E tukuna o watimu “o sega ni rogoci au tiko.” O kaya lo ga, ‘au sa rogoca na ka o tukuna.’ Ia na ka o rogoca e sega ni ka e tukuna o watimu. Katuvu tale na veiba.

Me kua ni yaco qori, e bibi mo kila na vuna o sega ni taura rawa kina na itukutuku e tukuna tiko o watimu—rairai o nanuma ni o sa rogoca.

O wele se oca. Era kosakosa na gone, e rogo levu na tivi, o vakasamataka tiko e dua na leqa a yaco e vanua ni cakacaka. Ena gauna vata qori e tukuna tiko vei iko o watimu ni dou na vakavulagi ena yakavi. O na rairai tukuna “sa donu,” ia o rogoca dina na ka e tukuna? De dua o nanuma ni o sa rogoca, ia o sega ni taura vinaka na ka e tukuna.

Ka ga o nanuma. O nanuma ni duatani na ibalebale ni ka e tukuna tiko o watimu, na kena dina sa lai duatani tale na nomu rai. Kena ivakaraitaki, e kaya o watimu: “Sa sivia na nomu cakacaka bera na macawa qo.” O nanuma ni ya na vosa ni veivakalewai, o mani tukuna: “E sega ni bale vei au! Au cakacaka bera ni sa sivia na nomu vakasabusabu.” E kailavaka mai o watimu, “Au sega ni beitaki iko tiko!” A via tukuna tiko ga o koya mo drau cakava vata e dua na ka ena muanimacawa.

Vakariri mo walia na leqa. “So na gauna au dau via talaucaka na lomaqu vei Mike,” e kaya o Marcie, * “ia e dau vakatututaka tale mai o koya na iwali ni noqu leqa. Au sega ni via kila na kena iwali, au vinakata ga me rogoci au.” Na cava e leqa? Ni vosa tiko o Marcie sa lai vakasamataka sara tiko o Mike na iwali ni leqa. Sa na sega gona ni rogoca vinaka na ka kece e tukuna o Marcie.

Se cava e vu ni leqa, ena rawa vakacava mo dau vakatudaliga matua?

Vakarogoci koya. E via tukuna tiko o watimu e dua na ka bibi, o na tu vakarau mo rogoci koya? De dua ena dredre mo cakava ya. E levu na ka o rairai vakasamataka tiko. Kua gona ni lasutaka ni o rogoca tiko na ka e tukuna o watimu. Ke rawa, biuta mada na ka o cakava tiko mo rogoci koya, se kerei koya mo drau qai veivosaki ena dua tale na gauna.—iVakavuvuli vakaivolatabu: Jemesa 1:19.

Waraka na gauna mo qai vosa kina. Ni vosa tiko o watimu, kua ni vosa takoso se vakacala na ka e tukuna. Mo waraka na gauna mo na vosa kina. Ena gauna qo rogoci koya mada ga.—iVakavuvuli vakaivolatabu: Vosa Vakaibalebale 18:13.

Taro. O na kila na ka e tukuna tiko o watimu ke o dau taro. E tukuna o Marcie sa cavuti oti mai: “Au taleitaka ni dau taro o Mike, au kila kina ni kauaitaka na noqu rai.”

Kua ni rogoca ga, kila na ka e tukuni. E bibi mo saga mo kila na ka e vakaibalebaletaka dina tiko o watimu ena irairai ni matana, nona ivukivuki kei na rorogo ni domona. De dua ena kaya “sa rauta, kua ni leqataka,” ia na ka e tukuna dina tiko “au sega ni taleitaka na ka o cakava.” Dua tale na kena ivakaraitaki, ena rairai kaya o watimu, “o sega ni dau vukei au,” e tukuna tiko ni “o sega ni dau kauaitaki koya.” Mo kila gona na ka e vakasamataka tiko ke sega mada ga ni tukuna vei iko. Ke sega drau na veibataka wale ga na ka e tukuna, ia qori e sega dina ni ka e vakaibalebaletaka.

Vakarorogo tiko ga. Ke o sega ni taleitaka na ka o rogoca kua ni vakalecalecava se lako. Me kena ivakaraitaki, vakacava ke vakalewai iko tiko o watimu? E kaya o Gregory sa 60 na yabaki na nona vakawati, “vakarorogo tiko ga. Vakasamataka vinaka na ka e tukuna o watimu. Qori e ivakaraitaki ni yalomatua, ena yaga sara vakalevu.”—iVakavuvuli vakaivolatabu: Vosa Vakaibalebale 18:15.

Kauaitaki watimu dina. E sega ni noda itovo ga meda dau vakarorogo, ia e ivakaraitaki ni loloma. Ke o kauaitaka dina na ka e tukuna tiko o watimu o na vakarogoci koya, o na sega tale ga ni cakava ena voraki. Ni o cakava qori o sa muria tiko na ivakasala ena iVolatabu: “Mo dou kakua ni nanuma na nomudou ka ga koi kemudou yadua, ia mo dou dui nanuma talega na nodra ka na tamata tani.”—Filipai 2:4, Ai Vola Tabu.