Ndi omokụt ke se inen̄ede ibehe ediwak ufọkabasi edi ndin̄wana okụk utu ke ndikpep mme owo Ikọ Abasi? Mmọ ẹsida ke ufọkabasi ẹnam mbon ufọkabasi mmọ ẹdiọn̄ọ se mmọ ẹnyamde, man mmọ ẹbọ ẹdep. Ẹsikpe ediwak ikpọ owo ufọkabasi ediwak okụk, mmọ ẹsinyụn̄ ẹnyene se ededi oro mmọ ẹyomde. Se uwụtn̄kpọ ifan̄ mi:

•   Ndụn̄ọde oro ẹkenamde owụt ke bishop ufọkabasi Catholic kiet ama esida okụk ufọkabasi odụk ọkpọkpọ ubomofụm aka nsio nsio ebiet n̄kpọ nte utịm-ike 150 onyụn̄ esidụk moto emi ẹkotde limousine aka nsio nsio ebiet n̄ko utịm-ike 200 ke ofụri isua 13. Enye ama onyụn̄ ada se ibede miliọn dollar inan̄, ọdiọn̄ ufọk emi enye odụn̄de oro ufọkabasi ẹnyenede.

•   Ọkwọrọikọ kiet ke Africa esinịm ufọkabasi esie ke ubọk ubọk, ndien enye enyene ediwak tọsịn mme owo emi ẹsidụkde. Enye enyene ebiet emi ẹsinyamde nsio nsio n̄kpọ ke ufọkabasi esie; utọ nte, “miracle oil” ọfọn̄ ukwọhọdeidem ye ọfọn̄idem emi ẹ-drọde ndise esie. Kpa ye emi edide ediwak mbon emi ẹkade ufọkabasi oro ẹdi mme ọkpọikpọi ubuene, ọkwọrọikọ oro enyene enyọn̄ ye isọn̄.

•   Iba ke otu obot Buddha inan̄ emi odude ke China ẹdi mme kọmpeni oro mme owo ẹdiọn̄ọde. Ndien ẹsinam nsio nsio mbubehe ke ọwọrọetop Shaolin Temple emi odude ke China​—ndien ẹdiọn̄ọ adaiso mmọ nte “CEO monk.”

•   Ikpọ mbon mbubehe ke America ẹtọn̄ọ ndinyene mbon emi mmọ ẹkpede yak ẹsikpep mbonutom mmọ ndidu uwem nte Bible ọdọhọde. Mbụk kiet ọdọhọ ke mmọ ẹsinam mme edinam ido ukpono ẹnọ mme owo ẹnyụn̄ ẹtịn̄ nte mmọ ẹkpekponode Abasi.

 Esitie fi didie ke idem ama okụt nte mme owo ẹdade ido ukpono ẹn̄wana okụk? Ndi akanam emekere nte Abasi adade mbon emi ẹdade ido ukpono ẹn̄wana okụk?

 Abasi iyomke mme owo ẹda ido ukpono ẹn̄wana okụk. Bible owụt ke Abasi ama esiyat esịt ye mme oku emi ẹkedọhọde ke inam utom esie edi ẹnọde ukpep “ke ekọmurua.” (Micah 3:11) Abasi ama enen̄ede asua nte mme owo ẹkenamde itie oro ẹkesibonode ẹkpono Enye akabade edi “itie udịbe mbon n̄wo.”​—Jeremiah 7:11.

 Jesus ama etịn̄ nte Abasi asuade mbon oro ẹdade ido ukpono ẹn̄wana okụk. Ke eyo esie, mme adaiso ido ukpono ẹma ẹsinyene okụk ẹto mbon mbubehe oro mmọ ẹkesiyakde ẹdụk ẹdinam mbubehe mmọ ke temple ke Jerusalem. Mmọ ẹma ẹsinyam n̄kpọ nsọn̄urua ẹnọ mbon oro ẹkesidide temple oro. Jesus ama enyene uko ebịn mme anam mbubehe oro ẹkesitụkde mme owo do efep ke temple, onyụn̄ ọdọhọ ete: “Ẹkûda ufọk Ete mi ẹnịm ufọk mbubịne!”​—John 2:14-16.

 Ini Jesus okodude mi ke isọn̄, enye ama an̄wam mme owo ẹdiọn̄ọ nte Ete esie adade n̄kpọ uda ido ukpono n̄n̄wana okụk emi. (John 8:28, 29) Akananam enye ikọbọhọ owo ndomokiet okụk. Enye ama esikpep mmọ aban̄a Abasi. Jesus ikoyomke ẹnọ imọ okụk ndomokiet ini enye akanamde utịben̄kpọ, utọ nte ndinọ mme owo udia, ndikọk mme owo udọn̄ọ, nnyụn̄ nnam mme akpan̄kpa ẹset. Jesus ikadaha utom esie ikọ inyene​—enye ikakam inyeneke ufọk.​—Luke 9:58.

 Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie ẹkûda se mmọ ẹnamde ẹnọ Abasi uyom okụk. Enye ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹkebọ ke mfọn, ẹnọ ke mfọn.” (Matthew 10:8) Mme Christian oro ẹma ẹnam se Jesus eketịn̄de oro. Se uwụtn̄kpọ ifan̄ mi:

•   Ete kiet emi ekerede Simon, ama oyom ndinọ apostle Peter okụk, man anam enye enyene odudu ye akamba itie. Peter ama ọsọsọp esịn okụk oro onyụn̄ asua ọnọ enye ete: “Silver fo akpakam etiene fi atak, koro afo ekerede ete ke iyada okụk ibọ enọ Abasi emi edide ke mfọn.”​—Utom 8:18-20.

•   Ẹkediọn̄ọ apostle Paul nte owo emi ekesikade nsio nsio itie ọkọkwọrọ ikọ. Kpa ye oro enye ekesisịnde idem anam utom ke ediwak esop, enye ikadaha utom esie inam okụk. Enye ye mme Christian eken ikedịghe “mbon oro ẹnyamde-nyam ikọ Abasi nte ediwak owo ẹdide.” (2 Corinth 2:17) Edi, Paul ekewet ete: “Nnyịn ima inam utom okoneyo ye uwemeyo, man ikûdori owo mbufo ekededi ndodobi mbiomo ke idem, ke ini ikọkwọrọde eti mbụk Abasi inọ mbufo.”​—1 Thessalonica 2:9.

 Mme Christian eyo mme apostle oro ẹma ẹyom okụk man ẹda ẹse ẹban̄a utom ukwọrọikọ mmọ ye mme n̄kpọ eken oro mmọ ẹkesinamde. Edi mmọ ikesinyamke-nyam ikọ Abasi mmọ. Mme owo ẹma ẹsimek m̀mê iyetiene itịp n̄kpọ man ẹda ẹnam utom ẹtiene se mme itie Bible oro ẹtienede mi ẹtịn̄de:

•   2 Corinth 8:12: “Koro edieke edinyịme akam odude, enen̄ede enem Abasi esịt ndibọ nte ekemde ye se owo enyenede, idịghe se owo mînyeneke.”

   Se Ọwọrọde: Se inamde owo ọnọ n̄kpọ edi akpan n̄kpọ akan n̄kpọ oro enye ọnọde.

•   2 Corinth 9:7: “Yak owo kiet kiet anam kpa nte enye ebierede ke esịt esie, okûnam mmen̄e mmen̄e m̀mê ke edinyenyịk, koro Abasi amama owo eke ọnọde ke idatesịt.”

   Se Ọwọrọde: Abasi iyomke owo ekere ke enyenyịk imọ ndinọ n̄kpọ. Enye esima, owo ama emek ndinọ n̄kpọ ke ntak emi enye amade ndinọ.

 Bible etịn̄ ke idịghe kpukpru ido ukpono ke Abasi enyịme. (Matthew 7:21-23) Prọfesi kiet ke Bible emen mme ido ukpono nsu odomo ye akpara sia mmọ ẹsidian idem ye ukara man ẹnyene okụk ye ikpọ itie. Ndien mmọ ẹfịk mbon oro mmọ ẹkarade. (Ediyarade 17:1-3; 18:3) Prọfesi oro owụt ke ibịghike, ke Abasi oyosobo kpukpru ido ukpono nsu.​—Ediyarade 17:15-17; 18:7.

 Edi idahaemi, Abasi iyomke ido ukpono nsu emi ẹbian̄a mme owo mîdịghe ẹnam mme owo ẹdian̄ade ẹkpọn̄ Abasi. (Matthew 24:11, 12) Ntre Abasi oyom mbon oro ẹyomde ndidiọn̄ọ Enye, ẹkpep ẹban̄a Enye, onyụn̄ ọdọhọ mmọ ẹwọrọ ke nsunsu ido ukpono.​—2 Corinth 6:16, 17.