O Bau Kila?

Na cava na “idabedabe ni veilewai” a kau kina na yapositolo o Paula?

▪ E vakamacalataki ena Cakacaka 18:12, 13 ni o ira na Jiu e Korinica era beitaki Paula ni cala vakalawa na nona vunau ra qai kauti koya ina “idabedabe ni veilewai,” se beʹma (kena ibalebale ena vosa vaKirisi na “sitepi ni ikabakaba”). E Korinica makawa, e dau tiko e tuba e dua na buturara cere volekata na lomadonu ni agora, na vanua ni bose e matanalevu se makete, e sega tale ga ni yawa mai na nodra valenilotu na Jiu. Ni duri ena buturara qo o koya e vosa, e rawa ni raici ira kece na vakarorogo. Na buturara qori e caka mai na vatu talei na marble e karakarawa qai vulavula, qai ukutaki vakavinaka ena so na ka talei era ceuti tu. E tu tale ga ena vanua ena duri kina o koya e vosa e rua na vanua ni wawa qai vakaidabedabe balavu, e droinitaki tale tu ga na kena fuloa.

E kena irairai ni qori sara ga na idabedabe ni veilewai a duri kina na yapositolo o Paula ni rairai vei Kalio, na kovana ni Roma ena yasana o Akaia. Qo na vanua era na dabe kina na vakailesilesi mera rogoca na kisi ni veilewai ra qai vakarogoya vei ira na ilala levu era tu ekea na kena macala.

E kena ivakarau e Kirisi mera soqoni na lewenivanua ena mata ni beʹma se na idabedabe ni veilewai, qori tale ga na vanua ni caka bisinisi. Ni vakamacalataki na veilewai i Jisu ena iVolatabu vaKirisi, e tukuni ruarua ena Maciu 27:19 kei na Joni 19:13 ni a vosa tiko o Ponitio Pailato vei ira na lewenivanua mai na nona idabedabe ni veilewai.​—Cakacaka 12:21.

Na cava era tarabe kina eso na Jiu ena ivalavala ni nona vakamatei o Jisu?

▪ E tukuna na yapositolo o Paula me baleti ira na lotu vaKarisito taumada: “O keda, eda vunautaka na lauvako i Karisito, qo e vakatarabetaki ira na Jiu, e ka sesewa vei ira na lewe ni veimatanitu.” (1 Korinica 1:23) Na cava era tarabe kina eso ena ivalavala ni nona vakamatei o Jisu?

Ni vakamacalataka na ivalavala ni nona vakamatei o Jisu kei na nodra ivakarau ena Tokalau e Loma ena imatai ni senitiuri, a tukuna na dauvakamacala ena iVolatabu o Ben Witherington III ni “ivalavala vakamadua duadua me vakamatei kina e dua ena vanua oya ena imatai ni senitiuri. E ivakarau veibeci.” E tomana o Witherington: “Era vakabauta ena gauna oya ni ivalavala e vakamatei kina e dua e vakaraitaka se tamata vakacava. A rairai raici gona o Jisu me larikini, e dua a via vuaviritaka na matanitu qai veiganiti me totogitaki ena ivalavala e caka vei ira na bobula talaidredre.” Ni vakasamataki na ivakarau vakavanua ena gauna oya, ena rairai veicalati gona me tukuni nira bulia ga na lotu vaKarisito taumada na itukutuku ni nona vakamatei kei na nona vakaturi o Jisu.