Akluzu Jí Wɛ Jezu Kú Ðó À?

Xósin e Biblu na é

Nú mɛ gegě ɔ, akluzu wɛ nyí wuntun e è nɔ dó tuùn Klisanwun lɛ na ɖò kpaa mɛ hugǎn é. Amɔ̌, Biblu tinmɛ nǔ e jí Jezu kú ɖó é ǎ, enɛ wu ɔ, mɛɖé sixu tuùn lee nǔ ɔ cí é bo ɖɔ bo t’afɔ jí ǎ. É ɖò mɔ̌ có, Biblu na kúnnuɖenú e xlɛ́ ɖɔ Jezu kún kú ɖò akluzu jí ó é, loɔ, atín e xwete é ɖé jí wɛ é kú ɖó.

Ðò kpaa mɛ ɔ, nú Biblu ɖò gesí dó nǔ e jí è hu Jezu dó é wɛ ɔ, é nɔ zán xókwín Glɛkigbe tɔn stauros. (Matie 27:40; Jaan 19:17) Nǔgbo wɛ ɖɔ lilɛdógbeɖevomɛ lɛ nɔ lilɛ xókwín enɛ dó “akluzu” hwɛhwɛ, amɔ̌, akɔwé gegě yí gbè ɖɔ tinmɛ tɔn dodó ɔ wɛ nyí “atín e xwete é.” a Sɔgbe xá nǔ e A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament ɖɔ é ɔ, stauros “nyí atín we bɔ è ká ɖě dó ɖě jí bonu é nɔ na zwe gbeɖé ǎ.”

Biblu nɔ lɛ́ zán xókwín Glɛkigbe tɔn xulon e nyí nǔ ɖokpo ɔ kpo stauros kpo é. (Mɛsɛ́dó 5:30; 1 Piyɛ́ɛ 2:24) Xókwín enɛ sín tinmɛ wɛ nyí “atínkpo,” “atín xwíɖíxwíɖí,” alǒ “atín.” b The Companion Bible tinmɛ ɖɔ: “È wlan nǔ ɖebǔ dó [Alɛnuwema Yɔyɔ̌] Glɛkigbe tɔn ɔ mɛ bonu é tlɛ vlɛ́ atínkpo we ǎ.”

Mawu ka nɔ yí gbè nú akluzu zinzan dó sɛn ɛ à?

Crux simplex: xógbe Latɛ́ɛngbe tɔn e è nɔ zán nú atínkpo ɖokpo e wu è nɔ xwè dakaxotɔ́ ɖé dó é

Ðebǔ wɛ nǔ e jí Jezu kú ɖó é na bo cí ɔ, kúnnuɖenú kpo wemafɔ Biblu tɔn kpo e bɔ d’ewu lɛ é xlɛ́ ɖɔ mǐ kún ɖó na nɔ zán akluzu ɖò Mawu sinsɛn mǐtɔn mɛ ó.

Mawu gbɛ́ ɖiɖe lɛ, alǒ wuntun lɛ, kaka jɛ akluzu jí zinzan dó sɛn ɛ. Mawu ɖegbe nú Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ ye ni ma zán “nǔ ɖebǔ sín akpajlɛ” dó sɛn emi ó, è ka lɛ́ ɖɔ nú Klisanwun lɛ lɔ ɖɔ ye ni “ma sɛn vodun ó.”—Sɛ́nflínmɛ 4:15-19; 1 Kɔlɛntinu lɛ 10:14.
Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ zán akluzu dó sɛn Mawu ǎ. c Nǔkplɔnmɛ mɛsɛ́dó lɛ tɔn kpo lee ye lɛ́ wà nǔ gbɔn é kpo nyí kpɔ́ndéwú ɖé bɔ Klisanwun lɛ bǐ ɖó na xwedó.—2 Tɛsalonikinu lɛ 2:15.
Akluzu zinzan dó sɛn Mawu ɔ, pagáwun lɛ gɔ́n wɛ é jɔ sín. d Jezu kú b’ɛ ɖó xwè kanweko mɔkpan gudo é ɔ, sinsɛn lɛ jó nǔkplɔnmɛ tɔn lɛ dó, bɔ mɛ yɔyɔ̌ e ɖò sinsɛn mɛ lɛ é ɔ, “è jó alɔ nyi nu nú ye tawun bɔ ye kpò ɖò wuntun pagáwun tɔn yetɔn lɛ zán wɛ,” kaka jɛ akluzu jí. (The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words) Amɔ̌, Biblu yí gbè nú wuntun pagáwun tɔn lɛ zinzan dó d’alɔ mɛ yɔyɔ̌ lɛ bonu ye na huzu Mawu sɛntɔ́ ǎ.—2 Kɔlɛntinu lɛ 6:17.

a Kpɔ́n New Bible Dictionary, Atɔngɔ́, ee Derek R. W. Wood ɖetɔ́n é, wexwɛ 245; Theological Dictionary of the New Testament, Akpáxwé VII, wexwɛ 572; The International Standard Bible Encyclopedia, Ee È Vɔ́ Jlaɖó É, Akpáxwé 1, wexwɛ 825; kpo The Imperial Bible-Dictionary kpo, Akpáxwé II, wexwɛ 84.

b Kpɔ́n The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, wexwɛ 1165; A Greek-English Lexicon, Henry George Liddell kpo Scott kpo tɔn, Tɛnnɛgɔ́, wexwɛ 1191-1192; kpo Theological Dictionary of the New Testament kpo, Akpáxwé V, wexwɛ 37.

c Kpɔ́n Encyclopædia Britannica, 2003, xóta “Cross”; The Cross—Its History and Symbolism, wexwɛ 40; kpo The Companion Bible, Oxford University Press kpo, xóta ɖevo lɛ 162, wexwɛ 186.

d Kpɔ́n The Encyclopedia of Religion, Akpáxwé 4, wexwɛ 165; The Encyclopedia Americana, Akpáxwé 8, wexwɛ 246; kpo Symbols Around Us kpo, wexwɛ 205-207.