Ih, koro okposụkedi emi Bible mîdịghe n̄wed ifiọk ntaifiọk, se ededi emi enye etịn̄de aban̄a ifiọk ntaifiọk enen. Yak ineme ndusụk n̄kpọ emi owụtde ke se Bible etịn̄de ekem ye se ntaifiọk ẹkpepde. Oyokụt n̄ko ke Bible ọdọn̄ọ ediwak n̄kpọ oro ntaifiọk ẹkpepde mfịn. Mme n̄kpọ emi ẹkpụhọde ata akamba akamba ye se mbon eyo Bible ẹkenịmde.

•   Ekondo nnyịn enyene ntọn̄ọ. (Genesis 1:1) Edi ediwak mbụkeset ẹdọhọ ke owo ikobotke-bot ekondo, ke ekondo nnyịn emi ama ododu; ke n̄kukụre se ẹkenamde ekedi nditre ndutịme oro okodude. Mbon Babylon ẹkenịm ke mme abasi emi ẹkemande ekondo nnyịn ẹketo inyan̄ibom iba. Mme mbụkeset en̄wen ẹdọhọ ke ekondo nnyịn ọkọwọrọ ke ata akamba nsen.

•   Enyene mme oto-obot ibet emi ẹkarade ekondo nnyịn ke usen ke usen; idịghe mme abasi ẹkama ekondo nnyịn ẹnam se mmọ ẹmama. (Job 38:33; Jeremiah 33:25) Nsio nsio n̄ke ke ofụri ererimbot ẹdọhọ ke mme abasi ẹsikama nnyịn ẹnam se mmọ ẹmama, ekpededi ibak ke mmọ ẹyom ndinam nnyịn.

•   Isọn̄ idoroke ke n̄kpọ. (Job 26:7) Ediwak owo ke eset ẹkenịm ke isọn̄ emi ababara, ndien ke isọn̄ odoro ke afara okopidem-owo m̀mê unam, nte editịm m̀mê ikụtinyan̄.

•   Mmọn̄ emi ufiop utịn esikotde ọdọk ikpaenyọn̄ esifiak edep nte edịm ye snow edidọn̄ọ inyan̄ ye idịm. (Job 36:27, 28; Ecclesiastes 1:7; Isaiah 55:10; Amos 9:6) Mbon Greece eset ẹkekere ke mmọn̄ esito idak inyan̄ibom edidụk akpa mmọn̄, ndien se mme owo ẹkenịmde edi emi tutu esịm n̄kpọ nte isua 300 emi ẹkebede.

•   Enyene ini emi mme obot oro ikụtde mfịn ẹkedude ke idak mmọn̄. (Psalm 104:6, 8) Edi nsio nsio mbụkeset ẹdọhọ ke mme abasi ẹkebot obot nte inyụn̄ ikụtde mmọ mfịn.

•   Usanaidem isiyakke owo ọsọp ọdọn̄ọ. Ibet oro Abasi ọkọnọde nditọ Israel ọkọdọhọ mmọ esiyet ubọk ke ẹma ẹketụk okpo owo, ẹsio mbon oro ẹnyenede udọn̄ọ emi ekemede ndibe owo ẹnịm nsannsan, ẹsinyụn̄ ẹdọk isọn̄ ẹfụk ifuọ mmọ. (Leviticus 11:28; 13:1-5; Deuteronomy 23:13) Edi ẹma ẹsisịn ifuọ ke ibọk emi mbon Egypt eyo oro ẹkesisịnde ke enyịn unan.

 Edieke itịn̄de enyịn idụn̄ọde Bible, iyokụt ke ibọrọ mbụme emi edi ihih. Ntre, yak ineme ndusụk n̄kpọ emi mme owo ẹkerede ke Bible etịn̄, ke ini edide idịghe se Bible etịn̄de edi oro:

 Nsu: Bible ọdọhọ ke ẹkeda usen itiokiet, emi usen kiet kiet edide hour 24, ẹbot ekondo nnyịn.

 Akpanikọ: Bible ọdọhọ ke Abasi okobot ekondo ko ke ata eset. (Genesis 1:1) N̄ko, Bible itịn̄ke nte usen kiet kiet oro Abasi akadade obot n̄kpọ ọkọniọn̄de eketre. Ke nditịm ntịn̄, Bible okot ofụri ini oro ẹkedade ẹnam enyọn̄ ye isọn̄ “usen” kiet.—Genesis 2:4.

 Nsu: Bible ọdọhọ ke ẹkebem iso ẹbot mbiet ye eto mbemiso ẹbotde utịn emi mmọ ẹsidade ẹnam udia mmọ.—Genesis 1:11, 16.

 Akpanikọ: Bible ọdọhọ ke ẹkebem iso ẹbot utịn, emi odude ke “enyọn̄,” mbemiso ẹbotde mbiet ye eto. (Genesis 1:1) Un̄wana ama oto utịn edisịm isọn̄ ke akpa “usen” oro Abasi okobotde n̄kpọ, edi un̄wana utịn emi ikọsọn̄ke ubọk. Nte enyọn̄ akatarade aka, etisịm ọyọhọ “usen” ita emi Abasi okobotde n̄kpọ, un̄wana utịn ama ọsọn̄ ekem ndinam mbiet ye eto ẹkeme ndinam udia mmọ. (Genesis 1:3-5, 12, 13) Nte ini akade ke ẹkekeme ndien ndida ke isọn̄ n̄kụt utịn ofụri ofụri.—Genesis 1:16.

 Nsu: Bible ọdọhọ ke utịn esisan̄a akanade isọn̄.

 Akpanikọ: Ecclesiastes 1:5 ọdọhọ ete: “Utịn n̄ko asiaha, utịn onyụn̄ osop, ndien ọsọp aka itie esie emi enye editode asiaha.” Edi itien̄wed emi etịn̄ aban̄a se nnyịn isidade ke isọn̄ ikụt, oro edi, nte utịn asiahade onyụn̄ osopde. Mfịn, owo ekeme nditịn̄ mban̄a “usiahautịn” ye “usoputịn,” ke ini edide enye ọdiọn̄ọ ke isọn̄ esisan̄a akanade utịn.

 Nsu: Bible ọdọhọ ke isọn̄ ababara.

 Akpanikọ: Bible esitịn̄ aban̄a “utịt ikpehe isọn̄,” edi emi iwọrọke ke isọn̄ ababara mîdịghe ke isọn̄ enyene utịt. (Utom 1:8) Bible esitịn̄ n̄ko aban̄a “utịt isọn̄ mbinan̄,” edi emi ada aban̄a ofụri iso isọn̄.—Isaiah 11:12; Luke 13:29.