E JOSẸF NE OVBI ARIMATIA keghi bu e Pọntiọs Pailet ya tama rẹn nọ mu ikun e Jesu ne irẹn. Irẹn tobọ irẹn ma rẹn emwi nọ ya irẹn gha mwẹ udinmwẹ vberriọ rhunmwuda ọmwa ne aro ọre kpannọ ugiọnmwẹ erhẹn ẹre Pailet ghaa khin. Vbọrhirhighayehẹ, ne a mieke na ree Jesu zẹvbe adazẹ, te ọmwa gha zẹ emwi ru zẹ vbene Josẹf ne ovbi Arimatia ru ẹre. Ughaghe Josẹf ma te yaro yọ wẹẹ e Pailet gha rhie ehọ ne irẹn taa yi, sokpan vbe ọ ghi rẹn nẹ vbe obọ ovbiyokuo ọkpa wẹẹ e Jesu wu nẹ, ọ na kpasẹ yọ ne Josẹf ya mu ikun e Jesu. E Josẹf na ghi khirhi gha rrie ehe ne Jesu na wu. Te irẹn ghi khiẹ vbe ẹghẹ na.—Mak 15:42-45.

• Gha mobọ re Josẹf ne ovbi Arimatia?

• Vbe ọ kaan rẹn kaẹn e Jesu?

• De vbene okha na ya kaan ruẹ hẹ?

Ebe Mak keghi tie Josẹf “ọmwa kpataki vbe uwu Iko ore ẹvbo.” Iko na keghi re ọghe Sanhedrin nọ re owa ẹzọ ọghe Ivbi e Ju nọ ghi yo sẹ. Iko na vbe mwẹ ọdakha yan Ivbi e Ju, arriọba Ivbi e Ju kevbe ugamwẹ Ivbi e Ju. (Mak 15:1, 43) Ọna rhiema wẹẹ, ọkpa vbe usun emwa ni khaevbisẹ ẹre Josẹf ghaa khin. Ukpo ne irẹn na gha zẹ na, ẹre ọ vbe zẹe ne ọ na sẹtin ya miẹn Pailet. Te ọ ghi vẹẹ na rẹn nia, evbọzẹe ne ọ na gha re ọmwa nọ fe.—Mat. 27:57.

Iko e Sanhedrin ma zẹdẹ gha maan ẹko e Jesu. Iran ẹre ọ si uma ya gbe Jesu rua. Sokpan, e Baibol keghi tie Josẹf ‘adazẹ nọ mwẹ ekhọe esi.’ (Luk 23:50) Te irẹn wa lughaẹn ne emwa nikẹre vbe iko e Sanhedrin. Ọmwa ata nọ ghaa lele uhi Osanobua ẹre ghaa nọ. Ọ ke vbe gha re “ọkpa vbe uwu emwa ni mudia khẹ ẹghẹ ne Arriọba Osanobua gha ya rre.” Ọna ẹre ọ zẹe ne ọ na do gha re ọkpa vbe erhuanegbe Jesu. (Mak 15:43; Mat. 27:57) Te Igiuhunmwu ọghe Jesu wa gha yẹẹ ọre rhunmwuda ọmwa ne ẹi gualọ ohiẹn eku kevbe ne ẹmwata yẹẹ ẹre nọ.

Ebe Jọn 19:38 keghi kha wẹẹ e Josẹf kegha re “ọrhuanegbe Jesu, sokpan ọ ma rhie egbe ladian rhunmwuda ohan avbe Ju muẹn.” Vbọ ya ohan gha mu e Josẹf? Rhunmwuda te Ivbi e Ju ghaa ghee Jesu sila sila kevbe wẹẹ, ọmwa ke ọmwa nọ mu ẹtin yan e Jesu, iran ghi khu ẹre hin sinagọg rre. (Jọn 7:45-49; 9:22) Emwi ekhue wa gha nọ vbe a gha khu ọmwa fua vbe sinagọg, emwa i ghi ghee ẹre sẹ ọmwa, iran gha zaan rẹn. Ọna ẹre ọ si ẹre ne ohan na gha mu e Josẹf rhunmwuda, ukpo nọ ye kevbe uyi nọ mwẹ gha te wii ẹre.

Ẹi re Josẹf ọkpa ohan ghaa mu vbenian. Ebe Jọn 12:42 khare wẹẹ, “eso vbe uwu avbe olotu avbe Ju ye ya Jesu yi, sokpan rhunmwuda avbe Farisi, ohan ma gie iran tae vbe azagba, ne a ghẹ ya khulo iran hin uwu ogua ediọn rre.” Ọmwa ọvbehe nọ ghaa rre iko e Sanhedrin ne ohan vbe gha mu vbenian ọre Nikodimọs.—Jọn 3:1-10; 7:50-52.

Ọrhuanegbe Jesu ẹre Josẹf ghaa khin sokpan, ohan ma gi ẹre tae vbe azagba. Evburriẹ vbenian sẹtin si ọfuan ọghe etẹbitẹ rhunmwuda, e Jesu khare wẹẹ: “Ọmwa ne ọ rhirhi miẹn kue vbe azagba ighẹ ọghomwẹ rẹn khin, erriọ mẹ gha vbe miẹnrẹn kue vbe odaro Erha mwẹ ne ọ rre ẹrinmwi. Ọmwa ne ọ rhirhi siẹn mwẹ vbe azagba, mẹ gha vbe siẹn ọnrẹn vbe odaro Erha mwẹ ne ọ rre ẹrinmwi.” (Mat. 10:32, 33) Agharhemiẹn wẹẹ e Josẹf ma wa siẹn Jesu, ọhan ma gi ẹre miẹn kue ighẹ ọrhuanegbe ẹre irẹn khin. Ohan mu uwẹ vberriọ ra?

Ọrheyerriọ, e Baibol guan kaẹn emwi esi  ne Josẹf ru. Ọ ma ye egbe ba iko e Sanhedrin vbe iran si uma vbene iran khian ya gbe Jesu hẹ. (Luk 23:51) Emwa eso khare wẹẹ, ọ gha kẹ, e Josẹf ma gha rre evba vbe iran buohiẹn Jesu. Vbọrhirhighayehẹ, e Josẹf i ghẹ miẹn emwi ru agharhemiẹn wẹẹ ẹko ma rhiẹnrhiẹn ọnrẹn ye ohiẹn eku ne iran buru.

Ẹghẹ ne Jesu ya wu, ohan ma ghi gha mu e Josẹf, ọ keghi ye egbe ba erhuanegbe Jesu. Evbọ suigiẹ ye ọna, ọre evbọ rre ebe Mak 15:43 nọ khare wẹẹ: “Josẹf keghi bu Pailet gha khian, ya nọ rẹn wẹẹ ne ọ mu ikun Jesu ne irẹn.” Udinmwẹ ẹre ọ rhiema mwa.

Ọ khọ wẹẹ sirra e Josẹf ẹre Jesu na wu. Irẹn ẹre ọ ka rẹn wẹẹ e Jesu wu e Pailet ke rẹn. Ọni ẹre ọ si ẹre ne ọ na “yan Pailet unu ruan vbe ọ họn ighẹ Jesu wu nẹ.” (Mak 15:44) Ọ gha kẹ, aro e Josẹfi sẹ ọre vbene Jesu ya wu uwu obalọ hẹ. Ọ ghaa yerriọ, a sẹtin miẹn wẹẹ ọni ẹre ọ ghi guaekpa ya fi iziro ọghẹe werriẹ, nọ ghi yae mudia gbain ye odẹ ọghe ẹmwata. Vbe ẹghẹ na, ohan ma ghi zẹdẹ gha muẹn, te irẹn ghi gi emwa rẹn obọ ne irẹn mudia yi.

Uhi ọghe Ivbi e Ju khare wẹẹ, a ghẹ gi ovẹn de ro, a ke ree emwa na buohiẹn uwu gbe. (Diut. 21:22, 23) Sokpan, nọ ne Ivbi e Rom, te iran sẹ ikun orinmwi ọghe avbe izigan ne a gbua ye uhunmwu erhan, ne iran kẹkua vba ra iran ya hẹ iran ya idin ẹvbo ohoho. Sokpan emwi vberriọ ma sunu dae Jesu. Vbe ọkpẹn ehe ne Jesu na wu, e Josẹf keghi fian idin ọgbọn ye uwu okuta. A ma he  ree ọmwa rhọkpa ye idin na, nọ rhiema wẹẹ, te Josẹf da si kẹ Arimatia * gha die Jerusalẹm kevbe wẹẹ, te ọ khian gha loo otọ nii zẹvbe itẹ ẹgbẹe ọre. (Luk 23:53; Jọn 19:41) Ne Josẹf na ree Jesu ye idin ne irẹn ma he loo keghi rhiema wẹẹ, ọmwa nọ mwẹ ekhọe esi ẹre nọ. Ọ vbe yae mwẹ amusẹ ighẹ ẹmwẹ akhasẹ nọ khare wẹẹ a gha ree Mẹzaia “ba iran ni fe.”—Aiz. 53:5, 8, 9.

Ọ rre ebe enẹ ne a gbẹn okha e Jesu yi wẹẹ, vbe a ghi mu e Jesu tuorre nẹ vbe uhunmwu erhan nọ wu yi, e Josẹf keghi ya igbukpọn nọfua vbuọ ọre, ẹre ọ na wa ẹre ye uwu idin nọ tobọre fian. (Mat. 27:59-61; Mak 15:46, 47; Luk 23:53, 55; Jọn 19:38-40) E Nikodimọs ọkpa ẹre ọ ru iyobọ ne Josẹf ya ree Jesu. Ọ keghi viọ emwi eso rre, ne a ya dọlọ ọmwa uwu yi, vbe na ghee ori ne ọ winhin kevbe oziya ne a gua kugbe. Ọ ma khọ wẹẹ e Josẹf kevbe Nikodimọs ẹre ọ tobọ iran mu ikun e Jesu ya ree ẹre. Ọ gha kẹ, eguọmwadia, ẹre iran loo ro rhunmwuda ukpo nọ yo ne iran na gha zẹ. Vbọrhirhighayehẹ, ẹi re iwinna nekherhe iran ru. Uhi khare wẹẹ, ọmwa nọ ya obọ kaẹn orinmwi, ghi khian ọmwa nọ ma huan vbe ikpẹdẹ ihinrọn, emwi ke emwi ne ọmwa vberriọ vbe ya obọ kaẹn, ghi vbe khian emwi nọ ma huan. (Nọm. 19:11; Hag. 2:13) Ọni rhiema wẹẹ, iran ma gha mwẹ ọghae vbe idugie Alagberra nọ defi uzọla nii rhunmwuda iran ma ghi huan. (Nọm. 9:6) Ne Josẹf na ree Jesu zẹvbe adazẹ keghi rhiema wẹẹ erhuanegbe Jesu irẹn khin. Ẹi mwẹ ihua re nikẹre ni rre iko e Sanhedrin ma gha ya ukpẹ zaan rẹn. Sokpan ohan ma ghi gha mu e Josẹf vbe ẹghẹ na, te irẹn ghi mu egbe nọ ya mu aro daa emwi ke emwi nọ gha kẹrikian.

Vbe a ghi ree Jesu nẹ, e Baibol ma ghi dọlegbe guan kaẹn Josẹf ne ovbi ẹvbo Arimatia. Inọta nọ ghi rre ima ekhọe nia ọre wẹẹ: Vbe ọ ghi khian hẹ? Ima rhọkpa ma rẹn. Zẹ vbene ima nana okha re de sin, ọ yevbe ne a miẹn wẹẹ, ọ ye egbe ba Ivbiotu e Kristi, rhunmwuda, ẹghẹ ne ọ ya werriẹ aro daa edanmwẹ, amuẹtinyan ọghẹe na gha wegbe sayọ, erriọ wa vbe ya gha rhie udinmwẹ ma.

Ima wa miẹn emwi kpataki ruẹ vbe okha na. Inọta nọ ghi khẹke ne ima hia ru erria yan ọre wẹẹ: Ọ mwẹ emwi rhọkpa vbe arrọọ ọghe ima, vbe na ghee, ukpo ne ima na zẹe, iwinna, emwi ewe, ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne ẹgbẹe ima ra afan vbe iwe ne ima mwẹ nọ hiunsi sẹ asikẹgbe ne ima gu e Jehova mwẹ ra?