Kinahanglan sang mga bata ang pagpanguna kag paglaygay sang mga adulto. Bilang ginikanan, ikaw ang dapat nga maggiya kag maglaygay sa imo bata, kay responsibilidad mo ini. Pero, ang iban nga adulto makabulig man kag makagiya sa imo mga bata.

Sa madamo nga lugar, ang mga bata talagsa na lang nagapakig-upod sa mga adulto. Binagbinaga ini:

• Ang mga bata halos bilog nga adlaw nga ara sa eskwelahan, diin mas madamo ang estudyante sangsa ila mga manunudlo kag iban pa nga adulto.

• Pagpauli sang iban nga pamatan-on pagkatapos sang klase, wala sing tawo sa ila balay kay nagaobra pa ang ila mga ginikanan.

• Sa isa ka pagtuon sa United States, ang mga bata nga 8 asta 12 anyos nagahinguyang sing mga anom ka oras kada adlaw sa ila mga gadyet. *

Ang libro nga Hold On to Your Kids nagsiling: “Ang mga pamatan-on wala na nagakuha sing instruksion, halimbawa, kag paggiya sa ila mga iloy, amay, manunudlo, kag iban pa nga responsable nga adulto kundi sa . . . ila mga katubotubo.”

Makig-upod sa imo mga bata.

PRINSIPIO SA BIBLIA: “Hanasa ang bata sa husto nga dalanon; bisan magtigulang na sia indi sia magtalikod sa sini.”—Hulubaton 22:6.

Normal lang nga gusto sang mga bata nga giyahan sila sang ila mga ginikanan. Ang matuod, ang mga eksperto nagasiling nga bisan pa nagatin-edyer na ang mga bata, mas gusto nila nga sundon ang laygay sang ila mga ginikanan sangsa ila mga katubotubo. “Ang mga ginikanan amo gihapon ang may pinakadaku nga impluwensia sa panimuot kag batasan sang ila bata asta nga maghinupang kag magtin-edyer ini,” siling ni Dr. Laurence Steinberg sa iya libro nga You and Your Adolescent. Nagsiling pa sia: “Gusto sang mga tin-edyer nga mahibaluan ang inyo ginapensar kag nagapamati sila sa inyo ginahambal, bisan pa wala nila ini ginapakita ukon bisan pa wala sila nagaugyon sa inyo sa tanan nga tion.”

Gusto sang imo mga bata nga giyahan mo sila, gani himua ini. Makig-upod sa ila kag isugid sa ila ang imo pagtamod, ang mga butang nga importante sa imo, kag ang imo mga eksperiensia sa kabuhi.

 Paupda sila sa iban.

PRINSIPIO SA BIBLIA: “Ang tawo nga nagaupod sa maalamon mangin maalamon man.”—Hulubaton 13:20.

May kilala ka bala nga adulto nga puede mangin maayo nga halimbawa sa imo mga bata? Ngaa indi mo pagtilawan nga paupdon ang imo bata sa iya? Siempre, indi buot silingon nga ginapabay-an mo ang imo responsibilidad bilang ginikanan. Pero ang pagpakig-upod sang imo bata sa isa ka adulto nga ginasaligan mo makapalig-on sa imo bata kag mangin dugang nga paghanas para sa iya. Sa Biblia, si Timoteo—bisan pa adulto na sia—nakapanginpulos gid sa iya pagpakig-upod kay apostol Pablo, kag si Pablo nakabenepisyo man sa ila pag-abyanay ni Timoteo.—Filipos 2:20, 22.

Sa nagligad nga isa ka gatos ka tuig, madamo nga pamilya ang wala na nagaupdanay sa isa lang ka balay ukon komunidad. Madamo nga lolo, mga tiyo, mga tiya, kag iban pa nga paryente ang mahimo nagaistar sa iban nga bahin sang kalibutan. Kon amo sini ang inyo sitwasyon, hatagi sing kahigayunan ang imo mga tin-edyer nga makatuon sa iban nga mga adulto nga may kinaiya nga gusto mo nga matun-an nila.