1, 2. Etẹwẹ Jesu wà to whèjai azán 14tọ osun Nisan owhe 33 W.M. tọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

OZÁN ko kú, ṣigba osun dì taun to Jelusalẹm. Whèjai azán 14tọ osun Nisan owhe 33 W.M. tọn wẹ. Jesu po apọsteli etọn lẹ po ko basi hùnwhẹ Juwayi tọn nado flin lehe Islaelivi lẹ yin tuntundote sọn kanlinmọgbenu to Egipti do to owhe 1 500 jẹnukọn. Enẹgodo, po apọsteli nugbonọ 11 po, Jesu ze hùnwhẹ vonọtaun de dai, ehe na nọ yin bibasi nado flin okú etọn he na wá aimẹ jẹnukọnna vivọnu azán lọ tọn. *—Mat. 26:1, 2.

² Jesu hodẹ̀ bo ze akla madotọ́n lọ na apọsteli etọn lẹ, bo dọmọ: “Mì yí, bo dù.” E yí kọfo he mẹ ovẹn te, bo hodẹ̀ whladopo dogọ, bosọ dọmọ: “Mìmẹpo, mì nù sọn e mẹ.” (Mat. 26:26, 27) Núdùdù godo tọn he Jesu na ze na yé niyẹn, amọ́ e na dọ nususu na hodotọ nugbonọ etọn lẹ to ozán vonọtaun enẹ mẹ.

3. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

³ Lehe Jesu ze hùnwhẹ Oflin okú etọn tọn dai do niyẹn, podọ hùnwhẹ lọ sọ nọ yin yiylọdọ “tenu-núdùdù Oklunọ tọn.” (1 Kọl.  11:20) Ṣigba, mẹde sọgan kanse dọmọ: Naegbọn mí do nọ basi hùnwhẹ Oflin okú Jesu tọn? Etẹwẹ akla lọ po ovẹn lọ po nọtena? Nawẹ mí sọgan nọ wleawudaina Oflin lọ gbọn? Mẹnu lẹ wẹ dona nọ dù yẹhiadonu lọ lẹ? Podọ nawẹ Klistiani lẹ nọ dohia dọ yé yọ́n pinpẹn todido yetọn tọn gbọn?

4. Etẹwẹ okú Jesu tọn hẹn ẹn yọnbasi na mí?

⁴ Na mí yin ovivi Adam tọn lẹ wutu, mí dugu ylando po okú po tọn. (Lom. 5:12) Gbẹtọvi mapenọ depope ma sọgan sú ofligọ-kuẹ ogbẹ̀ etọn tọn kavi mẹdevo tọn na Jiwheyẹwhe. (Ps. 49:6-9) Ṣigba, Jesu kú bo yí ogbẹ̀ etọn do sú ofligọ-kuẹ dopo gee he yin alọkẹyi lọ, enẹ wẹ agbasa pipé etọn po ohùn etọn he e sọndai po. Gbọn nuhọakuẹ-yinyin ofligọ etọn tọn zizedonukọnna Jiwheyẹwhe dali, Jesu hẹn ẹn yọnbasi na mí nado yin whinwhlẹngán sọn ylando po okú po si podọ nado mọ ogbẹ̀ madopodo.—Lom. 6:23; 1 Kọl. 15:21, 22.

5. (a) Etẹwẹ dohia dọ Jiwheyẹwhe po Klisti po yiwanna gbẹtọvi lẹ? (b) Naegbọn mí dona nọ yì hùnwhẹ Oflin okú Jesu tọn?

⁵ Ofligọ he Jiwheyẹwhe wleawu etọn na mí lọ dohia dọ ewọ yiwanna gbẹtọvi lẹ. (Joh. 3:16) Avọ́sinsan he Jesu basi yin kunnudenu dọ ewọ lọsu yiwanna na mí. To whenue Jesu ma tlẹ ko wá aigba ji bo yin “azọ́nwatọgan” Jiwheyẹwhe tọn, ‘homẹ etọn nọ hùn do gbẹtọvi lẹ go taun.’ (Howh. 8:30, 31) Pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn didohia Jiwheyẹwhe po Visunnu etọn po dona whàn mí nado nọ yì hùnwhẹ Oflin okú Jesu tọn, bo nọ gbọnmọ dali setonuna gbedide lọ he dọmọ: “Mì nọ wà ehe to oflin ṣie mẹ.”—1 Kọl. 11:23-25.

6. Nawẹ mí dona nọ pọ́n akla po ovẹn po he nọ yin yiyizan to Oflin whenu hlan gbọn?

⁶ To whenue Jesu to hùnwhẹ Oflin tọn lọ zedai, ewọ ma diọ akla lọ po ovẹn lọ po zun agbasalan po ohùn jọnun etọn po to azọ́njiawu-liho gba. Kakatimọ, e dọ gando akla lọ go dọmọ: “Ehe nọtena agbasa ṣie.” Na nuhe dù ovẹn lọ, e dọmọ: “Ehe nọtena ‘ohùn ṣie he yin alẹnu lọ tọn,’ he na yin kinkọndai do ota mẹsusu tọn mẹ.” (Malku 14:22-24) Enẹwutu, akla lọ po ovẹn lọ po dona nọ yin pinpọnhlan taidi yẹhiadonu lẹ.

7. Etẹwẹ akla he nọ yin yiyizan to Oflin whenu nọtena?

⁷ To nujijọ vonọtaun he wá aimẹ to owhe 33 W.M. whenu, Jesu yí akla madotọ́n he pò sọn dehe yin yiyizan to hùnwhẹ Juwayi tọn whenu mẹ zan. (Eks. 12:8) To Owe-wiwe lẹ mẹ, otọ́n nọ zẹẹmẹdo nuhe yin hinhẹnflu kavi ylando to whedelẹnu. (Mat. 16:6, 11, 12; Luku 12:1) Enẹwutu, akla madotọ́n he Jesu yizan tindo zẹẹmẹ, na e nọtena agbasa pipé etọn wutu. (Heb. 7:26) Abajọ, akla mọnkọtọn do nọ yin yiyizan to Oflin whenu.

8. Etẹwẹ ovẹn he nọ yin yiyizan to hùnwhẹ Oflin tọn whenu lọ nọtena?

⁸ Ovẹn he Jesu yizan to azán 14tọ osun Nisan 33 W.M., nọtena ohùn Jesu tọn, podọ nudopolọ wẹ ovẹn he nọ yin yiyizan to Oflin whenu to egbehe lọsu nọtena. Ohùn etọn yin kinkọndai “na jona ylando lẹ tọn” to Gọlgọta, yèdọ nọtẹn de to gbonu Jelusalẹm tọn. (Mat. 26:28; 27:33) Na akla po ovẹn po he nọ yin yiyizan to hùnwhẹ Oflin tọn whenu lọ nọtena avọ́sinsan họakuẹ he Jesu basi do gbẹtọvi tonusetọ lẹ tamẹ bọ mí sọ yọ́n pinpẹn nunina dagbe enẹ tọn wutu, nuhe sọgbe wẹ e yin dọ dopodopo mítọn ni nọ wleawudaina hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn to whemẹwhemẹ.

9. (a) Naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni nọ hodo tito Biblu hihia Oflin tọn? (b) Numọtolanmẹ tẹwẹ a nọ tindo gando ofligọ lọ go?

⁹ Eyin mí nọ hodo tito Biblu hihia Oflin tọn he nọ yin awuwlena to Dogbapọnna Owe-Wiwe lẹ Egbesọegbesọ mẹ, mí sọgan lẹnayihamẹpọn do nuhe Jesu wà ojlẹ vude jẹnukọnna  okú etọn lẹ ji. Gbọnmọ dali, mí sọgan wleawuna ahun mítọn jẹnukọnna hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn lọ. * Mẹmẹyọnnu de wlan dọmọ: “Mí nọ to nukundo hùnwhẹ Oflin tọn. Nuwiwa vonọtaun de wẹ e nọ yin na mí to whemẹwhemẹ. N’flin whenue n’to ote to fie yè tẹ́ oṣiọ otọ́ yiwanna ṣie tọn do . . . bo to pinpọn ẹn, podọ enẹ hẹn mi tindo pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn nujọnu tọn na ofligọ lọ. . . . Nugbo wẹ dọ, n’yọ́n wefọ he dọhodo ofligọ ji lẹpo bo sọgan basi zẹẹmẹ yetọn! Ṣigba, to whenue n’tindo numimọ sinsinyẹn nuhe okú yin tọn godo wẹ ahun ṣie gọ́ na ayajẹ, na dagbe he ofligọ họakuẹ enẹ na wà na mí lẹ.” Na nugbo tọn, to whenue mí to awuwledaina Oflin lọ, e na yọ́n dọ mí ni nọ lẹnayihamẹpọn do lehe avọ́sinsan Jesu tọn tún mí dote sọn awufiẹsa he ylando po okú po nọ hẹnwa si do ji.

10. Nawẹ awuwiwledaina Oflin sọgan gando lizọnyizọn mítọn go gbọn?

¹⁰ Awuwiwledaina Oflin sọgan sọ biọ dọ mí ni basi tito nado wà susu dogọ to lizọnyizọn mítọn mẹ to aliho de mẹ, vlavo gbọn gbehosọnalitọ alọgọtọ tọn bibasi to ojlẹ Oflin tọn mẹ dali. Dile mí to oylọ basina plọnmẹ Biblu mítọn lẹ po mẹdevo lẹ po nado wá hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn, hodidọ na yé gando Jiwheyẹwhe po Visunnu etọn po go, gọna dona he to sẹdotẹnmẹ na mẹhe nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn bo nọ pagigona ẹn lẹ na hẹn ayajẹ wá na mí.—Ps. 148:12, 13.

11. Nawẹ Klistiani delẹ nọ dù akla lọ bo nù ovẹn lọ to aliho agọ̀ mẹ gbọn?

¹¹ Dile hiẹ to awuwledaina hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn, nọ gbadopọnna nuhe apọsteli Paulu wlan hlan agun Kọlinti tọn. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 11:27-34.) Paulu zinnudeji dọ mẹdepope he dù akla lọ bosọ nù sọn kọfo lọ mẹ to aliho agọ̀ mẹ “hùwhẹ gando agbasa po ohùn Oklunọ [Jesu Klisti] tọn po go.” Enẹwutu, mẹhe yin mẹyiamisisadode dona “gbeje ede pọ́n kitokito eyin e jẹ” podọ to enẹgodo e sọgan dù akla lọ bo nù ovẹn lọ. Eyin e ma yinmọ, ewọ “dù bosọ nù whẹgbledo sọta ede.” Na susu to Kọlintinu lẹ mẹ yinuwa to aliho agọ̀ mẹ wutu, yé lẹzun “madogánnọ podọ azìnzọ̀nnọ, bọ omẹ vude to amlọndọ to okú mẹ [to gbigbọ-liho].” Vlavo delẹ to yé mẹ dùnú bo nùahàn susu jẹnukọnna Oflin lọ kavi to Oflin lọ whenu sọmọ bọ yé ma tin to nukle to apọ̀nmẹ podọ to gbigbọ-liho. Akla lọ dùdù po ovẹn lọ nùnù po to aliho agọ̀ mẹ zọ́n bọ Jiwheyẹwhe gblehomẹ do yé go.

12. (a) Etẹ go wẹ Paulu yí hùnwhẹ Oflin tọn jlẹdo, podọ avase tẹwẹ e na mẹhe nọ dù akla lọ bosọ nọ nù ovẹn lọ lẹ? (b) Etẹwẹ mẹyiamisisadode he wà ylando sinsinyẹn de dona wà?

 ¹² Paulu yí hùnwhẹ Oflin tọn jlẹdo núdùdù he mẹsusu dù to pọmẹ de go, bo na avase mẹhe nọ tindo mahẹ to akla lọ dùdù po ovẹn lọ nùnù po mẹ lẹ dọmọ: “Mì ma sọgan to nùnù to kọfo Jehovah tọn mẹ podọ to kọfo aovi lẹ tọn mẹ gba; mì ma sọgan to mahẹ tindo to ‘tafo Jehovah tọn’ ji podọ to tafo aovi lẹ tọn ji gba.” (1 Kọl. 10:16-21) Eyin mẹhe nọ dù akla bosọ nọ nù ovẹn to hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn whenu de wà ylando sinsinyẹn de, e dona dín alọgọ gbigbọmẹ tọn. (Hia Jakọbu 5:14-16.) Eyin mẹyiamisisadode lọ de “sinsẹ́n he jẹna lẹnvọjọ” tọ́n, enẹ dohia dọ ewọ ma yinuwa po sisi matindo po hlan avọ́sinsan Jesu tọn gbọn mahẹ tintindo to akla lọ dùdù po ovẹn lọ nùnù po mẹ dali.—Luku 3:8.

13. Naegbọn e na yọ́n dọ mí ni nọ hodẹ̀ gando todido he Jiwheyẹwhe na mí go?

¹³ Dile dopodopo mítọn to awuwledaina Oflin lọ, dẹ̀hiho gọna ayihamẹlinlẹnpọn do todido he Jiwheyẹwhe na mí ji na hẹn ale wá na mí. Devizọnwatọ Jehovah tọn depope he ko yí baptẹm bo yin hodotọ nugbonọ Visunnu etọn tọn, ma na jlo nado do sisi matindo hia hlan avọ́sinsan Jesu tọn gbọn akla lọ dùdù po ovẹn lọ nùnù po dali to Oflin whenu, eyin ewọ ma tindo kunnudenu họnwun dọ emi yin Klistiani yiamisisadode. Eyin mọ wẹ, nawẹ mẹde sọgan wagbọn do yọnẹn eyin e na dù akla lọ bosọ nù ovẹn lọ kavi lala?

14. To whenuena e yindọ mẹyiamisisadode lẹ wẹ alẹnu yọyọ lọ yin bibasi hẹ, etẹwẹ yé dona nọ wà to Oflin whenu?

¹⁴ Mẹhe nọ dù akla lọ bosọ nọ nù ovẹn lọ lẹ nọ tindo jidide mlẹnmlẹn dọ emi yin dopo to mẹhe tin to alẹnu yọyọ lọ mẹ lẹ mẹ. Jesu dọho gando ovẹn lọ go dọmọ: “Kọfo ehe nọtena alẹnu yọyọ lọ to dodonu ohùn ṣie tọn ji.” (1 Kọl. 11:25) Jiwheyẹwhe dọ dọdai gbọn yẹwhegán Jelemia gblamẹ dọ Emi na basi alẹnu yọyọ de he gbọnvona alẹnu Osẹ́n tọn he emi basi hẹ Islaelivi lẹ. (Hia Jelemia 31:31-34.) Jiwheyẹwhe basi alẹnu yọyọ ehe hẹ Islaelivi gbigbọmẹ tọn lẹ. (Gal. 6:15, 16) Avọ́sinsan he Klisti basi gbọn ohùn etọn kinkọndai dali zọ́n bọ alẹnu lọ bẹ azọ́n jẹeji. (Luku 22:20) Jesu wẹ yin Whẹgbọtọ alẹnu yọyọ lọ tọn, podọ mẹyiamisisadode nugbonọ he alẹnu lọ bẹhẹn lẹ na mọ ogú olọn mẹ tọn yí.—Heb. 8:6; 9:15.

15. Mẹnu lẹ wẹ alẹnu Ahọluduta tọn yin bibasi hẹ, podọ lẹblanulọkẹyi tẹwẹ to tepọn yé eyin yé yin nugbonọ?

¹⁵ Mẹhe tindo jlọjẹ nado dù akla bosọ nù ovẹn to Oflin whenu lẹ yọnẹn dọ emi yin dopo to mẹhe alẹnu Ahọluduta tọn bẹhẹn lẹ mẹ. (Hia Luku 12:32.) Hodotọ yiamisisadode Jesu tọn he ze yede jo na Jesu po nugbonọ-yinyin po, bosọ tindo mahẹ to yajiji etọn mẹ lẹ, na dugán hẹ ewọ to olọn mẹ. (Flp. 3:10) Na yewlẹ wẹ Klisti basi alẹnu Ahọluduta tọn hẹ wutu, mẹyiamisisadode nugbonọ lẹ na dugán hẹ ewọ taidi ahọlu lẹ to olọn mẹ kakadoi. (Osọ. 22:5) Omẹ mọnkọtọn lẹ wẹ tindo jlọjẹ nado dù akla lọ bo nọ nù ovẹn lọ to hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn whenu.

16. Basi zẹẹmẹ kleun de do Lomunu lẹ 8:15-17 ji.

¹⁶ Mẹhe gbigbọ dekunnuna dọ ovi Jiwheyẹwhe tọn wẹ yé yin lẹ kẹdẹ wẹ dona dù akla bo nù ovẹn to Oflin whenu. (Hia Lomunu lẹ 8:15-17.) Doayi e go dọ hogbe Alamaiki tọn “Abba,” he Paulu yizan lọ zẹẹmẹdo “Otọ́!” Ovi de sọgan yí hogbe enẹ zan to whenue e to hodọ gando otọ́ etọn go, na e yin hogbe owanyi tọn he nọ do haṣinṣan pẹkipẹki he ovi de tindo hẹ otọ́ etọn hia, taidi “papa,” podọ hogbe sisi tọn de taidi “otọ́.” Mẹhe mọ “gbigbọ sọdodovi tọn” yí lẹ yin ovi gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Gbigbọ etọn nọ dekunnu hẹ gbigbọ yetọn, bo nọ gọalọna yé  nado yọnẹn dọ yé yin visunnu gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn. E ma yindọ gbẹninọ to aigba ji ma jlo yé poun wutu wẹ gba. Ṣigba, yé tindo nujikudo dọ yé na yin gudutọgbẹ́ hẹ Jesu to Ahọluduta olọn mẹ tọn mẹ, eyin yé yin nugbonọ jẹ okú. To egbehe, omẹ vude poun wẹ pò sọn gbẹtọ 144 000 lẹ mẹ, enẹ wẹ hodotọ Klisti tọn lẹ he “yin yiyiamisisadode gbọn omẹ wiwe lọ dali,” yèdọ Jehovah. (1 Joh. 2:20; Osọ. 14:1) Gbigbọ wiwe etọn wẹ nọ gọalọna yé nado dawhá dọ, “Abba, Otọ́!” Haṣinṣan nankọ die yé tindo hẹ Jiwheyẹwhe!

17. Todido tẹwẹ mẹyiamisisadode lẹ tindo, podọ nawẹ yé nọ dohia dọ yé yọ́n pinpẹn etọn gbọn?

¹⁷ Eyin hiẹ yin Klistiani yiamisisadode, a nọ donù todido olọn mẹ tọn go whẹwhẹ to odẹ̀ mẹdetiti tọn towe lẹ mẹ. Eyin a hia nuhe Biblu dọ gando mẹhe ‘opà yin didona nado wlealọ’ hẹ Asisunọ yọyọ olọn mẹ tọn, Jesu Klisti go, a nọ mọdọ e gando gowe bo nọ to nukundo nado yin dopo to hagbẹ “asi yọyọ” Klisti tọn lẹ mẹ. (2 Kọl. 11:2; Joh. 3:27-29; Osọ. 21:2, 9-14) To whenue a hia hodidọ owanyi tọn he Jiwheyẹwhe dọna ovi gbigbọmẹ tọn etọn lẹ to Ohó etọn mẹ, a nọ yigbe dọ, “Yẹn hodọ wẹ e te.” Podọ eyin a hia anademẹ he Jehovah na visunnu yiamisisadode etọn lẹ to Ohó etọn mẹ, gbigbọ wiwe nọ whàn we nado setonu podọ nado dọ to ahun towe mẹ dọ, “Enẹ gando go e.” Gbọnmọ dali, gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn po gbigbọ towe po nọ nọpọ́ do dekunnu dọ a tindo todido olọn mẹ tọn.

18. Todido tẹwẹ “lẹngbọ devo lẹ” tindo, podọ nukun tẹwẹ yé nọ yí do pọ́n ẹn?

¹⁸ To alọ devo mẹ, eyin hiẹ yin dopo to “gbẹtọ susugege” lọ mẹ, enẹ wẹ “lẹngbọ devo lẹ,” be todido aigba ji tọn wẹ Jiwheyẹwhe na we. (Osọ. 7:9; Joh. 10:16) Gbẹninọ kakadoi to Paladisi mẹ nọ jlo we, podọ ayihamẹlinlẹnpọn do nuhe Biblu dọ gando gbẹninọ to aigba ji to sọgodo go ji nọ hẹn we jaya. Nukundido towe wẹ nado duvivi jijọho susu tọn to pọmẹ hẹ hagbẹ whẹndo towe tọn lẹ po dodonọ devo lẹ po. Po jejejininọ po wẹ a to tenọpọn ojlẹ he mẹ núdùdù whèdomẹ, ohẹ́n, yajiji, azọ̀n, po okú po ma na hẹn awufiẹsa wá na gbẹtọvi lẹ te ba. (Ps. 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Isa. 33:24) A tindo ojlo vẹkuvẹku nado dokuavọna mẹhe na fọnsọnku po todido lọ po nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji lẹ. (Joh. 5:28, 29) Lehe a na ko nọ dopẹna Jehovah dọ e na we todido aigba ji tọn do sọ! Dile etlẹ yindọ a ma nọ dù akla lọ bo masọ nọ nù ovẹn lọ, a nọ yì hùnwhẹ Oflin tọn nado do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na avọ́sinsan ofligọ Jesu Klisti tọn.

19, 20. (a) Etẹwẹ a sọgan wà nado mọ hẹndi todido he Jiwheyẹwhe na we lọ tọn? (b) Naegbọn e na yọ́n dọ hiẹ ni yì hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn lọ?

¹⁹ Vlavo todido towe wẹ nado nọ aigba ji kavi nado yì olọn mẹ, a sọgan mọ hẹndi todido towe tọn kiki eyin a do yise hia to Jehovah Jiwheyẹwhe, Jesu Klisti, po ofligọ lọ po mẹ. Eyin a nọ yì hùnwhẹ Oflin tọn, a na tindo dotẹnmẹ hundote nado lẹnnupọndo todido towe ji podọ do nujọnu-yinyin okú Jesu tọn ji. Enẹwutu, ze yanwle dai nado yin dopo to gbẹtọ livi susu lẹ mẹ, he na yì hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn to họyiyi owhè tọn godo to vendredi 3 avril 2015, to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ kavi to nọtẹn devo lẹ lẹdo aihọn pé.

²⁰ Eyin a yì hùnwhẹ Oflin tọn lọ, enẹ sọgan hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe na avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn jideji. Todidoai na hodidọ lọ po sọwhiwhe po sọgan whàn we nado do owanyi hia kọmẹnu towe lẹ, gbọn nuhe a plọn gando owanyi Jehovah tọn po lẹndai jiawu etọn na gbẹtọvi lẹ po go didọna yé dali. (Mat. 22:34-40) Wà nuhe go a pé lẹpo nado yì hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn lọ.