Νηστεία—Σας Φέρνει Πιο Κοντά στον Θεό;

“Η νηστεία είναι κάτι που σε βοηθάει να στοχάζεσαι πνευματικά ζητήματα και σου υπενθυμίζει ότι τα υλικά αγαθά δεν είναι ό,τι πιο σημαντικό στη ζωή”.​—ΚΑΘΟΛΙΚΗ.

“Η νηστεία σε βοηθάει να δεθείς πνευματικά με τον Θεό”.​—ΙΟΥΔΑΙΟΣ ΡΑΒΙΝΟΣ.

“Στη θρησκεία μου, η νηστεία αποτελεί υποχρέωση, έναν στύλο της πίστης μέσω του οποίου δείχνω την αφοσίωσή μου και την ευγνωμοσύνη μου στον Θεό. Νηστεύω επειδή αγαπώ τον Θεό”.​—ΟΠΑΔΟΣ ΤΟΥ ΜΠΑΧΑΪΣΜΟΥ.

Η ΝΗΣΤΕΙΑ είναι κοινή συνήθεια σε πολλές θρησκείες του κόσμου, όπως στο Βουδισμό, στο Ζαϊνισμό, στον Ινδουισμό, στον Ιουδαϊσμό και στον Ισλαμισμό. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το να απέχουν από τροφή για μια συγκεκριμένη περίοδο χρόνου τούς φέρνει πιο κοντά στον Θεό.

Εσείς τι πιστεύετε; Πρέπει να νηστεύετε; Τι έχει να πει ο Λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή, για αυτό το ζήτημα;

Νηστείες στους Βιβλικούς Χρόνους

Στους Βιβλικούς χρόνους, οι άνθρωποι νήστευαν για διάφορους λόγους τους οποίους επιδοκίμαζε ο Θεός. Κάποιοι νήστευαν είτε για να εκφράσουν βαθύτατη λύπη ή μετάνοια για τις αμαρτίες τους (1 Σαμουήλ 7:4-6) είτε για να εκλιπαρήσουν τον Θεό για την εύνοιά του ή για να επιζητήσουν την καθοδηγία του (Κριτές 20:26-28· Λουκάς 2:36, 37) είτε τέλος για να εντείνουν τη συγκέντρωσή τους κατά το στοχασμό.​—Ματθαίος 4:1, 2.

Η Γραφή, όμως, αναφέρεται και σε νηστείες τις οποίες δεν έβλεπε ευνοϊκά ο Θεός. Ο Βασιλιάς Σαούλ νήστεψε προτού συμβουλευτεί μια πνευματιστική μεσάζουσα. (Λευιτικό 20:6· 1 Σαμουήλ 28:20) Πονηροί άνθρωποι, όπως η Ιεζάβελ καθώς επίσης οι φανατικοί οι οποίοι σχεδίαζαν να σκοτώσουν τον απόστολο Παύλο, κήρυξαν νηστείες. (1 Βασιλέων 21:7-12· Πράξεις 23:12-14) Οι Φαρισαίοι ήταν πασίγνωστοι για το ότι νήστευαν τακτικά. (Μάρκος 2:18) Ωστόσο, καταδικάστηκαν από τον Ιησού και δεν έκαναν καμιά εντύπωση στον Θεό. (Ματθαίος 6:16· Λουκάς 18:12) Παρόμοια, ο Ιεχωβά αγνοούσε τις νηστείες κάποιων Ισραηλιτών εξαιτίας της κακής διαγωγής τους και των εσφαλμένων κινήτρων τους.​—Ιερεμίας 14:12.

 Τέτοια παραδείγματα δείχνουν ότι δεν είναι αυτή καθαυτή η νηστεία εκείνο που ευαρεστεί τον Θεό. Ωστόσο, πολλοί ειλικρινείς υπηρέτες του Θεού οι οποίοι όντως νήστευαν είχαν τη θεϊκή επιδοκιμασία. Πρέπει, λοιπόν, να νηστεύουν οι Χριστιανοί;

Είναι η Νηστεία Υποχρεωτική για τους Χριστιανούς;

Ο Μωσαϊκός Νόμος πρόσταζε τους Ιουδαίους να “ταλαιπωρούν τις ψυχές τους”, δηλαδή να νηστεύουν, μία φορά το χρόνο την Ημέρα της Εξιλέωσης. (Λευιτικό 16:29-31· Ψαλμός 35:13) Αυτή ήταν η μόνη νηστεία για την οποία έδωσε ποτέ εντολή ο Ιεχωβά στο λαό του. * Οι Ιουδαίοι, οι οποίοι ζούσαν υπό το Μωσαϊκό Νόμο, έπρεπε να υπακούν σε εκείνη την εντολή. Αλλά οι Χριστιανοί δεν απαιτείται να τηρούν το Μωσαϊκό Νόμο.​—Ρωμαίους 10:4· Κολοσσαείς 2:14.

Παρότι ο Ιησούς νήστευε όπως απαιτούσε ο Νόμος, δεν ήταν γνωστός για αυτή τη συνήθεια. Είπε στους μαθητές του πώς έπρεπε να ενεργούν αν επέλεγαν να νηστέψουν, αλλά ποτέ δεν τους έδωσε την εντολή να νηστεύουν. (Ματθαίος 6:16-18· 9:14) Γιατί, λοιπόν, είπε ο Ιησούς ότι οι μαθητές του θα νήστευαν μετά το θάνατό του; (Ματθαίος 9:15) Δεν επρόκειτο για εντολή. Τα λόγια του Ιησού απλώς υπονοούν ότι ο θάνατός του θα προκαλούσε βαθιά λύπη στους μαθητές του με αποτέλεσμα να μην έχουν διάθεση να φάνε.

Δύο Βιβλικές αφηγήσεις σχετικά με πρώτους Χριστιανούς οι οποίοι νήστεψαν δείχνουν ότι, αν κάποιο άτομο επιλέξει, έχοντας καλό κίνητρο, να απέχει από τροφή, αυτό είναι αποδεκτό από τον Θεό. (Πράξεις 13:2, 3· 14:23) * Οι Χριστιανοί, λοιπόν, δεν έχουν την υποχρέωση να νηστεύουν. Ωστόσο, ένα άτομο το οποίο επιλέγει να το κάνει αυτό, πρέπει να επαγρυπνεί σε σχέση με ορισμένους κινδύνους.

Να Προσέχετε τις Παγίδες

Μια παγίδα προς αποφυγή όσον αφορά τη νηστεία είναι η αυτοδικαίωση. Η Γραφή μάς προειδοποιεί να μην εκδηλώνουμε «προσποιητή ταπεινοφροσύνη». (Κολοσσαείς 2:20-23) Η παραβολή του Ιησού για τον υπερήφανο Φαρισαίο ο οποίος ένιωθε ηθικά ανώτερος από τους άλλους λόγω του ότι νήστευε τακτικά δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι ο Θεός απορρίπτει τέτοιου είδους στάση.​—Λουκάς 18:9-14.

Θα ήταν επίσης λάθος να δημοσιοποιείτε το γεγονός ότι νηστεύετε ή να νηστεύετε επειδή σας το λέει κάποιος άλλος. Σύμφωνα με τα εδάφια Ματθαίος 6:16-18, η συμβουλή του Ιησού ήταν ότι η νηστεία πρέπει να είναι ιδιωτική υπόθεση, ανάμεσα σε εσάς και στον Θεό, και ότι δεν πρέπει να την κοινοποιείτε σε άλλους.

Δεν πρέπει ποτέ να θεωρούμε ότι κατά κάποιον τρόπο η νηστεία αντισταθμίζει τη διάπραξη αμαρτίας. Για να είναι η νηστεία αποδεκτή από τον Θεό πρέπει να συνοδεύεται από υπακοή στους νόμους του.  (Ησαΐας 58:3-7) Η εγκάρδια μετάνοια, όχι η νηστεία αυτή καθαυτή, είναι που οδηγεί στη συγχώρηση των αμαρτιών. (Ιωήλ 2:12, 13) Η Γραφή τονίζει ότι λαβαίνουμε συγχώρηση λόγω της παρ’ αξία καλοσύνης του Ιεχωβά η οποία εκφράζεται μέσω της θυσίας του Χριστού. Είναι αδύνατον να κερδίσει κάποιος συγχώρηση μέσω οποιωνδήποτε έργων, συμπεριλαμβανομένης και της νηστείας.​—Ρωμαίους 3:24, 27, 28· Γαλάτες 2:16· Εφεσίους 2:8, 9.

Το εδάφιο Ησαΐας 58:3 παρουσιάζει άλλο ένα συνηθισμένο σφάλμα. Οι Ισραηλίτες υπονοούσαν ότι ο Ιεχωβά τούς όφειλε κάτι σε ανταπόδοση για τη νηστεία τους, λες και, όταν νήστευαν, έκαναν χάρη στον Θεό. Τον ρώτησαν: «Για ποιο λόγο νηστέψαμε και δεν είδες, και ταλαιπωρήσαμε την ψυχή μας και δεν το πρόσεξες;» Παρόμοια και σήμερα, πολλοί είναι της άποψης ότι επειδή νηστεύουν μπορούν να αναμένουν από τον Θεό να τους κάνει κάποια χάρη σε ανταπόδοση. Ας μη μιμούμαστε ποτέ μια τέτοια ασεβή και αντιγραφική στάση!

Άλλοι πιστεύουν ότι είναι δυνατόν να κερδίσουν εύνοια ταλαιπωρώντας το σώμα τους με νηστεία, αυτομαστίγωση ή κάτι παρόμοιο. Ο Λόγος του Θεού καταδικάζει αυτή την αντίληψη, δείχνοντας ότι «μια αυστηρή μεταχείριση του σώματος» δεν “έχει καμιά αξία για την καταπολέμηση” εσφαλμένων επιθυμιών.​—Κολοσσαείς 2:20-23.

Ισορροπημένη Άποψη

Η νηστεία δεν είναι υποχρεωτική ούτε όμως και εσφαλμένη. Ίσως είναι ωφέλιμη υπό ορισμένες περιστάσεις αρκεί να αποφεύγονται οι κίνδυνοι που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ωστόσο, η νηστεία δεν αποτελεί το επίκεντρο της αποδεκτής λατρείας. Ο Ιεχωβά είναι “ο ευτυχισμένος Θεός” και επιθυμεί και οι υπηρέτες του να είναι ευτυχισμένοι. (1 Τιμόθεο 1:11) Ο δικός του Λόγος αναφέρει: «Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο για αυτούς από . . . [το] ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να τρώει και να πίνει και να απολαμβάνει το καλό για όλη τη σκληρή εργασία του. Αυτό είναι δώρο Θεού».​—Εκκλησιαστής 3:12, 13.

Η λατρεία μας πρέπει να χαρακτηρίζεται από χαρά, ενώ η Γραφή δεν συνδέει ποτέ τη νηστεία με την ευτυχία. Επιπλέον, αν η αποχή από τροφή επηρέαζε δυσμενώς την υγεία μας ή απομυζούσε την ενεργητικότητα που θα μπορούσαμε να διοχετεύσουμε στο χαρωπό έργο το οποίο έχει εμπιστευτεί ο Πλάστης μας στους αληθινούς Χριστιανούς​—το έργο της διακήρυξης των καλών νέων της Βασιλείας—​τότε θα ήταν σαφώς επιζήμια.

Είτε εμείς επιλέγουμε να νηστεύουμε είτε όχι, δεν πρέπει να κρίνουμε τους άλλους. Ανάμεσα στους αληθινούς Χριστιανούς, δεν πρέπει να υπάρχει αντιπαράθεση γύρω από αυτό το ζήτημα, «διότι η βασιλεία του Θεού δεν σημαίνει φαγητό και ποτό, αλλά δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά με άγιο πνεύμα».​—Ρωμαίους 14:17.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 28]

Οι Φαρισαίοι εκδήλωναν προσποιητή ταπεινοφροσύνη όταν νήστευαν

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 29]

«Η βασιλεία του Θεού δεν σημαίνει φαγητό και ποτό, αλλά δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά»

[Πλαίσιο στη σελίδα 29]

Τι θα Πούμε για τη Σαρακοστή;

Η νηστεία της Σαρακοστής λέγεται ότι τηρείται σε ανάμνηση της 40ήμερης νηστείας του Χριστού. Ωστόσο, ο Ιησούς ποτέ δεν έδωσε εντολή στους μαθητές του να τηρούν την ανάμνηση της νηστείας του, ούτε υπάρχει καμία απόδειξη ότι το έκαναν αυτό. Η πρώτη αξιόπιστη αναφορά στη 40ήμερη νηστεία πριν από το Πάσχα πιστεύεται ότι βρίσκεται στις επιστολές του Αθανασίου, οι οποίες τοποθετούνται χρονικά στο 330 Κ.Χ.

Εφόσον ο Ιησούς νήστεψε μετά το βάφτισμά του, και όχι πριν από το θάνατό του, το γεγονός ότι κάποιες θρησκείες τηρούν τη Σαρακοστή τις εβδομάδες που προηγούνται του Πάσχα μπορεί να φαίνεται περίεργο. Εντούτοις, μια 40ήμερη νηστεία στις αρχές του έτους ήταν κάτι σύνηθες ανάμεσα στους αρχαίους Αιγυπτίους, Βαβυλωνίους και Έλληνες. Το «Χριστιανικό» έθιμο αποτελεί προφανώς δάνειο από εκείνους.