Ang Pagtamod sang Biblia

Ginakunsinti Bala sang Biblia ang Pagpang-ulipon?

ANG gugma sa isigkatawo isa sa panguna nga panudlo sang Biblia. Pero, ang mapintas nga pagpang-ulipon wala nagapakita sing gugma. Gani nagapalibog ang pila ka tawo kay ginsambit sa Biblia ang pagpang-ulipon.

Sang una, gintugutan sang Dios ang iya katawhan nga magkuha sing ulipon. (Genesis 14:14, 15) Sang panahon sang mga apostoles, ang pila ka Cristiano mga agalon kag ang iban naman mga ulipon. (Filemon 15, 16) Ginapakita bala sini nga ginakunsinti sang Biblia ang mapintas nga pagpang-ulipon?

Pagpang-ulipon kag mga Prinsipio sa Biblia

Sang ginsulat ang Biblia, ang mga tawo naghimo na sing mga kahimusan parte sa ila tindog sa katilingban kag pangabuhi nga nagasumpakil sa mga prinsipio sang Dios. Ang iban nila nga ginhimo ginkondenar sang Kasuguan sang Dios, pero may gintugutan man nga sahi sang pagpang-ulipon.

Bahin sa sini nga kahimusan sa dumaan nga Israel, ang The International Standard Bible Encyclopedia nagsiling: “Gintuyo ini para sa paghiliutod nga wala sing pigado kag wala sing pagpamigos sa mga balo, mga wala sing balay, ukon mga ilo.” Gani, indi lang kay gintugutan ini nga mga kahimusan, kundi may mga pagsulundan man sa Kasuguan sang Dios para tratahon ang mga ulipon sing maayo kag mahigugmaon.

Pagpang-ulipon sa Kasaysayan sang Biblia

Binagbinaga ang masunod nga mga pagsulundan nga makita sa Kasuguan nga ginhatag kay Moises:

● Ginasilutan sing kamatayon ang nagapangidnap kag nagabaligya sing tawo. (Exodo 21:16) May mga aman sa mga Israelinhon para indi sila mapigaduhan, pero kon malubong ang isa sa utang, ayhan bangod sang indi maayo pagpadalagan sang negosyo, puede niya ibaligya ang iya kaugalingon subong ulipon. Pero mahimo man sia makasupot sing kuarta para magawad ang iya kaugalingon.—Levitico 25:47-52.

● Indi ini mapintas nga pagpang-ulipon nga madugay na nga ginahimo sa iban nga pungsod. Ang Levitico 25:39, 40 nagsiling: “Kon ang imo utud upud sa imo mag-imol, kag magbaligya sang iya kaugalingon sa imo, dili mo sia pagpaalagdon subong nga ulipon: magpuyo sia upud sa imo subong nga sinoholan kag subong nga manlulugayaw.” Gani mahigugmaon ini nga aman para maatipan ang pigado katama nga Israelinhon.

● Ang nagpangawat nga indi makabayad suno sa ginapatuman sang Kasuguan mahimo ibaligya subong ulipon para mabayaran niya ang iya ginkawat. (Exodo 22:3) Kon mabayaran na niya ini, mahimo na sia hilwayon.

● Wala ginatugutan sang Kasuguan sang Dios sa Israel ang mapintas nga pagpang-ulipon. Bisan pa ginatugutan ang mga agalon sa pagdisiplina sa ila mga ulipon, indi sila dapat magpasobra. Ginasilutan ang agalon nga nakapatay sa iya ulipon. (Exodo 21:20) Kon madis-ebol sia, mabingaw ukon mabulag, dapat sia hilwayon.—Exodo 21:26, 27.

● Anom ka tuig ang pinakadugay nga pagpangalagad sang isa ka Israelinhon subong ulipon.  (Exodo 21:2) Dayon sa ikapito nga tuig, dapat hilwayon ang Hebreo nga ulipon. Ginapatuman sang Kasuguan nga kada 50 ka tuig, ang tanan nga ulipon nga Israelinhon dapat hilwayon, bisan ano pa sila kadugay nga nangin ulipon.—Levitico 25:40, 41.

● Kon hilwayon na ang ulipon dapat sia pabalunan sang iya agalon. Ang Deuteronomio 15:13, 14 nagsiling: “Kon hilwayon mo sia sa imo, dili mo sia pagpalakton nga walay dala; sangkapan mo sia sing maalwanon gikan sa imo panong, gikan sa imo linasan, kag gikan sa imo linasan sang uvas.”

Sang panahon ni Jesus kag sang iya mga apostoles, kinaandan na ang pagpang-ulipon sa Emperyo sang Roma. Sang naglapnag ang Cristianismo, nawalihan sang maayong balita ang mga ulipon kag mga agalon kag nangin mga Cristiano. Wala ginwali ni Jesus ukon sang iya mga apostoles nga dapat bag-uhon ini nga sistema. Sa baylo, ginlaygayan ang mga ulipon kag mga agalon nga maghigugmaanay subong mag-ulutod sa pagtuo.—Colosas 4:1; 1 Timoteo 6:2.

Mauntat Na ang Pagpang-ulipon

Pareho sa iban nga pamangkot parte sa Biblia, dapat binagbinagon ang konteksto parte sa isyu sang pagpang-ulipon. Ginapakita sang maid-id nga pagtuon sa Biblia nga ginakaugtan sang Dios ang pagmaltrato sa mga tawo.

Ginapakita man sini nga ang pagpang-ulipon sang katawhan sang Dios nga narekord sa Biblia indi mapintas kag kabaliskaran sa pagpati sang kalabanan nga mga tawo karon. Ginasugid man sang Biblia nga luwason kita sang Dios sa tanan nga pagkaulipon sa husto nga tion. Sa sina nga tion, mabaton na sang tanan nga tawo ang matuod nga kahilwayan.—Isaias 65:21, 22.

NAMANGKOT KA BALA?

● Ginakunsinti bala sang Biblia ang pagmaltrato sa mga ulipon? —Levitico 25:39, 40.

● Paano tratahon sang mga Cristiano ang mga ulipon?—Colosas 4:1.

[Blurb sa pahina 29]

Ginakaugtan sang Dios ang pagmaltrato sa mga tawo

[Picture Credit Line sa pahina 29]

© G.M.B. Akash/Panos Pictures