DA NTE ke aka itie ubon n̄kpọeset. Omokụt ata ediwak n̄kpọ do. Ndusụk ẹtịbi ndudu, ndusụk ẹkpa enyịn ke ntak edịm ye eyo, ndusụk ẹnyụn̄ ẹtaha ẹdisụhọ ata esisịt. Nte osụk esede akanade, afo okụt n̄kpọuto kiet emi n̄kpọ ndomokiet mînamke. Enye ke eyeye idem nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke ibịghike ẹkemen enye ẹdi. Afo obụp owo emi odude ke itie ubon n̄kpọeset oro m̀mê ibịghike ẹkemen n̄kpọ oro ẹdinịm do. Enye ọdọhọ ke ebịghi, ke enye akam ebịghi akan ata ediwak n̄kpọ eken, ndien ke idịghe nte ke ẹfafiak ẹyet enye ndom mbakara. N̄kpọ emi akpa fi idem tutu afo obụp enye m̀mê enyene san̄asan̄a itie emi ẹkenịmde enye mbak edịm edibọn̄, eyo edinyụn̄ amia. Enye ọdọhọ ihih, ke enye ke edịm ọbọn̄ akan, enye ke eyo onyụn̄ amia akan. Enye ọdọhọ n̄ko ke ediwak owo ẹdomo ndibiat n̄kpọ oro edi ikemeke. Se enye etịn̄de oro anam ekere m̀mê nso utọ ukwak ke ẹda ẹnam n̄kpọ oro.

Ẹkeme ndidọhọ ke Bible etie nte n̄kpọuto oro. Ẹkewet enye ke ata eset, ndien enye ebịghi akan ata ediwak n̄wed. Imọdiọn̄ọ ke odu mme n̄wed en̄wen emi ẹbịghide n̄ko. Edi ediwak mmọ iyehe idem aba sia ebịghi ẹkewet mmọ. Ndusụk n̄wed eset emi akaban̄ade ifiọk ntaifiọk inyeneke ufọn aba sia se ntaifiọk ẹkụtde idahaemi owụt ke se idude ke mme n̄wed emi inenke. Ndien edieke ẹyomde ndida ifiọk ukọk-udọn̄ọ oro ẹtịn̄de ke mme n̄wed eset emi n̄kọk udọn̄ọ mfịn, ediwak owo ẹkpekpan̄a. Ediwak n̄wed eset emi ẹtaha ẹma, ndusụk ẹdisụhọ ikọn̄ ifan̄ kpọt.

Edi Bible itiehe ntre. Kpa ye oro ẹketọn̄ọde ndiwet enye n̄kpọ nte isua 3,500 emi ekebede, enye osụk ododu. Ndien okposụkedi emi mme owo, toto ke eset, ẹkesifọpde enye, ẹkpan mme owo ndinyene enye, ẹnyụn̄ ẹtịn̄ n̄kpọ ẹbiat enye, owo ikekemeke ndinam ẹtre ndinyene Bible. Mbufa ifiọk oro ẹnyenede mfịn inamke Bible okûnyene ufọn  aba sia Bible ama ebebem iso etịn̄ ediwak n̄kpọ oro ẹdide ẹdifiọk idahaemi.​—Se ekebe oro “Bible Ama Etetịn̄ Ediwak N̄kpọ Oro Ẹdidiọn̄ọde Mfịn.”

Emekeme ndikere m̀mê se Bible ekpepde ekeme ndinyene ufọn ke eyo ntatenyịn emi. Edieke oyomde ndifiọk ibọrọ mbụme oro, bụp idemfo ete: ‘Ke otu mme mfịna oro isobode mfịn, ewe okpon akan? Ewe anam owo ndịk akan?’ Emekeme ndikere ke ekọn̄, ubiatibet, udia-inọ, m̀mê ndisabade ofụm ye mmọn̄, ọdiọk akan. Yak ineme ndusụk akpan n̄kpọ oro Bible ekpepde. Nte osụk okotde mme n̄kpọ emi, bụp idemfo ete, ‘Edieke mme owo ẹnamde se Bible ekpepde emi, ndi ererimbot emi ikpọfọnke ikan emi?’

ẸMA EMEM

“Mme anam emem ẹkop inemesịt, koro ẹyekot mmọ ‘nditọ Abasi.’” (Matthew 5:9) “Edieke usụn̄ odude, adan̄a nte mbufo ẹkekeme, ẹtie ke emem ye kpukpru owo.”​—Rome 12:18.

ẸTUA OWO MBỌM, ẸFEN ẸNỌ OWO

“Mme atua owo mbọm ẹkop inemesịt, koro ẹyetua mmọ mbọm.” (Matthew 5:7) “Ẹka iso ẹyọ kiet eken ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken ke ofụri esịt edieke owo ekededi enyenede ntak nditọhọ ye owo. Kpa nte Jehovah * ekefende mbufo ke ofụri esịt, ẹfen mbon en̄wen kpasụk ntre.”​—Colossae 3:13.

ẸTRE ASARI

Abasi akanam “kpukpru idụt ubonowo ẹwọn̄ọ ẹto owo kiet, ẹdidụn̄ ke ofụri iso isọn̄.” (Utom 17:26) “Abasi inamke asari, edi ke kpukpru idụt enye enyenyịme owo eke abakde enye onyụn̄ anamde edinen ido.”​—Utom 10:​34, 35.

ẸKÛBIAT ISỌN̄

“Jehovah Abasi ada owo oro edisịn ke in̄wan̄ Eden ete ọdiọn̄ onyụn̄ ekpeme enye.” (Genesis 2:15) Abasi oyosobo “mbon oro ẹbiatde isọn̄.”​—Ediyarade 11:18.

ẸKÛSỊN ESỊT KE N̄KPỌ OWO, ẸSUA OBUROBỤT IDO

“Ẹkpeme idem ke kpukpru orụk edisịn esịt ke n̄kpọ owo, koro idem ke ini owo enyenede n̄kpọ barasuene, uwem esie itoho ke mme n̄kpọ emi enye enyenede.” (Luke 12:15) “Ẹkûdedei ẹtịn̄ ẹban̄a use ye orụk mbubiam ido ekededi m̀mê idiọkitọn̄ ke otu mbufo, kpa nte odotde ndisana owo.”​—Ephesus 5:3.

ẸTỊN̄ AKPANIKỌ, ẸSỊN IDEM ẸNAM UTOM

“Nnyịn [iyom] ndinam akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ.” (Mme Hebrew 13:18) “Yak owo emi esiyịpde inọ okûyịp aba, edi yak enye anam ọkpọsọn̄ utom.”​—Ephesus 4:28.

ẸN̄WAM MBON ORO ẸYOMDE UN̄WAM

“Ẹtịn̄ ikọ ẹsọn̄ọ ukpọn̄ eke ofụhọde esịt, ẹn̄wam mbon mmemidem, ẹnyene anyanime ye kpukpru owo.” (1 Thessalonica 5:14) ‘Ẹse ẹban̄a nditọakpa ye mme ebeakpa ke ukụt mmọ.’​—James 1:27.

Bible itịn̄ke-tịn̄ iban̄a mme n̄kpọ emi kpọt, enye etịn̄ n̄ko nte ikpanamde mme item emi kpukpru usen. Edieke ediwak owo ẹkpenamde se ẹtịn̄de ke mme itie N̄wed Abasi oro isiakde mi, ediwak mfịna oro mme owo ẹnyenede ẹkpetre. Emi owụt ke se  Bible ekpepde enen̄ede enyene ufọn ọnọ nnyịn mfịn. Edi, ndi Bible ekeme ndin̄wam fi idahaemi?

Owo emi ekenyenede ifiọk akan ke ererimbot emi ọkọdọhọ ete: “Mme utom ọniọn̄ ẹwụt ke ọniọn̄ enen.” (Matthew 11:19) Ndi emenịm se enye eketịn̄de emi? Se idinamde ẹdiọn̄ọ ọniọn̄ emi edide ata ọniọn̄ edi edieke enye an̄wamde owo ke ini owo anamde n̄kpọ. Ntre, afo emekeme ndikere ke edieke Bible enen̄erede enyene ufọn, ke akpana imọ ikụt nte enye an̄wamde imọ. Emekeme n̄ko ndikere ke akpana enye an̄wam imọ ikọk mme mfịna oro inyenede idahaemi. Yak ineme se iketịbede inọ mma kiet.

Uwem ama esinem Delphine * etieti. Edi etise, n̄kpọ ọtọ etịmede; eyen esie akpa, ndọ esie abiara, okụk esie onyụn̄ okụre. Enye ọdọhọ ete: “Ibuot ama oyon̄ mi, enyịn onyụn̄ anan mi. Uwem ama odorode mi. N̄ketie nte asan̄a-ikpọn̄-ebọk, nnyeneke eyen, nnyeneke ebe, nnyụn̄ nnyeneke ufọk aba.”

Ini oro ke se idude ke Psalm 90:10 ekenen̄ede an̄wan̄a Delphine. Itie oro ọdọhọ ete: “Isua uwem nnyịn edi ata ye duop; ndien ke ata nsọn̄idem odude, edi isua anan̄, kpa ye oro, mmọ ẹyọhọ ye afanikọn̄  ye ọkpọsọn̄ ubiak; koro mmọ ẹwarade ndibe, ndien nnyịn ibe ifep.”

Se Bible etịn̄de ama ọdọn̄ Delphine esịt ke ini nnanenyịn emi. Ayakpa fi idem ndikop nte Bible akan̄wamde enye. Ibuotikọ ita oro ẹtienede ẹyetịn̄ nte ediwak mbon en̄wen ẹkụtde ke ndinam item Bible an̄wam mmimọ ke ini inyenede mfịna. Mmọ ẹdikụt ke Bible etie nte n̄kpọuto oro ẹkekụtde ke itie ubon n̄kpọeset, emi n̄kpọ ndomokiet mîkanamke kpa ye oro ebịghide. Enye itiehe nte ediwak n̄wed eset emi mînyeneke ufọn aba. Edi, ndi se ẹdade ẹnam Bible anam enye etie ntre? Okûdi akam edi ke ntak emi Bible edide Ikọ Abasi, idịghe ikọ owo?​—1 Thessalonica 2:13.

Anaedi afo n̄ko omokụt ke mme owo idụhe uwem ibịghi, ndien ke mfịna awak etieti ke ererimbot emi. Edieke etiede nte ke mfịna ọmọn̄ emen fi emen, ewe n̄wed ekeme ndidọn̄ fi esịt, nsọn̄ọ fi idem, nnyụn̄ nnọ fi eti item?

Ẹyak ineme akpan usụn̄ ita emi Bible ekemede ndin̄wam fi. Enye ekeme ndin̄wam fi

1. okûdụk mfịna.

2. ọkọk mfịna.

3. ọyọ mfịna emi mûkemeke ndikọk.

Ibuotikọ ita oro ẹtienede ẹyeneme mme n̄kpọ emi.