Matahom ug Lamian!

DUAWA ang usa ka tanaman sa mga bulak, ug matagbaw gayod ang imong mga igbalati. Malingaw ka nga magtan-aw sa mga kolor, porma, ug makuti nga mga disenyo sa mga bulak. Masimhotan nimo ang mga alimyon niini. Mahikap nimo ang lainlaing grano sa mga gihay niini. Apan komosta na man ang imong panglami? Makahatag ba usab kanimo ug kalipay ang lasa sa mga bulak? Sa ubang mga nasod, ang mga tawo dugay na kaayong gilamian sa sabor sa mga bulak nga puwedeng kan-on. Kon adunay usa niining mosunod nga mga bulak diha sa imong tanaman sa bulak o utanon, tingalig lamian ka usab sa pagkaon niini. a

Ang Matahom nga Rosas

Sa tibuok kalibotan, ang rosas (Rosa nga matang) lagmit mao ang labing ilado ug paborito sa tanang bulak. Gawas sa orihinal nga matang, adunay libolibong klase niini nga gipaliwatan sa mga tawo. Sanglit ang yuta ug temperatura makaapektar sa lasa niini, mas maayong tilawan una ang gihay sa rosas o sa bisan unsang bulak sa dili ka pa modesidir sa paggamit sa bulak ingong pagkaon. Lagmit mamatikdan nimo nga ang punoan sa gihay medyo pait. Kon mao, putla kanang bahina, o kaha kon idalit ang tibuok bulak, ayaw apila ug kaon ang punoan sa mga gihay.

Dili maihap ang mga potahe nga mapalami pa kon sagolan ug rosas. Sulayi ang pagsagol niini sa mga ensalada, nga tingali buliboran kini ug diyutayng keso ug tinadtad nga nut. Ang dinukdok nga mga gihay sa pula nga rosas mahimong isagol sa imong paboritong sarsa aron kini mas molami ug monindot ang kolor. Ug nganong dili nimo buliboran ug ginilis nga mga gihay sa rosas ang imong spaghetti una nimo kini idalit? Ang rosas makadugang usab sa kalami sa sorbetes ug sa imong kinaham nga ilimnon.

Ang Bulak sa Kalabasa

Ang bulak sa kalabasa (Cucurbita pepo) giisip nga pagkaon didto sa mga nasod sa Amerika niadto pang ika-16 nga siglo, ug morag ang gikaon lang kaniadto sa Nitibong mga Amerikano mao ang laki nga mga bulak (kanang manubo sa tag-as ug yagpis nga mga sanga) ug pasagdan ang baye nga mga bulak (kanang dunay gamay kaayong bugol sa punoan niini) nga motubo ingong bunga. Kuhaa ang tunokong mga dahon sa dili pa lutoon ang mga bulak. Ang mga pistil puwedeng kuhaon o dili. Alang sa pangunang mga potahe ug mga sabaw, ang dili isog nga sabor sa bulak sa kalabasa mobagay sa lana sa olibo, linghod nga mais, ug sa kalabasa mismo. Alang sa mas isog nga sabor, gisaha ang mga bulak uban sa sibuyas, ahos, mga yerba, ug mga panakot nga imong gusto. Mahimo usab nimong sudlan ang mga bulak ug sinagol nga keso, sibuyas, ug mga yerba. Dayon itak-op ang tumoy, ug ituslob ang mga bulak sa binatil nga itlog. Unya, paligira ang mga bulak diha sa bread crumbs (dinugmok nga tinapay), pritoha pinaagig paglunod niini sa init kaayo nga mantika, ug tagamtama ang talagsaong lami niini!

Ang Mabulokon nga Garden Pansy

Ang duhag-kolor o tulog-kolor nga mga garden pansy (Viola wittrockiana) dunay naandang itom nga mga pat-ak-pat-ak sa mga gihay, nga maoy hinungdan sa talagsaong dagway niini. Sumala sa Encyclopædia Britannica, ang garden pansy kasagarang gituohan nga mao ang tinanom nga matang sa ihalas nga pansy, o Johnny-jump-up (Viola  tricolor), nga may kolor nga morado, puti, ug dalag. Kining ihalas nga bulak makaon usab, apan sumala pa sa librong Edible Flowers​—From Garden to Palate, kini “mahimong makahilo kon daghanon pagkaon.” Mas molami ug makapadaning tan-awon ang mga salad nga utanon ug prutas kon sagolan niini. Ibutang ang tibuok bulak sa dayon na nimong pagdalit niini ug human mabutangi ug suka nga tinimplahan ug lana ug mga yerba. Mahimo usab nimo kining isagol sa imong kinaham nga sabaw.

Ang ikatulong bulak nga kamatang sa Viola nga puwedeng kan-on mao ang garden violet, o English violet (Viola odorata), nga maayong isagol sa mga panghinam-is ug mga ilimnon. (Tan-awa ang kahong “Tam-is nga mga Bulak Alang sa mga Ilimnon.”) Wala nay laing mga bulak nga kamatang sa Viola ang puwedeng kan-on.

Ang Maanindot nga Daylily

Ang daylily (Hemerocallis nga matang) dunay tag-as, yagpis, ug labong nga mga dahon sa punoan niini. Ang daling malawos nga bulak niini lahi gayod kay sa mga bulak sa kamatang niini, ang Liliaceae. Ang mga daylily, nga may nagkadaiyang kolor nga dalag ug pula, dugay nang gidalit ingong pagkaon. Kining bulaka mahimong idalit ingong utanon kon lutoon nga hilawhilaw. Ang laing paagi sa pagluto niini mao ang pagsagol sa mga gihay niini uban sa mga sambog nga gusto nimo aron medyo mopilitpilit ug dayon pritohon kini. Ang enterong bulak maoy ibutang nga dekorasyon niini.

 Uban Pang mga Bulak nga Puwedeng Kan-on

Ang bulak sa yucca (Yucca nga matang), nga motubo ilabina diha sa uga o ugahon nga mga klima, tugob sa mga bitamina ug kalsiyum. Mga gihay lang ang kan-a; tingali kinahanglan nimo kining lapwaan sa makadiyot aron mawala ang kapait. Ang mga bulak sa lemon (Citrus limon), bulak sa orens (Citrus sinensis), ug ang bulak sa mint (Mentha nga matang) maayong isagol sa mga ilimnon, salad, ug mga panam-is. b

Walay duhaduha nga ang mga bulak makapalipay sa atong mga igbalati ug makaamot sa atong kalipay sa kinabuhi. Sa pagkatinuod kini naghatag kanato ug laing katarongan kon nganong angay natong pasalamatan ang atong mahigugmaong Maglalalang.

[Mga footnote]

[Kahon/Mga hulagway sa panid 24]

TAM-IS NGA MGA BULAK ALANG SA MGA ILIMNON

Butangig gihay o gamayng bulak ang matag seksiyon sa imong hulmahanan ug yelo sa dili pa nimo kini butangan ug binotelya o limpiyong tubig. Payeloha sama sa naandan. Ibutang ang mga yelo diha sa imong paboritong ilimnon.

[Credit Line]

Gikuha sa El Cultivo de Hierbas (Herb Culture).

[Kahon/Mga hulagway sa panid 24]

PAGKENDI SA MGA BULAK

Batila ang puti sa itlog, dayon tinagsaa ug nipisa pagbulit ang hinlo ug uga nga mga bulak ginamit ang pino nga brutsa. Paneguroa nga malukop pagbulit ang tanang gihay. Ginamit ang usa ka ayagan, abori ug pino kaayong asukar ang mga gihay. Itaktak ang sobrang asukar, ug paugha ang mga bulak sulod sa pipila ka oras.

[Credit Line]

Gikuha sa Cook’s Thesaurus.

[Kahon sa panid 24]

HINUNGDANONG MGA PASIDAAN

Ang ubang mga bulak makahilo. Paneguroa nga nailhan nimo ang mga bulak nga puwedeng kan-on. Kon magduda ka, ayaw kinig kan-a.

Ayawg kan-a ang bisan unsang bulak nga giesprihan ug pangpatay sa insekto o bisan unsang kemikal. (Kasagaran apil niini ang mga bulak nga gipalit diha sa baligyaanan, mga hardin, ug ubang mga semilyahan.) Kan-a lamang ang mga bulak nga gipatubo sa natural nga paagi ug layo sa mga karsada.

Ang mga bulak dili angayng kan-on sa mga tawong dunay hubak o alerdyi sa mga tanom.

Sama sa mga prutas ug utanon, ang mga bulak kinahanglang hugasan ug idis-inpektar, ilabina kon kan-on kini nga hilaw.

[Hulagway sa panid 23]

Rosas

[Hulagway sa panid 23]

Bulak sa kalabasa

[Hulagway sa panid 23]

Pansy

[Hulagway sa panid 23]

Daylily

[Mga hulagway sa panid 24]

Mga bulak sa lemon