OTO ITIEUTOM UBON N̄KANI N̄KPỌ NNYỊN
Mmọ Ẹma Ẹsọn̄ọ Ẹda ke “Ini Idomo”
AKPA ekọn̄ ererimbot oro akasiahade ke 1914 ama anam ererimbot ẹfiọk ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹda san̄asan̄a. (Isa. 2:2-4; John 18:36; Eph. 6:12) N̄kpọ eketie didie ye mme asan̄autom Abasi ke Britain?
Ibet utom ekọn̄ Britain emi ẹkebọpde ke 1916 okowụk ete ẹsịn irenowo isua 18 esịm 40 emi mîdọhọ ndọ ke ekọn̄. Ibet emi ama enyịme ẹkpọn̄ owo emi “ido ukpono m̀mê ubieresịt” esie mîyakke enye odụk ekọn̄. Ukara ẹma ẹsiak mme esop emi ẹdibierede m̀mê mmanie ke ẹkpekpọn̄ m̀mê ẹkpenyụn̄ ẹnyene ndikpọn̄ mmọ ofụri ofụri.
Ikebịghike, ẹma ẹkọbi n̄kpọ nte Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible 40 ke ufọk-n̄kpọkọbi mbonekọn̄, ẹnyụn̄ ẹnọ 8 ẹka iso ekọn̄ ke France. Ufịk emi ama anam nditọete ke Britain ẹwet leta ẹnọ Herbert Asquith, akpan isụn̄utom Britain, ẹte ke se ẹnamde oro ifọnke, owo 5,500 ẹnyụn̄ ẹsịn ubọk ke n̄wed ẹte ẹsana nditọete oro ẹyak.
Ekem ẹma ẹkop ẹte ke ẹbiere n̄kpa ẹnọ nditọete itiaita oro ẹkenọde ẹka France do, ndien akana ẹtotop mmọ ẹwot ke ntak emi ẹsịnde ndidụk ekọn̄. Edi ke ini ẹkebonde nditọete emi nditop n̄wot, ẹma ẹdọhọ ke owo idiwotke mmọ aba, edi ke ẹdikọkọbi mmọ ke isua duop. Ẹma ẹnọ mmọ ẹnyọn̄ ẹkeka n̄kpọkọbi ke England.
Nte ekọn̄ oro akakade iso, ẹma ẹdọhọ ẹda n̄ko mme ọdọ ndọ. Ke n̄wọrọnda ikpe emi ẹkekpede ke Manchester ke England, owo emi ẹkekotde ikpe ekedi Henry Hudson emi ekedide abiausọbọ ye Eyen Ukpepn̄kpọ Bible. Ke August 3, 1916, esop ẹma ẹbiere ke enye ama edue, ẹdia enye isop, ẹnyụn̄ ẹyak enye ẹsịn mbonekọn̄ ke ubọk. Kpa ke ukem ini oro, ẹma ẹkpe n̄wọrọnda ikpe en̄wen ke Edinburgh ke Scotland. Ẹma ẹdọhọ ke James Frederick Scott, colporteur emi ekedide isua 25 ikeduehe. Ukara ẹma ẹsion̄o ikpe oro, edi ekem ẹsion̄o idem ẹkpọn̄ ke ntak n̄wọrọnda ikpe en̄wen emi ẹkekpede ke London. Isan̄ emi ẹma ẹdọhọ ke eyenete emi ekekerede Herbert Kipps ama edue, ẹdia enye isop, ẹnyụn̄ ẹyak enye ẹsịn mbonekọn̄ ke ubọk.
Etisịm September 1916, nditọete 264 ẹma ẹsịn n̄wed eben̄e nditre ndidụk ekọn̄. Ẹma ẹsana owo 5 ke otu emi ẹyak, ẹnọ owo 154 “utom emi adade ufọn ọsọk ofụri idụt,” ẹnọ owo 23 ẹkenam utom ekọn̄ edi ikaha ekọn̄, ẹyak 82 ẹsịn mbonekọn̄ ke ubọk, ẹnyụn̄ ẹkpe ikpe ẹnọ ndusụk ke esop mbonekọn̄ ẹte ke ẹsọn̄ ibuot. Mbio obio ikamaha nte ẹkefịkde nditọete emi, ntre ukara ẹma ẹsion̄o mmọ ke ufọk-n̄kpọkọbi mbonekọn̄ ẹnọ ẹka ebiet emi ẹsibonde mme owo man ẹnam utom obio.
Pryce Hughes, emi nte ini akakade ekedide esenyịn n̄kọk itieutom Britain, ye Edgar Clay ẹkenam utom ke ukpehemmọn̄ ke Wales. Edi ẹkenọ Herbert Senior, kiet ke otu nditọete itiaita oro ẹketode France ẹdi, aka ufọk-n̄kpọkọbi Wakefield ke Yorkshire. Mbon en̄wen ẹkenam ọkpọsọn̄ utom ke ata idiọk idaha ke ufọk-n̄kpọkọbi Dartmoor, ndien ke ufọk-n̄kpọkọbi emi ke mbon oro mîkodụkke ekọn̄ ke ntak ubieresịt ẹkewak ẹkan.
Frank Platt, Eyen Ukpepn̄kpọ Bible, ama enyịme ndinam utom ekọn̄ edi ikaha ekọn̄. Ẹma ẹkọbọ enye ata ibak ibak ke anyan ini ke ini ẹkenọde enye aka ekọn̄. Mbonekọn̄ ẹma ẹtụhọde n̄ko Atkinson Padgett, emi ọkọbọde akpanikọ esisịt ini ke ama okodụk ekọn̄, ke ntak emi ekesịnde ndin̄wana ekọn̄.
Okposụkedi emi nditọete nnyịn emi ẹkedude ini oro mîkenen̄ekede ifiọk se mme Christian ndida san̄asan̄a ọwọrọde, mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹyom ndinem Jehovah Abasi esịt. Mbon oro isiakde enyịn̄ ke ibuotikọ emi ẹma ẹnịm ata eti uwụtn̄kpọ ndida san̄asan̄a ke “ini idomo” emi ọkọsọn̄de etieti. (Edi. 3:10)—Oto itieutom ubon n̄kani n̄kpọ nnyịn ke Britain.