BE HIẸ yọ́n mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu de he sẹtẹn yì otò devo mẹ, fie nuhudo wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn sù te taun ya? Mí nọ saba dọ gando Kunnudetọ enẹlẹ go dọ yé to sinsẹ̀n to fie nuhudo sù te. Be a ko kanse dewe pọ́n dọ: ‘Etẹwẹ nọ whàn yé nado yì sẹ̀n to otò devo mẹ ya? Nawẹ yé nọ wleawuna yede na sinsẹ̀nzọn wunmẹ ehe gbọn? Be yẹnlọsu na penugo nado tindo mahẹ to e mẹ ya?’ Na nugbo tọn, aliho dagbe de nado mọ gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn wẹ nado kanhose mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu enẹlẹ po. Enẹwutu, mì gbọ mí ni wàmọ.

Etẹwẹ whàn mì nado jẹ nulẹnpọn ji gando tẹnsisẹ yì otò devo he mẹ nuhudo sù hugan te go? Amy he tindo nudi owhe 35 todin, wá sọn États-Unis. E dọmọ: “Na owhe susu, n’lẹnnupọndo tẹnsisẹ yì otò devo mẹ ji, ṣigba e taidi dọ n’ma sọgan jẹ yanwle enẹ kọ̀n pọ́n gbede.” Etẹwẹ diọ pọndohlan etọn? “To 2004, asu po asi po de he to sinsẹ̀n to Bélize basi oylọna mi nado wá dla yé pọ́n podọ nado basi gbehosọnalitọ hẹ yé na osun dopo. N’wàmọ, podọ n’yiwanna dlapọn lọ taun! To owhe dopo godo, n’sẹtẹn yì Ghana nado yì sẹ̀n to finẹ taidi gbehosọnalitọ.”

To owhe delẹ die wayi, Stephanie he ko dibla tindo owhe 30 todin bọ ewọ lọsu wá sọn États-Unis, lẹnnupọndo ninọmẹ etọn ji po sọwhiwhe po bo lẹndọ: ‘N’tindo agbasalilo bo masọ tindo azọngban whẹndo tọn depope. Na nugbo tọn, n’sọgan wà nususu na Jehovah hugan dehe n’to wiwà to alọnu din.’ Mẹdetiti gbigbeje pọ́n po ahundopo po to aliho mọnkọtọn mẹ whàn ẹn nado sẹtẹn yì Ghana nado gbloada na lizọnyizọn etọn. Whelẹponu wẹ e ko nọ jlo Filip po Ida po he wá sọn Danemark bo tindo nudi owhe 50 nado yì sẹ̀n to aigba-denamẹ he ji nuhudo sù te hugan. Yé dín aliho voovo lẹ nado hẹn ojlo yetọn di. Filip dọmọ: “Whenue dotẹnmẹ de hundote na mí, e taidi dọ Jehovah dọna mí dọ, ‘Eya, mì yì!’” wẹ nkọ. To 2008,  yé sẹtẹn yì Ghana bo sẹ̀n to finẹ na owhe atọ̀n linlán.

Hans po Brook po, yèdọ asu po asi po de he tin to gblagbla owhe 30 tọn mẹ to sinsẹ̀n to États-Unis. To 2005, yé gọalọ to nugbajẹmẹji he jẹhọn-ahizi Katrina hẹnwa whenu. To nukọn mẹ, yé doalọwemẹ nado gọalọ to azọ́n họ̀gbigbá lẹdo aihọn pé tọn mẹ, ṣigba obiọ yetọn ma yin alọkẹyi. Hans flin dọmọ: “Enẹgodo, to plidopọ daho de ji, mí sè hodidọ de he mẹ e yin didọ te dọ, to whenue dotẹnmẹ ma yin nina Ahọlu Davidi nado gbá tẹmpli lọ, e kẹalọyi ninọmẹ lọ, enẹwutu e diọ yanwle etọn. Nuagokun enẹ gọalọna mí nado mọnukunnujẹemẹ dọ e sọgbe nado diọ yanwle yẹwhehọluduta tọn mẹtọn lẹ.” (1 Otàn. 17:1-4, 11, 12; 22:5-11) Brook yidogọ dọ, “Jehovah jlo dọ mí ni húhú ohọ̀n devo.”

To whenue yé sè numimọ ojlofọndotenamẹ tọn lẹ sọn họntọn yetọn he to sinsẹ̀n to otò devo mẹ lẹ dè, Hans po Brook po yin whinwhàn nado tẹnpọn bo yì basi gbehosọnalitọ to otò devo mẹ. To 2012, yé sẹtẹn yì Ghana bo penugo nado sẹ̀n na osun ẹnẹ, bo gọalọ to agun tókunọ-gbè tọn de mẹ. Dile etlẹ yindọ yé wá tin to dandannu glọ nado lẹkọyi États-Unis, numimọ he yé tindo to whenue yé to sinsẹ̀n to Ghana hẹn ojlo yetọn jideji nado nọ ze Ahọluduta lọ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ. Sọn ojlẹ lọ mẹ, yé ko gọalọ to tito họ̀gbigbá tọn de mẹ to Micronésie.

Nawẹ mì wleawu nado sẹ̀n to fie nuhudo sù te hugan gbọn? Stephanie * dọmọ: “N’basi dodinnanu to hosọ Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn he dọhodo sinsẹ̀nzọn wiwà to fie nuhudo sù te hugan ji lẹ mẹ. N’sọ dọho hẹ mẹho agun tọn lẹ podọ hẹ nugopọntọ lẹdo tọn po asi etọn po gando ojlo ṣie nado sẹ̀n to otò devo mẹ go. Hú popolẹpo, n’nọ saba donù yanwle ṣie go na Jehovah to odẹ̀ mẹ.” To ojlẹ dopolọ mẹ, Stephanie nọ zan gbẹzan jlẹkaji tọn, podọ enẹ gọalọna ẹn nado sẹ̀ akuẹ do nado penukundo ede go to whenue e na to sinsẹ̀n to otò devo mẹ.

 Hans dọmọ: “Mí hodẹ̀ nado mọ anademẹ Jehovah tọn, na mí jlo na yì fihe ewọ na deanana mí sọyi. Mí sọ donù azán tangan he gbè mí na jẹ nuyiwa ji sọgbe hẹ tito mítọn go to odẹ̀ mítọn lẹ mẹ.” Asu po asi po lọ kanwehlan alahọ voovo ẹnẹ. To whenue yé ko mọ gblọndo he whànmẹ taun de yí sọn alahọ Ghana tọn mẹ godo, yé zingbejizọnlin yì dọ́n po linlẹn lọ po nado dla lẹdo lọ pọ́n na osun awe. Hans dọmọ: “Homẹ mítọn hùn nado wazọ́n dopọ hẹ agun lọ sọmọ bọ mí dlẹnkanna ojlẹ he mí dona ko yizan to finẹ.”

George po Adria po, yèdọ asu po asi po de he tindo nudi owhe 40 bo wá sọn Canada, hẹn do ayiha mẹ dọ Jehovah nọ dona nudide dagbe lẹ, e ma yin linlẹn dagbe lẹ poun. Enẹwutu, yé ze afọdide nujikudo tọn lẹ nado jẹ yanwle yetọn kọ̀n. Yé dọho hẹ mẹmẹyọnnu de he to sinsẹ̀n to fie nuhudo sù hugan te to Ghana bo kàn kanbiọ susu sè e. Yé sọ kanwehlan alahọ Canada po Ghana po tọn. Adria dọmọ: “Podọ, mí dín aliho susu nado hẹn gbẹzan mítọn bọawu hugan dehe mí ko wà do wayi.” Nudide enẹlẹ zọ́n bọ yé penugo nado sẹtẹn yì Ghana to 2004.

Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ mì pehẹ to whenue mì sẹtẹn godo, podọ nawẹ mì pehẹ yé gbọn? Avùnnukundiọsọmẹnu tintan he Amy pehẹ wẹ ajlù whégbè tọn. “Nulẹpo wẹ gbọnvo taun na nuhe n’jẹakọ hẹ dai lẹ.” Etẹwẹ gọalọna ẹn? “Hagbẹ whẹndo tọn ṣie lẹ nọ ylọ mi bo nọ dọna mi dọ emi yọ́n pinpẹn sinsẹ̀nzọn ṣie tọn taun, podọ enẹ gọalọna mi nado hẹn nuhewutu n’do sẹtẹn do ayiha mẹ. To nukọn mẹ, yẹn po hagbẹ whẹndo ṣie tọn lẹ po nọ yí video Intẹnẹt ji tọn zan nado dọhodopọ. Na mí sọgan nọ mọ ode awetọ wutu, e nọ taidi dọ hagbẹ whẹndo tọn ṣie lẹ ma dẹn  do mi sọmọ wẹ nkọ.” Amy dọ dọ họntọnjiji hẹ mẹmẹyọnnu numimọnọ lẹdo lọ tọn de wẹ gọalọna emi nado mọnukunnujẹ aṣa voovo lẹ mẹ. E dọmọ: “Họntọn ṣie lẹzun mẹhe go n’sọgan dejido podọ mẹhe dè n’sọgan yì nado mọ alọgọ to whedepopenu he n’ma mọnukunnujẹ nuhewutu gbẹtọ lẹ do yinuwa to aliho delẹ mẹ. Po alọgọ etọn po, n’plọn nuhe n’dona wà po nuhe n’dona dapana lẹ po, ehe gọalọna mi taun nado hẹn lizọnyizọn ṣie di po ayajẹ po.”

George po Adria po dọ dọ, whla tintan he emi sẹtẹn yì Ghana, e taidi dọ emi gọyì gbẹzan hohowhenu tọn kọ̀n wẹ nkọ. Adria dọmọ: “Kakati mí ni yí maṣinu avọ̀yinyan tọn de zan, sindànu lẹ wẹ mí nọ yizan nado yàn avọ̀. E taidi dọ ojlẹ he n’nọ yizan dai donu ao wẹ n’nọ yizan todin nado dà núdùdù de. Ṣigba to ojlẹ de godo, ninọmẹ he ma vẹawu sọmọ enẹlẹ wá lẹzun numimọ yọyọ lẹ poun.” Brook dọmọ: “Mahopọnna aliglọnnamẹnu he míwu gbehosọnalitọ lẹ nọ pehẹ lẹ, mí nọ zan gbẹzan he tindo pekọ. Eyin mí bẹ numimọ mẹjlọdote tọn he mí tindo lẹpo dopọ, yé nọ taidi bẹplidopọ vounvoun whanpẹnọ lẹ tọn de he họakuẹ na mí taun.”

Naegbọn mì na na ayinamẹ mẹdevo lẹ gando sinsẹ̀nzọn Ahọluduta lọ tọn wunmẹ ehe go? Stephanie dọmọ: “Yẹwhehodidọ to aigba-denamẹ he ji yè nọ dukosọ hẹ mẹhe nọ to jejeji nado plọn nugbo lọ bo nọ jlo dọ yè ni plọn Biblu hẹ emi egbesọegbesọ te lẹ, nọ hẹn ayajẹ wá taun. Nado yì sẹ̀n to fie nuhudo sù hugan te, yin dopo to nudide dagbe hugan he n’ko basi pọ́n lẹ mẹ!” To 2014, Stephanie dà Aaron, podọ to egbehe yé to sinsẹ̀n to alahọ Ghana tọn mẹ.

Christine, mẹmẹyọnnu gbehosọnalitọ de he wá sọn Allemagne bo tindo nudi owhe 30 todin dọmọ: “Numimọ dagbe taun de wẹ.” Christine ko sẹ̀n to Bolivie whẹpo do sẹtẹn yì Ghana. E yidogọ dọ: “Na n’dẹn do hagbẹ whẹndo tọn ṣie lẹ taun wutu, n’nọ lẹhlan Jehovah to whelẹponu nado mọ alọgọ. E ko lẹzun omẹ nujọnu tọn de na mi hugan gbede pọ́n. N’sọ tindo numimọ pọninọ vonọtaun he tin to omẹ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn tọn. Sinsẹ̀nzọn ehe ko hẹn dona susu wá na mi to gbẹ̀mẹ.” To agọe, Christine dà Gideon, podọ yé omẹ awe lẹ zindonukọn nado to sinsẹ̀n to Ghana.

Filip po Ida po dọ nuhe yé nọ wà nado gọalọna plọnmẹ Biblu yetọn lẹ nado yinukọn to gbigbọ-liho na mí. “To dai, plọnmẹ Biblu 15 kavi humọ wẹ mí tindo, ṣigba todin mí de sọha lọ pò wá 10, na mí nido sọgan nọ deanana plọnmẹ Biblu mítọn lẹ po sọwhiwhe po dogọ.” Be enẹ hẹn ale wá na plọnmẹ Biblu lọ lẹ ya? Filip dọmọ: “N’nọ plọnnu hẹ jọja de he nọ yin Michael. E nọ plọnnu egbesọegbesọ bo nọ wleawu ganji sọmọ bọ mí fó owe Biblu Plọn Mí to osun dopo gblamẹ. To enẹgodo, Michael lẹzun wẹnlatọ he ma yí baptẹm. To azán tintan he gbè e tọ́n na sinsẹ̀nzọn lọ, e kanse mi dọmọ, ‘Be a sọgan gọalọna mi nado yọ́n lehe n’na nọ deanana plọnmẹ Biblu ṣie lẹ do ya?’ N’pọ́n ẹn po nupaṣamẹ po. Michael basi zẹẹmẹ dọ emi ko bẹ plọnmẹ Biblu atọ̀n jẹeji bo tindo nuhudo alọgọ tọn nado deanana yé.” Yí nukun homẹ tọn do pọ́n, nuhudo mẹplọntọ tọn sù sọmọ bọ plọnmẹ Biblu lẹ lọsu tlẹ nọ yin Biblu plọnmẹtọ!

Amy basi zẹẹmẹ lehe ewọ yawu doayi nuhudo daho he tin go do tọn domọ: “Ojlẹ kleun de to whenue n’wá Ghana godo, mí dọyẹwheho to gbétatò pẹvi de mẹ nado dín tókunọ lẹ. Mí mọ, e ma yin tókunọ dopo poun gba, ṣigba ṣinatọ̀n to gbétatò pẹvi enẹ kẹdẹ mẹ!” To ojlẹ kleun de godo, Amy dà Eric podọ yé omẹ awe lẹ to sinsẹ̀n taidi gbehosọnalitọ titengbe. Yé nọ kọnawudopọ hẹ agun tókunọ-gbè tọn de nado gọalọna delẹ to wẹnlatọ tókunọ 300 linlán gọna jlodotọ he tin to otò lọ mẹ lẹ mẹ. Na George po Adria po, sinsẹ̀nzọn wiwà to Ghana wẹ hùn dotẹnmẹ dote na yé nado tindo numimọ nuhe mẹdehlan yinyin bẹhẹn tọn tlọlọ. Enẹwutu, lehe ayajẹ yetọn gọfla do sọ to whenue yé yin oylọ-basina nado yì klasi 126tọ Wehọmẹ Giliadi tọn! To egbehe, yé to sinsẹ̀n taidi mẹdehlan to Mozambique.

Ayajẹ daho wẹ e nọ yin nado mọdọ gbẹtọ susu he wá sọn otò devo mẹ lẹ to azọ́nwa dopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹdo lọ tọn lẹ po to jibẹwawhé lọ mẹ. (Joh. 4:35) To osẹ dopodopo mẹ, nudi gbẹtọ 120 wẹ nọ yí baptẹm to Ghana. Dile e yindo na gbẹtọ 17 he sẹtẹn nado yì sẹ̀n to fie nuhudo sù hugan te to Ghana lẹ, wẹndagbe-jlatọ fọtọ́n susu lẹdo aihọn pé wẹ owanyi na Jehovah ko whàn nado “ze yede jo sọn ojlo mẹ wá.” Yé to sinsẹ̀n to lẹdo he mẹ nuhudo wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn sù te lẹ. Matin ayihaawe, azọ́nwatọ ojlo dagbenọ enẹlẹ dona ko nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn taun!—Salm. 110:3; Howh. 27:11.