TO SẸGBE 20 décembre 2015, gbẹtọ sọha 16 903 wẹ dotoai to nupọntẹn Charles de Gaule tọn to Porto-Novo podọ to plitẹnhọ plidopọ tọn Badagry tọn mẹ to Nigéria, to whenue Gerrit Lösch, dopo to Hagbẹ Anademẹtọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ de Owe-Wiwe lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn tọ́n to Gungbe mẹ.

Kunnudetọ Jehovah tọn he nọ do Gungbe lẹ ko mọ Owe-Wiwe Glẹki Tọn lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn yí to Gungbe mẹ to 2009. Sọn whenẹnu, vọkan etọn sọha 20 000 linlán wẹ ko yin zinzinjẹgbonu bo yin yiyizan gbọn Kunnudetọ Jehovah tọn he hugan 10 000 he nọ do Gungbe lẹ dali lẹdo aihọn pé. Naegbọn mí do tindo nuhudo lẹdogbedevomẹ Biblu tọn yọyọ de tọn? Mẹnu wẹ de lẹdogbedevomẹ ehe tọ́n? Naegbọn a sọgan kudeji dọ Owe-Wiwe lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn to Gungbe mẹ sọgan yin jidedego? Podọ, adà yọyọ tẹlẹ to lẹdogbedevomẹ ehe mẹ wẹ na gọalọna we nado “pegan to gigọ́ mẹ bo yin hinhẹn sọgbe mlẹnmlẹn na azọ́n dagbe lẹpo”?—2 Timoti 3:16, 17.

To whenuena e yindọ ogbè nọ yin vivọjlado dile ojlẹ to yìyì, dandannu wẹ e yin nado wleawuna lẹdogbedevomẹ Biblu tọn de he sọgan yin nukunnumọjẹemẹ po awubibọ po. Eyin Biblu ma họnwun, e ma sọgan yọ́n-na-yizan.

To dowhenu, Jehovah Jiwheyẹwhe hẹn Biblu tin-to-aimẹ to ogbè he gbẹtọ lẹ nọ do de mẹ, yèdọ ogbè de he mẹlẹpo sọgan mọnukunnujẹemẹ. Abajọ Wedegbẹ́ Lẹdogbedevomẹ Biblu Aihọn Yọyọ Tọn lọ do de Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn Glẹnsigbe tọn he yin vivọjlado de tọ́n to octobre 2013. Hodidọ jẹnukọn  lẹdogbedevomẹ ehe tọn dọmọ: “Mí yí i do basi yanwle nado wleawuna lẹdogbedevomẹ de he sọgbe hẹ kandai dowhenu tọn lẹ bo ka sọ họnwun bo bọawu hihia.”

Biblu Glẹnsigbe tọn yọyọ enẹ wẹ yin yiyizan nado wleawuna lẹdogbedevomẹ Biblu tọn yọyọ ehe to Gungbe mẹ. Lẹdogbedevomẹ he yin vivọjlado lọ gọalọ nado hẹn lẹdogbedevomẹ Gungbe tọn lọ họnwun bo bọawu nado hia.

Humọ, Biblu Glẹnsigbe tọn lọ gọalọna lẹdogbedevomẹtọ Biblu tọn lẹ taun. Na Heblugbe, Alamaikigbe po Glẹkigbe po, yèdọ ogbè he mẹ Biblu yin kinkan te to dowhenu lẹ ko yin nukunnumọjẹemẹ dogọ podọ alọnuwe-hihia Biblu tọn hoho devo lẹ yin mimọ, ehe gọalọna lẹdogbedevomẹtọ he wleawuna lẹdogbedevomẹ Glẹnsigbe tọn lọ lẹ nado de hogbe he sọgbe hugan lẹ.

Taidi kọdetọn de, hogbe delẹ ko yin vivọjlado sọgbe hẹ dodinnanu he weyọnẹntọ lẹ basi gando kandai dowhenu tọn lẹ go. Di apajlẹ, sọgbe hẹ alọnuwe-hihia delẹ, Matiu 7:13 hia dọmọ: “Mì gbọn họntonu bibó lọ nù biọ e mẹ, na gbigblo wẹ họntonu lọ podọ gblagada wẹ aliho lọ he nọ planmẹ yì vasudo.” To Owe-Wiwe Glẹki Tọn lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn he yin didetọn to 2009 lọ mẹ, hogbe lọ “wẹ họntonu lọ” ma to kandai lọ mẹ. Ṣigba, dodinnanu yinukọn dogọ sinai do alọnuwe-hihia lẹ ji zọ́n bọ lẹdogbedevomẹtọ he wleawuna lẹdogbedevomẹ Glẹnsigbe tọn lọ lẹ wá tadona lọ kọ̀n dọ hogbe lọ “wẹ họntonu lọ” tin to kandai Biblu tọn dowhenu tọn mẹ. Enẹwutu, hogbe ehe sọawuhia to lẹdogbedevomẹ yọyọ Gungbe tọn mẹ todin. Vọjlado susu mọnkọtọn lẹ wẹ tin to e mẹ. Etomọṣo, vọjlado ehelẹ ma sinyẹn sọmọ, podọ depope to yé mẹ ma diọ owẹ̀n dowhenu tọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn gba. Apajlẹ awe delẹ die: Tintan, Hogbe lọ “kútomẹ” he yin yiyizan to Biblu delẹ mẹ nado basi lẹdogbedevomẹ hogbe dowhenu tọn lọ lẹ “Ṣeol” po “Hadẹs” po tọn sọgan hẹn wehiatọ susu tindo linlẹn agọ̀. Enẹwutu, hogbe lọ “Yọdò” he de linlẹn Biblu-kantọ lẹ tọn tọ́n to gigọ́ mẹ wẹ yin yiyizan nado basi lẹdogbedevomẹ hogbe awe ehelẹ tọn. Hogbe lọ lẹ “Ṣeol” po “Hadẹs” po nọ sọawuhia to nudọnamẹ odò tọn lẹ mẹ. (Salmu lẹ 16:10; Owalọ lẹ 2:27) Awetọ, hodidọ lọ “yin whiwhè do satin go” nọ yin yiyizan to Biblu delẹ mẹ nado do lehe Jesu yin hùhù do hia, bọ ehe nọ de linlẹn lọ tọ́n dọ satin ji wẹ ewọ kú do. Ṣigba, lẹdogbedevomẹ ehe yí hodidọ lọ “yin hùhù do pòtin ji” podọ “whè e do pòtin go” zan nado hẹn ẹn họnwun dọ pòtin he to ote tlọlọ de ji wẹ Jesu kú do.—Matiu 20:19; 27:31, 35.

Dodinnanu devo lẹ sọ dohia dọ ofi voovo ṣidopo devo lẹ tin he oyín Jiwheyẹwhe tọn, Jehovah dona sọawuhia te to Biblu mẹ. Ehelẹ yin mimọ to Whẹdatọ lẹ 19:18; 1 Samuẹli 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Enẹ wẹ zọ́n bọ whla 7 216 wẹ oyín Jiwheyẹwhe tọn, Jehovah sọawuhia to Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn Gungbe tọn mẹ, ehe bẹ whla 237 he e sọawuhia to Owe-Wiwe Glẹki Tọn lẹ mẹ hẹn.

Watch Tower Bible and Tract Society, yèdọ pipli sọgbe hẹ osẹ́n he nọ ze afọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn dai wẹ de Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn lọ tọ́n. Sọn nuhe hugan owhe kanweko lẹ die wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko to Biblu má lẹdo aihọn pé. Lẹdogbedevomẹ tintan Glẹnsigbe tọn yin didetọn gbọn Wedegbẹ́ Lẹdogbedevomẹ Biblu Aihọn Yọyọ Tọn dali to gblagbla 1950 po 1960 po tọn mẹ. Hagbẹ wedegbẹ́ enẹ tọn lẹ ma dín yindidi na yede to aliho depope mẹ, kakatimọ yé biọ dọ mẹde ni ma yọ́n yé blo, etlẹ yin to okú yetọn godo.—1 Kọlintinu lẹ 10:31.

 To 2008, Hagbẹ Anademẹtọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn devo nado wleawuna Wedegbẹ́ Lẹdogbedevomẹ Biblu Aihọn Yọyọ Tọn. Wedegbẹ́ enẹ bẹ azọ́n jẹeji tlolo nado vọ́ lẹdogbedevomẹ Glẹnsigbe tọn lọ jlado, nado sọgan wleawuna ẹn sọgbe hẹ nukọnyiyi ogbè lọ tọn. Wedegbẹ́ enẹ sọ na ayidonugo sọwhiwhe tọn gblọndo 70 000 linlán he ko yin nina lẹdogbedevomẹtọ he wleawuna Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn to ogbè 120 linlán mẹ lẹ.

Tintan, Klistiani he ko klan yede do wiwe delẹ wẹ yin dide nado wleawuna pipli lẹdogbedevomẹ tọn lọ. Numimọ lẹ ko dohia dọ to whenue lẹdogbedevomẹtọ lẹ wazọ́n dopọ taidi pipli de kakati nido yin to voovo, azọ́n lọ nọ mẹ́ bo nọ to jlẹkaji. (Howhinwhẹn lẹ 11:14) To paa mẹ, hagbẹ pipli lọ tọn dopodopo ko nọ tindo numimọ taidi lẹdogbedevomẹtọ owe Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de. Enẹgodo, pipli lọ nọ mọ azọ́nplọnmẹ sọwhiwhe tọn de yí gando nunọwhinnusẹ́n lẹdogbedevomẹ Biblu tọn bibasi tọn go podọ gando yizan azọ́nwanu ọdinatẹẹ tọn vonọtaun delẹ tọn go.

Azọ́nwanu ọdinatẹẹ tọn enẹlẹ wẹ nọ gọalọna lẹdogbedevomẹtọ Biblu tọn lẹ nado basi dodinnanu do hogbe Biblu tọn lẹ ji. Azọ́nwatẹn de he nọ yin yiylọdọ Azọ́nwatẹn Lẹdogbedevomẹ tọn he tin to New York to États-Unis wẹ gọalọna lẹdogbedevomẹtọ lẹ. Hagbẹ Anademẹtọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn nọ deanana lẹdogbedevomẹ Biblu tọn po sọwhiwhe po gbọn Wedegbẹ́ Wekinkan tọn etọn gblamẹ. Ṣigba, nawẹ azọ́n ehe nọ yin wiwà gbọn?

Pipli lẹdogbedevomẹ tọn lọ ko mọ anademẹ yí nado wleawuna Biblu he (1) sọgbe, bosọ bọawu na omẹ paa lẹ nido mọnukunnujẹemẹ, (2) nudọnamẹ etọn lẹ to titoji, podọ (3) bẹ hogbe he sọgbe pẹpẹ hẹ ogbè dowhenu tọn lọ lẹ hẹn dile e sọgan yọnbasi do. Nawẹ yè jẹ yanwle enẹlẹ kọ̀n gbọn? Lẹnnupọndo Biblu yọyọ he yin didetọn lọ ji. Pipli lẹdogbedevomẹ tọn lọ bẹ azọ́n etọn jẹeji gbọn awuwiwlena todohukanji yinkọ po hogbe titengbe Gungbe tọn delẹ tọn po dali. Azọ́nwanu ọdinatẹẹ tọn lọ Watchtower Translation System nọ do kanṣiṣa he to hogbe enẹlẹ po hogbe Biblu tọn lẹ po ṣẹnṣẹn hia. E sọ nọ do hogbe Glẹkigbe kavi Heblugbe dowhenu tọn lẹ tọn hia na lẹdogbedevomẹtọ lẹ nido sọgan mọ lehe hogbe enẹlẹ yin lilẹdogbedevomẹ to fidevo lẹ do. Ehe lẹpo wẹ gọalọ nado mọ hogbe he sọgbe lẹ to Gungbe mẹ. Gbọnvona hogbe lẹ ṣinṣinyan, pipli lẹdogbedevomẹ tọn lọ dovivẹnu nado yí hogbe jọwamọ tọn he bọawu nado mọnukunnujẹemẹ lẹ zan dile yé to azọ́nwa do wefọ dopodopo ji.

Matin ayihaawe, lẹdogbedevomẹ bibasi ma yin hogbe ogbè de tọn yíyí do diọ hogbe ogbè devo tọn poun gba. Azọ́n susu wẹ yin wiwà nado hẹn ẹn diun dọ hogbe Gungbe tọn he yin dide lẹ do linlẹn Owe-wiwe tọn he sọgbe hia to lẹdo hodidọ tọn dopodopo mẹ. Vivẹnudido ehelẹ tindo kọdetọn dagbe dile Biblu lọ lọsu dohia do. Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn to Gungbe mẹ do Ohó Jiwheyẹwhe tọn hia to aliho he sọgbe hẹ kandai dowhenu tọn lẹ mẹ bo ka sọ họnwun bo bọawu hihia.

Mí to tulina we nado plọn Owe Wiwe lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn na dewe. Hiẹ sọgan mọ vọkan dopo yí to zinjẹgbonutọ linlinnamẹwe ehe tọn lẹ dè kavi sọn agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ to lẹdo towe mẹ. Nọ hia ẹ po jidide po, bo yọnẹn dọ ohó nugbo Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ e bẹhẹn to aliho he sọgbe mẹ to ogbè towe titi mẹ.