1. An be se k’an Faa kanutigi Jehova ladegi cogo di?

JEHOVA b’an kanu kosɔbɛ (Zan 3:16). An b’a fɛ k’an Faa kanutigi ladegi. O kama, an b’an jija k’a yira bɛɛ la ko an b’u “kanu i n’a fɔ balimaw” ani ko an be “makari” u la. An b’o yira “an balema lanabagaw” yɛrɛ lo la ka tɛmɛ (1 Piyɛri 3:8; Gal. 6:10, Biblu Ala ta Kuma). Ni dusukasikow b’an balima dɔw kan, an b’a fɛ k’u dɛmɛ.

2. An bena mun lo lajɛ barokun nin na?

² Minw bɛɛ b’a fɛ ka kɛ Jehova ka denbayamɔgɔ dɔ ye, u bena tɔɔrɔ sɔrɔ (Mariki 10:29, 30). Komi duniɲa laban be surunyana, n’a sɔrɔ dɔ bena to ka fara an ka gwɛlɛyaw kan. An be se ka ɲɔgɔn dɛmɛ cogo di? Bibulu be min fɔ Lɔti, Zɔbu ani Nawomi koo la, an k’a filɛ an be se ka kalan min sɔrɔ o la. Gwɛlɛya minw b’an balimaw kan bi, an bena kuma olu dɔw koo la ani k’a filɛ cogo min na an be se k’u dɛmɛ k’o gwɛlɛyaw muɲu.

3. Ka kɛɲɛ ni 2 Piyɛri 2:7, 8 ye, Lɔti ye desizɔn jugu juman lo ta ani mun lo sɔrɔla o la?

³ Lɔti ye desizɔn jugu ta a kɛtɔ k’a latigɛ ka taga sigi Sodɔmu. Sodɔmukaw ka kakalaya tun ka jugu (2 Piyɛri 2:7, 8 kalan). U ka jamana tun ye yɔrɔ ɲuman ye. Nka Lɔti tagara sigi yen minkɛ, a ye gwɛlɛya caaman sɔrɔ (Zɛnɛzi 13:8-13; 14:12). A be komi o dugu wala o dugumɔgɔw koo diyara Lɔti muso ye fɔɔ a ma mɛnni kɛ Jehova fɛ. A bɔnɛna a niin na tuma min na Jehova y’o  dugu halaki ni tasuma ani kiribi ye. Miiri Lɔti denmuso fila koo la. Cɛɛ minw tun y’u maminɛ, olu sara Sodɔmu. Lɔti bɔnɛna a ka soo ani a bololafɛnw la. Nka a bɔnɛna a muso la minkɛ, o yɛrɛ lo y’a tɔɔrɔ ka tɛmɛ (Zɛnɛzi 19:12-14, 17, 26). O wagati gwɛlɛw na, yala Jehova dimina Lɔti kɔrɔ wa? Ayi.

4. Jehova muɲuna Lɔti kɔrɔ cogo di? (Jaa lajɛ ɲɛɛ fɔlɔ kan.)

⁴ Jehova Ala makarila Lɔti la a kɛtɔ ka mɛlɛkɛ dɔw ci u tagara Lɔti n’a ka denbayamɔgɔw kisi. A y’o kɛ hali k’a sɔrɔ Lɔti lo y’a latigɛ ka taga sigi Sodɔmu. Mɛlɛkɛw ye Lɔti jija a ka boli ka bɔ Sodɔmu. O bɛɛ n’a ta, Lɔti “tun te teliyara,” fɔɔ mɛlɛkɛw y’a bolo minɛ, k’ale n’a ka denbayamɔgɔw dɛmɛ u bolila ka bɔ dugu kɔnɔ (Zɛnɛzi 19:15, 16). Mɛlɛkɛw y’a fɔ a ye ko a ka boli ka taga kuluyɔrɔw la. Nka, sanni a ka mɛnni kɛ, dugudennin min yɔrɔ tun man jan, a ko Jehova k’a to ale ka taga yen (Zɛnɛzi 19:17-20). Jehova muɲuna ka Lɔti lamɛn ani a y’a to a tagara o dugu la. A laban, siranya y’a to Lɔti bɔra yen ka taga sigi kuluyɔrɔw la Jehova tun ko a ka taga yɔrɔ min na (Zɛnɛzi 19:30). Jehova muɲuna Lɔti kɔrɔ yɛrɛ le! An be se ka Jehova ladegi cogo di?

5-6. N’an be Ala ladegira, an be se ka 1 Tesalonikaw 5:14 sira tagama cogo di?

⁵ An kerecɛnɲɔgɔn dɔ be se ka desizɔn jugu ta i ko Lɔti ani ka gwɛlɛyabaw lase a yɛrɛ ma. N’o ɲɔgɔn kɛra, an bena mun lo kɛ do? N’a sɔrɔ an bena a ɲini k’a fɔ a ye ko a ye min dan, a b’o suman lo tigɛra (Gal. 6:7). Hali n’o ye tiɲɛn ye, an be se ka koo wɛrɛ kɛ min ka fisa. An k’a ɲini k’a dɛmɛ i ko Jehova ye Lɔti dɛmɛ cogo min na. An be se k’o kɛ cogo di?

⁶ Jehova ye mɛlɛkɛw ci u tagara Lɔti lasɔmi. Nka a ma dan o ma. Balawo min cunna Sodɔmukaw kan, Jehova ye Lɔti dɛmɛ a kisira o ma. O cogo kelen na, n’an y’a ye ko an balima dɔ be koo dɔ kɛra min be se ka gwɛlɛya lase a ma, an be se k’a lasɔmi. Nka, an be se k’a dɛmɛ fana. Bibulu ka ladili minw dira a ma, n’a tɛ teliyara k’o sira tagama, an ka ɲi ka muɲu a kɔrɔ. Mɛlɛkɛ fila minw ye Lɔti dɛmɛ, an k’olu ladegi. Sanni an k’an fari faga ani k’an balima to n’a kunko ye, a ka ɲi an ka fɛɛrɛ ɲumanw ɲini walisa k’a dɛmɛ (1 Zan 3:18). An yɛrɛ be se k’a ɲini k’a bolo minɛ, o kɔrɔ, ladili ɲuman minw dira a ma, k’a dɛmɛ a k’o sira tagama.—1 Tesalonikaw 5:14 kalan.

7. Jehova ye Lɔti minɛ cogo min na, an be se k’a ladegi o la cogo di?

⁷ Jehova tun be se ka Lɔti ka filiw lo filɛ. Nka a m’o kɛ. Kɔfɛ, a y’a to ciden Piyɛri y’a sɛbɛ ko Lɔti ye mɔgɔ tilennin ye. K’a ye ko Jehova be yafa an ma, o ye hɛɛrɛko ye dɛ! (Zab. 130:3). Jehova ye Lɔti minɛ cogo min na, an k’a ladegi o la. N’an b’an balimaw ka jogo ɲumanw lo filɛ, o bena a to an be muɲu u kɔrɔ. O la, a tɛna gwɛlɛya u ma ka sɔn an ka dɛmɛ na.

8. N’an be makari an balimaw na, o bena an lasun ka mun lo kɛ?

⁸ Zɔbu ma tɔɔrɔ sabu a ye desizɔn jugu dɔw ta i ko Lɔti. Nka, balawo caaman cunna a kan: a bɔnɛna a bololafɛnw na, a tun be ni lɔyɔrɔ min ye, a bɔnɛna o fana na ani bana jugu dɔ y’a minɛ. Min yɛrɛ ka jugu n’a bɛɛ ye, o ye ko ale n’a muso deenw bɛɛ sara. Zɔbu teri jugu saba dɔw y’a jalaki fana. Mun na o dususalobaga  juguw ma makari a la? Fɛɛn minw kama u ma makari, u la dɔ ye ko u m’a ɲini k’a faamu koo tigitigi min ye Zɔbu sɔrɔ. O kama, u kɛra ni miiriya juguw ye a koo la ani u sinna k’a jalaki. An be se k’an yɛrɛ tanga o fili ɲɔgɔn ma cogo di? I k’a lɔn ko Jehova kelenpe lo be mɔgɔ ka koow cogoya bɛɛ lɔn. Ni gwɛlɛya be balima dɔ kan, a lamɛn koɲuman. Kana a ka kumaw dɔrɔn lamɛn, nka dusukasi min b’a kan, a ɲini k’o faamu. O kɔ le, i bena se k’a yira ko i be makari i balima na sɔbɛ la.

9. N’an be makari mɔgɔw la, an tɛna mun lo kɛ ani mun na?

⁹ N’an be makari mɔgɔw la, an tɛna nafigiya kɛ u ka gwɛlɛyaw koo la. Nafigiya tɛ kafo sabati, a be kafo ka kelenya nagasi le (Talenw 20:19; Ɔrɔm. 14:19). Naafigi tɛ ɲuman kɛ fewu fɔɔ juguman. A ka kuma be dɔ fara mɔgɔ dusukasinin ka tɔɔrɔ kan (Talenw 12:18; Efɛz. 4:31, 32). N’an be mɔgɔ ka jogo ɲumanw lo filɛ ani n’an b’a ɲini k’a tigi dɛmɛ a k’a ka gwɛlɛyaw muɲu, o lo ɲɔgɔn tɛ yen!

10. An be kalan juman lo sɔrɔ Zɔbu 6:2, 3 kɔnɔ?

¹⁰ Zɔbu 6:2, 3 kalan. Zɔbu ye “kuma ɲagaminin” fɔ tuma dɔw la. Nka kɔfɛ, a nimisara (Zɔbu 42:6). Ni gwɛlɛya be mɔgɔ dɔ kan bi, i ko Zɔbu, o tigi be se ka kuma ɲagamini fɔ. O kɔrɔ, ka kuma a kunfɛ. Nka a ye min fɔ, a be nimisa o la kɔfɛ. O ɲɔgɔn na, an ka ɲi ka mun lo kɛ do? Sanni an k’a tigi kɔrɔfɔ, an ka ɲi ka makari a la le. An k’a to an hakili la ko gwɛlɛya minw b’an kan bi, o tɛ Jehova sago ye. O kama, ni gwɛlɛyaw ni dusukasi y’a to Jehova sagokɛla dɔ kumana a kunfɛ, o be faamu. O la, hali n’a be koo dɔw fɔra Jehova wala an koo  la minw tɛ tiɲɛn ye, an man ɲi ka dimi joona wala k’a kɔrɔfɔ o kosɔn.—Talenw 19:11.

11. Ni diinan mɔgɔkɔrɔw be ladiliw dira, u be se ka Eliyu ladegi cogo di?

¹¹ Dusukasiko be mɔgɔ min kan, tuma dɔw la o tigi mako be ladili nafamanw na (Gal. 6:1). Diinan mɔgɔkɔrɔw be se k’o kɛ cogo di? U ka ɲi ka Eliyu ladegi. Ale makarila Zɔbu la kosɔbɛ k’a lamɛn (Zɔbu 33:6, 7). A ye Zɔbu ka miiriyaw faamu fɔlɔ ka sɔrɔ k’a ladi. Diinan mɔgɔkɔrɔ minw be Eliyu ladegi, gwɛlɛya be mɔgɔ min kan, u b’o tigi lamɛn koɲuman fɔlɔ ani u b’a ɲini k’a ka koow faamu. O la, u ka ladiliw bena se k’a tigi dusukun sɔrɔ.

12. Nawomi cɛɛ n’a dencɛ fila saya ye mun lo kɛ a la?

¹² Nawomi tun ye muso kantigi ye ani Jehova koo tun ka di a ye. Nka, tuma min na a cɛɛ n’a dencɛ fila sara, a y’a ɲini k’a tɔgɔ yɛlɛma. A ko mɔgɔw kana ale weele Nawomi tugun, k’u k’ale weele “Mara” o kɔrɔ, “kunaman” (Ruti 1:3, 5, 20, 21). Nawomi buranmuso Ruti tora n’a ye a ka gwɛlɛyaw bɛɛ la. Ruti ye Nawomi dɛmɛ kosɔbɛ a y’a makoyafɛnw sɔrɔ. Nka a ma dan o ma. A ye dususalo kumaw fɔ a ye fana. A y’a yira ni kɔnɔgwɛ ye ko a be Nawomi kanu ani ko a b’a fɛ k’a dɛmɛ.—Ruti 1:16, 17.

13. Minw furuɲɔgɔn sara, mun na u mako b’an ka dɛmɛ na?

¹³ N’an kerecɛnɲɔgɔn dɔ furuɲɔgɔn sara, a mako b’an ka dɛmɛ na. An be se ka furuɲɔgɔnw suma ni yiri fila ye minw falenna ɲɔgɔn gɛrɛfɛ. O yiriw bonyatɔ, u liliw be don ɲɔgɔn na. N’u ye kelen bɔn ka bɔ yen, o be se ka nɔɔ to tɔɔ kelen kan kosɔbɛ. O cogo kelen na, ni saya ye dɔ furuɲɔgɔn bɔsi a la, o tigi dusu be se ka kasi kosɔbɛ wagatijan kɔnɔ. Paula * cɛɛ barila ka sa. Paula y’a fɔ ko: “N’ ka ɲɛnamaya sinna ka yɛlɛma pewu ani n’ barika bɛɛ banna. N’ bɔnɛna n’ teri sɔbɛ la. N’ tun be n’ ka koow bɛɛ lakali n’ cɛɛ ye. An tun be ninsɔndiya ɲɔgɔn fɛ ani a tun be n’ dɛmɛ gwɛlɛyaw wagati la. Tuma o tuma ni n’ tun ye n’ ka gwɛlɛyaw lakalila a ye, a tun be n’ lamɛn kosɔbɛ. Tiɲɛn na, a kɛra komi u ye n’ fari yɔrɔ dɔ lo tigɛ ka bɔ n’ na.”

14-15. Mɔgɔ min furuɲɔgɔn sara, an be se k’o tigi dusu saalo cogo di?

¹⁴ Mɔgɔ min furuɲɔgɔn sara, an be se k’o tigi dusu saalo cogo di? Koo fɔlɔ min kɔrɔtanin lo, o ye ka kuma n’a tigi ye hali n’i be siran wala n’i t’a lɔn i bena min fɔ. Paula min kofɔra ka tɛmɛ, ale ko: “N’ b’a faamu ko saya b’a to mɔgɔw t’a lɔn u bena min kɛ wala ka min fɔ. U be siran ko n’a sɔrɔ u bena kuma dɔ fɔ min bɛnnin tɛ. Nka, kuma bɛnbali ka fisa ni kumabaliya ye.” N’a sɔrɔ dusukasibagatɔ t’a jati ko waajibi lo an ka hakilitigiya kumaw fɔ ale ye. Paula ko: “A ka di n’ ye n’ teriw k’a fɔ n’ ye dɔrɔn ko ‘i fo i cɛɛ saya kosɔn.’”

¹⁵ William muso sara a saan damanin ye nin ye. A ko: “Ni mɔgɔw be n’ muso tɔgɔ ɲuman fɔ, o ka di n’ ye. O be n’ hakili sigi ko a koo tun ka di mɔgɔw ye ani ko u tun b’a bonya. O dɛmɛ ɲɔgɔn be n’ nafa kosɔbɛ. O kumaw be n’ dusu saalo yɛrɛ le sabu n’ muso koo tun ka gwɛlɛ n’ ma kosɔbɛ ani n’ ye n’ ka ɲɛnamaya fanba kɛ n’a ye.” Firiyamuso dɔ tɔgɔ ko Bianca. A ko: “Ni mɔgɔw be delili kɛ ani ka bibulusen kelen wala fila  kalan ni n’ ye, o be n’ dusu saalo. N’u be kuma n’ cɛɛ koo la ani ni n’ be kumana a koo la, n’u be n’ lamɛn, o be n’ dɛmɛ.”

16. a) Minw ka mɔgɔ kanulen sara, an ka ɲi ka to ka mun lo kɛ olu ye? b) Ka kɛɲɛ ni Zaki 1:27 ye, kunkanbaara juman lo kalifara an ma?

¹⁶ Ruti tora ni firiyamuso Nawomi ye. O cogo kelen na, mɔgɔ min ka mɔgɔ kanulen sara, an ka ɲi ka to k’o tigi dusu saalo. Paula min kofɔra ka tɛmɛ, ale ko: “N’ cɛɛ sanin kɔ dɔrɔn, mɔgɔw ye n’ dɛmɛ kosɔbɛ. Nka dɔɔni o kɔ, u y’a daminɛ k’u ka loon o loon baaraw kɛ. N’ ka ɲɛnamaya yɛlɛmana pewu! Min ka mɔgɔ kanulen sara, o tigi mako be dɛmɛ na, kalo caaman wala saan caaman yɛrɛ kɔnɔ. Ni mɔgɔw y’o faamu, o be dusukasibagatɔ nafa kosɔbɛ.” Mɔgɔw tɛ kelen ye. Dɔw be saya dusukasi muɲu wagati kunkurunin kɔnɔ. Nka dɔ wɛrɛw tɛ se k’o kɛ. Tuma o tuma n’u ye koo dɔ kɛ u tun be deli ka min kɛ ni banbagatɔ ye, u hakili be jigi a la ani u dusu be kasi. Mɔgɔw dusu tɛ kasi cogo kelen na n’u ka mɔgɔ kanulen dɔ sara. An k’a to an hakili la ko Jehova ye nɛɛma ni kunkanbaara di an ma. O ye ko minw ka mɔgɔ kanulen sara, an k’an janto olu la.—Zaki 1:27 kalan.

17. Minw furuɲɔgɔn bolila k’u to yen, mun na olu mako be dɛmɛ na?

¹⁷ Dɔw dusukasinin lo kosɔbɛ sabu u furuɲɔgɔn bolila k’u to yen. Joyce cɛɛ y’a to yen ani ka muso wɛrɛ ta. A ko: “Ni n’ cɛɛ tun sara, o dusukasi tun tɛna  se n’ ka furusa ma. N’a tun sara kasara wala bana dɔ sen fɛ, o tun t’a bolomako ye. Nka nin koo la, n’ cɛɛ y’a latigɛ le ka ban n’ na. A ye n’ mafiɲɛya ani ka n’ lamaloya yɛrɛ le!”

18. Minw tɛ n’u furuɲɔgɔn ye tugun, an be se ka mun lo kɛ k’u dɛmɛ?

¹⁸ Minw tɛ n’u furuɲɔgɔn ye tugun, n’an ye ɲumanya wale kɛ u ye hali ni fitinin lo, an b’a yira ko an b’u kanu sɔbɛ la. Min yɛrɛ kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, o ye ko u mako be teri sɔbɛw la (Talenw 17:17). I be se k’a yira cogo di ko i y’u teri ye? I be se k’u weele ka na dumuni kɛ i ka soo. I be se ka wagati kɛ n’u ye ɲɛnagwɛko dɔ la wala waajuli la. I be se fana k’u weele tuma dɔw la u ka na fara aw kan ka gwa kɔnɔ batoli kɛ. N’i y’o kɛ, i bena Jehova dusu diya, ale min be “dusukasibagaw gɛrɛfɛ” ani a be “firiyamuso” latanga.—Zab. 34:19; 68:6.

19. Min fɔra 1 Piyɛri 3:8 kɔnɔ, o b’i lasun ka mun lo kɛ?

¹⁹ Sanni dɔɔni, Ala ka Masaya bena dugukolo mara ani “tɔɔrɔw koo tena to [mɔgɔ] hakili la.” An kɔrɔtɔnin lo o tuma ka se. O wagati la, “mɔgɔw tena miiri koo tɛmɛninw na tugu, o tena na u hakili la tugu.” (Ezayi 65:16, 17). Sanni o cɛ, an ka to ka ɲɔgɔn dɛmɛ. An k’a yira an ka kumaw n’an ka kɛwalew fɛ ko an b’an kerecɛnɲɔgɔnw bɛɛ kanu.—1 Piyɛri 3:8 kalan.