Cyntaf Samuel 9:1-27
-
Samuel yn cyfarfod Saul (1-27)
9 Roedd ’na ddyn o Benjamin o’r enw Cis, mab Abiel, mab Seror, mab Becorath, mab Affeia, o Benjamin, ac roedd yn ddyn cyfoethog iawn.
2 Roedd ganddo fab o’r enw Saul a oedd yn ifanc ac yn olygus—doedd yr un dyn arall yn Israel yn fwy golygus nag ef—ac roedd yn ben ac ysgwyddau yn dalach na phawb arall.
3 Pan aeth asennod Cis, tad Saul, ar goll, dywedodd Cis wrth ei fab Saul: “Plîs cymera un o’r gweision a dos i chwilio am yr asennod.”
4 Aethon nhw drwy ardal fynyddig Effraim, a thrwy wlad Salisa, ond ddaethon nhw ddim o hyd iddyn nhw. Gwnaethon nhw deithio drwy wlad Saalim, ond doedd yr asennod ddim yno. Aethon nhw drwy wlad gyfan y Benjaminiaid, ond ddaethon nhw ddim o hyd iddyn nhw.
5 Daethon nhw i mewn i wlad Suff, a dywedodd Saul wrth ei was oedd gydag ef: “Dewch inni fynd yn ôl, fel na fydd fy nhad yn dechrau poeni amdanon ni yn hytrach na’r asennod.”
6 Ond atebodd y gwas: “Edrycha, mae ’na ddyn sy’n was i Dduw yn y ddinas hon, dyn anrhydeddus iawn. Mae popeth mae’n ei ddweud yn sicr o ddod yn wir. Dewch inni fynd yno nawr. Efallai bydd ef yn gallu dweud wrthon ni pa ffordd i fynd.”
7 Gyda hynny dywedodd Saul wrth ei was: “Os awn ni, beth gallwn ni ei roi i’r dyn? Does ’na ddim bara yn ein bagiau; does ’na ddim byd inni allu ei roi fel anrheg i ddyn y gwir Dduw. Beth sydd gynnon ni?”
8 Felly atebodd y gwas unwaith eto: “Edrycha! Mae gen i chwarter sicl* o arian yn fy llaw. Gwna i ei roi i ddyn y gwir Dduw, a bydd ef yn dweud wrthon ni pa ffordd i fynd.”
9 (Yn Israel, dyma beth byddai rhywun yn arfer ei ddweud wrth fynd i geisio arweiniad Duw: “Dewch inni fynd i weld y gweledydd.” Oherwydd roedden nhw’n arfer galw proffwydi yn weledyddion bryd hynny.)
10 Yna dywedodd Saul wrth ei was: “Mae hynny’n syniad da. Dewch inni fynd.” Felly aethon nhw i’r ddinas lle roedd dyn y gwir Dduw.
11 Ar y ffordd sy’n mynd i fyny i’r ddinas, daethon nhw ar draws merched oedd yn mynd allan i godi dŵr. Felly dywedon nhw wrthyn nhw: “Ydy’r gweledydd yma?”
12 Atebon nhw: “Ydy. Edrychwch, dyna ef yn syth o’ch blaenau. Ond brysiwch, oherwydd mae ef wedi dod i’r ddinas am fod y bobl yn gwneud aberth heddiw ar yr uchelfan.
13 Cyn gynted ag y byddwch chi’n dod i mewn i’r ddinas, byddwch chi’n dod o hyd iddo. Ewch yn gyflym, cyn iddo fynd i fyny i’r uchelfan i fwyta. Oherwydd ni fydd y bobl yn bwyta nes iddo ddod a bendithio’r aberth. Dim ond wedyn bydd y rhai sydd wedi cael gwahoddiad yn cael bwyta. Felly ewch ar unwaith, a byddwch chi’n dod o hyd iddo.”
14 Felly aethon nhw i fyny i’r ddinas. Ac wrth iddyn nhw gyrraedd canol y ddinas, dyna lle roedd Samuel yn dod allan i’w cyfarfod nhw cyn mynd i fyny i’r uchelfan.
15 Y diwrnod cyn i Saul gyrraedd, roedd Jehofa wedi dweud wrth Samuel:
16 “Yfory, tua’r adeg yma, bydda i’n anfon dyn atat ti o wlad Benjamin. Mae’n rhaid iti ei eneinio yn arweinydd dros fy mhobl Israel, a bydd ef yn achub fy mhobl o law’r Philistiaid. Oherwydd rydw i wedi gweld dioddefaint fy mhobl, ac mae eu cri wedi fy nghyrraedd.”
17 Unwaith i Samuel weld Saul, dywedodd Jehofa wrtho: “Dyma’r dyn gwnes i sôn wrthot ti amdano, yr un fydd yn llywodraethu dros fy mhobl.”
18 Yna aeth Saul at Samuel yng nghanol porth y ddinas a dweud: “Dyweda wrtho i plîs, lle mae tŷ y gweledydd?”
19 Atebodd Samuel: “Fi yw’r gweledydd. Dos i fyny o fy mlaen i i’r uchelfan, a byddwch chi’n bwyta gyda mi heddiw. Gwna i dy anfon di i ffwrdd yn y bore, a bydda i’n dweud wrthot ti bopeth rwyt ti eisiau ei wybod.
20 Ynglŷn â’r asennod aeth ar goll dri diwrnod yn ôl, paid â phoeni amdanyn nhw, oherwydd mae rhywun wedi dod o hyd iddyn nhw. Wedi’r cwbl, pwy sydd biau holl drysor Israel beth bynnag? Onid y ti, a thŷ cyfan dy dad?”
21 Gyda hynny, atebodd Saul: “Rydw i’n dod o Benjamin, un o lwythau lleiaf Israel, a fy nheulu i yw’r un lleiaf pwysig o holl deuluoedd llwyth Benjamin. Felly pam rwyt ti wedi siarad â mi fel hyn?”
22 Yna gwnaeth Samuel gymryd Saul a’i was a mynd â nhw i’r neuadd fwyta, a rhoi’r lle pwysicaf iddyn nhw ymhlith y rhai a oedd wedi cael gwahoddiad; roedd ’na tua 30 o ddynion.
23 Dywedodd Samuel wrth y cogydd: “Tyrd â’r darn o gig hwnnw y gwnes i ei roi iti i’w gadw ar un ochr.”
24 Gyda hynny, cododd y cogydd y goes o gig, a’i gosod o flaen Saul. A dywedodd Samuel: “Mae hon wedi cael ei chadw ar dy gyfer di. Bwyta, oherwydd maen nhw wedi ei chadw i ti ar gyfer yr achlysur hwn. Oherwydd gwnes i ddweud wrthyn nhw, ‘Rydw i wedi gwahodd gwesteion.’” Felly bwytaodd Saul gyda Samuel y diwrnod hwnnw.
25 Yna aethon nhw i lawr o’r uchelfan i’r ddinas, a pharhaodd i siarad â Saul ar do ei dŷ.
26 Codon nhw’n fuan, ac ar doriad y wawr, galwodd Samuel ar Saul a oedd yn cysgu ar do y tŷ gan ddweud: “Gwna dy hun yn barod, imi allu dy anfon di i ffwrdd.” Felly dyma Saul yn paratoi ac aeth ef a Samuel allan.
27 Tra oedden nhw’n mynd i lawr tuag at gyrion y ddinas, dywedodd Samuel wrth Saul: “Dyweda wrth dy was i fynd yn ei flaen o’n blaenau ni,” felly aeth yn ei flaen. “Ond arhosa di, a saf yn llonydd, er mwyn imi roi neges Duw iti.”
Troednodiadau
^ Roedd sicl yn gyfartal ag 11.4 g (0.367 oz t).
