Hwenu e Jezu ɖò Judée é ɔ, Falizyɛn ɖé ylɔ ɛ ɖɔ é ni wá ɖu nǔ xá emi bɔ é yì. (Luki 11:37, 38) Cobonu Falizyɛn lɛ na ɖu nǔ ɔ, ye nɔ xwedó aca e byɔ ɖɔ è ni klɔ́ alɔ kaka wá ɖó awagoli é hwɛ̌. Amɔ̌, Jezu ka wà mɔ̌ ǎ. (Matie 15:1, 2) Alɔ kiklɔ́ kaka wá ɖó awagoli gbà Sɛ́n Mawu Tɔn ǎ, é ka lɛ́ nyí nùɖé bonu Mawu byɔ ǎ.

É kpaca Falizyɛn ɔ ɖɔ Jezu kún xwedó aca enɛ ó. Jezu ɖ’ayi enɛ wu bo ɖɔ: “Mi Falizyɛn lɛ ɖíe nugbǒ; mi nɔ klɔ́ kɔfu kpodo agbǎn kpo gudo; loɔ, daka kpodo ajo kpo wɛ gɔ́ xò mitɔn mɛ. Yɛyinɔ emi! Mɛ e bló agbǎn gudo ɔ jɛn ka bló agbǎn xomɛ lɔmɔ̌ à cé?”​—Luki 11:39, 40.

Alɔ kiklɔ́ cobo ɖu nǔ wɛ nyí nǔ ɔ ǎ, loɔ, yɛmɛnúwiwa ɖò sinsɛn lixo wɛ nyí nǔ ɔ. Falizyɛn lɛ kpo mɛ ɖevo e nɔ xwedó aca alɔ kiklɔ́ gbɔn mɔ̌ tɔn lɛ é kpo nɔ gbɔ nǔ nyanya e ɖò ayi yetɔn mɛ lɛ é klɔ́. Enɛ wu ɔ, Jezu kplɔ́n ye ɖɔ: “Mi gbɔ bo na nùɖuɖu e ɖò kɔfu kpodo agbǎn kpo xomɛ ɔ wamamɔnɔ lɛ; enɛ ɔ, nǔ bǐ na nyí nǔ mímɛ́ ɖò nukún mitɔn mɛ.” (Luki 11:41) Nugbǒ tawun wɛ xó enɛ nyí. Nùnamɛ ɖó na gosin ayi e ɖó wanyiyi nú mɛ é mɛ, é nyí bo na dó nyɔ́ ɖò mɛ ɖevo lɛ nukúnmɛ bo na blɛ́ mɛ ɖò nukúnta ɖɔ è nyí nǔjlɔjlɔwatɔ́ wu wɛ è na na nǔ mɛ ǎ.

É nyí ɖɔ mɛ enɛ lɛ nɔ na nǔ mɛ ǎ wutu wɛ ǎ. Jezu ɖɔ: “Mi nɔ na maɖówǒ nǔhwɛnkún e è nɔ ylɔ ɖɔ mati é kpodo ee è nɔ ylɔ ɖɔ hlúu é kpo, kpodo mǎ tɛnmɛ tɛnmɛ lɛ kpo tɔn lobo ka nɔ dovɛ̌ nú nǔjlɔjlɔwiwa kpodo wǎn yí nú Mawu kpo. Nǔ enɛ lɛ wɛ mi ɖó na wà, ma wɔn ɖě lɛ.” (Luki 11:42) Xó Mawu Tɔn byɔ ɖɔ è ni nɔ na jì e nɔ jɛ ɖò gle mɛtɔn mɛ lɛ é sín maɖówǒ. (Sɛ́nflínmɛ 14:22) Mati kpo hlúu kpo, mǎ alǒ jinukún e è nɔ dó ɖa nùɖuɖu e nɔ ɖó tɔ́n lɛ é kpo lɔ ɖ’emɛ. Falizyɛn lɛ nɔ na maɖówǒ mǎ enɛ lɛ tɔn ganji, amɔ̌, nɛ̌ nǔ taji e Sɛ́n zɔ́n lɛ é, ɖi nǔjlɔjlɔwiwa kpo gbɛzinzan ɖò mɛɖesɔhwe mɛ ɖò Mawu nukɔn kpo tɔn ka nɔ nyí gbɔn?​—Micée 6:8.

Jezu lɛ́ ɖɔ xó yì nukɔn bo ɖɔ: “Heelu mi Falizyɛn lɛ! Mi nɔ yí wǎn nú tɛn nukɔntɔn lɛ mɛ ninɔ, ɖò kplɔ́ngbasá Jwifu lɛ tɔn, lobo nɔ jló ɖɔ è ni dó gbè emi kpodo sísí kpo ɖò tokplétɛn lɛ. Heelu mi, ɖó mi cí yɔta e è ma ɖó wuntun ǎ, bɔ è ma tuùn ǎ bo nɔ gbɔn jí lɛ é ɖɔhun.” (Luki 11:43, 44) Mɛ lɛ sixu gbɔn yɔ enɛ lɛ ta ɖò manywɛ mɛ bo na huzu mɛblibli nú nǔ e kàn sinsɛn sín nǔwiwa lɛ é. Jezu na tinmɛ enɛ bo tɛɖɛ̌ jí ɖɔ nùblibliwiwa Falizyɛn lɛ tɔn kún jɛ wě gannaganna ó.​—Matie 23:27.

Mɛ e mɔ nǔ jɛ Mawu Sɛ́n ɔ mɛ ganji é ɖokpo yí xó bo ɖɔ: “Mɛ̌si, a ɖò xó ɖɔ gbɔn mɔ̌ wɛ hǔn, mǐ lɔ zun wɛ a ɖè.” É ɖò mɔ̌ có, sunnu enɛ lɛ ɖó na tuùn ɖɔ emi gbɔ alɔ dó togun ɔ. Jezu ɖɔ: “Heelu mi sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ lɔmɔ̌, ɖó mi nɔ dó agban kpinkpɛn nú mɛ lɛ, bo ka sɔ́ nɔ wà nǔ ɖebǔ dó dó alɔ ye ǎ! Heelu mi, ɖó mi nɔ xò kpè ɖagbe lɛ nyì gbeyiɖɔ Mawu tɔn e tɔ́gbó mitɔn lɛ hu lɛ é sín yɔ lɛ ta!”​—Luki 11:45-47.

Agban e xó ɖɔ wɛ Jezu ɖè lɛ é wɛ nyí hwɛndo Falizyɛn lɛ tɔn lɛ kpo lee ye nɔ lilɛ Sɛ́n ɔ ɖó lɛ é kpo. Sunnu enɛ lɛ nɔ bló bonu gbɛ̀ na bɔkun nú mɛ lɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye nɔ zín mɛ lɛ jí ɖɔ ye bǐ ɖó na xwedó aca enɛ lɛ e wá huzu agban kpinkpɛn lɛ é. Tɔ́gbó yetɔn lɛ hu gbeyiɖɔ Mawu tɔn lɛ bɛ́sín Abɛli jí. Ye mɛ enɛ lɛ e ɖò xixlɛ́ wɛ dìn ɖɔ emi ɖò sísí ɖó nú gbeyiɖɔ lɛ wɛ bo ɖò kpè xò nyì yɔ yetɔn lɛ ta wɛ é ɔ, linlin kpo nùwalɔ tɔ́gbó yetɔn lɛ tɔn kpo xwedó wɛ ye ɖè. Ye tlɛ ɖò biba na hu Gbeyiɖɔ Mawu tɔn ɖaxó hugǎn ɔ wɛ. Jezu ɖɔ ɖɔ ye na ɖó gbè nǔ e ye wà lɛ é tɔn nú Mawu. Nǔ enɛ jɛ nugbǒ ɖò xwè 38 gudo ɖò 70 H.M.

 Jezu kpó ɖò xó ɖɔ wɛ bo ɖɔ: “Heelu mi sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ, ɖó mi sɔ́ nùnywɛxwé sín cavi ɔ; miɖesunɔ ɔ, mi byɔ mɛ ǎ; mɛ e ka jló na byɔ mɛ lɛ ɔ, mi nɔ lɛ́ sú ali tɔn dó ye!” (Luki 11:52) Sunnu enɛ lɛ wɛ ɖó na kplɔ́n nǔ e Xó Mawu Tɔn byɔ é mɛ lɛ, ye ka wà mɔ̌ ǎ bo lɛ́ sú ali tɔn dó ye bonu ye ni ma mɔ nǔ jɛ mɛ ó.

Nɛ̌ Falizyɛn lɛ kpo sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ kpo ka wà nǔ gbɔn? Ee Jezu tɔ́n sín finɛ é ɔ, ye sìn xomɛ bo jɛ gǒmɛ n’i bo jɛ nǔ kanbyɔ ɛ jí magbokɔ. Enyi nukúnnú ba na mɔ jɛ nǔ mɛ wɛ ye ɖè wutu wɛ ye ɖò nǔ kanbyɔ wɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, mɔ ɖó n’i wɛ ye ɖè bonu é na ɖɔ xó ɖé jɛ dò bonu ye na dó sixu wlí i.