1, 2. ¿Mbaʼépa Pedro oipota umi hénte ojapo Jesús oĩrõ guare Capernáumpe, péro mbaʼépa oiko ipahápe?

 PEDRO ningo peskadór ha oreko vaʼekue inegósio mar de Galilea rembeʼýpe, nórte gotyo. Haʼe oiko Capernáumpe ha upe siudápe oiko avei ihentekuéra, umi iñamígo ha umi ombaʼapóva hendive. Peteĩ jey, Jesús oho upe siudápe peteĩ sinagógape oñeʼẽ hag̃ua Ñandejára Rréinore. Pedro vyʼápe oho ohendu Jesúspe, ha oipota avei umi hénte ojapo upéicha. Péro amo ipahápe ndoikói haʼe oipota haguéicha.

² Upérõ heta oĩ nopenáiva Jesús heʼívare ha oĩma voi otakýva hese. Pedro koʼýte ojepyʼapy ohechávo Jesús remimboʼekuéra apytépe jepe oĩha avei nohendusevéimava chupe. Hovarekuéra ojekuaa ndogustaveimaha chupekuéra mbaʼeve, ha oĩma voi katu ipochýva. Heʼi hikuái ivaietereiha upe mbaʼe Jesús omboʼéva, upévare osẽ ohopa hese upégui ha nomoirũvéi chupe (elee Juan 6:60, 66).

 3. ¿Mbaʼépa ojapo Pedro ojerovia mbarete rupi Jesús rehe?

³ Umi apóstolpe ijetuʼu avei ontende hag̃ua Imboʼehára heʼíva, Pedro jepe nontendepái vaʼekue. Jaʼe porãsérõ g̃uarã, ombopochýtante voi umi héntepe ontende vaíramo Jesús heʼíva. Péro, ¿mbaʼépa ojapóta Pedro? Haʼe heta vésema voi ohechauka ojeroviaha Jesús rehe ipyʼaite guive, ha katuete osegíta upéicha. Jahechamína mbaʼéichapa Pedro ojerovia mbarete rupi Jesús rehe, oaguanta heta mbaʼe ijetuʼúva ha osegi iñeʼẽrendu chupe ipyʼaite guive.

4, 5. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús umi hénte omoĩsérõ guare chupe rréiramo, ha mbaʼépa haʼe ojapo og̃uahẽ rire Capernáumpe?

⁴ Pedro heta vése nontendepái vaʼekue voi Jesús heʼi térã  ojapóva. Por ehémplo, oho mboyvemi hikuái Capernáumpe, Jesús omongaru vaʼekue hetaiterei héntepe peteĩ milágro rupive. Upévare haʼekuéra omoĩse chupe rréiramo, péro haʼe nopermitíri upéva, síno osẽ oho peteĩ sérrope haʼeño ha heʼi hemimboʼekuérape ojupi hag̃ua peteĩ kanóape oho hag̃ua Capernáumpe. Ha upe pyharépe, ohokuévo hikuái mar de Galilea rehe, ojagarra chupekuéra peteĩ torménta vai. Upéi ohecha sapyʼa hikuái Jesús oguataha oúvo pe y ári, ha ni ndogueroviaséi hikuái upéva. Upérõ Jesús omboʼe Pédrope iñimportantetereiha ojerovia ipyʼaite guive.

⁵ Pyhareve, Jesús remimboʼekuéra ohecha sapyʼa oĩha hetaiterei osegíva chupekuéra. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús upémarõ? Haʼe oikuaa porã umi hénte oipotanteha ojapo jey peteĩ milágro omeʼẽ hag̃ua chupekuéra hoʼu vaʼerã, ndahaʼéi oikuaasevéva umi mbaʼe haʼe omboʼéva. Upévare oñemoñeʼẽ mbarete chupekuéra (Juan 6:25-27). Og̃uahẽ rire Capernáumpe, Jesús osegi oporomboʼe pe sinagógape heta mbaʼe iñimportánteva, ha upérõ heʼi kuri upe mbaʼe ndogustaiete vaʼekue umi héntepe, jahecha haguéicha iñepyrũme.

 6. ¿Mbaʼérehepa Jesús oñembojoja, ha mbaʼépa heʼi umi ohendúva chupe?

⁶ Jesús oipota umi hénte oikóva mbaʼerepy rapykuéri okambia, ha oipota ohechakuaa orekoha henondépe Ñandejára remimboúpe, upe omeʼẽtava hekove yvyporakuéra rehehápe. Jesús ontendeka hag̃ua chupekuéra upéva, oñembojoja pe mana rehe, pe hiʼupy Jehová omeʼẽ vaʼekuére peteĩ milágro rupive Moisés tiémpope. Ha Jesús ohechávo oĩha otakýva hese, heʼi umi oikoveséva opa árare hoʼu vaʼerãha hoʼo ha huguy. Upérõ heta oĩ vaʼekue ipochýva, ha heʼi: “Koʼã mbaʼe heʼíva ningo ivaieterei, ¿máva piko ohenduséta chupe?”. Upéicha rupi heta idisípulo nomoirũvéi avei chupe (Juan 6:48-60, 66). a

7, 8. a) ¿Mbaʼépa ndohechakuaái gueteri Pedro? b) ¿Mbaʼéichapa Pedro ombohovái Jesúspe oporandúrõ guare ndohoséipa avei hikuái?

⁷ ¿Ojapótapa avei upéicha Pedro? Upérõ haʼe ndohechakuaái  gueteri Jesús omano vaʼerãha oñekumpli hag̃ua Ñandejára rembipota ha ikatu voi oime nontendéi raʼe Jesús omboʼeséva. Upéicharõ jepe, ndohejái chupe umi ótro ojapo haguéicha. Pedro idiferénte chuguikuéra. ¿Mbaʼérepa?

⁸ Jesús oporandu kuri ijapostolkuérape: “Peẽ ndapehoséi avei, ¿ajépa?” (Juan 6:67). Oporandúramo jepe umi 12 apóstolpe, Pedro la osẽva heʼi Jesúspe: “Ore Ruvicha, ¿máva rendápe piko rohóta? Ne ñeʼẽ ningo omeʼẽ jeikove opaveʼỹva” (Juan 6:68). Siémpre haʼe raẽ oñeʼẽ. Ikatu oime Pedro ijedave raʼe umi ótrogui ha upéicha rupi haʼe raẽvémante oñeʼẽ, térã oiméne ojapo upéicha ndaikatúiguinte oguerokirirĩ umi mbaʼe opensáva. Tahaʼe haʼeháicha, koʼag̃aite peve heta mbaʼe ikatu ñaaprende Pedro heʼi vaʼekuégui.

 9. ¿Mbaʼéichapa Pedro ohechauka osegiseha omoirũ Jesúspe?

⁹ ¡Ajépa iporãite Pedro heʼíva Jesúspe! Haʼe ningo ojeroviaiterei hese ha upéva oipytyvõ chupe osegi hag̃ua omoirũ Jesúspe. Haʼe ohechakuaa Jesús añoite ikatuha oporosalva ha tekotevẽha ohendu pe marandu porã haʼe omboʼéva ikatu hag̃uáicha ojesalva. Ha nontendepáiramo jepe opa mbaʼe Jesús heʼíva, Pedro oikuaa Imboʼehára rupive añoite ikatutaha oĩ porã Ñandejára ndive ha oikove opa árare.

10. ¿Mbaʼéichapa ikatu ñaneñeʼẽrendu Pedro ojapo haguéicha?

¹⁰ ¿Iñimportántepa avei ndéve g̃uarã pe marandu porã Jesús omboʼe vaʼekue? Koʼág̃arupi heta oĩ heʼíva ohayhuha Jesúspe, péro ndojeroviái hese ni ndojapói haʼe heʼíva. Ñamoirũ añete hag̃ua Jesúspe, Pedro ojapo haguéicha, ñamombaʼe vaʼerã umi mbaʼe haʼe omboʼéva. Ñañehaʼã vaʼerã ñaaprendeve Jesúsgui, ñantende porã umi mbaʼe haʼe omboʼéva ha jaiko haʼe oipotaháicha. Sapyʼánte nañantendéi térã nañandegustapáiramo jepe, jasegi vaʼerã ñaneñeʼẽrendu chupe ñande pyʼaite guive. Upéicharõmante ikatúta jahupyty pe jeikove opaveʼỹva oñepromete vaʼekue (elee Salmo 97:10).

11. ¿Moõpa oho Jesús hemimboʼekuéra ndive?

¹¹ Upe riremínte, Jesús oho ijapóstol ha ótro hemimboʼekuéra ndive nórte gotyo. Ohokuévo hikuái mar de  Galilea rehe, ohecha pe sérro Hermón, opytáva nórte gotyo pe yvy Ñandejára opromete vaʼekuégui umi isrraelítape. Amáske oñemoag̃ui hikuái, tuichavéntema ojekuaa pe sérro Hermón. Osegi hikuái pe mar de Galilea hovy asývare, og̃uahẽ meve Cesarea de Filipo ypýpe. Upe lugár guive ohecha porãvéntema hikuái pe yvy oñepromete vaʼekue, ha upépe Jesús oporandu hemimboʼekuérape peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva.

12, 13. a) ¿Mbaʼérepa Jesús oikuaase raʼe mbaʼépa opensa hese umi hénte? b) ¿Mbaʼéichapa Pedro ohechauka Jesúspe ojerovia mbareteha hese?

¹² Jesús oporandu: “¿Mbaʼépa heʼi umi hénte, mávapa hína che?”. Pedro oikuaa Imboʼehára iñaranduetereiha, upévare oñatende ha omaña porã hese oporandúrõ guare upéva. Jesús ningo oikuaasénte mbaʼépa opensa hese umi hénte. Ha hemimboʼekuéra omombeʼu chupe mbaʼépa ojeʼe hese upérupi. Péro Jesús la oikuaasevéva mbaʼépa opensa hese hemimboʼekuéra ha ogueroviápa hikuái umi mbaʼe ojeʼéva hese. Upévare oporandu jey: “¿Péro peẽpa mbaʼe peje, mávapa hína che?” (Luc. 9:18-20).

¹³ Upépe Pedro iñeʼẽ ári osẽ heʼi Jesúspe: “Nde hína pe Cristo, Ñandejára oikovéva Raʼy”. Oiméne Jesús opukavy raʼe ha ofelisita Pédrope upe heʼívare. Upéi omombeʼu chupe ndahaʼeiha peteĩ yvypóra oikuaaukaha upe mbaʼe iñimportantetéva isiervokuérape, síno Jehová voi. Péicha Ñandejára oipytyvõ Pédrope ohechakuaa hag̃ua mávapa pe Cristo térã Mesías oñepromete vaʼekue, ha upéva ningo tuichaiterei mbaʼe (elee Mateo 16:16, 17).

14. ¿Mbaʼe rresponsavilidápa Jesús omeʼẽ Pédrope?

¹⁴ Ñandejára Ñeʼẽ oprofetisa vaʼekue voi oĩtaha peteĩ ita omboykéva umi óga apoha, ha upéva hína Cristo (Sal. 118:22; Luc. 20:17). Imanduʼávo kóva ha hetave profesíare, Jesús heʼi Jehová omoñepyrũtaha peteĩ kongregasión pe ita guasu ári. Ha Pedro ohechakuaa kuri Jesús haʼeha pe Cristo, térã upe ita oñeʼẽha la Biblia. Upe rire Jesús omeʼẽ Pédrope peteĩ tembiapo iñimportantetereíva upe kongregasiónpe. ¿Heʼisépa upéva Jesús omeʼẽ hague chupe peteĩ puésto ijyvatevéva umi ótro apóstolgui? Nahániri, omeʼẽnte chupe tuicha rresponsavilida. La Biblia heʼi Jesús opromete  hague Pédrope omeʼẽtaha chupe “umi lláve ojeike hag̃ua pe rréino yvagapeguápe” (Mat. 16:18, 19). Upéva heʼise Pedro oavritaha Ñandejára Rréino rokẽ primero umi hudío ha umi oikévape hudío rrelihiónpe, segundo umi samaritánope ha tercero umi ndahaʼéivape hudío.

15. ¿Mbaʼépa Pedro heʼi Jesúspe, ha mbaʼérepa?

¹⁵ Tiémpo rire, Jesús heʼi porã idisipulokuérape ojejopyvetaha umi orekóvandi heta rresponsavilida. Upe riremínte Pedro ohechakuaáma añeteha upéva (Luc. 12:48). Upéi Jesús osegi omombeʼu umi mbaʼe ohasátava pe Mesías. Por ehémplo, heʼi oñembohasa asy ha ojejukataha chupe Jerusalénpe. Péro Pédrope ndogustái upéva ha omohaʼeño Jesúspe, ha heʼi chupe: “Anivéna ere upéicha che Ruvicha, ejeporiahuverekomína nde avei. Ni mbaʼevéicharõ ndoikomoʼãi koʼã mbaʼe nderehe” (Mat. 16:21, 22).

16. ¿Mbaʼépa Jesús heʼi raʼe Pédrope, ha mbaʼépa ñaaprende chugui?

¹⁶ Pedro ningo hakateʼỹguinte Jesús rehe heʼi chupe ojeporiahuvereko hag̃ua, ha umi ótro disípulo opensa avei upéicha. Upévare oiméne Pedro ni ndogueroviaséi Jesús oñemolómo hague chugui ha omañávo umi ótro idisípulo oĩha gotyo, heʼi Pédrope: “¡Eñemoĩ che atukupépe Satanás! Nde cherapejokose hína, nerepensáigui Ñandejára opensaháicha, repensa guei yvyporakuéraicha” (Mat. 16:23; Mar. 8:32, 33). Enterovénte ikatu ñaaprende heta mbaʼe Jesús heʼi vaʼekuégui Pédrope. Ñande ningo jaikuaa porã ñaneimperfékto rupi ikatuha ñapensa avei upéicha. Ñamotenondeséramo jepe Ñandejára rembipota, ikatu hína ñamoirũ Satanáspe nañañatendéiramo jaʼévare. Péro jahechami jeýna mbaʼépa heʼi Pedro ha mbaʼépa ojapo ojekorrehi rire chupe.

17. ¿Mbaʼépa Jesús ontendekase Pédrope heʼírõ guare chupe “eñemoĩ che atukupépe”?

¹⁷ Pedro oikuaa Jesús heʼírõ guare chupe “Satanás”, ndeʼiseiha chupe haʼeha voi Satanás el Diablo. Jesús oñeʼẽ  jave Satanáspe oiporu ótro ñeʼẽ, por ehémplo, peteĩ jey heʼi chupe: “Tereho koʼágui”. Péro Pédrope heʼi: “Eñemoĩ che atukupépe” (Mat. 4:10). Upérõ ningo Jesús okorrehínte Pédrope opensa haguére upéicha, ndahaʼéi ndoipotavéimava chupe ijapostolrã. Haʼe ohecha Pedro ipyʼaporãha, ha amo gotyove ikatutaha oheja ipópe heta rresponsavilida. Péicha Jesús ojerure Pédrope ani hag̃ua ohapejokose chupe, síno oñemoĩ hag̃ua ikupépe, osegi ha omoirũ porã hag̃ua chupe.

18. ¿Mbaʼéichapa Pedro ohechauka iñeʼẽrenduha, ha mbaʼéichapa ikatu jasegi iñehémplo?

¹⁸ Pedro ndaipochýi ni ndojeplageái ojekorrehi haguére, síno iñumílde ha ohendu ojeʼéva chupe. ¡Ajépa hetaite mbaʼe ikatu ñaaprende ko kuimbaʼe iñeʼẽrenduetévagui! Enterovénte ningo sapyʼánte ñaikotevẽ jajekorrehi, péro ideprovécho hag̃ua ñandéve upéva, ñaneumílde vaʼerã ha jajapo ojeʼéva ñandéve. Upéva ñanepytyvõta ñañemoag̃uive hag̃ua Jesucristo ha Jehováre (elee Proverbios 4:13).

19. ¿Mbaʼépa heʼi Jesús hemimboʼekuérape, ha mbaʼépa oiméne Pedro oñeporandu?

¹⁹ Upe riremínte Jesús heʼi: “Añetehápe haʼe peẽme, koʼág̃a oĩ pende apytépe umi nomanomoʼãiva ohecha mboyve pe Yvypóra Raʼy oúrõ hína Irréinope” (Mat. 16:28). ¿Mávapa umi ohechátava chupe? ¡Oiméne Pedro omanóta oikuaase raʼe upéva! Péro chupe ojekorrehi ramoite ha upévare oiméne oñeporandu raʼe: “¿Che piko aĩne umíva apytépe?”.

20, 21. a) ¿Mbaʼépa ohecha Pedro ohórõ guare Jesús ndive sérro Hermónpe? b) ¿Mbaʼéichapa umi mbaʼe ohendu vaʼekue upérõ oipytyvõ Pédrope ohechakuaa hag̃ua ojavy hague?

²⁰ Upéi, seis día haguépe, Jesús ogueraha Pedro, Santiago ha Juánpe “peteĩ sérro ijyvatévape”, oiméne sérro Hermónpe raʼe, opytáva ag̃ui haʼekuéra oĩhágui. Amalisia pyharéma osẽ oho hikuái, upéicha rupi umi mbohapy hemimboʼe  okesetereíma. Péro Jesús oñemboʼe jave, oiko peteĩ mbaʼe omombayetéva chupekuéra (Mat. 17:1; Luc. 9:28, 29, 32).

²¹ Peichaháguinte oñepyrũ sapyʼa omimbipa Jesús rova pe kuarahýicha ha ijao katu morotĩ sakã. Upévo ohecha hikuái mokõi kuimbaʼépe ijykére, orrepresentáva Moisés ha Elíaspe. Mokõivéva oñepyrũ oñemongeta Jesús ndive “mbaʼéichapa [haʼe] ohóta ko múndogui”, térã mbaʼéichapa ojejuka ha oñemoingove jeýta Jesúspe Jerusalénpe. Upépe Pedro ohechakuaa tuichaiterei ojavy hague heʼívo Jesúspe ojeporiahuverekomi hag̃ua ha natekotevẽiha ohasa asy ni omano (Luc. 9:30, 31).

22, 23. a) ¿Mbaʼéichapa Pedro ohechauka imbaʼeporã ha ikyreʼỹha? b) ¿Mbaʼe iñimportántevapa ohendu Pedro, Santiago ha Juan upe pyharépe?

²² Pedro omoirũse avei chupekuéra upe visiónpe ha  opyta areseve hendivekuéra upépe. Péro upeichaháguinte ohecha Moisés ha Elías oñemomombyry mbeguekatuha Jesúsgui. Upévare heʼi: “Mboʼehára iporãite ningo ñaime koʼápe; romopuʼãta mbohapy óga kárpa, peteĩ nembaʼerã, peteĩ Moiséspe g̃uarã ha peteĩ Elíaspe g̃uarã”. Péro umíva ningo orrepresentánte kuri Jehová rembiguaikuéra omano vaʼekuépe ha noikotevẽi peteĩ lugár opyta hag̃ua. Pedro anga nontendeporãi mbaʼépa la oikóva, péro ¡ajépa jaguerohoryete mbaʼéichapa imbaʼeporã ha ikyreʼỹ! (Luc. 9:33.)

²³ Upe pyharépe Pedro, Santiago ha Juan ohendu peteĩ mbaʼe iñimportánteva. Pe sérro haʼekuéra oĩha ári oñeforma peteĩ arai, ha upégui oñehendu heʼíva: “Kóva hína che Raʼy aiporavo vaʼekue. Pehendúke chupe”. ¿Mávapa upe oñeʼẽva? ¡Jehová voi oñeʼẽ chupekuéra! Upépe opa pe visión, ha umi apóstol opyta jey haʼeño Jesúsndi (Luc. 9:34-36).

24. a) ¿Mbaʼéichapa oipytyvõ Pédrope ohecha haguére Jesús ‘rekomimbipa tuichaitéva’? b) ¿Mbaʼéichapa ñanepytyvõ ñandéve jaikuaávo upe oiko vaʼekue?

²⁴ Pedro oiméne omombaʼeterei rakaʼe ohecha haguére upe visión, ha ñande avei ñamombaʼe jaikuaa haguére upe oiko vaʼekue. Heta áño rire apóstol Pedro omombeʼu haʼe voi ohecha hague Jesús ‘rekomimbipa tuichaitéva’, térã ohecha hague oikóvo chugui Rréi yvágape. Upe visión ohechauka Pédrope añeteha umi profesía oĩva Ñandejára Ñeʼẽme, ha omombarete chupe ogueropuʼaka hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva ohasátava ha ikatúva omokangy ijerovia (elee 2 Pedro 1:16-19). Ñande avei jasegíramo Pedro ehémplo, Jehová katuete ñanevendesíta. Upévare ñaneñeʼẽrendu vaʼerã ñande pyʼaite guive ha ñamoirũ Jesucrístope. Ñañehaʼã vaʼerã jaikuaave chupe, jaheja tañandekorrehi ha jajapo haʼe ojeruréva.