Na vakabauta cava o susugi kina?

Erau lotu Katolika na noqu itubutubu, ia e yacana wale ga. Au sega ni vakabauta na Kalou ena gauna au se cauravou kina. Au vakavulici nida bula mai vakaidewadewa, au mani vakabauta sara. Au sega ni vakabauta ni tiko e dua na Dauveibuli, ia au kila ni dua e cecere cake vei keda. Na noqu via kila qori au mani vakadikeva sara na vakabauta vakaBuda, Idu, kei na Taoism, ia au sega ni raica rawa kina na ka au vakasaqara tiko.

Na cava o taleitaka kina na veika vakasaenisi?

Au dau taleitaka na misini niu se gone. Au dau sereka mada ga na noqu iyaya ni vakatatalo vakalivaliva qai vakacobara tale. Ni dua na idinia ena tabana ni vakauitukutuku o tamaqu, au dau tarogi koya ena levu na taro me baleta na cakacaka ni retio kei na talevoni.

Na cava soti e okati ena nomu cakacaka vakasaenitisi?

Au vuli meu dua na idinia ni iyaya vakalivaliva ena University of Genoa, ia meu rawa ni vakoroi ena vinakati meu dikeva na sala me vinaka cake kina na cakacaka ni robot. Au vulica vakatabakidua na cakacaka ni matada kei na sala mera vakatotomuria na robot.

Na cava o taleitaka kina mo vulica na cakacaka ni matada?

Sa bau vakasakiti dina na cakacaka ni matada, ni sega wale ga ni raica na ka, e vakadewataka  tale ga na ka eda raica. Kena ivakaraitaki, dikeva mada na ka ena yaco ni o ciqoma na polo. Ni o cici mo lai ciqoma, na lens ni matamu ena raica dei na polo qai vakadewataka na ka o raica ina nomu retina. Na totolo ni kena vakadewataki na iyaloyalo qori ena vakatau ena totolo ni vuka ni polo kei na toso ni yaloka ni matamu. Ena coba toka ga na matamu ena polo, oti sa na qai lai tu vakadua na iyaloyalo qori ena nomu retina, dina ga ni toso tiko na polo.

Ena gauna vata qori, na matamu ena cakacakataka na totolo ni polo kei na vanua e mua tiko kina. E kurabuitaki ni tekivu sara ga ena noda retina na cakacakataki ni ka kece qori. Ena cakacakataka na vanua e toso tiko kina na polo kei na vanua ena tau kina. Dua na nomu nave e vakatokai na optic nerve ena vakadewataka na sikinala mai na nomu retina ina nomu mona, ena vakalewa tale na itukutuku kece qori qai dusimaki iko ena vanua mo ciqoma kina na polo. Eda qoroqoro ga ena vereverea ni ka kece qori.

O vakabauta vakacava ni dua na Dauveibuli?

Ena 1990, au tiko mai Dublin, Ailadi me vica na vula, au cakava eso na vakadidike ena Trinity College. Niu lesu tiko i vale kei watiqu o Barbara, keirau veitalanoataka na ka meratou na cakava na gone ena veigauna se bera mai. Keirau vakatulewataka tale ga me keirau sikovi ganequ, e dua na iVakadinadina i Jiova. A solia vei au o koya na ivola Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? * Au drukataka na vakadidike e caka ena kena vakarautaki na ivola qo. Au sa qai liaca niu a ciqoma wale tu ga na ivakavuvuli ni bula vakaidewadewa, au sega mada ga ni vakadeitaka na kena dina. Kena ivakaraitaki, au nanuma ni tokona vinaka na ivakavuvuli ni bula vakaidewadewa na veika era kune ena kelikeli. Ia e sega. Na levu ga ni noqu dikeva na bula vakaidewadewa, na levu tale ga ni noqu vakadeitaka ni o ira era vakavuvulitaka qori era dokadokataka ga na nodra vuku qai sega na kena ivakadinadina.

Au sa qai vakasamataka na noqu dau bulia na robot. Na ibulibuli i cei au vakatotomuria tiko? Au sega ni rawa ni bulia e dua na robot e rawa ni ciqoma na polo me vakataki keda. Dina ni rawa ni porokaramutaki me ciqoma na polo, ia ena vakaiyalayala ga na ka e cakava. Ena sega ni rawa ni cakava na ka e sega ni porokaramutaki me cakava. Na noda kila na ka meda cakava e uasivia na ka e rawa ni cakava na misini—ni tamata mada ga e bulia na misini! Qori e dua wale ga na vuna au vakadeitaka kina ni tiko na Dauveibuli.

Na cava o dua kina na iVakadinadina i Jiova?

Dua ya ni keirau dau taleitaka kei Barbara na nodra dau dikeva vinaka na ka era vulica. Au drukataka na vakadidike e tabaki ena nodra ivola. Au dau taleitaka na vakadidike e tiko na kena ivakadinadina, niu dau via kila na itukutuku matailalai ni dua na ka. Kena ivakaraitaki, au taleitaka na parofisai era tu ena iVolatabu. Niu vulica qori au vakadeitaka kina ni vakavuna na Kalou na iVolatabu. Ena 1992, keirau papitaiso kei Barbara me keirau dua na iVakadinadina i Jiova.

E bau vakamalumalumutaka nomu vakabauta na veika vakasaenisi o vulica?

Sega, sa qai vakaukauataka ga. Kena ivakaraitaki, dikeva mada na noda dau kila rawa na kena irairai e dua. E rawa ni cakava qori na gonedramidrami ena loma ga ni vica na aua ni se qai sucu. Ke duri tu e dua drau veikilai ena vanua era osodrigi tu kina na tamata, ena totolo ga na nomu kilai koya. Ena rawa mada ga ni o kila ni rarawa se marau mai na irairai ni matana. Ia eda na rairai sega ni liaca ni ka eda raica qori e okati kina e levu na cakacaka vakatubuqoroqoro ni kena vakadewataki na itukutuku ena dua ga na gauna lekaleka.

Io, au vakadeitaka sara ga ni matada e dua na isolisoli talei ni Kalou o Jiova. Na nona isolisoli kece, okati kina na iVolatabu, e uqeti au sara ga meu vakavinavinakataki koya qai tukuni koya vei ira eso tale. Au kila ni dodonu me vakacaucautaki ga o koya ena ka kece e bulia.