1, 2. Paano nagbag-o ang kalibutan sugod sang panahon ni Noe, kag paano naapektuhan sini si Abram?

NAGTANGLA si Abram kag gintuon ang iya panan-aw sa ziggurat nga kitaon gid sa siudad sang Ur. * Magahod didto kag nagatub-ok ang aso. Ang mga saserdote sang dios sang bulan nagahalad liwat. Handurawa nga nagliso si Abram kag naglungolungo samtang nagasampok ang iya kilay. Nanagil-ot sia sa dalan samtang nagapauli, kag mahimo ginahunahuna niya ang paglapnag sang idolatriya sa Ur. Naglapnag gid sa kalibutan ining butig nga pagsimba sugod pa sang panahon ni Noe!

² Napatay si Noe duha ka tuig antes mabun-ag si Abram. Sang naggua si Noe kag ang iya pamilya sa arka pagkatapos sang Anaw, naghalad ining patriarka kay Jehova nga Dios, amo nga ginpatuhaw sini ang balangaw. (Gen. 8:20; 9:12-14) Sadto, putli nga pagsimba ang ginahimo sa bug-os nga kalibutan. Pero subong, samtang nagalapnag sa duta ang ikanapulo nga kaliwatan halin kay Noe, diutay na lang ang nagasimba kay Jehova. Ginasimba sang mga tawo bisan diin ang pagano nga mga dios. Bisan ang amay ni Abram nga si Tera, nagasimba man sa mga idolo, kag mahimo nagahimo pa sini.—Jos. 24:2.

3. Samtang nagakabuhi si Abram, ano nga kinaiya niya ang napadayag, kag ano ang matun-an naton sa sini?

³ Tuhay si Abram. Samtang nagakabuhi sia, amat-amat nga nangin tuhay sia bangod sang iya pagtuo. Ang matuod, gin-inspirar sang ulihi si apostol Pablo sa pagtawag sa iya nga ‘amay sang tanan nga may pagtuo’! (Basaha ang Roma 4:11.) Hibaluon naton kon paano nangin amo sini si Abram. Madamo man kita  sing matun-an kon paano magpalambo sang pagtuo.

4, 5. Kay sin-o mahimo natun-an ni Abram ang parte kay Jehova, kag ngaa masiling naton ini?

⁴ Paano nakilala ni Abram si Jehova nga Dios? Nahibaluan naton nga may matutom nga mga alagad si Jehova sadto. Isa sa ila si Sem. Bisan indi sia ang subang sa tatlo ka bata ni Noe, una sia pirme nga ginasambit. Mahimo bangod nagpakita sia sing tumalagsahon nga pagtuo. * Pila ka tuig pagkatapos sang Anaw, ginpatuhuyan ni Noe si Jehova bilang “Dios ni Sem.” (Gen. 9:26) Gintahod ni Sem si Jehova kag ang putli nga pagsimba.

⁵ Nakilala bala ni Abram si Sem? Posible. Handurawa si Abram nga isa ka bata. Mahimo nalipay gid sia nga may buhi sia nga katigulangan nga nakasaksi sang kasaysayan sing masobra 400 ka tuig! Nakita ni Sem ang kalautan antes sang Anaw, ang pagtinlo sang duta paagi sa Anaw, ang pagtukod sang una nga pungsod samtang nagadamo ang tawo sa duta, kag ang pagrebelde ni Nimrod sa Torre sang Babel. Wala magpasilabot ang matutom nga si Sem sa rebelyon, gani sang gingumon ni Jehova ang lenguahe sang mga nagtukod sang torre, wala magbag-o ang lenguahe ni Sem kag sang iya pamilya nga amo man ang lenguahe ni Noe. Lakip sa sining pamilya si Abram. Gani nagdaku sia nga nagatahod gid kay Sem. Dugang pa, madugay nga nag-updanay sila. Gani mahimo nga si Sem ang nagtudlo kay Abram parte kay Jehova.

6. (a) Paano ginpakita ni Abram nga madamo sia sing natun-an sa Anaw? (b) Ano nga sahi sang pagkabuhi ang natigayon nanday Abram kag Sarai?

⁶ Madamo gid sing natun-an si Abram parte sa Anaw. Gintinguhaan niya nga maglakat upod sa Dios kaangay kay Noe. Amo nga ginsikway niya ang idolatriya kag nangin tuhay sa kalabanan nga taga-Ur, bisan sa iya pa gani kapamilya. Pero, may tumalagsahon sia nga kaupod. Napangasawa niya si Sarai, isa ka babayi nga indi lang tumalagsahon ang katahom kundi pati ang iya pagtuo kay Jehova. * Bisan wala sila sing bata, nalipay gid sila nga alagaron si Jehova  sing magkaupod. Gin-adoptar man nila ang ila ilo nga hinablos nga si Lot.

7. Paano mailog sang mga sumulunod ni Jesus si Abram?

⁷ Wala gid ginbaylo ni Abram si Jehova sa mga idolo sa Ur. Handa sila ni Sarai nga mangin tuhay sa idolatroso nga komunidad. Kon luyag naton nga makapalambo sang matuod nga pagtuo, dapat pareho man sini ang aton panimuot. Dapat handa man kita nga mangin tuhay. Si Jesus nagsiling nga ang iya mga sumulunod mangin “indi bahin sang kalibutan” kag bangod sini dumtan sila sang kalibutan. (Basaha ang Juan 15:19.) Bisan pa nga ginasikway ka sang imo pamilya ukon sang komunidad bangod sang imo desisyon nga alagaron si Jehova, dumduma nga wala ka nagaisahanon. Ginailog mo ang maayo nga halimbawa nanday Abram kag Sarai nga nag-alagad man sing matutom sa Dios.

8, 9. (a) Ano ang indi malipatan nga eksperiensia ni Abram? (b) Ano ang mensahe ni Jehova kay Abram?

⁸ Isa ka adlaw, may indi malipatan nga eksperiensia si Abram. Nakabaton sia sing mensahe halin kay Jehova nga Dios! Wala gindetalye sang Biblia kon paano niya ini nabaton, pero nagasiling ini nga “ang Dios sang himaya” nagpakita sa sining matutom nga tawo. (Basaha ang Binuhatan 7:2, 3.) Mahimo paagi sa isa ka anghel, nakita ni Abram ang makahalawhaw nga himaya sang Soberano sang uniberso. Mahanduraw naton kon daw ano ang iya kalipay nga makita ang kinatuhayan sang buhi nga Dios kag sang wala sing kabuhi nga mga idolo nga ginasimba sang iya mga kasimanwa.

⁹ Ano ang mensahe ni Jehova kay Abram? “Bayai ang imo duta kag ang imo mga paryente kag magkadto ka sa duta nga ipakita ko sa imo.” Wala ginsiling ni Jehova kon diin nga duta—ipakita lang niya ini kay Abram. Pero, dapat anay magbiya sia sa iya dutang natawhan kag sa iya mga paryente. Sa mga kultura sang dumaan nga Natung-an nga Sidlangan, tuman gid ka importante ang pamilya. Makahalanusbo sa isa nga biyaan ang iya mga paryente kag magkadto sa malayo; para sa pila, mas malain pa ini sangsa kamatayon!

10. Ngaa indi mahapos para kanday Abram kag Sarai nga magbiya sa ila puluy-an sa Ur?

¹⁰ Indi mahapos para sa iya nga biyaan ang iya lugar. Ang Ur isa ka masako kag manggaranon nga siudad. (Tan-awa ang kahon nga “ Ang Siudad nga Ginbiyaan Nanday Abram kag Sarai.”) Ginapakita sang mga nakutkutan nga komportable katama ang mga balay sa dumaan nga Ur; ang iban may isa ka dosena ukon kapin pa nga kuarto para sa pamilya kag mga suluguon, ini tanan nagalibot sa isa ka sementado nga ugsaran. May mga gripo ini, kasilyas, kag  alagyan sang higko. Dumduma man nga tigulang na sanday Abram kag Sarai, mga setentahon na si Abram kag sisentahon na si Sarai. Pareho sa mga maayo nga bana, sigurado nga gusto gid niya nga komportable si Sarai kag naatipan sing maayo. Handurawa ang ila pag-istoryahanay parte sa ila asaynment, ang ila mga pamangkot kag mga kabalaka. Mahimo nga nalipay gid si Abram sang nagpasugot si Sarai! Handa man sia nga biyaan ang tanan nga kasulhayan.

11, 12. (a) Ano nga paghanda kag desisyon ang dapat himuon antes magbiya sa Ur? (b) Ilaragway ang hitabo sang aga nga manuglakat na sila.

¹¹ Madamo sing dapat himuon sanday Abram kag Sarai. Mang-impaki pa sila. Ano ang ila dal-on kag ano ang ila ibilin? Dapat man sila magdesisyon kon ano ang himuon sa ila pamilya, mga suluguon, kag ilabi na sa amay ni Abram nga si Tera. Nagdesisyon sila nga updon si Tera kag atipanon asta buhi sia. Mahimo nagpasugot sia nga mag-upod kay ang rekord nagasiling nga bilang patriarka, sia ang nanguna sa iya pamilya sa paggua sa Ur. Mahimo nga ginsikway man niya ang pagsimba sa idolo. Ang hinablos ni Abram nga si Lot kaupod man nila sa paglakbay.—Gen. 11:31.

¹² Pagkaaga, handa na sila sa paglakbay. Handurawa nga nagatipon sila sa gua sang mga pader kag kanal sang siudad sang Ur. Nakargahan na ang mga kamelyo kag asno, natipon na man ang panong, kag handa na ang pamilya kag mga suluguon. Nalangkag na sila sa paglakbay. * Mahimo nga nagtulok sila tanan kay Abram kag nagahulat nga magsiling sia nga malakat na. Naglakat na gid man sila, kag biyaan na nila ang Ur.

13. Paano ginapakita sang mga alagad ni Jehova subong ang panimuot pareho kanday Abram kag Sarai?

¹³ Subong, madamo nga alagad ni Jehova ang nagdesisyon nga magsaylo sa lugar nga nagakinahanglan sing madamo nga manugbantala sang Ginharian. Ang iban nagtuon sang bag-o nga lenguahe para mapasangkad ang ila ministeryo. Ukon gintilawan nila ang pila ka pamaagi sang pagbantala nga wala pa nila nahimo sadto. Ini nga mga desisyon nagakinahanglan sing sakripisyo ukon kahanda nga biyaan ang materyal nga kasulhayan. Dalayawon gid ang mga alagad ni Jehova nga nagpakita sina nga panimuot pareho nanday Abram kag Sarai! Kon magpakita kita sing amo man sina nga pagtuo, makasalig kita nga hatagan kita ni Jehova labaw pa sangsa ginhatag naton sa iya. Wala gid niya ginapaslaw ang mga matutom sa iya. (Heb. 6:10; 11:6) Ginhimo bala niya ini kay Abram?

14, 15. Ano ang kahimtangan sang pagpanglakaton halin sa Ur pa Haran, kag ngaa mahimo nagdesisyon si Abram nga magtener diri sing makadali?

¹⁴ Nagdulog sila sing makadali. Mahanduraw naton nga nagabuslanay sanday Abram kag Sarai sa pagsakay kag paglakat. Bation ang lagting sang kilingkiling nga nahigot sa sapat samtang nagaistoryahanay sila. Sang ulihi, naanad na sila sa pagpatindog kag pagguba sang tolda kag pagbulig sa tigulang na nga si Tera sa pagsakay sa kamelyo ukon asno. Nagpaaminhan-katundan sila, nga nagasubay sa Suba Eufrates. Sinemana na sila nga nagalakbay, pero padayon sila gihapon.

¹⁵ Sang ulihi, pagkatapos sang 960 kilometros nga pagpanglakaton, nakalab-ot sila sa daw balay sang putyukan nga mga payag sang Haran, isa ka mauswagon nga siudad sa ginsang-an nga ruta sang mga negosyante sa Sidlangan-Katundan. Nagdulog sila kag nagtener diri sing makadali. Mahimo nakapoy na si Tera sa paglakbay.

16, 17. (a) Ano nga katipan ang nagpabakod kay Abram? (b) Paano ginpakamaayo ni Jehova si Abram sang nagtener sia sa Haran?

¹⁶ Sang ulihi, napatay si Tera sa edad nga 205. (Gen. 11:32) Nalugpayan gid si Abram sang nagpakig-angot liwat si Jehova sa iya.  Ginsulit ni Jehova ang sugo nga ginhatag niya kay Abram sa Ur, kag ginpadaku niya ang parte sa iya saad. Si Abram mangin “isa ka pungsud nga daku,” kag pakamaayuhon ang tanan nga pamilya sa duta bangod sa iya. (Basaha ang Genesis 12:2, 3.) Ang katipan sa tunga niya kag sang Dios nagpabakod kay Abram nga magpadayon.

¹⁷ Sa sini nga tion, mas madamo pa gid ang ila impakihon, kay ginpakamaayo ni Jehova si Abram sa Haran. Ang Biblia nagasambit parte sa ‘tanan nga pagkabutang nga ila natipon, kag sa mga kalag nga ila naangkon sa Haran.’ (Gen. 12:5) Para mangin isa ka pungsod, kinahanglan ni Abram sang mga pagkabutang kag mga suluguon, ukon isa ka daku nga panimalay. Wala pirme ginapamanggaranon ni Jehova ang iya mga alagad, pero ginaamanan niya sila sang ila mga kinahanglanon para matuman nila ang iya kabubut-on. Gani, nagpadayon sanday Abram sa paglakbay pakadto sa lugar nga wala niya nahibal-an.

18. (a) San-o naeksperiensiahan ni Abram ang pinakaimportante nga tion sa kasaysayan sang pagpakig-angot sang Dios sa Iya katawhan? (b) Ano pa nga importante nga hitabo ang natabo sang ulihi sang Nisan 14? (Tan-awa ang kahon nga “ Importante nga Petsa sa Kasaysayan sang Biblia.”)

¹⁸ Inadlaw ang ila lakbayon para makalab-ot sila sa Carquemis, diin ang mga manuglakbay masami nagatabok sa Eufrates. Mahimo nga sa sini nga lugar naeksperiensiahan ni Abram ang pinakaimportante nga tion sa kasaysayan sang pagpakig-angot sang Dios sa Iya katawhan. Maathag nga sang ika-14 nga adlaw sang bulan nga ginhingalanan sang ulihi nga Nisan, sang 1943 B.C.E., nagtabok sanday Abram sa suba. (Ex. 12:40-43) Nahamtang sa bagatnan ang duta nga ginsaad ni Jehova kay Abram. Sina nga adlaw, natuman ang katipan sang Dios kay Abram.

19. Ano ang ginsaad ni Jehova kay Abram, kag ano ang ginapahanumdom sini kay Abram?

¹⁹ Nagpabagatnan sanday Abram, kag nagdulog sila malapit sa dalagku nga mga kahoy sang More, nga malapit sa Siquem. Sa sini nga lugar nakabaton liwat si Abram sang mensahe halin kay Jehova. Sa sini nga tion, nagsaad ang Dios nga ang binhi, ukon kaliwat ni Abram, magapanag-iya sang duta. Nadumduman ayhan ni Abram ang gintagna ni Jehova sa Eden parte sa “binhi,” ukon kaliwat, nga magaluwas sa  ulihi sa katawhan? (Gen. 3:15; 12:7, New World Translation of the Holy Scriptures) Posible. Mahimo amat-amat na niya nga nahangpan nga bahin sia sang daku nga katuyuan ni Jehova.

20. Paano gin-apresyar ni Abram ang pribilehiyo nga ginhatag sa iya ni Jehova?

²⁰ Gin-apresyar gid ni Abram ang pribilehiyo nga ginhatag sa iya ni Jehova. Dapat mangin mainandamon gid sia sa paglibot sa duta kay ginaistaran ini gihapon sang mga Canaanhon. Pero nagdulog sia anay kag nagtukod sang altar para kay Jehova, una malapit sa dalagku nga mga kahoy sang More, kag dayon malapit sa Betel. Nanawag sia kay Jehova kag ginpabutyag ang iya tinagipusuon nga pagpasalamat sa Dios samtang ginapamalandungan niya ang palaabuton sang iya kaliwat. Mahimo nga nagbantala man sia sa mga Canaanhon nga kaingod niya. (Basaha ang Genesis 12:7, 8.) Siempre, dalagku nga mga hangkat ang atubangon niya sa iya pagpanglakaton. Maalamon nga wala na naglangot ang buot ni Abram sa iya ginbiyaan sa Ur. Nasentro ang iya igtalupangod sa palaabuton. Ang Hebreo 11:10 nagasiling parte kay Abram: “Ginahulat niya ang siudad nga may matuod nga mga sadsaran, nga ang manunukod kag manugbuhat sini nga siudad amo ang Dios.”

21. Ano ang aton nahibaluan sa Ginharian sang Dios kon ipaanggid kay Abram, kag ano ang imo ginahandum nga himuon?

²¹ Mas madamo kita subong sing nahibaluan parte sa sinang malaragwayon nga banwa, ang Ginharian sang Dios, sangsa kay Abram. Nahibaluan naton nga ang Ginharian nagagahom na sa langit kag tapuson sini sa indi madugay ining sistema sang kalibutan, kag nahibaluan naton nga ang madugay na nga ginsaad nga Binhi ni Abram, si Jesucristo, nagagahom na sa sina nga Ginharian. Pribilehiyo gid naton nga makita liwat si Abram kon banhawon sia kag mahangpan niya ang katuyuan sang Dios nga wala niya nahangpan sing bug-os sang una! Luyag mo bala nga masaksihan ang katumanan sang tanan nga saad ni Jehova? Gani importante gid nga padayon mo nga himuon ang ginhimo ni Abram. Mangin handa sa pagsikway sang pila ka kasulhayan para alagaron si Jehova, mangin matinumanon, kag mapinangamuyuon nga apresyaha ang mga pribilehiyo nga ginhatag sa imo ni Jehova. Samtang ginailog mo ang pagtuo ni Abram, ang ‘amay sang tanan nga may pagtuo,’ daw pareho lang nga amay mo man sia!