Nakoni kanoana

Kiiba nakoni kanoana

Ko Ataia?

Ko Ataia?

A na kariaia kaain Rom taunakin te aomata, tao n aron Iesu, ae a a tia ni kamatea i aon te kai?

A BATI aika a ataa taekan Iesu are e tauraki i marenaia kamwarua ake uoman, ao ni kamateaki i aon te kai ni kammaraki. (Mat. 27:35-38) A kauntaekaa tabeman bwa e aki koaua te rongorongo man te Baibara are ibukin taunakin Iesu n te ruanimate.—Mareko 15:42-46.

Tabeman taan tiriburea te Euangkerio, a nanououa bwa te aomata ae kamateaki i aon te kai, e na boni kariaiakaki taunakina n te aro ae riai ke e na aki. N oneani mwin anne, a iangoia naakai bwa kamwarua ake a tiringaki n aron anne, a boni kaokoro aron taunakia. Ariel Sabar, ae te tia kororongorongo n te maekatin ae te Smithson, e kabwarabwaraa bwa e aera ngkai a iango tabeman n aron anne. E taku: “Taurakin te aomata i aon te kai, bon te katuuaa ae a anganaki aomata aika rangi n iowawa, ao a taekinna tabeman taan rabakau, bwa bon te aro n nanobaba ngkana a iangoia kaain Rom bwa a na angania aomata n aron akanne, taunakia n te aro ae karineaki.” A tangiria kaain Rom bwa a na anga te katuuaa ae moan te kamaamaa, ngaia are a a katikui rabwataia taani bure i aon te kai bwa a na kanaki irouia maan aika moaanti. Imwina, a anaaki nikiran rabwataia ni karenakoaki n aia ruanimate te botannaomata.

A kuneaki i aantano maeran rabwataia Iutaia ake a kamateaki. N 1968, e a kuneaki riin te mwaane temanna ae e kamateaki n te moan tienture, n ruanimateia Iutaia ae uakaan ma Ierutarem. A mena riina i nanon te bwaro ni mate ke te bwaoki n ri. E noraki naba riin bukin te wae i buakona. E nim te ri anne ma te raubaba, n te neera ae 11.5 te tientemita (4.5 inti.) abwakina. E taekinna Sabar bwa “aio bon riin bukini waen te mwaane ae arana Yehochanan, ao e riki bwa te bwai ni kakoaua ibukin taekan Iesu, are n te Euangkerio, bwa e bon taunaki n te ruanimate.” Ni koauana, “e riki riin bukini waen Yehochanan aei bwa te katoto ibukin te mwaane ae kamateaki i aon te kai n ana bong Iesu, bwa e boni kona ni kariaiakaki naba irouia kaain Rom, bwa e na taunaki n te katei n Iutaia.”

A bae ni kakaokoro iango ibukin riin te bukiniwae aei, ni kaineti ma aron Iesu n tauraki i aon te kai. Ma e a mataata raoi ngkai bwa bon iai tabeman taani kamwarua ake a bon taunaki, ao a aki tii anaaki rabwataia ni karenakoaki. Ngaia are ana taeka te Baibara ibukin Iesu are e kaweneaki n te ruanimate, e bon eti raoi. Ao iai te bwai ni kakoaua ae boutokaa ana taeka te Baibara anne.

Ma ae kakawaki riki, e a kaman taetae ni burabetinna Iehova, bwa e na taunaki Iesu i nanon ana ruanimate te mwaane ae kaubwai, ao bon akea te aomata ae e kona n tuka ana taeka te Atua mani kakoroani bukina.—Ita. 53:9; 55:11.