Edieke oyomde ndinen̄ede ndiọn̄ọ owo, ọkpọfọn ọfiọk mme n̄kpọ oro enye akanamde, mme mfịna oro enye okosobode, ye nte enye ọkọkọkde mme mfịna oro. Kpasụk ntre, edieke oyomde ndinen̄ede ndiọn̄ọ Abasi, ana ọfiọk mme n̄kpọ emi enye akanamde. Edieke anamde emi, idem ekeme ndikpa fi ndifiọk nte mme n̄kpọ oro enye akanamde ke eset ẹn̄wamde nnyịn idahaemi ye nte mmọ ẹdin̄wamde nnyịn ke ini iso.

Jehovah Abasi okobot kpukpru n̄kpọ, ndien mme n̄kpọ oro enye okobotde ẹnam “ẹtịm ẹkụt mme edu esie.” (Rome 1:20) “Enye edi Andinam isọn̄ ke odudu esie, Enye emi adade ọniọn̄ esie ọsọn̄ọ owụk isọn̄, ye Enye emi adade ifiọk esie anyanade ikpaenyọn̄ enịm.” (Jeremiah 10:12) Mme n̄kpọ oro Abasi okobotde ẹwụt ke enye ama nnyịn.

Kere nte Abasi anamde uwem enen̄ede enem nnyịn ke ntak emi enye okobotde nnyịn “ke mbiet esie.” (Genesis 1:27) Oro ọwọrọ ke enye anam nnyịn ikeme ndikpebe mfọnmma edu esie kpa ye oro nnyịn mîdikemeke nditie nte enye. Enye anam nnyịn ikeme ndidiọn̄ọ se enye amade ye se enye asuade. Edieke inamde se enye ọdọhọde, iyokop ata inemesịt inyụn̄ idu eti uwem. Se ifọnde ikan edi ke enye ọdọhọ ke imekeme ndidi ufan esie.

Ke ini isede mme n̄kpọ oro Abasi okobotde ke isọn̄, iyokụt ke enye oyom uwem enem nnyịn. Apostle Paul ọkọdọhọ ke Abasi ikayakke “n̄kpọ ntiense anana aban̄a idemesie ke emi enye ọfọnde ido, ọnọde [nnyịn] edịm emi otode enyọn̄ ye ini eduek, ọnọde [nnyịn] udia barasuene onyụn̄ anamde esịt [nnyịn] ọyọhọ ye idatesịt.” (Utom 14:17) Abasi inọhọ nnyịn sụk mme n̄kpọ emi anade inyene man ika iso idu uwem. Enye ọnọ nnyịn nsio nsio n̄kpọ emi ẹdinamde ikop inemesịt. Edi kpukpru emi imenke-men udomo ye nte Abasi okoyomde uwem etie.

 Jehovah okobot isọn̄ man mme owo ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi. Bible ọdọhọ ke enye ama “ada isọn̄ ọnọ nditọ owo” ye nte ke enye ikobotke ‘isọn̄ ke ikpîkpu, edi okobot enye man ẹdụn̄ ke esịt.’ (Psalm 115:16; Isaiah 45:18) Mmanie ẹdidụn̄ ke isọn̄ emi, ndien ẹdidụn̄ ibịghi didie? “Ndinen owo ẹyeda isọn̄ ẹnyene, ẹnyụn̄ ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi.”—Psalm 37:29.

Jehovah ama obot Adam ye Eve onyụn̄ esịn mmọ ke isọn̄ emi ekedide Paradise ‘ete ẹdiọn̄ ẹnyụn̄ ẹkpeme enye.’ (Genesis 2:8, 15) Utom iba oro Jehovah ọkọnọde mmọ ekedi utom emi ọnọde owo inemesịt. Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹtọt ẹnyụn̄ ẹwak ẹnyụn̄ ẹyọhọ ke isọn̄ ẹnyụn̄ ẹkan enye.” (Genesis 1:28) Oro owụt ke Adam ye Eve ẹma ẹnyene idotenyịn ndidu uwem ke nsinsi. Edi ke ntak emi mmọ ẹkesọn̄de ibuot ye Abasi, mmọ isịneke ke otu “ndinen owo” emi ‘ẹdidade isọn̄ inyene.’ Kpa ye oro, se mmọ ẹkenamde oro idikpanke mme owo ndidụn̄ ke isọn̄ ke nsinsi nte Abasi akaduakde. Edi mbemiso inemede oro, yak ineme n̄kpọ en̄wen oro Abasi anamde ọnọ nnyịn.

Bible edi Ikọ Abasi. Ntak emi Jehovah ọkọnọde nnyịn Bible? Akpan ntak ekedi man ikpep n̄kpọ iban̄a enye. (Mme N̄ke 2:1-5) Imọdiọn̄ọ ke Bible ibọrọke kpukpru mbụme oro ikpamade ndibụp mban̄a Abasi, inyụn̄ idụhe n̄wed ndomokiet emi ekemede ndibọrọ. (Ecclesiastes 3:11) Edi kpukpru se idude ke Bible anam ifiọk n̄kpọ iban̄a Abasi. Nte enye anamde n̄kpọ ye mme owo anam ifiọk utọ owo emi enye edide. Bible anam ifiọk utọ owo emi Abasi amade ye utọ owo emi enye asuade. (Psalm 15:1-5) Bible anam ifiọk nte ẹkpetuakde ibuot ẹnọ Abasi, nte ẹkpedude uwem, ye nte ẹkpedade inyene. Ndien, se Bible etịn̄de aban̄a Jesus Christ Eyen Abasi enen̄ede anam ifiọk utọ owo emi Abasi edide.—John 14:9.

Ntak en̄wen emi Abasi ọnọde nnyịn Ikọ esie edi man ifiọk nte ikpodude uwem inyụn̄ ikop inemesịt. Jehovah ada Bible ekpep nnyịn se ubon ẹkpenamde man ẹkop inemesịt, nte ikpoyụhọde ye se inyenede, ye se ikpanamde ke ini esịt etịmerede nnyịn. Nte idikụtde ke magazine emi, Bible ọbọrọ mme mbụme emi afịnade ediwak owo. Ndusụk ke otu mbụme oro ẹdi: Ntak emi mme owo ẹbọde ufen ntem? N̄kpọ editie didie ke ini iso? Bible etịn̄ n̄ko se Abasi anamde man okụt ete ke uduak esie osu.

Edi enyene ediwak n̄kpọ en̄wen oro owụtde ke idụhe n̄wed emi etiede nte Bible, ye nte ke Abasi enyene Bible. Ẹkeda n̄kpọ nte isua 1,600 ẹwet enye, ndien n̄kpọ nte owo 40 ẹkewet. Kpa ye oro, Bible enyene akpan etop kiet sia Abasi eketeme kpukpru mbon oro ẹkewetde Bible se mmọ ẹkpewetde. (2 Timothy 3:16) Bible itiehe nte mme n̄wed eset eken sia Abasi ama anam ẹtịm enye ẹnịm toto ke eset tutu esịm emi. Itịn̄ emi sia ata ediwak n̄kani ikpan̄wed Bible ẹsụk ẹdodu tutu esịm emi. N̄ko, Bible osụk ododu kpa ye oro ndusụk owo mîkoyomke ẹkabade enye, ẹnyene enye, m̀mê ẹkot enye. Idụhe n̄wed emi mme owo ẹnyenede mfịn nte Bible, inyụn̄ idụhe n̄wed emi ẹkabarede ẹsịn ke ediwak usem nte enye. Bible ndika iso ndu owụt ke “ikọ Abasi nnyịn . . . eyebịghi ke nsinsi.”—Isaiah 40:8.

Enyene n̄kpọ en̄wen emi Abasi anamde ọnọ nnyịn, ndien enye anam emi man okụt ete ke uduak esie osu. Nte ima iketetịn̄, Abasi okoyom mme owo ẹdu uwem ke nsinsi ke isọn̄. Edi sia Adam ọkọsọn̄de ibuot ye Abasi, enye ikekemeke ndidu uwem ke nsinsi, ikonyụn̄ ikemeke ndinam nditọ esie ẹdu uwem ke nsinsi. Bible ọdọhọ ete: “Idiọkn̄kpọ [okoto] owo kiet odụk ererimbot, n̄kpa onyụn̄ [oto] ke idiọkn̄kpọ oro odụk, ndien n̄kpa atara esịm kpukpru owo koro kpukpru mmọ ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ.” (Rome 5:12) Ke ini Adam akanamde idiọkn̄kpọ, eketie nte ke uduak Abasi idisụhu. Nso ke Jehovah akanam?

Se Jehovah akanamde ama owụt utọ Abasi emi enye edide. Sia enye esikpede edinen ikpe kpukpru ini, enye ama obiom Adam ye Eve ikpe ke ntak  idiọkn̄kpọ mmọ, edi ke ntak ima esie, enye ama anam n̄kpọ man anyan̄a nditọ emi mmọ ẹdinyenede. Sia Jehovah enen̄erede enyene ọniọn̄, enye ama ọdiọn̄ọ nte enye edibierede mfịna oro, onyụn̄ ọsọsọp etịn̄ se enye edinamde man ebiere mfịna oro. (Genesis 3:15) Jesus Christ Eyen esie edinam mme owo ẹwọrọ ke ufụn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa. Didie ke enye edinam emi?

Jehovah ama ọdọn̄ Jesus edi isọn̄ edikpep mme owo se ẹkpenamde man ẹdu uwem ke nsinsi, onyụn̄ “ọnọ ukpọn̄ esie nte ufak ke ibuot ediwak owo” man mmọ ẹkpewọrọ ke ufụn idiọkn̄kpọ Adam. a (Matthew 20:28; John 14:6) Se ikanamde Jesus ekeme ndinam emi edi ke enye ekedi mfọnmma owo nte Adam ekedide. Edi enye iketiehe nte Adam sia enye ama ọsọn̄ọ ada okop uyo Abasi tutu esịm n̄kpa. Sia Jesus mîkanamke idiọkn̄kpọ, ikpakanaha enye akpa. Ntak edi oro Abasi akanamde enye eset afiak okodu uwem ke heaven. Ntre, Jesus ekeme ndinam se Adam mîkanamke, oro edi, ndinam mbon oro ẹkopde uyo Abasi ẹkeme ndidu uwem ke nsinsi. Rome 5:19 ọdọhọ ete: “Kpa nte okotode ke ntụtutọn̄ owo kiet ẹnam ediwak owo ẹdi mme anamidiọk, kpasụk ntre n̄ko otode ke n̄kopitem owo kiet ẹyenam ediwak owo ẹdi ndinen owo.” Abasi ayanam mme owo ẹdu uwem ke nsinsi ke isọn̄ nte enye ọkọn̄wọn̄ọde ke ntak emi Jesus akakpade afak nnyịn.

Nte Jehovah akanamde n̄kpọ ke ini Adam ọkọsọn̄de ibuot ye enye anam ifiọk ediwak n̄kpọ iban̄a enye. Imokụt ke inyeneke se Jehovah ọtọn̄ọde emi enye mîkemeke ndinam nsịm utịt, ikọ esie isitreke-tre ndisu. (Isaiah 55:11) Imonyụn̄ ikụt ke enye enen̄ede ama nnyịn. Bible ọdọhọ ete: “Ẹkeda emi ẹwụt ima oro Abasi amade nnyịn, koro Abasi okosiode ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen esie ọdọn̄ edi ke ererimbot man nnyịn ikpenyene uwem ebe ke enye. Ima odu ke orụk usụn̄ emi, idịghe koro nnyịn ikamade Abasi, edi koro enye akamade nnyịn okonyụn̄ osiode Eyen esie ọdọn̄ nte uwa usio-isop kaban̄a mme idiọkn̄kpọ nnyịn.”—1 John 4:9, 10.

Sia Abasi “mîkemen̄eke ndinọ Eyen esie, edi ayakde enye ọnọ ke ibuot kpukpru nnyịn,” imenen̄ede inịm ke enye ọyọnọ “nnyịn kpukpru n̄kpọ eken” oro enye ọn̄wọn̄ọde. (Rome 8:32) Nso ke Abasi ọn̄wọn̄ọ ndinam nnọ nnyịn ke ini iso? Mbọk ka iso kot man ọfiọk.