Kon nagapangita ka sing giya para maatubang ang kasubo, madamo ka gid sing makita. Mahimo bangod, pareho sa nasambit na, lainlain ang paagi sa pagpangasubo. Ang nakabulig sa isa, mahimo indi makabulig sa iban.

Pero, may pila ka giya nga nakabulig gid sa madamo. Pirme ini ginagamit sang eksperto nga mga manuglaygay sa mga ginasubuan, kag makita ini sa dumaan nga libro sang kaalam, ang Biblia.

• Para sa pila ka eksperto, amo ini ang pinakaimportante para malampuwasan ang kasubo. Pero kon kaisa, mahimo gusto mo mag-isahanon. Mahimo ka pa gani mairitar sa mga gusto magbulig sa imo. Normal lang ini.

• Indi magbatyag nga kinahanglan ka gid makig-upod sa iban, pero indi ka man pirme mag-isahanon. Kay mahimo kinahanglan mo ang ila bulig sa ulihi. Isugid sa ila kon ano ang kinahanglan mo kag indi mo kinahanglan sa sina nga tion.

• Base sa imo kinahanglan, balanseha ang imo tion sa pagpakig-upod sa iban kag sa pag-isahanon.

PRINSIPIO: “Ang duha mas maayo sangsa isa . . . Kay kon matumba ang isa, mapabangon sia sang iya kaupod.”—Manugwali 4:9, 10.

• Ang balanse nga pagkaon makapahaganhagan sang stress nga bangod sa kasubo. Tinguhai nga magkaon sing sarisari nga prutas, utanon, kag mga pagkaon nga may protina.

• Mag-inom sing madamo nga tubig kag iban pa nga makapaayo sa imo panglawas.

• Kon wala ka sing gana, magtimotimo pirme. Mahimo ka man makapamangkot sa imo doktor kon ano nga vitamins ang maayo sa imo. *

• Ang madasig nga paglakat kag iban pa nga ehersisyo makapahaganhagan sang negatibo nga emosyon. Kon nagaehersisyo ka, mapamensaran mo sing maayo ang pagkapatay sang imo pinalangga ukon malipatan mo ini sing makadali.

PRINSIPIO: “Wala sing tawo nga nagadumot sa iya kaugalingon nga lawas, kundi ginapakaon kag ginapalangga niya ini.”—Efeso 5:29.

• Importante gid ang pagtulog, ilabi na sa mga ginasubuan, kay ang kasubo nagadugang sa kakapoy.

• Limitahi ang ginainom mo nga kape kag makahulubog nga ilimnon, kay indi ka sini pagpatulugon sing maayo.

PRINSIPIO: “Mas maayo pa ang diutay nga pahuway sangsa tuman nga pagpangabudlay kag paglagas sa hangin.” —Manugwali 4:6.

• Dumduma nga sarisari ang paagi sa pagpangasubo. Gani kinahanglan mo hibaluon kon ano ang makabulig para sa imo.

• Madamo ang nagasiling nga naatubang nila ang kasubo bangod ginasugid nila ini sa iban, pero ang iban ginatago lang nila ini. Sarisari ang opinyon sang mga eksperto kon bala ang pagsugid sa iban makabulig para malampuwasan ang kasubo. Kon kinahanglan mo ini isugid sa iban pero nagaalang-alang ka, mahimo makabulig kon amat-amaton mo sugid ang imo ginabatyag sa imo suod nga abyan.

• Para sa pila, ang paghibi nakabulig sa ila nga maatubang ang kasubo, pero nahimo man ini sang iban bisan wala sila gawa nagahibi.

PRINSIPIO: “Ang tagipusuon nakahibalo sang kapait nga ginabatyag sini.”—Hulubaton 14:10.

• Ang pila nga nagalalaw nagapahubog ukon nagadroga para maumpawan sila. Makahalalit gid ini. Temporaryo lang ang paumpaw sini kag may malain gid ini nga resulta. Tilawi ang mga paagi nga makapahaganhagan sang imo mga kabalaka, kag indi makahalit sa imo.

PRINSIPIO: “Tinluan naton ang aton kaugalingon sa tanan nga nagapahigko.”—2 Corinto 7:1.

• Nakita sang madamo nga sa tion sang paglalaw (ang pagbatyag kag pag-atubang sang kasubo) makabulig sa ila ang paghimo sang pila ka butang para malipatan nila sing makadali ang ila kasubo.

• Mahimo ka maumpawan sing makadali kon makig-abyan ka ukon makigsuod pa gid sa imo mga abyan, magtuon sing bag-o nga ikasarang, ukon maglingawlingaw.

• Sa pagligad sang tion, amat-amat nga mangin mas malawig na ang panahon nga malipatan mo ang imo kasubo kag normal lang ini.

PRINSIPIO: “May tion para sa tagsa ka butang, . . . tion sa paghibi kag tion sa pagkadlaw; tion sa paglalaw kag tion sa pagsaot.” —Manugwali 3:1, 4.

• Kon posible, ibalik ang imo normal nga rutina.

• Kon sundon mo ang imo rutina sa pagtulog, pagtrabaho, kag iban pa nga buluhaton, amat-amat nga magabalik sa normal ang imo kabuhi.

• Kon masako ka sa paghimo sang positibo nga mga butang, magahaganhagan ang kasakit nga imo ginabatyag.

PRINSIPIO: “Indi niya pirme matalupangdan ang mga kabudlayan sang iya malip-ot nga kabuhi, bangod ginapuno sang matuod nga Dios ang iya tagipusuon sing kalipay.” —Manugwali 5:20.

• Madamo sa mga naghimo sang dalagku nga desisyon pagkatapos mapatay ang ila pinalangga ang naghinulsol.

• Kon posible, paligara anay ang panahon antes magdesisyon nga magsaylo, mangita sang lain nga trabaho, ukon kon parte sa mga gamit sang imo napatay nga pinalangga.

PRINSIPIO: “Ang mga plano sang mapisan pat-od nga magamadinalag-on, apang ang tanan nga nagapadasudaso pat-od nga magaimol.”—Hulubaton 21:5.

• Narealisar sang madamo nga nagalalaw nga nakabulig sa ila ang paghimo sang mga butang nga makapahanumdom sa ila sang ila pinalangga nga napatay.

• Mahimo makapaumpaw sa imo kon magkolekta ka sang mga piktyur ukon maghimo sing dyurnal sang mga hitabo kag istorya nga gusto mo dumdumon.

• Tagua ang mga butang nga makapahanumdom sa imo sang malipayon ninyo nga pag-updanay kag tan-awa ini sa ulihi, kon handa ka na.

PRINSIPIO: “Dumduma ang mga adlaw sang una.”—Deuteronomio 32:7.

• Mahimo maayo para sa imo kon magbakasyon ka.

• Kon indi praktikal ang malawig nga bakasyon, mahimo ka man maglingawlingaw sing isa ukon duha ka adlaw, pareho sang pagsaka sa kabukiran, pagkadto sa museo, ukon pagbiyahe.

• Ang paghimo sing mga butang nga indi bahin sang normal mo nga rutina makapaumpaw sa imo kasubo.

PRINSIPIO: “Dali kamo, makadto kita sa isa ka baw-ing nga lugar nga kitahanon lang kag magpahuway sing makadali.”—Marcos 6:31.

• Dumduma nga ang pagbulig sa iban makapalipay sa imo.

• Mahimo mo mabuligan ang mga nasubuan man sa pagkapatay sang imo pinalangga, pareho sang mga abyan ukon pamilya nga nagakinahanglan man sang paumpaw.

• Ang pagbulig kag pagpaumpaw sa iban makahatag sa imo sing kalipay kag katuyuan sa kabuhi nga mahimo kinahanglan mo.

PRINSIPIO: “Mas malipayon ang nagahatag sangsa nagabaton.”—Binuhatan 20:35.

• Ang kasubo mahimo magpahunahuna sa aton kon ano gid ang importante.

• Gamita ini nga panahon sa pag-usisa kon paano mo ginagamit ang imo kabuhi.

• Kon kinahanglanon, bag-uha ang imo mga prioridad.

PRINSIPIO: “Mas maayo pa nga magkadto sa balay nga namatyan sangsa balay nga may sinalusalo, kay amo ina ang madangatan sang tanan nga tawo, kag dapat ini tandaan sang mga buhi.”—Manugwali 7:2.

 Ang matuod, indi mo malipatan ang tanan nga kasakit nga imo nabatyagan. Pero, madamo sa napatyan sing hinigugma ang makapamatuod nga ang paghimo sing positibo nga mga tikang, pareho sang ginbinagbinag sa sini nga artikulo, nakabulig para maumpawan sila. Siempre, indi lang amo sini ang makahatag sa imo sing paumpaw. Pero kon himuon mo ang pila sa sini, makita mo nga makapaumpaw gid ini sa imo.