SANDAY Noe kag ang iya pamilya nagtipon samtang nagabunok ang ulan. Handurawa sila, sinagon ang ila hitsura sa nagapirawpiraw nga suga, ang ila mga mata nagasiga samtang nagapamati sa nagabunok nga ulan sa atop kag kilid sang arka. Mahimo nga tuman gid ini kagahod.

Samtang ginatan-aw ni Noe ang mga hitsura sang iya pinalangga nga pamilya—ang iya matutom nga asawa kag tatlo ka mabukod nga anak nga lalaki upod sa mga asawa sini—nalipay gid sia. Sa sina nga mabudlay nga tion, mahimo nga makapaumpaw sa iya nga upod niya ang iya mga pinalangga nga luwas kag maayo ang kahimtangan. Pat-od gid nga nanguna sia sa pagpangamuyo para magpasalamat, nga ginapatunog ang iya tingog para mabatian.

Daku gid ang pagtuo ni Noe. Bangod nagtuo sia sa iya Dios nga si Jehova, gin-amligan sia kag ang iya pamilya. (Hebreo 11:7) Pero indi na bala sila magtuo kay nag-ulan na? Indi amo sina, kay kinahanglan pa nila ini sa palaabuton. Amo man sini sa aton bahin sa sining mabudlay nga tion. Gani tan-awon naton kon ano ang aton matun-an sa pagtuo ni Noe.

Nagpadayon ang pag-ulan sing “kap-atan ka adlaw kag kap-atan ka gab-i.” (Genesis 7:4, 11, 12) Nagdalom nga nagdalom ang tubig. Samtang nagakatabo ini, nakita gid ni Noe nga ang iya Dios nga si Jehova, padayon nga nagaamlig sa mga matarong kag nagasilot sa mga malauton.

Ginpauntat sang Anaw ang pagrebelde sang mga anghel. Bangod naimpluwensiahan sang pagkamaiyaiyahon ni Satanas, madamo nga anghel ang nagsikway sang ila “nagakaigo nga puluy-an” sa langit kag nagpangasawa sa mga babayi, amo nga nanganak sila sang higante nga mga Nefilim. (Judas 6; Genesis 6:4) Pat-od nga nalipay gid si Satanas sa sini nga pagrebelde, kay labi pa gid nga naglain ang mga tawo, nga amo ang pinakamaayo nga tinuga ni Jehova sa duta.

Pero samtang nagadalom ang tubig, napilitan ang rebelde nga mga anghel nga biyaan ang ila lawas kag magbalik sa duog sang mga espiritu, kag indi na sila mangin tawo pa liwat. Ginpabay-an nila ang ila mga asawa kag mga bata nga mapatay sa Anaw upod ang mga tawo.

Halin sang adlaw ni Enoc, mga pito ka gatos ka tuig ang nagligad, ginpaandaman ni Jehova ang mga tawo nga laglagon Niya ang mga malauton kag indi diosnon nga mga tawo. (Genesis 5:24; Judas 14, 15) Sugod sadto, naglain pa gid ang mga tawo, nga nagguba kag nagpuno sang duta sang kasingki. Karon nagaatubang sila sang ila kalaglagan. Nalipay bala sanday Noe sa sini?

Wala! Amo man ang ila maluluy-on nga Dios. (Ezequiel 33:11) Ginhimo ni Jehova ang tanan para mas madamo ang maluwas. Ginsugo niya si Enoc nga paandaman ang mga tawo, kag ginsugo niya si Noe nga magtukod sang arka. Pila ka tuig nga nag-obra sanday Noe kag ang iya pamilya  sini, nga makita sang mga tawo. Dugang pa, ginsugo man ni Jehova si Noe nga mangin “isa ka manugbantala sang pagkamatarong.” (2 Pedro 2:5) Pareho ni Enoc, ginpaandaman niya ang mga tawo sang nagapakari nga paghukom. Ano ang ila reaksion? Si Jesus nga nakasaksi sang mga hitabo sa langit, naghinumdom sa mga tawo sang adlaw ni Noe: “Wala sila magsapak tubtob nga nag-abot ang anaw kag nag-anod sa ila tanan.”—Mateo 24:39.

Handurawa kon ano ang kahimtangan nanday Noe sa una nga 40 ka adlaw pagkatapos siraduhan ni Jehova ang arka. Samtang nagabunok ang ulan kada adlaw, nagpadayon sila sa pag-atipan sa isa kag isa, sang ila puluy-an, kag sang mga sapat. Pero hinali lang nga naggiho ang arka! Naglutaw ini, asta nga “nabayaw ini sa duta.” (Genesis 7:17) Makatilingala gid ini nga pagpakita sang gahom sang Labing Gamhanan nga Dios, si Jehova!

Mahimo nga nagpasalamat gid si Noe, indi lamang sa kaluwasan nila sang iya pamilya, kundi sa kaluoy man ni Jehova kay gingamit sia para paandaman ang mga tawo nga napatay sa anaw. Mahimo nga daw wala sing pulos ang ila pagpangabudlay sadto nga tion kay wala nagapamati ang mga tawo. Pamensara ini—mahimo nga may mga utod si Noe kag hinablos nga nabuhi sang wala pa ang Anaw; pero wala gid sila namati. (Genesis 5:30) Subong, samtang yara sa sulod sang arka, nalipay gid sila nga walo nga panumdumon ang ginhinguyang nila nga tion sa pagpaandam sa mga tawo.

Wala nagabag-o si Jehova sugod sang adlaw ni Noe. (Malaquias 3:6) Ginpaathag ni Jesucristo nga ang aton tion daw pareho “sang mga adlaw ni Noe.” (Mateo 24:37) Tumalagsahon ang aton tion bangod sang tuman nga kabudlayan nga malapit na lang tapuson upod sining malain nga sistema. Sa karon ang katawhan sang Dios nagapaandam man sa tanan nga nagapamati. Mamati ka bala sa sini? Kon nabaton mo na ang kamatuoran nga nagaluwas sang kabuhi, isugid mo man bala ini sa iban? Maayo gid nga halimbawa sanday Noe kag ang iya pamilya para sa aton.

Samtang nagalutaw ang arka, mabatian nila ang pag-igot kag pagraginit sang dalagku nga mga tapi. Nahadlok bala si Noe sa dalagku nga mga balod ukon basi nga maguba ang arka? Wala. Mahimo nga amo sina ang batyagon sang maduhaduhaon nga mga tawo subong, pero wala nagduhaduha si Noe. Ang Biblia nagasiling: “Bangod sa pagtuo si Noe . . . nagtukod sang arka.” (Hebreo 11:7) Pagtuo sa ano? Naghimo si Jehova sang katipan, isa ka pormal nga kasugtanan, nga luwason sanday Noe sa Anaw. (Genesis 6:18, 19) Masarangan bala amligan sang nagtuga sang uniberso, sang duta, kag sang tanan nga buhi nga mga butang ang arka? Huo! Nagsalig gid si Noe nga tumanon ni Jehova ang iya saad. Gani sia kag ang iya pamilya “naluwas sa tubig.”—1 Pedro 3:20.

Pagkatapos sang 40 ka adlaw kag 40 ka gab-i, naghulaw ang ulan. Natabo ini sang mga Disiembre 2370 B.C.E. Pero wala pa matapos ang hilikuton sang pamilya. Puno ang arka sang mga sapat samtang nagalutaw ini, nga lampas pa sa kabukiran. (Genesis 7:19, 20) Maimadyin naton sanday Noe, Sem, Ham, kag Jafet nga nangabudlay gid sa pagsagod sang mga sapat. Siempre, ang Dios nga nagpaanta sang ilahas nga mga sapat para mapasulod sa arka makasarang sa pagpahagop sa ila asta matapos ang Anaw. *

Mahimo nga may rekord si Noe sa nagakatabo. Ini nga rekord nagalakip kon san-o nagsugod kag naghulaw ang ulan. Ginasugid man sini nga ang Anaw naglawig sing 150 ka adlaw. Sang ulihi, nahubas ang tubig. Isa ka adlaw, ang arka nagtungtong “sa kabukiran sang Ararat,” nga makita subong sa Turkey. Mahimo nga natabo ini sang Abril 2369 B.C.E. Sang Hunyo, 73 ka adlaw sang ulihi, makita na ang putukputukan sang mga bukid. Pagligad sang tatlo ka bulan, sang Septiembre, namat-od si Noe nga kuhaon ang pila ka atop sang arka. Mahimo nga makapasulhay gid ang kasanag kag preska nga hangin. Antes sini, gintilawan ni Noe kon puede na sila makapanaug. Ginbuy-an niya ang uwak, nga nagbalik sang ulihi; nian ginbuy-an ni Noe ang pating, nga nagbalikbalik sa iya asta nga nakakita ini sang kahoy nga mahapunan.—Genesis 7:24–8:13.

Wala sing duhaduha nga ginauna gid ni Noe ang espirituwal nga mga butang. Mahanduraw naton nga tingob sila nga nagapangamuyo kag nagaistoryahanay parte sa ila Amay sa langit. Nagasalig gid si Noe kay Jehova sa iya tagsa ka importante nga desisyon. Bisan pa nga nakita niya nga “nagmala” na ang duta—sobra isa ka tuig na sila sa sulod sang arka—wala niya ginbuksan ang puertahan kag nagua sa arka. (Genesis 8:14) Ginhulat gid niya ang isiling ni Jehova!

Madamo gid sing matun-an ang ulo sang pamilya sa sining matutom nga tawo. Organisado sia, mapisan, pasensioso, kag maatipanon. Pero labaw sa tanan, ginauna gid niya ang kabubut-on ni Jehova. Kon ginailog naton ang pagtuo ni Noe, mangin pagpakamaayo kita sa aton mga pinalangga.

Sang ulihi, nagmando si Jehova. “Gowa sa arca,” siling niya kay Noe, “ikaw kag ang imo asawa, kag ang imo mga anak nga lalaki kag ang asawa sang imo mga anak kaupud nimo.” Nagtuman sila kag naggua sa arka kag nagsunod ang mga sapat. Paano? Nagdinaguso bala sila? Wala! Ang rekord nagasiling nga “naggowa [sila] sa arca sono sa ila mga sari.” (Genesis 8:15-19) Sang nakagua na sila, nga nagahaklo sang preska nga hangin kag nagatan-aw sa palibot sang Ararat, makita nila ang matinlo nga duta. Wala na ang mga Nefilim, ang kasingki, ang rebelde nga mga anghel, kag ang tanan nga kalautan! * May kahigayunan na ang tawo nga magsugod liwat.

Nahibaluan ni Noe ang iya himuon. Nagsugod sia sa pagsimba. Naghimo sia sang altar kag naghalad sang mga sapat nga ginatamod sang Dios  nga matinlo—nga ginpasulod nila sa arka sing “tagpitopito.” (Genesis 7:2; 8:20) Nalipay bala sini si Jehova?

Kanami gid ang sabat sang Biblia: “Nakapanimaho ang GINOO sang kaamyon.” Ang kasakit nga nabatyagan sang Dios sang ginpuno sang katawhan ang kalibutan sang kalautan ginbuslan sang makapaumpaw kag maayo nga pamatyag sang makita niya ang pamilya sang matutom nga mga sumilimba sa duta nga determinado nga himuon ang iya kabubut-on. Wala ginapaabot ni Jehova nga mangin himpit sila. Ini nga bersikulo nagapadayon: “Ang tinutuyo sang tagiposoon sang tawo malaut kutub sa iya pagkapamatan-on.” (Genesis 8:21) Binagbinaga kon paano pa gid ginpabutyag ni Jehova ang iya kaluoy sa katawhan.

Gindula ni Jehova ang sumpa sa duta. Sang nagrebelde sanday Adan kag Eva, ginhimo ini nga sumpa ni Jehova, amo nga mabudlay gid kultibahon ang duta. Ginngalanan ni Lamec ang iya anak nga Noe, nga mahimo nagakahulugan sing “Kapahuwayan,” ukon “Kaumpawan,” kag gintagna niya nga ang iya anak magapanguna sa mga tawo sa tion sang kapahuwayan halin sa sina nga sumpa. Mahimo nga nalipay gid si Noe sang nahibaluan niya nga makita na niya ang katumanan sang tagna kag mangin mabungahon na ang duta. Indi katingalahan nga nanguma dayon si Noe!—Genesis 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

Sa amo man nga tion, ginhatagan ni Jehova ang kaliwat ni Noe sing maathag kag simple nga mga kasuguan para tuytuyan sila—lakip ang pagdumili sa pagpatay kag ang sala nga paggamit sang dugo. Naghimo man ang Dios sing katipan upod sa katawhan, nga nagasaad nga indi na maliwat ang Anaw. Agod pamatud-an ang iya ginsiling, nakita nila sa una nga tion ang matahom nga talan-awon, ang balangaw. Asta subong, ang tagsa ka balangaw nga aton makita nagapahanumdom sa aton sang mahigugmaon nga saad ni Jehova.—Genesis 9:1-17.

Kon uluistorya lang ang kasaysayan parte kay Noe, mahimo nga natapos na ini sa sadto nga balangaw. Pero matuod nga tawo si Noe, kag indi amo sina kasimple ang iya kabuhi. Kinaandan sadto nga malawig ang kabuhi, kag kinahanglan batason sining matutom nga tawo ang 350 pa ka mabudlay nga tinuig. Isa ka bes, nakasala sia sing serioso sang nahubog sia, pero nadugangan pa gid ini sang ang iya apo nga si Canaan nakahimo sing mas daku nga sala—nga nagresulta sa daku nga silot sa kaliwatan ni Canaan. Nakita man ni Noe ang iya kaliwatan nga nagpakasala sang idolatriya kag kasingki sang panahon ni Nimrod. Pero nakita man niya ang maayo nga halimbawa sang pagtuo sang iya anak nga si Sem.—Genesis 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

Pareho ni Noe, kinahanglan man naton magbatas. Kon wala ginasapak sang iban ang matuod nga Dios ukon nag-untat sila sa pag-alagad sa iya, dapat magmatutom kita pareho ni Noe. Ginapabaloran gid ni Jehova ina nga katutom. Subong sang ginsiling ni Jesucristo, “sia nga nakabatas tubtob sa katapusan amo ang maluwas.”—Mateo 24:13.