Ukpọhọde Inemesịt Ubon

Ndikọk Mme Mfịna

Ebe obụp ete: “Nditọ nnyịn ẹdu m̀mọ̀n̄?”

N̄wan ọbọrọ: “Ẹka ndidep ọfọn̄.”

Ebe ọdọhọ ete: [Ayat esịt etieti onyụn̄ etịn̄ ikọ uyo ọsọn̄] “Ndidep ọfọn̄ ọwọrọ fi nso? Nse nte mmọ ẹma ẹdedep mbufa ọfọn̄ ọfiọn̄ oko!”

N̄wan ọbọrọ: [Odomo nditịn̄ ikọ nnyan̄a idem inyụn̄ ikopke inemesịt nte ebe esie ọduọhọde enye] “Mbufa ọfọn̄ ẹma ẹdibehe. N̄ko mmọ ẹma ẹbụp mi m̀mê imekeme ndika n̄kedep, ndien ndọhọ mmọ ẹka.”

Ebe ọdọhọ ete: [Enen̄ede ayat esịt onyụn̄ ofiori n̄kpo] “Ọmọfiọk ke nsimaha nditọ nnyịn ẹdep n̄kpọ ndomokiet ke mmọ mîbọhọ unyịme ito mi! Ntak mûkasianke mi mbemiso anamde utọ ubiere oro?”

AFO ekere ke nso mfịna ke n̄wan ye ebe oro ẹtịn̄de ke enyọn̄ emi ẹnyene? Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke ebe isikemeke ndimụm idem n̄kama ke ini esịt ayatde enye. Ke ẹsiode oro ẹfep, etie nte mmọ ẹnyene nsio nsio ekikere ẹban̄a udomo ifụre oro nditọ mmọ ẹkpenyenede. Onyụn̄ etie nte mmọ isikemeke ndineme nneme ifụre ifụre.

Idụhe ndọ oro ọfọnde ama. Kpukpru mme ọdọ ndọ ẹyesobo nsio nsio mfịna. Enen̄ede oyom ebe ye n̄wan ẹsikọk mfịna mmọ, edide ekpri m̀mê akamba. Ntak-a?

Koro edieke mmọ mîsọpke ikọk mfịna mmọ, nte ini akade, mmọ idikemeke ndineme nneme ye kiet eken. Enyene ọniọn̄ Edidem Solomon ọkọdọhọ ke “en̄wan mmọ ebiet n̄kpaha tower.” (Mme N̄ke 18:19) Didie ke afo ekeme ndineme nneme ifụre ifụre ke ini oyomde ndikọk mfịna?

Nneme, ukpono, ye ima ẹnam ndọ ọfọn. (Ephesus 5:33) Ke ini mme ọdọ ndọ ẹyomde ndikọk mfịna, ima ayanam mmọ ẹfre ndudue oro ẹkenamde ke ini edem—ye ubiak oro emi akakamade—ẹnyụn̄ ẹkere nte ẹkpekọkde mfịna oro odude idaha oro. (1 Corinth 13:4, 5; 1 Peter 4:8) Ebe ye n̄wan oro ẹkponode kiet eken ẹyeyak nsan̄a mmọ ẹtịn̄ ikọ ẹnyụn̄ ẹdomo ndifiọk se kiet eken etịn̄de.

N̄kpọ Inan̄ Oro Ẹn̄wamde Ndikọk Mfịna

Kere ban̄a n̄kpọ inan̄ oro ẹsiakde ke isọn̄ emi, nyụn̄ se nte mme edumbet Bible ẹkemede ndin̄wam fi anam n̄kpọ ke ima ye ke ukpono ke ini ọkọkde mfịna.

1. Nịm ini oro ẹdinemede mfịna. “Ẹmenịm ini ẹnọ kpukpru n̄kpọ: . . . ini eke ẹdopde, ye ini eke ẹtịn̄de ikọ.” (Ecclesiastes 3:1, 7)  Ndusụk mfịna ẹsisụn̄ọ ke ata utọk, nte ikụtde ke ndutan̄uyo oro okodude ke ufọt ebe ye n̄wan oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke enyọn̄ emi. Edieke utọ n̄kpọ emi etịbede, nyene mfara ke idem nyụn̄ tre nneme oro kan̄a—“dop uyo”—mbak iyatesịt edibụmede. Ẹmekeme ndikọk ekese mfịna oro ẹkpedemerede ke ndọ mbufo edieke ẹnamde item Bible emi: “Editịbi en̄wan ebiet edidụt mmọn̄: ke utọk mîka-ibụmekede ndien dahado.”—Mme N̄ke 17:14.

Nte ededi, “ini eke etịn̄de ikọ” onyụn̄ odu. Edieke owo mîkọkke mfịna, oro ekeme ndiman ekese mfịna. Ke ntre, kûkpọri mfịna uberi n̄kan̄ kiet ukere ke ọyọkọk idem ikpọn̄. Edieke ebierede nditre nneme mbak utọk edisiaha, wụt ke omokpono nsan̄a ndọ fo ke ndimek ini efen oro ẹdinemede mfịna oro. Emi ayan̄wam mbufo ẹnam item Bible emi: “Ẹkûyak utịn osụhọde edisịm mbufo ke idaha iyatesịt.” (Ephesus 4:26) Nte ededi, ana afo n̄ko anam se eketịn̄de.

NAM EMI ISE: Mek akpan ini nịm kpukpru urua ndida nneme mfịna ubon. Kûneme mfịna ke ini oro ọfiọkde ke utọk ekeme ndidemede—ke uwụtn̄kpọ, ke ndondo oro ọnyọn̄de utom edi mîdịghe mbemiso adiade udia. Utu ke oro, mek ini oro ọfiọkde ke esịt mbufo ayana sụn̄.

2. Tịn̄ ofụri se idude fi ke esịt ukpono ukpono. “Yak owo mbufo kiet kiet etịn̄ akpanikọ ọnọ mbọhọidụn̄ esie.” (Ephesus 4:25) Edieke ọdọde ndọ, nsan̄a ndọ fo edi n̄kpere n̄kan mbọhọidụn̄ fo. Ntre, tịn̄ nnennen nnennen nte etiede fi ke idem nọ nsan̄a ndọ fo. Margareta * emi ọdọde ndọ ke isua 26 idahaemi ọdọhọ ete: “Ke ini n̄kọdọde ndọ obufa obufa, n̄kekere ke ebe mi ọyọdiọn̄ọ nte etiede mi ke idem ke ini mfịna odude. Mma ndifiọk ke utọ n̄kpọ oro ikemeke nditịbe. Idahaemi, mmesidomo nditịn̄ nte etiede mi ke idem in̄wan̄-in̄wan̄ nnọ enye.”

Ke ini oyomde ndikọk mfịna, ti ete ke ukaha ndikan ke en̄wan m̀mê ndikan asua fo, edi ke oyom ndinam nsan̄a ndọ fo ọfiọk nte etiede fi ke idem. Man anam emi edifọn edifọn, tịn̄ se afo ekerede ke enye ada mfịna edi, ekem tịn̄ ini emi mfịna oro ọkọtọn̄ọde, ye nte etiede fi ke idem. Ke uwụtn̄kpọ, edieke mûkopke inemesịt sia nsan̄a ndọ fo mînịmke ufọk asana, emekeme ndidọhọ enye ata ukpono ukpono ete, ‘Ke ini ọnyọn̄de utom edi onyụn̄ ayakde ọfọn̄ fo enịm ke isọn̄ [idahaoro emetịn̄ ini mfịna oro ọkọtọn̄ọde ye se idade mfịna oro idi], esitie mi nte ke afo udarake ukeme oro nsisịnde man nnịm ufọk asana [idahaoro emetịn̄ nte etiede fi ke idem].’ Ekem da mbufiọk tịn̄ se ẹkpenamde man ẹkọk mfịna oro.

NAM EMI ISE: Man ekeme nditịn̄ ekikere fo in̄wan̄-in̄wan̄ ọnọ nsan̄a ndọ fo, bem iso wet se ikadade mfịna oro idi ye nte akpamade ẹkọk mfịna oro.

3. Kpan̄ utọn̄ nọ nsan̄a ndọ fo nyụn̄ fiọk nte etiede enye ke idem. James mbet Jesus ọkọdọhọ mme Christian “ẹsọp ndikop ikọ, ẹkûsọp nditịn̄ ikọ, ẹkûsọp ndiyat esịt.” (James 1:19) Iwakke se isinamde mme ọdọ ndọ ẹkûkop inemesịt nte kiet ke otu mmọ ndikere ke nsan̄a ndọ imọ ifiọkke nte mfịna otụkde imọ. Ntre, domo ofụri ukeme fo nditre ndinam nsan̄a ndọ fo enyene utọ ekikere emi!—Matthew 7:12.

Wolfgang emi ọdọde ndọ ke isua 35 idahaemi ọdọhọ ete, “Ke ini inemede mfịna, idem esinyek mi, akpan akpan ke ini n̄kerede ke se ntịn̄de in̄wan̄ake n̄wan mi.” Dianna emi ọdọde ndọ ke isua 20 idahaemi ọdọhọ ete, “Mmesidọhọ ebe mi ediwak ini ke enye isinen̄ekede ikpan̄ utọn̄ inọ mi ke ini inemede mme mfịna.” Didie ke afo ekeme ndikan utọ mfịna emi?

Kûkere ke ọmọfiọk se nsan̄a ndọ fo ekerede m̀mê nte etiede enye ke idem. Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Edi iseri ikpọn̄ esịn utọk: edi mmọ eke ẹkopde item ẹnyene ibuot.” (Mme N̄ke  13:10) Nọ nsan̄a ndọ fo ukpono ke ndiyak enye etịn̄ ekikere esie ye unana edibọ enye ikọ ke inua. Ekem, man etịm ọfiọk ke se enye eketịn̄de an̄wan̄a fi, fiak tịn̄ se nsan̄a ndọ fo eketịn̄de ke usụn̄ efen, ndien kûtịn̄ ke ido nsahi m̀mê ke iyatesịt. Dọhọ nsan̄a ndọ fo enen̄ede fi edieke mûtịn̄ke nnennen se enye eketịn̄de sia se enye eketịn̄de mîkan̄wan̄ake fi. Nọ enye ufan̄ etiene osioro uyo. Kpan̄ utọn̄ kop se nsan̄a ndọ fo etịn̄de tutu ọfiọk nte etiede enye ke idem.

Ke akpanikọ, ana afo osụhọde idem onyụn̄ eme ime man enen̄ede akpan̄ utọn̄ ọnọ nsan̄a ndọ fo onyụn̄ ọdiọn̄ọ se enye ekerede. Edieke afo ebemde iso okpono nsan̄a ndọ fo ke utọ usụn̄ emi, enye n̄ko eyenen̄ede okpono fi.—Matthew 7:2; Rome 12:10.

NAM EMI ISE: Ke ini afiakde etịn̄ se nsan̄a ndọ fo eketịn̄de, kûfiak utịn̄ ata ukem ukem se enye eketịn̄de. Tịn̄ ke ima ima usụn̄ nte ikọ esie an̄wan̄ade fi ye nte etiede enye ke idem.—1 Peter 3:8.

4. Ẹbiere nte ẹdikọkde mfịna. “Owo iba ẹfọn ẹkan owo kiet; koro mmọ ẹdiade eti n̄kpọ eyen utom mmọ. Koro edieke mmọ ẹduọn̄ọde, kiet eyemenede ufan esie.” (Ecclesiastes 4:9, 10) Edieke mme ọdọ ndọ ẹn̄wamde kiet eken ẹnyụn̄ ẹdianade kiet ẹnam n̄kpọ, mmọ ẹyekọk ata ekese mfịna ke ndọ mmọ.

Edi akpanikọ ke Jehovah emek ebe ete edi ibuot ubon. (1 Corinth 11:3; Ephesus 5:23) Edi ndidi ibuot ubon iwọrọke ndikakara ubon. Ebe oro enyenede eti ibuot idinamke ubiere ye unana edikpan̄ utọn̄ nnọ ekikere an̄wan esie. David emi ọdọde ndọ ke isua 20 idahaemi ọdọhọ ete, “Mmesidomo ndineme n̄kpọ ọtọkiet ye n̄wan mi nnyụn̄ nsịm ubiere oro nnyịn mbiba inyịmede.” Tanya emi ọdọde ndọ ke isua itiaba idahaemi ọdọhọ ete: “Ufọn idụhe ndiyom m̀mê anie enen m̀mê anie mînenke. Ndusụk ini imesinyene nsio nsio ekikere iban̄a nte ẹkpekọkde mfịna. Mmedifiọk ke man ikụt unen, ana inyene mbufiọk inyụn̄ inyịme ndikpụhọde nda ekekem ye mme idaha oro ẹdude.”

NAM EMI ISE: Ẹdomo ndinam mme n̄kpọ ọtọkiet, ẹnyụn̄ ẹwet nsio nsio usụn̄ oro ẹkpekọkde mfịna. Edieke mfịna ọsọn̄de ndikọk, ẹfiak ẹkese se mbufo mbiba ẹkewetde ẹnịm ẹnyụn̄ ẹkọk mfịna oro ke usụn̄ oro mbufo mbiba ẹkenyịmede. Ekem, nte ini akade, ẹse ise m̀mê ẹmenam se mbufo ẹkebierede ye ufọn oro enye adade edi.

Ẹnam N̄kpọ Ọtọkiet

Jesus ekemen ndọ odomo ye ọkpọnọ. (Matthew 19:6) Ke eyo Jesus, ọkpọnọ ekedi anyan eto oro ẹkesidade ẹbọp unam iba ẹdian ọtọkiet man mmọ ẹnam utom. Edieke unam oro mînyịmeke ndidiana kiet nnam utom, mmọ idikemeke ndinam utom nte ido ekpedide ndien ọkpọnọ oro ọyọfiọn mmọ itọn̄. Edi edieke mmọ ẹdianade kiet ẹnam utom, mmọ ẹyekeme ndimen akamba mbiomo, ẹyenyụn̄ ẹkeme ndifụn̄ isọn̄.

Ke ukem usụn̄ oro, ebe ye n̄wan oro mîmaha ndinam n̄kpọ ọtọkiet ẹkeme ndikụt ekese ukụt ke ndọ mmọ. Ke n̄kan̄ eken, edieke mmọ ẹdianade kiet ẹnam n̄kpọ, mmọ ẹkeme ndikọk ata ekese mfịna ẹnyụn̄ ẹkụt unen. Kalala emi okopde inemesịt ke ndọ esie ọdọhọ ete: “Ke ofụri isua 25 emi, ami ye n̄wan mi imesikọk mme mfịna nnyịn ebe ke nditịn̄ ikọ in̄wan̄-in̄wan̄, ndifiọk nte etiede owo enye eken ke idem, ndibọn̄ akam nyom un̄wam Jehovah, ọkọrọ ye edida mme edumbet Bible nsịn ke edinam.” Ndi afo n̄ko emekeme ndinam emi?

BỤP IDEMFO . . .

▪ Mfịna ewe ke nnen̄ede nyom ndineme ye nsan̄a ndọ mi?

▪ Nso ke n̄kpanam man mfiọk nte n̄kpọ otụkde nsan̄a ndọ mi?

▪ Edieke nsiyomde osụk ọsọn̄ ke uyo mi, nso mfịna ke emi ekeme ndida ndi?

[Ikọ Idakisọn̄]