Barnwyr 5:1-31

  • Cân o fuddugoliaeth gan Debora a Barac (1-31)

    • Y sêr yn brwydro yn erbyn Sisera (20)

    • Nant Cison yn gorlifo (21)

    • Mae’r rhai sy’n caru Jehofa fel yr haul (31)

5  Ar y diwrnod hwnnw, canodd Debora a Barac fab Abinoam y gân hon gyda’i gilydd:  2  “Oherwydd y gwallt sydd heb ei glymu* yn Israel,Oherwydd y gwirfoddolwyr,Molwch Jehofa!  3  Gwrandewch, chi frenhinoedd! Clywch, chi reolwyr! I Jehofa bydda i’n canu. Bydda i’n canu mawl* i Jehofa, Duw Israel.  4  Jehofa, pan est ti allan o Seir,Tra oeddet ti’n martsio* allan o diriogaeth Edom,Crynodd y ddaear, a thywalltodd y nefoedd,Arllwysodd dŵr o’r cymylau.  5  Meddalodd* mynyddoedd o flaen wyneb Jehofa,Hyd yn oed Sinai o flaen wyneb Jehofa, Duw Israel.  6  Yn nyddiau Samgar fab Anath,Yn nyddiau Jael, roedd y ffyrdd yn wag;Arhosodd y teithwyr ar y lonydd cefn.  7  Doedd neb yn byw ym mhentrefi Israel bellach;Doedd neb yn byw yno nes i mi, Debora, godi,Nes i mi godi fel mam yn Israel.  8  Dewison nhw dduwiau newydd;Yna roedd ’na ryfel ym mhyrth y dinasoedd. Doedd yr un darian na gwaywffon i’w gweld,Ymhlith 40,000 yn Israel.  9  Mae fy nghalon gydag arweinwyr milwyr Israel,Y rhai a aeth gyda’r bobl o’u gwirfodd. Molwch Jehofa! 10  Chi sydd ar gefn asynnod brown golau,Chi sy’n eistedd ar garpedi crand,A chi sy’n cerdded ar hyd y ffordd,Ystyriwch hyn! 11  Roedd lleisiau’r rhai sy’n dosbarthu dŵr i’w clywed wrth y ffynhonnau;Yno roedden nhw’n adrodd am weithredoedd cyfiawn Jehofa,Gweithredoedd cyfiawn ei bentrefwyr yn Israel. Yna aeth pobl Jehofa i lawr i byrth y dinasoedd. 12  Deffra, deffra, O Debora! Deffra, deffra, a chana gân! Cod, Barac! Arwain dy garcharorion i ffwrdd, ti fab Abinoam! 13  Yna daeth y rhai oedd ar ôl i lawr at y boneddigion;Daeth pobl Jehofa i lawr ata i yn erbyn y rhai nerthol. 14  Daeth y rhai yn y dyffryn* allan o Effraim;Maen nhw’n dy ddilyn di, O Benjamin, ymhlith dy bobloedd. Aeth arweinwyr y milwyr i lawr o Machir,A’r rhai sy’n cario gwialen swyddog* o Sabulon. 15  Roedd tywysogion Issachar gyda Debora,Fel roedd Issachar, felly roedd Barac. Cafodd ei anfon ar droed i mewn i wastatir y dyffryn.* Roedd llwyth Reuben yn pendroni ac yn chwilio eu calonnau. 16  Pam gwnest ti eistedd i lawr fel anifail o dan faich ei ddau fag,Yn gwrando arnyn nhw’n chwarae eu pibau ar gyfer y preiddiau? Roedd llwyth Reuben yn pendroni ac yn chwilio eu calonnau. 17  Arhosodd Gilead y tu hwnt i’r Iorddonen;A Dan, pam gwnaeth ef aros gyda’r llongau? Eisteddodd Aser yn segur wrth lan y môr,Ac arhosodd wrth ei harbyrau. 18  Roedd pobl Sabulon yn mentro eu bywydau;*Nafftali hefyd ar y bryniau agored. 19  Daeth brenhinoedd, a brwydro;Yna brwydrodd brenhinoedd CanaanYn Taanach, wrth ymyl dyfroedd Megido. Ond wnaethon nhw ddim ysbeilio unrhyw arian. 20  O’r nef y brwydrodd y sêr;O’u llwybrau brwydron nhw yn erbyn Sisera. 21  Dyma nant Cison yn eu hysgubo nhw i ffwrdd,Yr hen nant, nant Cison. Gwnest ti sathru ar y rhai pwerus, O fy enaid.* 22  Yna roedd carnau’r ceffylau yn taro’r tirWrth i’w feirch garlamu’n wyllt. 23  ‘Melltithiwch Meros,’ meddai angel Jehofa,‘Ie, melltithiwch ei phobl,Oherwydd wnaethon nhw ddim dod i helpu Jehofa,Wnaethon nhw ddim helpu Jehofa gyda’r rhai cryf.’ 24  Mae Jael wedi ei bendithio’n fwy nag unrhyw ddynes* arall,Gwraig Heber y Cenead;O’r holl ferched* sy’n byw mewn pebyll,Hi sydd wedi ei bendithio fwyaf. 25  Gofynnodd ef am ddŵr; rhoddodd hi laeth iddo. Rhoddodd hi hufen* iddo mewn powlen fawr grand. 26  Estynnodd am yr hoelen babell gyda’i llaw,Ac am forthwyl y gweithiwr gyda’i llaw dde. Dyma hi’n dyrnu Sisera, ac yn malu ei ben,Dyma hi’n taro a thrywanu ei ben. 27  Rhwng ei thraed fe gwympodd; syrthiodd a gorwedd yn llonydd;Rhwng ei thraed fe gwympodd a syrthio;Syrthiodd yn farw yn y fan a’r lle. 28  Roedd dynes* yn edrych allan o’r ffenest,Roedd mam Sisera yn syllu drwy’r ffenest,‘Pam mae ei gerbyd yn hwyr? Pam na alla i glywed ceffylau ei gerbyd yn dod eto?’ 29  Byddai ei merched* bonheddig doethaf yn ei hateb hi;Ie, byddai hithau hefyd yn ailadrodd iddi hi ei hun, 30  ‘Mae’n rhaid eu bod nhw’n rhannu’r ysbail,Merch, dwy ferch, i bob milwr,Ysbail o frethyn lliw i Sisera, ysbail o frethyn lliw,Dilledyn wedi ei frodio, brethyn lliw, dau ddilledyn wedi eu brodioAr gyfer gyddfau’r ysbeilwyr.’ 31  Felly gad i dy holl elynion farw, O Jehofa,Ond gad i’r rhai sy’n dy garu di fod fel yr haul yn codi yn ei ogoniant.” A chafodd y wlad orffwys* am 40 mlynedd.

Troednodiadau

Neu “y milwyr sydd heb glymu eu gwallt yn ôl.”
Neu “cyfansoddi cerddoriaeth.”
Neu “gorymdeithio.”
Neu efallai, “Crynodd; Toddodd.”
Neu “gwastatir isel.”
Neu efallai, “rhai sy’n defnyddio offer ysgrifennydd.”
Neu “i wastatir isel.”
Neu “eu heneidiau.”
Gweler Geirfa.
Neu “unrhyw fenyw.”
Neu “holl fenywod.”
Neu “Rhoddodd hi laeth enwyn.”
Neu “menyw.”
Neu “menywod.”
Neu “heddwch.”