Diskriminasyon—Nagabatyag Ka Man Bala Sini?
Ang diskriminasyon daw pareho sa virus. Ginahalitan sini ang iya mga biktima, kag mahimo indi mabatyagan sang mga tawo nga nagamasakit na gali sila.
Ang mga tawo mahimo may diskriminasyon indi lamang sa iban nga lain ang pungsod, rasa, tribo, ukon lenguahe, kundi pati man sa mga tawo nga lain ang relihion, gender, ukon estado sang pangabuhi. Ginahukman naman sang iban ang mga tawo base sa edad, edukasyon, itsura, ukon kasablagan. Pero bisan amo sina ang ila ginahimo, wala sila gihapon nagapati nga may diskriminasyon sila.
Posible ayhan nga may diskriminasyon ka man? Mabatyagan sang kalabanan sa aton kon may diskriminasyon ang iban. Pero mahimo indi naton mabatyagan nga kita mismo may diskriminasyon man. Ang matuod, tanan kita may amo sini nga batasan. Kon may negatibo nga pagpati ang mga tawo parte sa isa ka grupo, dayon may makilala sila nga miembro sina nga grupo, “lain ang ila pagtrato sa sina nga tawo kag wala gid nila narealisar nga amo gali sina ang ila ginahimo,” siling sang isa ka propesor sang sociology nga si David Williams.
Halimbawa, sa isa ka pungsod sa Balkans, diin nagaistar si Jovica, may isa ka gamay nga tribo sang mga tawo. “Abi ko sadto, basta halin ka sa sina nga tribo, indi ka maayo nga tawo,” siling niya. “Pero wala ko gid narealisar nga may diskriminasyon gali ako, kay ti, abi ko matuod man ang akon ginapatihan parte sa ila.”
Madamo nga gobierno ang naghimo sing mga layi para madula ang pagpasulabi sa rasa kag ang iban pa nga porma sang diskriminasyon. Pero nagapadayon gihapon ang diskriminasyon. Ngaa? Bangod ini nga mga layi nagapokus lamang sa mga ginahimo sang isa ka tawo. Pero indi sini makontrol ang iya ginahunahuna kag ginabatyag. Kag sa hunahuna kag sa tagipusuon nagasugod ang diskriminasyon. Kon amo, may paglaum pa bala nga madula ang diskriminasyon?
Binagbinagon sa masunod nga artikulo ang lima ka prinsipio nga nakabulig sa madamo nga tawo nga madula ang diskriminasyon sa ila hunahuna kag tagipusuon.