HADZIDZI nye nu vevi aɖe na Israel-viwo le blema. Biblia ƒo nu tso hadzidzi kple haƒoƒo ŋu zi geɖe. Le nyateƒe me la, Biblia me nyawo ƒe akpa ɖeka le ewo me nye hadzidzi. Le kpɔɖeŋu me, Biblia gbalẽ siwo nye Hawo Ƒe Ha, Konyifahawo kple Psalmowo la nye hawo. Agbalẽ aɖe si ƒo nu tso ale si amewo nɔ agbee le Biblia-ŋlɔɣi ŋu gblɔ be Israel-viwo dzia ha le nu siwo wowɔna gbe sia gbe la dometɔ akpa gãtɔ me.—Music in Biblical Life.

Wodzia ha le woƒe gbe sia gbe dɔwɔnawo me. Israel-viwo dzia ha tsɔ ɖea ale si wosena le wo ɖokui me fiana. (Yes. 30:29) Nyɔnuwo ƒoa axatsɛ dzia ha kple dzidzɔ heɖua ɣe ne wole fia ɖom, wole azã ɖum alo asrafowo ɖu aʋa dzi. (Ʋɔn. 11:34; 1 Sam. 18:​6, 7; 1 Fia. 1:​39, 40) Israel-viwo dzia konyifahawo hã ne wole ame aɖe ƒe ku fam. (2 Kron. 35:25) Edze ƒãa be, abe ale si numekugbalẽ aɖe gblɔe ene la, “hadzidzi nɔ vevie na Israel-viwo ale gbegbe.”—McClintock and Strong’s Cyclopedia.

Wodzia ha le fiasã me. Hasese doa dzidzɔ na Israel-fiawo. Fia Saul na wokplɔ David va eƒe fiasã me be wòanɔ saŋku ƒom na ye. (1 Sam. 16:​18, 23) Emegbe esi David ŋutɔ va zu fia la, eto haƒonu vovovowo vɛ, ekpa ha viviwo eye wòwɔ ɖoɖo ɖe ame siwo aƒo ha le Yehowa ƒe gbedoxɔa me ŋu. (2 Kron. 7:6; Amos 6:5) Ŋutsu hadzilawo kple nyɔnu hadzilawo nɔ Fia Salomo si le eƒe fiasã me.—Nyagb. 2:8.

Wodzia ha le tadedeagu me. Vevietɔ wu la, Israel-viwo dzia ha na Yehowa le woƒe subɔsubɔ me. Le nyateƒe me la, ŋutsu 4,000 ƒoa ha le gbedoxɔa me le Yerusalem. (1 Kron. 23:5) Woƒoa gakogoewo, saŋkuwo kple kasaŋkuwo, eye wokua kpẽwo. (2 Kron. 5:12) Gake menye ŋutsu siawo koe tsɔa hadzidzi subɔa Yehowa o. Edze ƒãa be Israel-vi geɖewo dzia Todzimɔ dzi Hawo ne wole mɔ dzi yina ƒe sia ƒe ƒe ŋkekenyuiwo ɖuƒe le Yerusalem. (Ps. 120-134) Le Yudatɔwo ƒe nuŋlɔɖiwo nu la, Israel-viwo dzia Hallel Hawo a ne wole Ŋutitotoŋkekenyuia ɖum.

Hadzidzi le vevie ŋutɔ na Mawu ƒe amewo egbea hã. (Yak. 5:13) Míedzia ha tsɔ kafua Yehowa. (Ef. 5:19) Ne míedzi ha kple mía nɔvi Kristotɔwo ɖekae la, enana míewɔa ɖeka. (Kol. 3:16) Eye hadzidzi doa ŋusẽ mí be míado dzi le nɔnɔme sesẽwo me. (Dɔw. 16:25) Hadzidzi nye mɔ nyui aɖe si dzi míetona ɖenɛ fiana Yehowa be míexɔ edzi se eye míelɔ̃e.