I k’a miiri k’a filɛ ko denba kanuman dɔ bɛ ka a denkɛ fitinin labɛn lakɔli taga kama. A b’a janto a la ko a denkɛnin kora ka jɛ ani ko a ka finiw labɛnnen don koɲuman wa ko u jɛlen don. O b’a ka kɛnɛya sabati ani k’a jira tɔw la ko a bangebagaw b’u janto a la ka ɲɛ. O cogo kelen na, an Fa kanuman Jehova b’a fɛ an saniyalen ka kɛ farikolo ta fan fɛ, ani fana an ka miiriliw, an ka kumaw ani an ka kɛwalew ta fan fɛ. Ni an saniyalen bɛ, an yɛrɛ bɛ nafa sɔrɔ o la, ani an bɛ nɔɔrɔ da Jehova kan.

1. An saniyalen bɛ se ka kɛ farikolo ta fan fɛ cogo di?

Jehova b’a fɔ an ye ko: “Aw ka kɛ senumaw ye”. (1 Piɛrɛ 1:16) N’a fɔra ko senumaya, o ye ka kɛ mɔgɔ jɛlen ye farikolo ani jogo ta fan fɛ. An saniyalen bɛ se ka kɛ farikolo ta fan fɛ an kɛtɔ ka to ka an ko tuma bɛɛ. Ani fana an ka finiw, an ka sow, ani an ka bolimafɛnw labɛnnenw ka kɛ ani ka u jɛlen to. An bɛ se ka dɛmɛ don fana Masaya So saniyali la. Ni an saniyalen tora farikolo ta fan fɛ, an bɛ nɔɔrɔ da Jehova kan.​—2 Kɔrɛntekaw 6:​3, 4.

2. Walasa an saniyalen ka kɛ, an ka kan ka an yɛrɛ tanga delinako jumɛnw ma?

Bibulu bɛ dusu don an kɔnɔ an ka “an saniya farisogo nɔgɔlenya ani dusukun nɔgɔlenya bɛɛ ma”. (2 Kɔrɛntekaw 7:1) O kɔrɔ ye ko, fɛn o fɛn bɛ se ka an farikolo walima an hakili tiɲɛ, an ka kan ka an yɛrɛ tanga o fɛnw bɛɛ ma. An ka miiriliw ka kan ka diya Jehova ye, o de la, an bɛ an seko kɛ ka miirili bɛnbaliw bɔ an na. (Zaburu 104:34) An bɛ an jija fana an ka kumaw ka kɛ kuma ɲumanw ye.​—Kolosekaw 3:8 kalan.

Fɛn wɛrɛ jumɛnw bɛ se ka an nɔgɔ farikolo ani jogo ta fan fɛ? Fɛn tata dɔw bɛ se ka an farikolo tiɲɛ. O kama an bɛ an yɛrɛ tanga o fɛn suguw ma. An bɛ an yɛrɛ tanga sigarɛtimin ma, dɔrɔgu furabulumaw ɲimini ma, ani ni dɔgɔtɔrɔ ma fura dɔrɔgulama sɛbɛn an kun, an tɛ o fura ta. Ni an bɛ an yɛrɛ tanga o fɛnw ma, o ka ɲi an ka kɛnɛya ma, wa an bɛ bonya da ɲɛnamaya kan, o min ye nilifɛn ye. An bɛ an jija fana an saniyalen ka kɛ jogo ta fan fɛ an kɛtɔ ka an yɛrɛ tanga nin jogo nɔgɔlen ninnu ma: Ka i ka cɛya walima i ka musoya mɔmɔ walasa ka diya sɔrɔ, ani pornografi filɛli. (Zaburu 119:37; Efesekaw 5:5) A bɛ se ka gɛlɛya an bolo ka se sɔrɔ nin delinakow kan, nka Jehova bɛ se ka an dɛmɛ ka se sɔrɔ u kan.​—Esayi 41:13 kalan.

 DƆ FARA I KA DƆNNIYA KAN

3. Ka saniya farikolo ta fan fɛ, o bɛ nɔɔrɔ da Jehova kan

Saniya bɛ cogo min na Jehova bolo, an bɛ o ye ni an ye a ka cikanw sɛgɛsɛgɛ, a ye minnu di Israɛl kɔrɔ ma. Ekisode 19:10 ani 30:​17-​19 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkaliw kan:

• Jehova bɛ saniya ye cogo min na farikolo ta fan fɛ, nin tɛmɛsiraw bɛ mun jira an na o ko la?

• Delinako ɲuman jumɛnw bɛna i dɛmɛ i saniyalen ka to farikolo ta fan fɛ?

Ka saniya farikolo ta fan fɛ, o bɛ waati ta, ani o bɛ cɛsiri ɲini an fɛ. Nka an bɛ se ka o kɛ hali an mana kɛ yɔrɔ o yɔrɔ, walima an ka sɔrɔ mana kɛ fɛn o fɛn ye. A’ye WIDEYO lajɛ, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

• Ka an ka minɛnw labɛnnen to ani ka u jɛlen to, o bɛ bonya da cogo di an ka waajulibaara kan?

4. Se sɔrɔ delinako juguw kan

N’a y’a sɔrɔ ko i bɛ sigarɛti min walima ko i bɛ dɔrɔgu ta ten, a bɛ se ka kɛ ko i b’a dɔn a ka gɛlɛn cogo min na ka se sɔrɔ o delinako kan. Mun bɛ se ka i dɛmɛ? O delinako bɛ ka nɔ min bila i la, i ka o jateminɛ. Matiyu 22:​37-​39 kalan, o kɔ, a’ye baro kɛ nin ɲininkaliw kan: Sigarɛtimin ani dɔrɔguta bɛ nɔ jumɛn bila . . .

• a tigilamɔgɔ ni Jehova ka teriya la?

• a tigilamɔgɔ ni a somɔgɔw ani a lamini mɔgɔw ka jɛɲɔgɔnya la?

Ko dɔ boloda walasa ka se sɔrɔ delinako jugu kan. a A’ye WIDEYO lajɛ.

Filipekaw 4:​13 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

• Ka to ka delili kɛ tuma bɛɛ, ka Bibulukalan kɛ tuma bɛɛ ani ka lajɛw taali matarafa, o fɛnw bɛ fanga di mɔgɔ ma cogo di a ka se sɔrɔ delinako jugu kan?

 5. Miirili nɔgɔlenw ani jogo kolonw kɛlɛ

Kolosekaw 3:5 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkaliw kan:

• An b’a dɔn cogo di ko pornografi, sexting (cɛnimusoya kumaw, julankolon fotow walima wideyow cili telefɔni fɛ), ani cɛya walima musoya mɔmɔli ye fɛn nɔgɔlenw ye Jehova ɲɛ kɔrɔ?

• Yala i bolo, a bɛnnen don Jehova k’a ɲini an fɛ an ka kɛ mɔgɔ saniyalenw ye jogo ta fan fɛ wa? Mun na?

A lajɛ miirili nɔgɔlenw bɛ kɛlɛ cogo min na. A’ye WIDEYO lajɛ.

Yesu ye baara kɛ ni ɲɛjirali dɔ ye walasa k’a jira ko an ka kan ka wale kɛ ni cɛsiri ye walasa an saniyalen ka to jogo ta fan fɛ. Matiyu 5:​29, 30 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

• Tiɲɛ don ko Yesu tun tɛ k’a fɔ ko an ka kan ka ko jugu kɛ an farikolo la, nka a y’a jira ko an ka kan ka wale de kɛ. Mɔgɔ bɛ se ka wale gɛlɛn sugu jumɛn de kɛ walasa k’a yɛrɛ tanga miirili nɔgɔlenw ma? b

Ni i bɛ ka kɛlɛ kɛ walasa ka se sɔrɔ miirili nɔgɔlenw kan, i bɛ ka o cɛsiri minnu kɛ, o ka di Jehova ye. Zaburu 103:​13, 14 kalan, o kɔ aw ka baro kɛ nin ɲininkali kan:

• Ni i bɛ ka delinako kolon dɔ kɛlɛ, nin tɛmɛsira in bɛ dusu don i kɔnɔ cogo di i kana o kɛlɛ dabila?

 BAKURUBAFƆLI

An ko bɛ diya Jehova ye ni an bɛ an farikolo, an hakili ani an jogo saniyalen to.

Seginnkanni

• Mun na a nafa ka bon kosɛbɛ an saniyalen ka kɛ?

• I saniyalen bɛ se ka kɛ farikolo ta fan fɛ cogo di?

• I bɛ se ka i ka miiriliw ani i jogow saniyalen to cogo di?