọghayayerriọ, zẹvbe erha nọ mwẹ ahoẹmwọmwa, ọ keghi rhulẹ bu ovbi ẹre. Erriọ ediọn wa vbe ru ẹre vbe iran gha bẹghe ọmwa nọ ru orukhọ. Iran hoo ne avbe ohuan ni wiri “dọlegbe gha die owa.” (Luk 15:22-24, 32) Oghọghọ keghi rre ẹrinmwi vbe ọmwa nọ ru orukhọ gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, erriọ vbe ye vbe uhunmwu otagbọn!—Tie Luk 15:7.
9. De emwi ne Jehova hoo ne emwa ni ru orukhọ ru?
9 Zẹvbe ne ima ruẹ ọre dee sin, e Jehova i kue ne ọmwa nọ ru orukhọ nọ ma hoo nọ fi werriẹ ye gha rre uwu iko. Vbọrhirhighayehẹ, ẹ i fi iyeke gbe emwa ni ru orukhọ. Ọ hoo ne iran dọlegbe bu irẹn gha dee. Ebe Hosia 14:4 keghi guan kaẹn aro ne Jehova ya ghee emwa ni ru orukhọ, ni mu egbe ne iran ya fi werriẹ, ọ khare wẹẹ: “I gha dọlegbe si emwa mwẹ kẹ egbe. I gha ya ekhọe mwẹ hia hoẹmwẹ iran, I i khian ghi gha mu ohu iran.” Rhunmwuda ọnọna, ediọn keghi hia ne iran rhie aro sotọ, ne iran mieke na rẹn deghẹ osẹ rhọkpa rrọọ nọ rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa nii mu egbe nọ ya fi werriẹ. Te ọ khẹke ne ọna ya emwa ni ru orukhọ gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova hoo ne iran dọlegbe bu irẹn gha dee.
10-11. De vbene ediọn khian ya sẹtin ru iyobọ ne emwa na rhie hin uwu iko rre vbe ẹghẹ nọ gberra?
10 Emwa na rhie hin iko rre vbe ukpo nibun nọ gberra vbe vbo? Ọ gha kẹ, emwa vbenian i ghi ru orukhọ nii nọ ya ediọn rhie iran hin uwu iko rre. Ugbẹnso, iran eso i ghi kue yerre emwi nọ si ẹre na na rhie iran hin uwu iko rre. Vbọrhirhighayehẹ, te ọ khẹke ne ediọn gualọ egbe emwa vbenian, iran ghi vbe mu otuẹ gie iran. Ediọn gha ghi sẹ evba, iran ghi gu iran na erhunmwu, iran ghi vbe rhie igiọdu ne iran, ne iran werriegbe bu e Jehova gha dee. Adeghẹ ọ kpẹẹ re ne ọmwa na ghi kpa hin otu e Jehova rre, ọ gha lọghọ nọ ye sẹtin gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe. Ọ ghaa yerriọ, ediọn sẹtin ru emwamwa na ya suẹn gha gu ọmwa nii ruẹ e Baibol deghẹ ọmwa nii hoo, uhiẹn vbe na te rhie ẹre werriegbe. Vbe nọ rhirhi gha ye hẹ, ediọn ẹre ọ khian vbe ru emwamwa na khian ya suẹn gha gu ọmwa nii ruẹ emwi.
11 Vbene Jehova ya tohan emwa orukhọ, erriọ ediọn wa vbe hoo ne iran gha ru ẹre, ediọn hoo ne iran ru iyobọ ne emwa nibun ya rẹn wẹẹ, ẹkpotọ kie ne iran ya werriegbe bu e Jehova gha dee. Ọmwa nọ ru orukhọ gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ediọn ghi rhie ẹre werriegbe, vbene iran i na si obọ ẹgogo ghee iyeke.—2 Kọr 2:6-8.
12. (a) De aro orukhọ ne ọmwa gha ru, nọ khẹke ne ediọn na begbe iran ke rhie ọmwa vberriọ werriegbe? (b) Vbọzẹ nọ ma na khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova i khian sẹtin yabọ emwa eso rhunmwuda aro orukhọ ne iran ru? (Vbe ya ghee futnot.)
12 Ugbẹnso, te ọ khẹke ne ediọn kakabọ gha begbe iran ke rhie ọmwa nọ ru orukhọ werriegbe. Vbe igiemwi, adeghẹ ọmwa na mu ọvbokhan yagha, ọ na gha re ọmwa isọtẹ ra ọ na ya ẹkẹ vbe ero sọ ebe orọnmwẹ, ediọn ghi kakabọ gbarokotọ ne iran mieke na rẹn deghẹ ọmwa nii gele fi werriẹ. (Mal 2:14; 2 Tim 3:6) Ọ khẹke ne iran gbogba ga avbe ohuan ọghe Osanobua. Ọ khẹke ne ima kọe ye orhiọn wẹẹ, ọmwa nọ ya ekhọe hia roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ọ na vbe ban uyinmwẹ dan nọ te gua ẹre obọ ro, e Jehova ghi werriegbe rhan obọ miẹn ọnrẹn yi. Agharhemiẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne ediọn gha begbe vbene iran te rhie ọmwa nọ ru orukhọ vbenian werriegbe, ọ ma zẹdẹ khẹke ne ediọn gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova i khian sẹtin yabọ emwa vbenian ẹdẹ. b—1 Pit 2:10.
EMWI NE ETẸN NI RRE UWU IKO GHA SẸTIN RU
13. De alughaẹn nọ rre obọ ne ima ya mu emwa ne ediọn mu ẹre aburho kevbe emwa na rhie hin iko rre?
13 Zẹvbe ne ima guan kaẹn rẹn vbe ako iruẹmwi nọ lae, ugbẹnso a sẹtin yae wewe vbe iko wẹẹ, a mu ọmwa aburho. Ọ gha sunu vberriọ, etẹn gha sẹtin ye gha gu ẹre mu obọ, rhunmwuda, ọ roro iro fi uyinmwẹ werriẹ nẹ, ọ vbe kie werriegbe vbe orukhọ nọ te ka ru. (1 Tim 5:20) Ọtẹn ima ye nọ, rhunmwuda ọni, ọ wa gualọ iyobọ etẹn vbe uwu iko, nọ mieke na sẹtin ye gha ru emwi nọ yẹẹ e Jehova. (Hib 10:24, 25) Sokpan, ẹ i re obọ vbenian ẹre ima ya mu emwa na rhie hin iko rre. Ma i gu iran “mu obọ” ma i “kue gu [emwa] vberriọ rri evbare.”—1 Kọr 5:11.
14. De emwi ne Ovbi Otu e Kristi gha sẹtin ya ekhọe obọ ọre zẹ ne egbe ẹre, vbe nọ dekaẹn ọmwa na rhie hin iko rre? (Vbe ya ghee efoto.)
14 Te ọna ghi rhie ma wẹẹ, te ima khian ghi rhunmwuda emwi ne ima he guan kaẹn sin bizugbe ọmwa na rhie hin iko rre ra? Hiehie. Ẹmwata nọ wẹẹ, ma i khian ghi gha gu ẹre mu yọ mu hin, sokpan deghẹ ọ na gha re ọmwa ima vbe uwu ẹgbẹe ra ọmwa ne ima ka wa gu obọ ọre, dọmwadẹ Ovbi Otu e Kristi sẹtin ya ekhọe obọ ọre zẹ ne egbe ẹre deghẹ irẹn gha tie ẹre gha die iko. Ọ gha ghi rrie iko vbo? Vbe ẹghẹ nọ gberra, ma i tuẹ ọmwa vberriọ. Sokpan vbe na ghi ye na, dọmwadẹ ima ẹre ọ khian vbe ya ekhọe obọ ọre zẹ ne egbe ẹre, emwi nọ gha ru deghẹ emwi vbenian na sunu. Emwa eso sẹtin zẹ ọre vbe iro wẹẹ, iran gha tuẹ ọre otuẹ kẹkan ra iran gha gbe ọbokhian nẹẹn vbe ọ gha rrie iko. Sokpan ima i khian gu ọmwa na gha rri ọta, ra ne ima gu ẹre gha ru emwi ọvbehe.
Dọmwadẹ Ovbi Otu e Kristi gha sẹtin ya ekhọe obọ re zẹ ne egbe ẹre deghẹ irẹn gha tie ọmwa na rhie hin iko rre nọ gha die iko ra deghẹ irẹn gha tuẹ ọre otuẹ kẹkan vbe ọ gha rrie iko (Ghee okhuẹn 14)
15. De aro emwa ne ebe 2 Jọn 9-11 guan kaẹn? (Vbe ya ghee ẹkpẹti nọ mwẹ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “ Alughaẹn Rre Orukhọ Ne Jọn Vbe Pọl Guan Kaẹn Ra?”)
15 Emwa eso sẹtin gha roro wẹẹ, ‘Ẹ i re Baibol ẹre ọ vbe kha wẹẹ, Ovbi Otu e Kristi nọ tuẹ ọmwa vberriọ gu ẹre mwẹ obọ vbe emwi dan nọ ru ra?’ (Tie 2 Jọn 9-11.) Emwi na ta dee vbe ako ọghe evbagbẹn nọhuanrẹn na rhie ẹre ma wẹẹ, emwa ni gbodan kevbe emwa ni kọe ye emwa ekhọe ne iran gha ru orukhọ ẹre ako na ghaa guan kaẹn. (Arhie 2:20) Nọnaghiyerriọ, deghẹ ọmwa na rhie hin iko rre na gha re ọmwa isọtẹ ra ọ na gha kọe ye emwa ekhọe ne iran gha ru orukhọ, ediọn i khian mu otuẹ gie ẹre. Ọghe ne ẹmwata, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọmwa vberriọ gha sẹtin fi werriẹ. Sokpan ọ ghi te ru vberriọ ma i khian tuẹ ọre, amaiwẹ te ima khian tie ẹre gha die iko.
GHA MWẸ ẸNINA KEVBE ITOHAN VBENE JEHOVA VBE YE
16-17. (a) De emwi ne Jehova hoo ne emwa ni ru orukhọ ru? (Ẹzikiẹl 18:32) (b) De vbene ediọn khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, emwa ni deba e Jehova winna ẹre iran khin, vbe iran ghaa ru iyobọ ne ọmwa nọ ru orukhọ?
16 De emwi ne ima he ruẹ vbe ako iruẹmwi isẹn nọ rre ebe Owa Ọkhẹ na? E Jehova ma hoo ne ọmwa rhọkpa fuan! (Tie Ẹzikiẹl 18:32.) Ọ hoo ne emwa orukhọ do gu irẹn ru adọlọ. (2 Kọr 5:20) Ọni ẹre ọ si ẹre na na miẹn wẹẹ, ke ẹghẹ gha dee, te Jehova wa rhie igiọdu ne emwa orukhọ ne iran roro iro fi uyinmwẹ werriẹ kevbe ne iran werriegbe bu irẹn gha dee. Ediọn ni rre uwu iko keghi deba e Jehova winna vbe iran ghaa ru iyobọ ne emwa ni ru orukhọ ya roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.—Rom 2:4; 1 Kọr 3:9.
17 U miẹn oghọghọ nọ khian gha rre ẹrinmwi vbe ọmwa nọ ru orukhọ gha roro iro fi uyinmwẹ werriẹ! Ẹghẹ kẹ ẹghẹ ne ọmwa nọ ru orukhọ ya fi werriẹ, te Erha ima ighẹ e Jehova wa ghọghọ. Ma ghaa muẹn roro, ekhọe agiẹngiẹn kevbe ekhọe itohan ne Jehova mwẹ kẹ kevbe ẹse ne kpataki nọ ru ne ọmwa, ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn ghi gha wegbe sayọ.—Luk 1:78.
IHUAN 111 Emwi Nọ Ya Ima Sọyẹnmwẹ
a A i khian ghi gha tie emwa vbenian emwa na kan fua vbe iko. Zẹvbe nọ gua ẹre ro, ẹmwẹ ne Pọl tae vbe ebe 1 Kọrint 5:13, emwa na rhie hin iko rre ẹre a khian ghi gha tie iran.
b E Baibol khare wẹẹ, a i khian ya orukhọ ọghe emwa eso bọ iran, ẹ i re rhunmwuda aro orukhọ ne iran ru, sokpan ne iran na gbodan ghee Osanobua vbe ẹghẹ hia. E Jehova vbe Jesu ọkpa ẹre ọ mwẹ asẹ ne iran khian ya kha wẹẹ, ọmwa ru egbe orukhọ vbenian.—Mak 3:29; Hib 10:26, 27.
