E aki bebete kakaaean te bwaintangira ae raoiroi. Bwa kakawakin te bwaintangira e boto i aon ana namakin te tia bwaintangiraaki. Ao te bae iangoia temanna bwa te kabanea n raoiroi e kona n aki iroun temanna.

N aron aei, e iangoia te roro n rikirake temanna bwa te bwaintangira ae akea n ai arona bon tablets ao mobwaao. Ma iroun te ikawai, e rangi ni kakawaki te bwaintangira ae kakawakinaki n aia utu i nanon rooro ma rooro. Ni katei tabeua, te mwane bon te bwaintangira ae tangiraki riki irouia rooro n rikirake ao kaara, bwa a kona ni kabongana ni baike a tangiri.

E ngae ngke e kangaanga, ma a bati aika teimatoa n ukera te bwaintangira ae te kabanea n nakoraoi ibukin te aomata ae kakawaki irouia. Kioina ngkai e aki bebete n taai nako reken te aeka ni bwaintangira anne, ma e kona n ibuobuoki iaiangoani baikai. Ti na rinanoi ngkai baika aua aika kona ni kakukureia te tia bwaintangiraaki.

Te bae tangiria te tia bwaintangiraaki. E arana te bwatika ni kauaia temanna te mwaane i Belfast, i Ireland Meang are e anganaki ngke 10 ke 11 ana ririki bwa te bwaintangira nakoina ae te kabanea n raoiroi. Bukin tera? E kabwarabwaraa ni kangai: “Bwa I rangi n tangiria.” E kaotaki n taeka aikai bwa te bae tangiria te aomata, e oti raoi iai bwa e na kawakina te bwaintangira anne ke e na aki. Ngaia are iaiangoa te aomata are ko kani bwaintangiraia. Kataia ataa te bae kakawaki irouna, bwa e aki toki n irekereke te baenne ma te bae tatangiria. N te katoto, e kakawaki irouia tiibu aika kaara kabanean aia tai ma aia utu. Tao a kan nonoriia natiia ao tibuia n taai aika angaraoi. Te mwananga ni motirawa n te utu ae kaaina naba tiibu aika kaara, e kakukurei riki irouia, nakoni bwaintangira riki tabeua.

Kiingin ataakin te bae e tangiria te aomata bon te kakauongo raoi. E kaungaira te Baibara bwa ti na ‘waekoa n ongora, ao n iremwe n taetae.’ (Iakobo 1:19) Ngkana ko maroro ma raoraom ke am koraki, kakauongo raoi bwa ko na atai baika a  tatangiri ao aika a riribai. Ko a kona ngkanne n anga te bwaintangira ae a na kukurei iai.

Te bae kainnanoia te tia bwaintangiraaki. E kona ni kawakina raoi te bwaintangira ae uarereke naba ke ae boraoi te tia bwaintangiraaki, ngkana e boni kainnanoia. Ma ko na kangaa n ataa ae e kainnanoia te aomata?

Tao te anga ae te kabanea ni bebete bon titirakinana te bae kainnanoia ke ae e tangiria. Ma irouia taani bwaintangira aika bati, karaoan anne e kauarerekea kakukurein te anga, bwa a kani kakubanakoa riki te aomata n aia bwaintangira are e boni kainnanoia. Ma e ngae ngke iai aika a tataekini riki baika a tatangiri ao aika a riribai, ma n angiin te tai a aki tataekini baika a kainnanoi.

Ngaia are kamatairikiko ao ataa raoi aron te aomata anne. E ataei, e a kara, e tuai n reke buuna, iai buuna, e a tia ni buuraure, e a tia ni mate buuna, e mwakuri, ke e a uritaea? Iaiangoi raoi am bwaintangira aika kaineti ma kainnanon te aomata.

Ngkana ko kan ataa ae e kainnanoia raoi te aomata, maroro ma ake a a tia n rinanon anne. Tao a na tuangko bwaai tabeua aika okoro aika aki rangi n ataia tabemwaang. Aeka n ibuobuoki akanne, ko a kona iai n anga te bwaintangira ae kainnanoaki raoi, ae a aki iangoia aomata.

Te tai ae riai. E taku te Baibara: “Ai raoiroira te taeka ae taekinaki n te tai ae riai!” (Taeka N Rabakau 15:23) E oti n te kibu aei bwa a kona n rangi n ibuobuoki taeka aika taekinaki n te tai ae riai. Ai arona naba ma ara mwakuri. N aron taeka aika taekinaki n te tai ae riai aika kona n rangi ni kakukureia te tia ongora, te bwaintangira naba ae roko raoi n te tai ae riai ke n te bong ae kakawaki, e kona ni kakukureia riki te aomata.

E nang mare raoraom. E nang angabeeba temanna te roro n rikirake. E nang reke natiia te taanga teuana. Aikai tabeua boong aika kakawaki ake e anganga bwaintangira te aba iai. A noria tabeman bwa e ibuobuoki tatauani mwin taai aika okoro aikai, ibukin te ririki are imwina. N te aro aei a kona ni moantaai iai n iangoa aia bwaintangira ae te kabanea n raoiroi ibukin taai akanne. *

Ko bon aki riai n tii bwabwaintangira n taai aika okoro. E kona n namakinaki kakukurein te anganga n taai nako. Ma e riai bwainan te iangoraoi. N te katoto, ngkana te mwaane e na bwaintangiraa te aine n akea raoi bukina, e na bae neienne n iangoia bwa iai nanon teuaei ni kan ikikina riki ma ngaia. Ngkana tiaki raoi anne bukin te bwaintangira, e kona ni bure otan iai te aomata ao n riki kangaanga. E oti n aei ngkanne bwa e kakawaki naba iaiangoan bukin te bwaintangira.

Bukin te bwaintangira. N aron ae e oti i eta, e raoiroi iaiangoan ae e na aki bure otan te tia bwaintangiraaki ni bukin te bwaintangira. Ma e riai te tia anga n iaiangoa moa bukin raoi ana bwaintangira. E ngae ngke a iangoia angiina bwa a bwaintangira i aani bukina ae riai, ma a bati aika bwaintangira n tabetai ni katoa ririki i aani kairoroaia. Ao iai naba aika a anganga bwa a aonga n akoaki ke ni bwaintangiraaki.

Tera ae ko kona ni karaoia bwa ko aonga ni bwaintangira i aani bukina ae raoiroi? E taku te Baibara: “Karaoi bwaai ni kabane ake kam karaoi, ma te tangira.” (1 I-Korinto 16:14) Ngkana e aanaki am anganga n te tangira ae koaua ao n tabeakinan te aomata, a na bae ni butimwaeaki ma te kukurei am bwaintangira, ao ko na namakina te kukurei ae moan te bati man te tituaraoi ni koaua. Ngkana ko anga ma nanom, ko kakimwareireia naba iai Tamara are i karawa. E kamoamoaia Kristian ake i Korinto rimoa te abotoro Bauro ngke a  tituaraoi ao ni kukurei ni boutokaa te mwakuri n ibuobuoki ibukia raoia ni Kristian ake i Iutaia. E tuangia Bauro bwa “te Atua e tangira ane e anga ma kukurein nanona.”​—2 I-Korinto 9:7.

Iaiangoani baika ti a tia n taekin, a kona n rangi n ibuobuoki nakoim, ni karekean am bwaintangira aika a na kakukureiia tabemwaang. A a tia baikai ao tabeua riki n rangi n ibuobuoki n ana babaire te Atua ni kaineti ma reken te bwaintangira ae te kabanea ni kakawaki irouia aomata. Ti kaoko bwa ko na iangoa te bwaintangira ae rianako aei, ni warekan te kaongora ae imwina.