1, 2. a) ¿Mbaʼérepa Ana ndovyʼapái ojeprepara jave oviaha hag̃ua? b) ¿Mbaʼéichapa ikatu ñanepytyvõ Ana ehémplo?

 ANA ojeprepara kyreʼỹ oviaha hag̃ua ihentekuéra ndive, ha ni ndopytuʼúi voi ani hag̃ua opensa iprovlémare. Iména Elqaná, káda áño ogueraha chupekuéra Silópe omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape, upépe oĩ vaʼekue pe tavernákulo. Jehová ningo oipota umi família ovyʼa umícha jave (elee Deuteronomio 16:15). Yma Ana imitãme, vyʼápe oviahámi Silópe ihentekuéra ndive. Péro koʼág̃a ndaupeichaiete.

² Ana ningo oikuaa iména ohayhuetereiha chupe, ha haʼe omombaʼeterei upéva. Péro Elqaná oreko ótro hembireko hérava Peniná, ha haʼe oñenkapricha voi Ana rehe ha ojapo ikatúva guive ombohasa asy hag̃ua chupe. Ohopa jave hikuái Silópe, oviaha aja pukukue Peniná omoñeñandu vai jepi Ánape. ¿Mbaʼéichapa ojapo upéva? Ha iñimportanteveha katu, ¿mbaʼéichapa Ana ojerovia mbarete rupi ogueropuʼaka upe situasión? Oiméramo nde rehasa hína peteĩ mbaʼe nemonguerái ha nanembovyʼavéimava, tuichaiterei nemokyreʼỹta Ana ehémplo.

3, 4. ¿Mbaʼépa umi mokõi provléma ombohováiva Ana, ha mbaʼérepa ijetuʼuete chupe?

³ La Biblia ohechauka Ana oreko hague mokõi provléma. Peteĩva ikatu osolusiona, péro pe ótro noĩvéima ipópe osolusionávo. Primero, iména oreko ótro hembireko ndochaʼéiva Ana rehe. Segundo, Ana estéril ha ndaikatúi  imemby. Upéva ningo omoñeñandu vaítante voi oimeraẽ kuña oipotávape mitã. Koʼýte Ana tiémpope umi kuñakarai imemby vaʼerã ani hag̃ua opyta tesaráipe iména réra. Ha peteĩ kuña ndaikatúiramo imemby, oñemotĩ ha ojeapoʼi voi chupe.

⁴ Ánape ndahasyive vaʼerãmoʼã ogueropuʼaka hag̃ua iprovléma, Peniná nopenáirire hese. Umi hembireko hetáva ningo katuete voi iprovléma hogapýpe. Káda día umi tembireko oiko vai, oñorairõ ha ohecha mbaʼéichapa oheja vaíta pe ótrape. Ñandejára ningo ndoipotáiva voínte umi kuimbaʼe hembireko heta, síno peteĩnte, upévare hardín de Edénpe omeʼẽ kuri Adánpe peteĩnte hembirekorã (Gén. 2:24). Ñandejára Ñeʼẽ oñeʼẽ jave umi hembireko hetávare, ohechauka provlémamante ogueruha, ha Ana ohasáva ohechauka siertoiteha upéva.

 5. ¿Mbaʼérepa Peniná ombohasa asy Ánape, ha mbaʼéichapa ojapo upéva?

⁵ Yma ningo umi hudío ojepokuaámi omenda peteĩ kuñáre ha tiémpo rire ae omenda jey ótrare. Ha oiméne Elqaná ojapo rakaʼe upéicha: omenda raẽ Ána rehe ha upéi ae Penináre. Haʼe ohayhueteve vaʼekue Ánape, upéicha rupi Peniná iselosaiterei ha okalkula voi mbaʼépa ojapóta ombosufri hag̃ua chupe. Peniná ojoapykuéri imemby ha oaprovecha upéva oñembohory hag̃ua Ánare. Amáske imemby, haʼe oñemombaʼeguasuve ohóvo. Ombyasy ha okonsola rangue Ánape, oaprovecha káda oportunida orekóva oñopũ jeýma hag̃ua chugui ijerída. Ñandejára Ñeʼẽ omombeʼu Peniná oñembohory hague hese “omoñeñandu vai hag̃uánte chupe” (1 Sam. 1:6, NM). Haʼe ombohasa asysénte voi irriválpe, ha jaʼe porãsérõ g̃uarã, okonsegi upe oipotáva.

6, 7. a) ¿Mbaʼérepa Ana ndeʼíri mbaʼevete iménape Peniná rehe haʼe okonsolaséramo jepe chupe? b) ¿Ana piko naimembýi raʼe Ñandejára okastiga rupi chupe? Emyesakã mbaʼérepa rembohovái upéicha. (Ehecha pe nóta.)

 ⁶ Káda áño oviaha jave hikuái Silópe, opyta porãiterei Peninápe ombohasa asy hag̃ua Ánape. ¿Mbaʼéichapa ojapo upéva? Elqaná ojagarra jepi umi mbaʼe oikuaveʼẽ vaʼekue Jehovápe ha omeʼẽ peteĩteĩ Peniná membykuérape. Péro Ánape omeʼẽ pe párte iporãvéva, upévare Peniná iselósa ha oaprovecha jeýma oapoʼi hag̃ua chupe naimembýi haguére. Ana oñeñandu vaieterei anga, hasẽ ha ni ndokarusevéi. Elqaná ohechakuaa mbaʼéichapa oñeñandu hembireko ha upévare oñehaʼã okonsola chupe. Haʼe heʼi: “¡Anína nerasẽ Ana! ¿Mbaʼére piko reñembyasy ha nderekaruséi? ¡Chéko aime ndéve diez ne memby rekovia!” (1 Sam. 1:4-8).

⁷ Elqaná ohechakuaa hembireko oñembyasyha ndaikatúi haguére imemby, ha oiméne Ana oagradese iménape ontende haguére chupe. a Péro Elqaná ndeʼíri Peniná iñañaha, ha la Biblia ndeʼíri avei Ana omombeʼu hague iménape Peniná otrata vaiha chupe. Oiméne Ana ohechakuaa raʼe ombojepotavetaha tata oñeʼẽramo Peniná rehe ha upévare okirirĩnte. Iména ningo ndaikatumoʼãi voi ojapo mbaʼeve okambia hag̃ua upe situasión. Avei Peniná, imemby ha hembiguaikuéra koʼýte ndochaʼemoʼãi Ana rehe omombeʼúramo iménape upe ohasáva hína ha haʼeñovéntema oñeñandúta.

 8. ¿Mbaʼérepa tuicha ñanembopyʼaguapy jaikuaávo Jehovágui nokañyiha mbaʼeve?

⁸ Oiméramo jepe Elqaná ndoikuaái mbaʼéichapa Peniná oñembohory Ana rehe, Jehová oikuaa haʼe ohasáva. La Biblia heʼi voi Jehovágui nokañyiha mbaʼeve, upévare ojecháta hendive umi ndaijaʼéiva hapicháre ha oporombohasa asýva. Péro umi ivuénova ha oñehaʼãva oiko porã opavavéndi, Ana ojapo haguéicha, ikatu ojerovia  Jehová osolusionambataha umi provléma itiempoitépe ha iporãveháicha (elee Deuteronomio 32:4). Oiméne Ana oikuaa avei upéva ha upéicha rupi siémpre oñemoag̃ui Jehováre oipytyvõ hag̃ua chupe.

 9. ¿Mbaʼépa ñanemboʼe Ana ohóvo Silópe oikuaáramo jepe mbaʼépa ohaʼarõ chupe tapére?

⁹ Elqaná ha ifamília oiko vaʼekue Ramápe, ha koʼág̃a og̃uahẽma pe ára oviaha jey hag̃ua hikuái Silópe. Haʼekuéra, voi opuʼã ojeprepara hag̃ua, ha umi mitã michĩva jepe oreko heta mbaʼe ojapo vaʼerã. Mombyry ohóta hikuái, Ramágui 30 kilómetro rasa oguata vaʼerã umi sérrore og̃uahẽ hag̃ua Silópe. Uno térã dos díape og̃uahẽta hikuái yvýrupi. Ana oikuaa porã Peniná heta ombohasa asytaha chupe tapére, upéicharõ jepe ndopytái hógape. Péicha oheja ñandéve peteĩ ehémplo neporãva. Arakaʼeve ndajahejái vaʼerã umi mbaʼe ojapóva ñande rapichakuéra, ñandejoko ñamombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape. Upéicha ndajajavymoʼãi umi mbaʼe porãita Jehová omeʼẽva ha ñanepytyvõtava jagueropuʼaka hag̃ua.

10, 11. a) ¿Mbaʼérepa Ana og̃uahẽre Silópe ohóma pe tavernákulope? b) ¿Mbaʼéichapa haʼe oñemboʼe Jehovápe?

¹⁰ Heta oguata rire ko família, ohecha sapyʼa pe puévlo hérava Siló opytáva peteĩ sérro ári ha ijerére oĩve umi sérro ijyvatevéva. Koʼýte og̃uahẽmbotávo oiméne Ana ojepyʼamongeta mbaʼépa heʼíta Jehovápe iñemboʼépe. Upéi og̃uahẽ rire oguapy okarujoa hikuái, péro Ana ndopytái hendivekuéra, haʼe og̃uahẽ hague ohóma Jehová tavernákulope. Upérõ Elí, pe saserdóte guasu, oguapy hína pe okẽme ha Ana opensa rupi ohóvo umi mbaʼe heʼítavare Jehovápe, ikatu voi oime ndohechái raʼe chupe. Ana ojeroviaiterei  Ñandejára ohendutaha iñemboʼe. Ndaipóriramo jepe ontendéva upe haʼe ohasáva, ojeroviaiterei Itúva yvagapegua ontendetaha chupe. ¡Hetaitereíma ningo ojopy asy chupe upe mbaʼe ohasáva ha oñepyrũ hasẽ!

¹¹ Ana oñemoĩ oñemboʼe Jehovápe ipyʼapypemínte, hembénte omomýi ha kirirĩhápe omombeʼupaite Itúva yvagapeguápe umi mbaʼe ojopy asýva chupe. Ana ojerure Jehovápe omeʼẽmínte hag̃ua chupe imembyrã, péro haʼe ndahaʼéi opensáva ijehénte, síno ohecha avei mbaʼépa ikatu oikuaveʼẽ Ñandejárape. Upémarõ, opromete imembýramo peteĩ mitãkuimbaʼe, omeʼẽtaha Jehovápe oservi hag̃ua chupe oikove aja pukukue (1 Sam. 1:9-11).

12. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Ana ehémplo ñañemboʼévo Jehovápe?

¹² Ana ehémplo ohechauka ñandéve mbaʼéichapa Ñandejára Jehová oipota ñañemboʼe chupe. Haʼe oipota ñamombeʼupaite chupe umi mbaʼe ñandepyʼapýva, peteĩ mitã omombeʼuháicha itúvape opa mbaʼe (elee Salmo 62:8 ha 1 Tesalonicenses 5:17). Espíritu sánto rupive apóstol Pedro oskrivi vaʼekue mbaʼépa jajapo vaʼerã ñañemboʼe jave Jehovápe: “Pemoĩ ipópe opaite mbaʼe pendepyʼapýva, haʼe ojepyʼapýgui penderehe” (1 Ped. 5:7).

13, 14. a) ¿Mbaʼépa Elí opensa Ana rehe, ha mbaʼérepa? b) ¿Mbaʼéichapa Ana ombohovái Elípe oñeʼẽ reírõ guare hese, ha mbaʼépa ñaaprende chugui?

¹³ Ñambyasýramo jepe, ñande yvypóra nañanembaʼerechakuaái ñande Ru yvagapeguáicha. Por ehémplo, Ana hesay hováre oñemboʼérõ guare Jehovápe, pe saserdóte guasu Elí omaña hese, ha heʼi chupe: “Rekaʼu jeýma hína, terehóna ejera raẽ”. Haʼe ohecha mbaʼéichapa Ana hembe sysyipa, hasẽ ha oñeñandu vai, péro oporandu rangue chupe mbaʼérepa oĩ hína upéicha, heʼíma hese okaʼuha (1 Sam. 1:12-14).

 ¹⁴ ¡Oiménengo Ana oñeñandu vaivéntema upévare! Ha koʼýte oiméne ombyasy pe saserdóte guasu voi heʼi haguére chupe upéicha. Ko situasiónpe jepe Ana oheja ñandéve ótro ehémplo neporãva. Haʼe ndohejái umi hapicha oñeʼẽ reíva hese ojoko chupe omombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe. Ana orrespeta Elípe, ha pyʼaguapýpe porãnte omombeʼu chupe umi mbaʼe ohasáva. Oiméne Elí otĩeterei raʼe upe rire, ha heʼi Ánape: “Tereho katu pyʼaguapýpe ha Israel Jára tomeʼẽ ndéve pe rejerure vaʼekue” (1 Sam. 1:15-17).

15, 16. a) ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Ana omombeʼupaitévo Jehovápe umi mbaʼe ohasáva ha omombaʼeguasu rire chupe tavernákulope? b) ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Ana ehémplo ñañedesanima jave?

¹⁵ ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Ana omombeʼupaitévo Jehovápe umi mbaʼe ohasáva, ha omombaʼeguasu rire chupe tavernákulope? La Biblia omombeʼu: “Upéi oho jey hógape, okaru ha ohasáma chugui vyʼaʼỹ” (1 Sam. 1:18, NM). Ana tuicháma ipyʼaguapy, oheja rire Itúva yvagapegua pópe umi mbaʼe ombohasa asýva chupe (elee Salmo 55:22). Jehovápe g̃uarã ndaipóri voi provléma ikatuʼỹ vaʼerã osolusiona.

¹⁶ Upéicharõ, ñañeñandu vai térã ñañedesanima jave, jasegi vaʼerã Ana ehémplo ha ñamombeʼupaite Jehovápe mbaʼéichapa ñañeñandu. La Biblia heʼi Jehová ‘ohenduha maymáva ñemboʼe’ (Sal. 65:2). Ñañemboʼéramo Jehovápe jajeroviágui hese, pe ‘Ipyʼaguapy tuichavéva opa mbaʼe ikatúvagui ñantende” oĩta ñanendive ha javyʼa jeýta (Filip. 4:6, 7).

17, 18. a) ¿Mbaʼéichapa Elqaná ohechauka omombaʼeha pe promésa Ana ojapo vaʼekue? b) ¿Mbaʼépa ohechakuaáne raʼe Peniná?

¹⁷ Pe ótro koʼẽme, Ana oho jey iména Elqaná ndive tavernákulope ha omombeʼu chupe mbaʼépa ojerure Jehovápe ha avei mbaʼépa opromete. Yma pe Léi heʼi vaʼekue umi ménape ndogustáiramo hembireko oprometéva iporeʼỹme, ikatuha oproivi chuguikuéra okumpli ipromésa  (Núm. 30:10-15). Péro Elqaná ndoproivíri mbaʼevete Ánagui, upéva rangue oho mboyve hógape, omombaʼeguasu Jehovápe pe tavernákulope hembirekóndi.

¹⁸ Oiméne upe rire Peniná ohechakuaa raʼe ndoguapyveimaha Ana rehe umi mbaʼe heʼi térã ojapóva. Ñandejára Ñeʼẽ ningo ndeʼíri añete arakaʼe guivépa ndostorvavéi Ánape umi mbaʼe ojapóva hese Peniná, péro omombeʼu “ohasáma [hague] chugui vyʼaʼỹ”. Jahechakuaa Ana ikyreʼỹ, ovyʼa ha oñeñandu porã jey hague omombeʼu rire Jehovápe umi mbaʼe ombohasa asýva chupe. Peniná ohechakuaáne raʼe ndaikatuveimaha ojapo mbaʼeve irrivál rehe. Ha upe guive la Biblia noñeʼẽvéi Peniná rehe.

19. ¿Mbaʼéichapa oñevendesi Ánape, ha mbaʼéichapa ohechauka oikuaaha mávapa omeʼẽ chupe?

¹⁹ Ana oñeñandu porã ha ipyʼaguapýma. Upe riremínte opilla hyeguasuha ha ovyʼaiterei. Haʼe ohechakuaa Itúva yvagapegua ovendesiha chupe. Upévare, onasévo imemby ombohéra Samuel, heʼiséva “Ñandejára Réra”. Upéicha oiméne ohechauka raʼe iñimportanteha jajerovia Ñandejára rérare, haʼe ojapo kuri upéicha oñemoag̃uívo Jehováre. Upe rire, umi tres áño oúvape ndohovéi ihentekuéra ndive Silópe, síno opyta hógape oñangareko imembýre opoʼo peve. Avei ojepreparáma okumpli hag̃ua upe opromete vaʼekue Jehovápe.

20. ¿Mbaʼéichapa Ana ha Elqaná okumpli opromete vaʼekue Jehovápe?

 ²⁰ Koʼág̃a og̃uahẽma pe tiémpo Ana ojapo hag̃ua pe mbaʼe ijetuʼuetéva. Haʼe omeʼẽ vaʼerã Jehovápe imemby oservi hag̃ua pe tavernákulope. Ana oikuaa umi kuña oservíva Silópe oñangareko porãtaha hese, péro Samuel anga michĩeterei gueteri. Ndaipóri voi ningo sy oñemomombyrysétava imembymígui. Upéicharõ jepe, haʼe ha iména vyʼápe oheja Samuélpe pe témplope. Ñepyrũrã Ana ha iména ombaʼekuaveʼẽ Jehovápe ha upéi ogueraha pe mitã Elí rendápe ha omombeʼu chupe mbaʼépa Ana opromete kuri Jehovápe.

21. ¿Mbaʼéichapa Ana ñemboʼére jahechakuaa ojerovia mbareteha Jehováre? (Ehecha avei pe rrekuádro heʼihápe: “ Mokõi ñemboʼe iporãitereíva”.)

²¹ Ana oñemboʼe ipyʼaite guive, ha Ñandejára omombaʼeterei  umi mbaʼe haʼe heʼíva, upévare ohaika la Bíbliape. Heta hendápe 1 Samuel 2:1-10-pe jatopa mbaʼéichapa Ana ojerovia Jehováre. Iñemboʼépe haʼe omombaʼeguasu chupe oiporu porã haguére ipodér, ha ohechauka ikatuha oporohundi térã oporosalva, ha ndaiporiha haʼéicha omotĩva umi oñemombaʼeguasúvape ha ovendesíva umi ohasa asývape. Omombaʼe avei Jehovápe hekomarangatu, hekojoja ha okumpli haguére iñeʼẽ. Upévare Ana ipyʼaite guive heʼi Jehovápe: “Ndaipóri ótro ndeichagua, Ñandejára”. Añetehápe ñande avei ikatu jajerovia Jehováre, haʼe oñangarekóta ñanderehe ha ñandeprotehéta ñañemoag̃uíramo hese jahasa asy jave.

22, 23. a) ¿Mbaʼéichapa Samuel ohechakuaa ituvakuéra ohayhuha chupe? b) ¿Mbaʼéichapa Jehová osegi ovendesi Ánape?

²² Jahechaháicha, Ana ojerovia Ñandejárare ipyʼaite guive ha Samuel katuete ovyʼáne raʼe oreko haguére peichagua sy. Sapyʼánte oiméne Samuel ohechagaʼu chupe, péro arakaʼeve noñeñandúi haʼeño. Káda áño isy oho hendápe Silópe ha ogueraha chupe ijaorã oiporu vaʼerã tavernákulope. Péicha Ana ohechauka ohayhuetereiha imembýpe (elee 1 Samuel 2:19). Epensamínte Ana oĩha hína Samuel ndive ha oprova chupe pe ijaoʼirã ogueraha vaʼekue, omoĩ porã porã chupe, opukavy omaña hese ha omokyreʼỹ chupe. Ñandejára ningo tuicha ovendesi Samuélpe omeʼẽvo chupe peichagua sy. Péro haʼe okakuaapa vove tuicha avei oipytyvõ isy, itúva ha tetã Israélpe.

²³ Samuel rire Ana orekove kuri cinco mitã. ¡Ajépa tuichaite Ñandejára ovendesi chupe! (1 Sam. 2:21.) Ana ára ha ára ojerovia mbareteve ohóvo Itúva yvagapeguáre ha oreko chupe iñamígoramo. ¡Ndaipóri ningo ótra kósa iporãvéva upévagui! Ñande avei ñañehaʼãramo jajerovia Jehováre Ana ojapo haguéicha, jahupytýta hetaiterei mbaʼe porã.