Jesus ọkọdọhọ ete: “Idụt ayadaha an̄wana ye idụt, obio ubọn̄ kiet oyonyụn̄ adaha an̄wana ye obio ubọn̄ en̄wen; ikpọ unyekisọn̄ ẹyedu, ndiọi udọn̄ọ ye akan̄ ẹyenyụn̄ ẹdu ke nsio nsio ebiet.” (Luke 21:10, 11) Ndi kpukpru n̄kpọ emi ẹtịbe ke ukem ini ke ofụri ererimbot? Yak ineme se itịbede.

1. EKỌN̄

Ke 1914, ẹma ẹn̄wana ekọn̄ emi okowotde ediwak owo ke ererimbot! Mme ewetmbụk eset ẹdọhọ ke ererimbot ọkọtọ etịmede ke 1914 sia isua oro ke akpa ekọn̄ ererimbot ọkọtọn̄ọ. Ke ini ẹken̄wanade ekọn̄ oro, ediwak idụt ẹma ẹkama moto un̄wana-ekọn̄ ẹwot mme owo, ẹsịne ke ubomofụm ẹduọk bọmb, ẹkama otop-idem-ikpọn̄ ikan̄, ẹkokoi ẹbiat ofụm ẹwot mme owo, ẹnyụn̄ ẹkama ikpọ n̄kpọ ekọn̄ eken ẹn̄wana ekọn̄. Ekem udiana ekọn̄ ererimbot ama ọtọn̄ọ. Isan̄ emi, ẹma ẹkama bọmb atọm ẹn̄wana n̄ko. Ẹn̄wana ediwak ekọn̄ ke nsio nsio idụt toto ke 1914, ndien ata ediwak owo ẹkpan̄a ke ekọn̄.

2. UNYEKISỌN̄

N̄ka emi ẹkotde United States Geological Survey ẹdọhọ ke ndụn̄ọde oro ẹkenamde ke ediwak isua, ọtọn̄ọde ke 1900, okowụt ke n̄kpọ nte unyekisọn̄ 16 ẹdisitịbe kpukpru isua. Edi, n̄wed oro ẹkotde Britannica Academic ọdọhọ ke n̄kpọ nte unyekisọn̄ 100 emi ọsọn̄de odudu ekem ndibiat ediwak n̄kpọ ẹsitịbe kpukpru isua. Ndusụk owo ẹkere ke se inamde etie nte unyekisọn̄ awak idahaemi akan akpa edi ke ntaifiọk ẹnyene nsio nsio n̄kpọ emi ẹsidade ẹdiọn̄ọ ini emi unyekisọn̄ editịbede. Se idude edi ke ikpọ unyekisọn̄ emi ẹtịbede ke nsio nsio itie ke ererimbot anam ata ediwak owo ẹbọ ufen onyụn̄ owot mme owo akan nte ekesidide.

 3. AKAN̄

Ekọn̄, udia-inọ, nsọn̄ọn̄kpọ, ye n̄kpọ-in̄wan̄ nditre ndin̄wụm nte okpon̄wụmde anam udia anana ke ofụri ererimbot. N̄ka kiet ẹkedọhọ ke 2018 ẹte ke n̄kpọ nte owo miliọn 821 isinyeneke udia idia iyụhọ, ndien n̄kpọ nte owo miliọn 124 inyeneke-nyene idia. Se ibede nditọwọn̄ miliọn 3 ẹsikpan̄a kpukpru isua ke ntak emi mînyeneke eti udia idia. Ekpere ndidi mbahade iba ke otu nditọwọn̄ emi ẹkekpan̄ade ke 2011 ke ofụri ererimbot ekedi ke ntak unana udia.

4. NDIỌI UDỌN̄Ọ

Esop Emi Ẹsede Ẹban̄a Nsọn̄idem Ererimbot ẹdọhọ ke ndiọi udọn̄ọ ẹwak etieti ke eyo nnyịn emi. N̄kani udọn̄ọ, utọ nte utọrọ ye utoenyịn ekpo, ẹfiak ẹtọn̄ọ ndidi, ndien mbufa udọn̄ọ nte enye emi ẹkotde SARS, MERS, Ebola, ye Zika ẹwọrọ ẹdi. Ndien udọn̄ọ Covid-19 edi enye emi odude idahaemi. Kpa ye oro ntaifiọk ye mme dọkta ẹnen̄erede ẹfiọk n̄kpọ idahaemi ẹban̄a nsio nsio udọn̄ọ, mmọ ikemeke ndikọk kpukpru udọn̄ọ.

5. KE ẸKWỌRỌ ETI MBỤK KE OFỤRI ERERIMBOT

Jesus ama etịn̄ n̄kpọ en̄wen emi ididade idiọn̄ọ ke utịt ekpere. Enye ọkọdọhọ ete: “[Ẹyekwọrọ] eti mbụk obio ubọn̄ emi ke ofụri isọn̄ nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt; ndien adan̄aoro ke utịt edidi.” (Matthew 24:14) Kpa ye oro ererimbot enen̄erede ọdiọk ntem, mme owo emi ẹtode nsio nsio idụt ke ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ke idụt 240 ye ke se ibede usem 1,000. Mbon oro ẹkwọrọde ikọ emi ẹwak ẹbe owo miliọn itiaita. Utọ n̄kpọ emi itịbeke akpa.

Kpukpru se Jesus eketịn̄de oro ke ẹtịbe mfịn. Ntak emi ekpebehede nnyịn? Sia Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ini mbufo ẹkụtde nte mme n̄kpọ emi ẹtịbede, ẹfiọk ẹte obio ubọn̄ Abasi emekpere.”—Luke 21:31.

Idiọn̄ọ oro Jesus ọkọnọde ye nte ẹbatde ini ke Bible anam ikụt ke Obio Ubọn̄ Abasi ọkọtọn̄ọ ndikara ke heaven ke 1914. a Ini oro ke Abasi ekemek Jesus Eyen esie Edidem. (Psalm 2:2, 4, 6-9) Ibịghike Obio Ubọn̄ Abasi ọmọn̄ edikara isọn̄ emi, ndien enye oyosobo kpukpru mme ukara eken, onyụn̄ anam isọn̄ edi Paradise man mme owo ẹdụn̄ ke nsinsi.

Akam emi Jesus ekekpepde mbet esie ndibọn̄ ọmọn̄ ososu. Akam oro edi: “Yak obio ubọn̄ fo edi. Yak uduak fo ada itie, nte edide ke heaven, yak edi ke isọn̄ kpasụk ntre.” (Matthew 6:10) Edi nso ke Obio Ubọn̄ emi anam tọn̄ọ enye ọkọtọn̄ọ ndikara ke 1914? Ndien nso ke enye edinam inọ nnyịn ini enye edikarade ofụri isọn̄?