آیا سختی و مصیبت تنبیهی از خداست؟
پای چپ لوزیا فلج است. زمانی که دختری کوچک بود به فلج اطفال مبتلا شد؛ بیماریای به شدّت واگیردار که به سیستم عصبی بدن حمله میکند. وقتی ۱۶ سال داشت خانمی که لوزیا برایش کار میکرد به او گفت: «این که تو فلجی مجازاتی از خداست، چون به حرف مادرت گوش نمیدادی و اذیتش میکردی.» سالها بعد لوزیا هنوز به یاد داشت که این حرف چقدر او را خُرد کرده بود.
وقتی داماریس فهمید که سرطان مغز دارد، پدرش از او پرسید: «چه کردهای که این اتفاق برایت افتاد؟ حتماً خطای بزرگی مرتکب شدی برای همین خدا تو را تنبیه کرده است.» این حرف روحیهٔ داماریس را در هم شکست.
این گفته که بیماری، مجازات و تنبیهی از خداست سابقهای دیرین دارد. در کتاب «آداب و رسوم در سرزمینهای کتاب مقدّس» * آمده است که در زمان مسیح بسیاری بر این باور بودند که «عامل بیماری، گناهِ خود شخص یا خویشاوندانش بوده است و بیماری، بلایی برای تنبیه شخص است.» در کتاب «بیماری و درمان در قرون وسطی» * آمده است که در آن زمان «برخی بر این عقیده بودند که خدا بلاهایی نازل میکند تا مردم را برای گناهانشان مجازات و تنبیه کند.» در قرن چهاردهم، میلیونها نفر در اروپا به بلای «مرگ سیاه» مبتلا شدند و جان دادند. آیا این داوری و جزایی برای انسانهای شریر بود؟ یا این که همان طور که تحقیقات پزشکی نشان میدهد، نوعی باکتری عفونی عامل آن بوده است؟ شاید برخی از خود بپرسند آیا واقعاً خدا بیماری را نازل میکند تا مردم به دلیل گناهانشان مجازات شوند؟ *
نکتهای برای تأمّل: اگر بیماری و مصیبت جزا و تنبیهی از طرف خدا باشد، چرا عیسی بیماران را شفا میداد؟ آیا این کارِ عیسی خلاف رأی و خواست خدا نمیبود؟ (مَتّی ۴:۲۳، ۲۴) عیسی هیچ گاه عملی خلاف خواست خدا، پدر آسمانیمان انجام نمیداد. او خود گفته است: ‹من همواره هر آنچه خدا را خشنود میسازد، انجام میدهم.› همچنین میگوید: «درست آنچه پدر به من حکم کرده است، انجام میدهم.»—یوحنا ۸:۲۹؛ ۱۴:۳۱.
کتاب مقدّس بهروشنی میگوید که خدا «عادل است» و هیچ گاه ناعادلانه عمل نمیکند. (تَثنیه ۳۲:۴) برای نمونه، خدا هیچ گاه برای مجازات و تنبیه یک نفر موجب سقوط هواپیمایی نمیشود و صدها بیگناه را به کشتن نمیدهد. ابراهیم پرستندهٔ وفادار خدا در مورد این که غیرممکن است خدا ناعادلانه عمل کند و تروخشک را با هم بسوزاند، میگوید: «یقین دارم که تو درستکاران را با بدکاران هلاک نخواهی نمود.» (پیدایش ۱۸:۲۵، ترجمهٔ تفسیری) افزون بر این در کتاب مقدّس آمده است: «حاشا از خدا که بدی کند، و از قادر مطلق که شرارت ورزد!»—ایّوب ۳۴:۱۰-۱۲.
کتاب مقدّس در مورد مصیبت و سختیها چه میگوید؟
عیسی به صراحت بیان کرد که مصیبتها و سختیهای زندگی ما تنبیه و مجازات الٰهی برای گناهی خاص نیست. زمانی که شاگردان عیسی نابینای مادرزادی را دیدند، از او پرسیدند: «استاد، گناه چه کسی بود که این مرد نابینا متولّد شد؟ گناه خودِ او یا والدینش؟ عیسی پاسخ داد: ‹نه گناه این مرد بود و نه گناه والدینش، بلکه از طریق او فرصتی فراهم شده است تا کارهای خدا آشکار شود.›»—یوحنا ۹:۱-۳.
بیگمان مایهٔ تعجب شاگردان عیسی بود، وقتی او این حقیقت را روشن کرد که دلیل نابینایی آن مرد گناه او یا والدینش نبوده است. عیسی آن مرد نابینا را شفا داد. او به این شکل نادرستی این اعتقاد را که یوحنا ۹:۶، ۷) آنان که با بیماریای جدّی میجنگند، باید بدانند که خدا مسبب بیماری آنان نیست. دانستن این حقیقت واقعاً تسلّیبخش است.
مصیبتها مجازاتی از طرف خداست، ثابت کرد. (اگر بیماری مجازات یا تنبیهی از طرف خدا برای خطاهای شخص است، چرا عیسی بیماران را شفا میداد؟
کلام خدا به ما اطمینان میبخشد
-
«خدا از بدی به دور است، او نیز کسی را به عملی بد وسوسه نمیکند.» (یعقوب ۱:۱۳، پاورقی) مصیبتها و بلایا، دردها، بیماریها و مرگ که قرنهاست انسان از آن رنج میبرد، به زودی از میان خواهد رفت.
-
عیسی مسیح «همهٔ بیماران را نیز شفا داد.» (مَتّی ۸:۱۶) عیسی بیمارانی که نزدش میآمدند، شفا میداد. او به این ترتیب نشان داد که در آینده در سراسر زمین از طریق پادشاهی خدا چه خواهد کرد.
-
«خدا هر اشکی را از چشمانشان پاک خواهد کرد. دیگر مرگ نخواهد بود و ماتم و شیون و درد نیز وجود نخواهد داشت. چیزهای گذشته سپری شده است.»—مکاشفه ۲۱:۳-۵.
مقصر کیست؟
چرا انسان با چنین درد و مصیبتی روبروست؟ قرنهاست که این پرسش ذهن انسان را به خود مشغول کرده است. اگر خدا مسبب درد و مصیبت بشر نیست پس چه کسی مقصر و عامل آن است؟ این پرسشها در مقالهٔ بعد پاسخ داده میشود.