Daghan Pang Dagkong Linog Gidahom

SUKAD maimbento ang mga instrumento nga makasukod sa gikusgon sa linog, ang mga siyentista nakarekord nag gatosan ka dagkong linog. Ang mga linog nga moigo sa dapit nga layo sa mga tawo dili ra angayng kabalak-an ug halos dili na ibalita sa media. Apan sa dihang kini moigo sa usa ka dakong siyudad, mahimong grabe kaayo ang kadaot. Nan, ang makalas nga kinabuhi ug ang kadaot sa propiedad magdepende sa gidak-on sa populasyon ug sa pagkaandam sa mga tawo.

Niadtong Enero 12, 2010, ang Haiti nakasinati sa usa sa kinagrabehang mga linog sa kasaysayan kon ibase sa gidaghanon sa kinabuhing nakalas ug sa propiedad nga nadaot. Apan dili kini ang una o ang bugtong dakong linog niining tuiga. Ang mosunod naghubit sa pipila ka linog nga nahitabo sa unang mga bulan sa 2010 nga sama kakusog o mas kusog pa sa linog nga miigo sa kaulohan sa Haiti.

Enero 3: 7.1 nga Linog, Solomon Islands

Kining kusog nga linog, nga sa sinugdan adunay sukod nga kapin sa 7.1, nakapahinabog tsunami diin “ang tubig mituybo ug 6 ngadto sa 10 piyes (2-3 metros).” Si Loti Yates, usa ka opisyal sa disaster management, nag-ingon nga makita gikan sa ayroplano nga “bug-os nga nalunopan” ang usa ka baryo. Miingon usab siya nga sa baryo sa Bainara sa Rendova Island, 16 ka balay ang napayhag ug daghan ang nangaguba.

Una pa niana, diha nay pagtay-og nga may gikusgong 6.6. Daghan ang nahadlok mao nga sila nanagan paingon sa kabungtoran. Tungod niini naluwas sila sa dihang mihapak ang tsunami nga gipahinabo sa mas kusog nga linog duha ka oras sa ulahi.

 Pebrero 26: 7.0 nga Linog, Ryukyu Islands, Japan

Kini nahitabo sa alas 5:31 sa buntag, ug ang sentro sa linog maoy 50 milyas (80 kilometros) gikan sa Naha, Okinawa, diha sa usa sa mga isla sa Ryukyu Islands sa Japan. Dihay mga pasidaan bahin sa tsunami, apan gibakwi ra sa ulahi. Ang usa ka babaye nga nagpuyo sa Okinawa sulod sa kapig 90 ka tuig miingon nga kadto mao ang kinakusgang linog nga iyang nasinati.

Pebrero 27: 8.8 nga Linog, Chile

Kini maoy ikalima sa kinakusgang linog sukad niadtong 1900. Ang kinakusgan nahitabo usab sa Chile niadtong 1960—nga may gikusgong 9.4. Tungod sa maong linog, lakip na sa 7.7 nga linog nga nagpayhag sa kaulohan sa Chile niadtong 1985, ang nasod nagpatuman ug estriktong mga balaod sa pagpanukod.

Ingong resulta, pipila lang ka bilding sa Santiago ug sa ubang siyudad nga naigo sa linog niining tuiga ang natumpag. Apan, linibo ang nangasamdan ug nawad-an sa ilang mga propiedad ug kabtangan. Mga 500 ka tawo ang gituohang namatay—halos katunga kanila ang namatay sa tsunami diha sa kabaybayonan sa Chile.

Abril 4: 7.2 nga Linog, Baja California, Mexico

Ang sentro niini maoy 11 milyas (18 kilometros) gikan sa Guadalupe Victoria, Mexico, ug 29 milyas (47 kilometros) gikan sa Mexicali. Ang maong dapit maoy hilit ug halos walay nagpuyo. Apan, ang linog nabatyagan diha sa daghang siyudad ug lungsod sa Mexico ug sa habagatang bahin sa United States.

Mayo 9: 7.2 nga Linog, Northern Sumatra, Indonesia

Kini nga linog nahitabo sa kaudtohon sa ilalom sa dagat nga mga 135 milyas (217 kilometros) gikan sa Banda Aceh, ang kinaamihanan nga siyudad sa Indonesia. Daghan ang namiya sa ilang mga balay ug wala dayon mamalik tungod sa kahadlok. Walay gitahong namatay.

Daghan Pang Linog ang Gidahom

Base sa taas nga rekord sa dagkong linog nga mitay-og sa atong planeta, makadahom kita nga daghan pang dagkong linog ang mahitabo sa umaabot. Sa way-lipodlipod, ang U.S. Geological Survey nag-ingon: “Ang dagkong linog padayong mahitabo sama sa nangaging panahon.”

Makaiikag, ang editoryal sa usa ka mantalaan nag-ingon: “Ang di pa dugayng mga linog . . . dili gayod masulbad sa tawo ug kini nagpahinumdom lamang kanato sa atong mga limitasyon. Wala kana magpasabot nga dili na ta molihok bisag duna kitay mahimo . . . , apan kini nagpasabot nga angay natong dahomon nga mahitabo gayod ang dagkong kalamidad nga dili nato makontrolar.”

Ang mga tawo nga seryosong nagtuon sa Bibliya mahinumdom gayod sa mga tagna sa Bibliya nga naghisgot sa linog ingong bahin sa ilhanan sa kataposang mga adlaw niining sistema sa mga butang.—Mateo 24:3, 7; Marcos 13:8; Lucas 21:11.

[Mapa sa panid 20]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Pipila sa mga linog nga may gikusgong 7.0 o kapin pa sukad sa Enero hangtod sa Mayo

Mexico

Haiti

Chile

Japan

Indonesia

Solomon Islands