Ndụn̄ọde emi ẹnamde owụt ke mbon emi ẹsimade se mme owo ẹnamde ẹnọ mmọ ẹsikop inemesịt, idem esisọn̄ mmọ, ẹsikeme ndiyọ ke ini n̄kpọ etịbede, ẹsinyụn̄ ẹnyene nti ufan. Anam ndụn̄ọde kiet emi ekerede Robert A. Emmons ama okụt ke owo ndisima se owo en̄wen anamde ọnọ enye “isiyakke owo efịbe owo, esịn owo ke esịt, etie ibụk ibụk m̀mê ọdiọk esịt ke ini n̄kpọ ọfọnde owo en̄wen.” a

 Nso ufọn ke nditọwọn̄ ẹdibọ edieke mmọ ẹsimade se owo anamde ọnọ mmọ? Ndụn̄ọde emi ẹkenamde ke isua inan̄ ẹban̄a n̄kpọ nte mme uyen 700 owụt ke mbon emi ẹsimade se owo anamde ọnọ mmọ isiyịpke udomo, isidaha ọkpọsọn̄ ibọk, isinyụn̄ in̄wọn̄ke mmịn awak akaha ndien mmọ isinyụn̄ idụhe etịme etịme uwem.

•   Ndikere ke edi unen nnyịn idiyakke iwụt ke imama se owo anamde ọnọ nnyịn. Ediwak nditọwọn̄ ẹkere ke edi unen mmimọ ndinyene kpukpru nti n̄kpọ oro etịbede ọnọ mmọ. Ndikere ke edi unen nnyịn ndinyene kpukpru se inyenede utu ke ndida enye nte ẹnọ idiyakke iwụt ke imama se inyenede oro.

   Utọ edu emi ọyọyọhọ kpukpru itie mfịn. Eka kiet emi ekerede Katherine ọdọhọ ete: “Ererimbot nnyịn ẹkpep mme owo ke mmọ ẹkeme ndinyene kpukpru se mmọ ẹyomde.” “Ke mme magazine, TV ye Intanet ẹsidọn̄ nsio nsio ndise mme n̄kpọ oro ikpoyomde, ẹnyụn̄ ẹsinam ikere ke akpana idi akpa mme owo ndinyene mme n̄kpọ oro.”

•   Tọn̄ọ ke ekpri kpep nditọ fo ndima se ẹnamde ẹnọ mmọ. Eka kiet emi ekerede Kaye ọdọhọ ete: “Nditọwọn̄ ẹsima ndikpep n̄kpọ. Ndikpep mmọ nte ẹkpenamde n̄kpọ ini mmọ ẹsụk ẹdide n̄kpri etie nte ndida eto ndịbede ikọn̄.”

•   Kpep mmọ se mmọ ẹkpetịn̄de. N̄kpri nditọwọn̄ ẹkeme ndidọhọ owo sọsọn̄ọ ke ini owo ọnọde mmọ n̄kpọ m̀mê ọfọnde ido ye mmọ. Nte mmọ ẹkponide ntre ke mmọ ẹdinen̄erede ima se mme owo ẹnamde ẹnọ mmọ.

   Se Bible ọdọhọde: “Mbufo ẹnyụn̄ ẹwụt esịtekọm.”​—Colossae 3:15.

   “Ekpri eyeyen nnyịn erenowo emi edide isua ita esima ndidọhọ ‘sọsọn̄ọ,’ onyụn esidọhọ ‘mbọk’ ke ini oyomde ẹnam n̄kpọ ẹnọ enye. Enye ekekpep ndinam oro oto ete ye eka esie. Nte mmọ ẹdude uwem ye nte mmọ ẹsidọhọde owo sọsọn̄ọ anam enye ekpep ndima se owo anamde ọnọ enye.”​—Jeffrey

•   Kpep mmọ se mmọ ẹkpenamde. N̄wam nditọ fo ẹsiwet sọsọn̄ọ ke pepa ẹnọ owo ini ekededi emi owo afiakde ọnọ mmọ n̄kpọ. N̄ko, edieke esidemede n̄kpri n̄kpri utom ke ufọk ọnọ nditọ fo, oro ayan̄wam mmọ ẹkụt ke ndisinam ufọk asan̄a idịghe ekpri utom.

   Se Bible ọdọhọde: “Inemesịt odu ke ndinọnọ akan ke ndibọbọ.”​—Utom 20:35.

   “Nditọ nnyịn ẹsitiene ẹn̄wam ke ufọk ke nditịn̄ se ẹkpetemde, ẹtiene etem ẹnyụn̄ ẹnam mme n̄kpọ ke ufọk. Oro esin̄wam mmọ ẹkụt utom emi nnyịn isinamde nte ete ye eka, onyụn̄ anam mmọ ẹma se nnyịn isnamde.”​—Beverly

•   Kpep mmọ ido. Da ndiwụt ke amama se owo anamde ọnọ fi nte mfri emi ẹtọde ke eti isọn̄, ndien afo ndisụhọde idem nwụt ke amama se owo anamde ọnọ fi etie nte eti isọn̄ emi ẹtọde mfri oro. Mbon oro ẹsụhọrede idem ẹsima ndikụt ke imoyom mbon en̄wen ẹn̄wam mmimọ ke se ededi oro mmimọ inamde man ikụt unen, ndien oro esinam mmọ ẹnen̄ede ẹma se ededi oro mbon en̄wen ẹnamde man ẹn̄wam mmọ.

   Se Bible ọdọhọde: “Ẹda nsụhọdeidem ẹbat ẹte mbon en̄wen ẹfọn ẹkan mbufo, ẹkûse ẹban̄a mbubehe mbufo kpọt, edi ẹse ẹban̄a mbubehe mbon en̄wen n̄ko.”​—Philippi 2:3, 4.

   “Ndusụk ini se isinamde ke ini udia mbubreyo edi emi; owo kiet kiet esitịn̄ n̄kpọ emi ẹkenamde ẹnọ enye emi enye amade, emi esinam kpukpru owo ẹkere nti n̄kpọ oro mme owo ẹkanamde ẹnọ mmọ ẹnyụn̄ ẹwụt ke imama n̄kpọ oro utu ke ndidi ibụk.”​—Tamara

 Se Idin̄wamde: Nanam wụt mmọ. Nditọwọn̄ ẹyesọsọp ẹwụt ke imama se owo anamde ọnọ mmimọ edieke mmọ ẹkụtde nte afo esikọmde onyụn̄ owụtde ke amama se owo anamde ọnọ fi.