N̄KPỌ nte isua duop emi ẹkebede, Gregorio ye Marilou, ebe ye n̄wan emi ẹbede isua 40, ẹkedu ke Manila ẹnam utom kpukpru usen ẹnyụn̄ ẹsiak usụn̄. Ikememke utom, edi mmọ ẹkesụk ẹnanam. Ekem ẹma ẹnam Marilou etubom ke ban̄k emi enye akanamde utom. Enye ọdọhọ ete, “Ima inyene kpukpru se iyomde sia ikanam eti utom.” Ke nditịm ntịn̄, ebe ye n̄wan emi ẹma ẹnyene okụk tutu mmọ ẹyom ndibọp ata ediye ufọk ke ata eti itie ke ebiet emi edide n̄kpọ nte kilomita 19 ọtọn̄ọde ke edem usiahautịn Manila. Mmọ ẹma ẹkpe mme ọbọpufọk ẹte ẹbọp ufọk oro ẹnọ mmimọ, ẹnyụn̄ ẹdiomi ndikpe okụk ufọk oro nsịtnsịt kpukpru ọfiọn̄ ke ufan̄ isua duop.

Marilou ọdọhọ ete: “Obufa itie mi ke utom ama ada ekese ini ye odudu mi tutu mmaha aba mme n̄kpọ eke spirit nte n̄kesimade. Eketie nte n̄wowo Jehovah.” Enye aka iso ete: “N̄kọnọhọ Jehovah aba ini oro n̄kọn̄wọn̄ọde ndida nnam utom esie.” Sia n̄kpọ emi mîkenemke Gregorio ye Marilou esịt, mmọ ẹma ẹsụhọde ẹtie ọtọkiet ẹneme ẹban̄a nte mmọ ẹdude uwem. Gregorio ọdọhọ ete: “Ima iyom ndinam ukpụhọde, edi  nnyịn ikenen̄ekede ifiọk se ikpanamde. Ima ineme nte ikpadade ofụri uwem nnyịn inam n̄kpọ Jehovah, akpan akpan sia nnyịn mînyeneke nditọ. Ima ibọn̄ akam inọ Jehovah ite ọnọ nnyịn ndausụn̄.”

Kpa ke ini oro, mmọ ẹma ẹkop ediwak utịn̄ikọ emi ẹban̄ade ndinam utom ke ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme asuanetop Obio Ubọn̄. Gregorio ọdọhọ ete, “Ikada ke utịn̄ikọ emi ẹdi ibọrọ akam nnyịn.” Ebe ye n̄wan emi ẹma ẹbọn̄ akam ẹben̄e Jehovah anam mbuọtidem mmimọ etetịm okpon man ikpenyene uko ndinam nnennen ubiere. Akpan mfịna kiet ekedi utom ufọk emi mmọ ẹkekamade ke ubọk. Mmọ ẹma ẹkpekpe okụk isua ita. Nso ke mmọ ẹkenam? Marilou ọdọhọ ete: “Edieke ikpọdọhọde ke nnyịn iyomke aba ufọk oro, ikpataba kpukpru okụk oro ikekpede—ndien ikedịghe ekpri okụk. Edi ikada emi nte ifet ndiwụt m̀mê ida uduak Jehovah nte ebeiso n̄kpọ m̀mê ida mme uduak idem nnyịn.” Sia mmọ ẹkekerede ẹban̄a ikọ apostle Paul oro aban̄ade ‘ndinyịme kpukpru n̄kpọ ẹtak,’ mmọ ẹma ẹdọhọ ke mmimọ iyomke aba ufọk oro, ẹkpọn̄ utom mmọ, ẹnyam ekese n̄kpoduoho mmọ, ẹnyụn̄ ẹwọrọ ẹka ata nsannsan obio-in̄wan̄ ke Isuọ Palawan, emi edide n̄kpọ nte kilomita 480 ọtọn̄ọde ke edem usụk Manila.—Phil. 3:8.

Mbemiso mmọ ẹkedahade isan̄, Gregorio ye Marilou ẹma ẹdomo ndikpep nte ẹdude mmemmem uwem, edi mmọ ikọfiọkke nte uwem mmọ editiede tutu mmọ ẹsịm ebiet emi mmọ ẹkekade. Marilou ọdọhọ ete, “Idem ama akpa nnyịn. Ikan̄ ilektrik ikodụhe, mme n̄kpọ eyomfịn ikodụhe. Ikesisiak ifia ida item udia utu ke ndidomo eso ilektrik emi ẹsidade ẹtem edesi. Ama esidọn̄ mi ndika ikpọ ufọkurua, ndidia udia ke itie unyamudia, ye mme n̄kpọ eken oro ẹsinamde ke ikpọ obio.” Edi mmọ ẹma ẹsiti idemmọ se ikanamde mmimọ iwọrọ ika obio-in̄wan̄, ndien ikebịghike ama emehe mmọ ndidụn̄ ke obio-in̄wan̄. Marilou ọdọhọ ete: “Idahaemi enenem mi ndisise nte mme n̄kpọ-obot ẹyede, utọ nte ndiye ntantaọfiọn̄ ke okoneyo. Se ikam inemde mi ikan edi idatesịt oro nsikopde ke ini n̄kụtde nte esịt enemde mbon oro n̄kwọrọde ikọ nnọ. Ndinam utom ukwọrọikọ mi ‘ekpep nnyịn ndinyene esisịt ye ndinyene uwak uwak.’”—Phil. 4:12.

Gregorio ọdọhọ ete: “Ntiense inan̄ kpọt ẹkedu mi ke ini ikedide. Esịt ama enen̄ede enem mmọ ke ini n̄kọtọn̄ọde ndisinọ utịn̄ikọ an̄wa kpukpru urua nnyụn̄ mmia kita mi nsịn ke ini ikwọde ikwọ Obio Ubọn̄.” Ke ufan̄ isua kiet, ebe ye n̄wan emi ẹma ẹkụt nte ata ekpri otu emi akakabarede esop emi enyenede asuanetop 24. Gregorio ọdọhọ ete: “Nte esop emi ẹkemade nnyịn ama enen̄ede otụk nnyịn.” Idahaemi, ke ini mmọ ẹkerede ẹban̄a isua itiokiet emi mmọ ẹnamde utom ke nsannsan obio-in̄wan̄ oro, mmọ ẹdọhọ ẹte: “Idụhe se itiede nte idatesịt oro inyenede ndikụt nte mme owo ẹnamde n̄kọri ke n̄kan̄ eke  spirit. Nnyịn ikereke ke akanam uwem enem nnyịn nte enemde idahaemi.”

Ke Philippines, se ikperede ndisịm nditọete iren ye iban 3,000 ẹwọrọ ẹka ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme asuanetop Obio Ubọn̄. N̄kpọ nte owo 500 ke otu mmọ ẹdi nditọete iban emi mîdọhọ ebe. Karen edi kiet ke otu mmọ.

Karen, emi edide n̄kpọ nte isua 25 idahaemi, okokpon ke Baggao ke Cagayan. Ke ini enye mîkọyọhọke isua 20, enye ama esiwak ndikere mban̄a nditat utom ukwọrọikọ esie. Enye ọdọhọ ete: “N̄koyom ndinam utom ukwọrọikọ ke ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọikọ sia mfiọkde ke ini emi osụhọde iniọn̄ke aba ye nte ke ana kpukpru orụk owo ẹkop etop Obio Ubọn̄.” Okposụkedi emi ndusụk mbonubon Karen ẹkedọhọde enye aka ufọkn̄wed ntaifiọk, enye ama ọbọn̄ akam ọnọ Jehovah oyom ndausụn̄. Enye ama enyene nneme ye mbon oro ẹnamde utom ke ebiet emi odude nsannsan. Ke ini enye ekedide isua 18, enye ama ọwọrọ aka nsannsan ebiet emi edide n̄kpọ nte kilomita 64 ọtọn̄ọde ke edem mmọ.

Ekpri esop emi Karen akakade ndin̄wam esikwọrọ obio emi odude ke obot ke Mben Inyan̄ibom Pacific. Karen ọdọhọ ete: “Ikpîkpu edito Baggao n̄ka obufa esop emi akada nnyịn usen ita ndisan̄a ke ukot, idọdọk isosụhọde obot, inyụn̄ ibe se ibede akpa 30.” Enye adian do ete: “Man n̄ka n̄kekpep ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ Bible mi n̄kpọ, mmesisan̄a hour itiokiet, ndan̄ ke ufọk mmọ, nnyụn̄ mfiak nsan̄a hour itiokiet ke ndan̄nsiere nnyọn̄.” Ndi ufọn ama odu ndinam kpukpru emi? Karen ọbọrọ ye inua imam ete: “Ndusụk ini, ukot esibiak mi, edi mmenịm ukpepn̄kpọ Bible 18. ‘Mmatabi nnyụn̄ n̄kụt nte Jehovah ọfọnde’!”—Ps. 34:8.

Nso ikanam Sukhi, eyenete an̄wan emi mîdọhọ ebe, emi ebede isua 40, onyụn̄ odụn̄de ke United States, ọwọrọ aka Philippines? Ke 2011, enye ama odụk mbono circuit, onyụn̄ okop nte ẹnamde ndụn̄ọde ye ebe ye n̄wan. Mmọ ẹma ẹtịn̄ nte mmọ ẹkenyamde ata ediwak n̄kpọ mmọ man ẹkpewọrọ ẹka Mexico ẹken̄wam ke utom ukwọrọikọ do. Sukhi ọdọhọ ete, “Ndụn̄ọde oro ama anam mi ntọn̄ọ ndikere mban̄a utịtmbuba emi akanam mmen̄kereke mban̄a.” Ke ini Sukhi, emi ete ye eka esie ẹtode India, okokopde ke ẹnen̄ede ẹyom un̄wam man ẹkwọrọ ikọ ẹnọ mbon Punjab emi ẹdụn̄de ke Philippines, enye ama ebiere ndika n̄kan̄wam. Ndi enye ama osobo mfịna?

Sukhi ọdọhọ ete: “Ndibiere se n̄kpanyamde ye se mmen̄kpanyamke ama ọsọn̄ mi akan nte n̄kekerede. Ke adianade do, ke mma n̄kodụn̄ ke ufọk idemmi edinem edinem ke isua 13, mma n̄wọrọ n̄kodụn̄ ye ubon nnyịn. Ikememke utom, edi ukpep ke n̄kọbọ oro  ndidu mmemmem uwem.” Nso mfịna ke enye okosobo ke ama ọkọwọrọ aka Philippines? Enye ọdọhọ ete: “Mma nsifehe n̄kpọnta etieti, ufọk onyụn̄ ọdọn̄ mi itọn̄; n̄kpọ iba emi ẹkefịnade mi ẹkan ẹdi oro. Mma n̄kpep ndiberi edem ke Jehovah n̄kan nte n̄kesiberide.” Ndi emi ama enyene ufọn? Sukhi atuak inua imam onyụn̄ ọdọhọ ete: “Jehovah ọdọhọ nnyịn ete, ‘Ẹdomo mi ẹse m̀mê ami ndin̄wan̄ake edidiọn̄ nnọ mbufo.’ N̄kenen̄ede mfiọk nte itien̄wed oro edide akpanikọ ke ini enyeneufọk okobụpde mi ete, ‘Ini ewe ke edifiak idi? Mmenyene ediwak mbụme.’ Esinen̄ede adat mi esịt ndin̄wam mbon emi ẹyomde ndikpep n̄kpọ mban̄a Jehovah!” (Mal. 3:10) Sukhi adian do ete: “Se ikakam isọn̄de mi ikan ekedi ndibiere ndiwọrọ n̄ka ebiet emi. Ke mma n̄kanam oro, ama enem mi tutu ndikụt nte Jehovah an̄wamde mi ke mme n̄kpọ eken.”

Sime, eyenete emi ekperede ndisịm isua 40 onyụn̄ ọdọde n̄wan, ama ọkpọn̄ Philippines aka idụt kiet ke usụk usụk edem usoputịn Asia man akanam utom emi ẹkpede ediwak okụk. Ke ini Sime okodude do, nsịnudọn̄ emi esenyịn circuit ọkọnọde enye ye utịn̄ikọ emi owo Otu Ukara ọkọnọde ama anam enye enịm Jehovah akpa ke uwem esie. Enye ọdọhọ ete, “Edi ndịk ama esinam mi ke ini n̄kerede mban̄a ndikpọn̄ utom mi.” Kpa ye oro, enye ama ọkpọn̄ utom oro onyụn̄ afiak ọnyọn̄ Philippines. Mfịn, enye ye Haidee an̄wan esie ẹnam utom ukwọrọikọ ke Davao del Sur, ke usụk usụk Philippines emi ẹnen̄erede ẹyom mme asuanetop Obio Ubọn̄ sia efakutom mmọ okponde etieti. Sime ọdọhọ ete, “Mma mfiak ntie n̄kere, esịt esidat mi tutu nte ke n̄kokopke ndịk aba ndikpọn̄ utom nnyụn̄ nnịm Jehovah akpa. Idụhe n̄kpọ emi enemde nte ndinọ Jehovah ofụri se ikemede!”

Ke ini Ramilo ye Juliet, ebe ye n̄wan emi ẹbede isua 30 ẹnyụn̄ ẹdide asiakusụn̄, ẹkekopde ke esop emi edide n̄kpọ nte kilomita 30 kpọt ọtọn̄ọde ke obio mmọ, ẹyom un̄wam, mmọ ẹma ẹnyịme ndisika n̄kan̄wam. Ntem kpukpru urua, edịm ekpededep, eyo akpadada mmọ ẹsiwat ke ọkpọkkpọk moto ẹka ẹkedụk mbono esop ẹnyụn̄ ẹwọrọ an̄wautom do. Okposụkedi emi mîmemke utom ndisiwat ke idiọk usụn̄ ye ebọp urụk, esịt enem mmọ nditat utom ukwọrọikọ mmọ. Ramilo ọdọhọ ete: “Ami ye n̄wan mi isinịm ukpepn̄kpọ Bible 11! Ndinam utom ke ebiet emi udọn̄ okponde oyom n̄waidem, edi emi anam nnyịn inen̄ede ikop inemesịt!”—1 Cor. 15:58.

Ndi akpama ndifiọk mme n̄kpọ en̄wen mban̄a ndinam utom ke ebiet emi ẹnen̄erede ẹyom mme asuanetop Obio Ubọn̄ ke idụt mbufo m̀mê ke idụt en̄wen? Ke edide ntre, neme ye esenyịn circuit mbufo, nyụn̄ kot ibuotikọ oro “Ndi Emekeme ‘Ndibe Ndi Macedonia’?” ke Utom Obio Ubọn̄ Nnyịn eke November 2011.