ETẸWẸ BIBLU PLỌNMẸ?

“Aihundida Lanmẹyiya Tọn He Zẹ̀pá Lẹ”—Be A Dona Nọ Tẹ́n Yé Pọ́n Wẹ Ya?

“TO AGỌE LẸ, SUSU MÍTỌN MASỌ NỌ YÌ SINAI NADO PỌNNU POUN BA, NA MÍLỌSU LẸ KO JẸ MAHẸ TINDO JI TO AIHUNDIDA LỌ LẸ MẸ TLỌLỌ, TAIDI NADO LỌ́N SỌN AGAHUN DE MẸ PO ALÀ HE JẸHỌN NỌ SISẸ́ LẸ PO, NADO YÍ OKÀN DE ZAN DO JẸTE SỌN OSÓ LẸ JI, NADO KÙN TỌJIHUN GBỌN OTỌ̀ HE NỌ SÀ PO HUHLỌN PO LẸ JI, PODỌ NADO LÌNSIN YÌ OHÙ-SABỌ TO WHÈVI GBÒWLE LẸ ṢẸNṢẸN.”—SỌN LINLINWE LỌ THE WILLOW GLEN RESIDENT MẸ.

LINLIN ehe dohia dọ mẹsusu dogọ wẹ to ojlo tindo to aihundida lanmẹyiya tọn lẹ mẹ. Lehe aihun mọnkọ lẹ fọ́n bo to gbigbayipe do, dohia dọ gbẹtọ lẹ wá yiwanna osú-yihundida zẹjlẹgo, delẹ to aihun enẹlẹ mẹ wẹ nado lọ́n sọn agahun de mẹ po alà he jẹhọn nọ sisẹ́ lẹ po, nado hẹ osó osin-agó tọn de ji, nado lọ́n sọn nọtẹn he ma yiaga sọmọ de bo zọ̀n yì jẹhọn mẹ po nuyizan he nọ kẹ́ di alà de po, gọna aihun he nọ yin BASE jumping a. To whenue aihundatọ delẹ to dídídídí gbọn osó osin-agó tọn lẹ ji, kavi to kẹkẹ tata kùn gbọn osó lẹ gblamẹ, kavi to aṣa do po nuyizan kavi afọpa he do kẹkẹfọ pẹvi to oglọ lẹ po, yé nọ jlo na tẹ́n obá he mẹ nugopipe yetọn lẹ sọgan yinukọn dogọ jẹ pọ́n gbọn aihun mọnkọ lẹ didà to osó he do owù taun kavi pópló he yiaga zẹjlẹgo lẹ ji, bo nọ lọ́n yì jẹhọn mẹ pete. Linlinwe lọ Time dohia dọ, “aihundida lanmẹyiya tọn he zẹ̀pá”—bo nọ bẹ osú-yihun hẹn lẹ—he ko gbọn kámẹ-gòmẹ, zọ́n bọ gbẹtọ livi susu dogọ nọ jlo na tẹ́n “nue-ma-whé lẹ pọ́n, nado dohia dọ yé bikan bo nọ duto obu po owùnu lẹ po ji, bo nọ gbọnmọ dali sisẹ́ mẹhe nọ daihun to sẹfifo poun lẹ gọna aihundatọ azọ́nyọnẹntọ lẹ na yelọsu nido jlo na zẹ̀nnupọn zẹ̀ dogbó yetọn go.”

Ṣigba, lehe aihundida mọnkọ lẹ to gbigbayipe sọ, mọwẹ yé to kọdetọn vẹadi lẹ hẹnwa do niyẹn. Gbẹtọ susu lẹ wẹ nọ gbleawu, eyin yé jẹ aihun he ma nọ bẹ owù hẹn to paa mẹ lẹ dà ji to aliho he zẹ̀pá mẹ. To États-Unis to 1997, sọha mẹhe gbleawu to aihun lanmẹyiya tọn whenu bọ doto dona pọ́n yé to niyaniya mẹ lẹ tọn yiaga taun, yèdọ hugan 33 to kanweko ji mẹhe nọ yí nuyizan kẹkẹfọ-nọ do dó aṣa lẹ tọn, 31 to kanweko ji mẹhe nọ dídí gbọn osó osin-agó tọn ji lẹ tọn, podọ 20 to kanweko ji mẹhe nọ hẹ osó lẹ tọn. Aihundida lanmẹyiya tọn devo lẹ tlẹ sọ hẹn kọdetọn he ylan humọ lẹ wá, na sọha mẹhe kú to osú-yihun didà whenu lẹ tọn fọ́n bo to jijideji. Mẹhe nọ na tulimẹ nado daihun mọnkọ lẹ yọ́n owù he demẹ lẹ ganji. Nawe de he nọ dà osú-yihun to osin-agó ji dọmọ: “N’nọ to okú ṣie mọhlan mapote.” Aihundatọ osin-agó ji tọn he yọ́nazọ́n-ẹn taun de dọ ẹ do glido dọ, eyin “a ma nọ gbleawu, be a ma nọ zẹ̀nnupọn jẹ obá godo tọn mẹ niyẹn.”

Po nudọnamẹ tangan ehelẹ po, nukun tẹwẹ Klistiani de dona nọ yí do pọ́n aihun mọnkọ lẹ didà? Nawẹ Biblu gán gọalọna mí nado basi nudide gando osú-yihun kavi aihun lanmẹyiya tọn he zẹ̀pá lẹ didà go gbọn? Dogbigbapọnna nukun he Jiwheyẹwhe nọ yí do pọ́n wiwe-yinyin ogbẹ̀ tọn na gọalọna mí nado mọ gblọndo na kanbiọ ehelẹ.

Pọndohlan Jiwheyẹwhe Tọn Gando Ogbẹ̀ Go

Biblu dọna mí dọ Jehovah wẹ yin “asisa ogbẹ̀ tọn.” (Salmu lẹ 36:9) Gbọnvona dọ ewọ dá míwu gbẹtọvi lẹ, e sọ nọ hẹn ẹn diun dọ mí tindo nuhe sin hudo mí do nado duvivi ogbẹ̀ tọn lẹ. (Salmu lẹ 139:14; Owalọ lẹ 14:16, 17; 17:24-28) Enẹwutu, e sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado wá tadona lọ kọ̀n dọ ewọ nọ donukun dọ mí ni wlebòna nuhe e ko gbọn homẹdagbe dali na mí lẹ. Osẹ́n gọna nunọwhinnusẹ́n he e na akọta Islaeli tọn lẹ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ nugbo enẹ mẹ.

Osẹ́n he Jiwheyẹwhe na gbọn Mose gblamẹ biọ dọ mẹdopodopo ni nọ yinuwa to aliho he na basi hihọ́na ogbẹ̀ mẹdevo lẹ tọn mẹ. Eyin mẹhe dona glọnalina nujijọ ylankan de ma wàmọ, bọ ehe dekọtọn do okú mẹ na hatọ etọn de, mẹlọ nọ yin pinpọnhlan di hùnhọ́dutọ. Di apajlẹ, anademẹ yin nina whétọ lẹ nado nọ do adó kleun de taidi oglọ́n lẹdo họta petlezìn yọyọ he yé gbá de tọn. Eyin whétọ de ma wàmọ bọ mẹde jai sọn họta ohọ̀ etọn tọn bo kú, be e duhùnhọ. (Deutelonomi 22:8) Eyin oyìnsú he go yè ma lẹn do de sọ́ azò mẹde bọ mẹlọ kú, owhẹ̀ depope ma nọ yin sisadokọna klunọ etọn. Amọ́, eyin oyìnsú lọ ko do aṣa nado nọ sọ́ azò mẹ bọ yè ko na avase klunọ etọn ṣigba bọ e ma glọn ẹn dole e jẹ do, to whenẹnu eyin oyìnsú lọ sọ́ azò mẹde, be klunọ etọn duhùnhọ bo gán yin hùhù. (Eksọdusi 21:28, 29) Na ogbẹ̀ họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ wutu, Osẹ́n etọn dohia dọ ewọ nọ ylọ nukunpipedo ogbẹ̀ go po hihọ́-bibasina ẹn po dọ nujọnu taun.

Devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mọnukunnujẹemẹ dọ nunọwhinnusẹ́n ehelẹ sọ gando ogbẹ̀ mẹtọn titi zizedo owù mẹ go. To kandai Biblu tọn de mẹ, Davidi dọ dọ emi jlo na ‘mọ osin nù sọn osindò he tin to Bẹtlẹhẹm de mẹ.’ To ojlẹ lọ mẹ, Filistinu lẹ ko hò Bẹthlẹhẹm yí bo paṣẹ deji. Whenue awhànfuntọ Davidi tọn lẹ sè nue to jijlo e, yé omẹ atọ̀n biọ osla Filistinu lẹ tọn mẹ gánnugánnu bo dọ̀n osin sọn osindò he tin to Bẹtlẹhẹm lọ mẹ bosọ hẹn ẹn wá na Davidi. Nawẹ Davidi yinuwa gbọn? E ma nùsin lọ, kakatimọ e kọ̀n ẹn do kọmẹ. E dọmọ: “To pọndohlan Jiwheyẹwhe ṣie tọn mẹ, e ma sọgan wá linlẹn mẹ na mi gbede nado wà ehe! Be yẹn na nù ohùn sunnu he ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ ehelẹ tọn wẹ? Na ogbẹ̀ yetọn wẹ yé zedo owù mẹ nado hẹn ẹn wá.” (1 Otànnugbo lẹ 11:17-19) Davidi mọdọ e ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe dọ mẹde ni ze ogbẹ̀ ede tọn do owù mẹ nado hẹn awuvivi wá na emi.

Jesu yinuwa to aliho mọnkọ mẹ ga, vlavo to numimọ de mẹ, whenue Satani tẹ́n ẹn pọ́n bo biọ to e si nado lọ́n sọn aga adó tẹmpli lọ tọn, nado pọ́n eyin angẹli lẹ na basi-hihọ́na ẹn bọ e ma na gbleawu. Jesu gblọn dọmọ: “Hiẹ ma dona whlé Jehovah Jiwheyẹwhe towe pọ́n.” (Matiu 4:5-7) Na nugbo tọn, Jesu po Davidi po yọnẹn dọ e ma sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ dọ yè ni wà nuhe ma yin dandan tọn delẹ he gán ze ogbẹ̀ gbẹtọ tọn do owù mẹ.

Po apajlẹ ehelẹ po to ayiha mẹ, mí gán kanse míde dọ, ‘Nawẹ mí gán wagbọn do yọnẹn hezeheze eyin aihun lanmẹyiya tọn de ko yin osú-yihun kavi ko zẹ̀pá? To whenuena e yindọ aihundida he ma nọ bẹ owù hẹn to paa mẹ de tlẹ gán wá biọ osú-yihun mẹ, nawẹ mí gán yọ́n obá he mẹ mí dona nọ daihun mítọn lẹ jẹ gbọn?’

Be E Biọ Dọ A Ni Yì Jẹ Obá Enẹ mẹ Ya?

A sọgan mọ gblọndo na kanbiọ ehe eyin a nọ yí ahundopo do gbeje nuwiwa depope he mẹ a to linlẹn nado do mahẹ te pọ́n. Di apajlẹ, mí gán kanse míde dọ, ‘Obá tẹ mẹ wẹ aihundida ehe bẹ owù hẹn jẹ? Be n’ko plọn lehe yè nọ daihun lọ do bosọ do nue nọ basi hihọ́namẹ ma nado gbleawu lẹ ya? Etẹwẹ na jọ eyin n’jai, kavi ma lọ́n ganji kavi eyin nuyizan he n’nado basi hihọ́na dee lẹ wá gbẹ́ azọ́n? Be nuhahun kleun de poun mẹ wẹ e na dekọtọn do ya, kavi e yọnbasi dọ ni hẹn awugble sinsinyẹn wá, kavi etlẹ yin okú?’

Eyin Klistiani nugbo de nọ wà owùnu he ma yin dandan tọn lẹ nado deayidai poun, enẹ gán bẹpla haṣinṣan họakuẹ etọn hẹ Jehovah, podọ e gán sọ nọma pegan na lẹblanulọkẹyi vonọtaun lẹ to agun mẹ. (1 Timoti 3:2, 8-10; 4:12; Titu 2:6-8) Na nugbo tọn, etlẹ yin to aihundida po ayidedai lẹ po whenu, Klistiani lẹ nọ tẹnpọn nado hẹn do ayiha mẹ dọ ogbẹ̀ yin onú wiwe de to nukun Mẹdatọ lọ tọn mẹ.

[Nudọnamẹ odò tọn]