Daw kasadya pamensaron kon solo ka lang nga nagapangabuhi pero daw ka kululbaan man. Paano mo mabal-an nga handa ka na mangabuhi nga ikaw lang?

•  Ano ang imo mga rason?

•  Masarangan mo bala ini?

•  Ang ginasiling sang iban

 Madamo sing rason nga mahimo magdesisyon ka nga mangabuhi nga ikaw lang—kag ang pila sini indi maalamon. Halimbawa, ang pamatan-on nga si Mario nagsiling, “Gusto ko sang una nga maghalin sa amon para makapalagyo ako sa mga responsibilidad sa balay.”

 Pero ang matuod, mahimo mas limitado ang imo kahilwayan kon magsolo ka. “Kon maghalin ka sa inyo balay,” siling sang 18 anyos nga si Onya, “ikaw na ang maatipan sang imo ilistaran, maluto, mabayad sang mga balayran, kag wala na sing ginikanan nga magbulig sa imo!”

 Ang punto: Dapat klaro sa imo kon ngaa gusto mo maghalin sa inyo balay para mabal-an mo kon handa ka na.

 Si Jesus nagsiling: “Sin-o sa inyo nga luyag magtukod sang torre ang wala anay nagapungko kag nagasuma sang gasto agod mahibaluan kon bala may bastante sia nga inugpahuman sa sini?” (Lucas 14:28) Paano mo ‘masuma ang gasto’ kon maghalin ka sa inyo balay? Usisaa ang imo kaugalingon paagi sa masunod nga mga pamangkot.

  KABALO KA NA BALA MAGBADYET SANG KUARTA?

 Ang Biblia nagasiling: ‘Pangamlig ang kuarta.’—Manugwali 7:12.

•  Nabudlayan ka bala magsupot sang kuarta?

•  Palagasto ka bala?

•  Pirme ka bala nagapangutang?

 Kon huo ang imo sabat sa bisan diin sa sini nga mga pamangkot, mahimo mabudlayan ka gid kon maghalin ka sa inyo balay!

 “Ang akon magulang nga lalaki naghalin sa amon balay sang 19 anyos sia. Sa sulod sang isa ka tuig, naubos na ang iya sinuptan, naimbargo ang iya salakyan, kag wala na sing mapautang sa iya, gani gusto na niya nga magbalik sa balay.”—Danielle.

 Kon ano ang mahimo mo subong: Pamangkuta ang imo mga ginikanan kon ano ang ila mga galastuhan kada bulan. Ano ang ila mga balayran, kag paano nila ginabadyet ang ila kita para mabayaran ini? Paano sila nagasupot?

 Ang punto: Kon tun-an mo subong kon paano magbadyet sang kuarta samtang ara ka pa sa inyo balay, mangin handa ka sa pag-atubang sa mga problema sa pinansial kon magsolo ka na.

  MAY DISIPLINA KA BALA SA KAUGALINGON?

 Ang Biblia nagasiling: “Ang kada isa magadala sang iya kaugalingon nga lulan.”—Galacia 6:5.

•  May batasan ka bala nga magpabaya?

•  Kinahanglan ka pa bala pahanumdumon sang imo mga ginikanan sang imo mga ulubrahon?

•  Wala mo bala ginasunod pirme ang imo curfew?

 Kon huo ang imo sabat sa bisan diin sa sini nga mga pamangkot, mahimo mas mabudlayan ka pa gid nga mangin responsable kon magsolo ka na.

 “Kon nagasolo ka na, may mga butang nga wala ka nanamian, pero dapat mo gid nga himuon. Wala sing magadikta sa imo nga himuon ina nga mga butang, gani kinahanglan piliton mo gid ang imo kaugalingon para mangin rutina mo na ini.”—Jessica.

 Kon ano ang mahimo mo subong: Sa sulod sang isa ka bulan, kon posible tinguhai nga himuon ang sarisari nga ulubrahon sa sulod sang inyo balay. Halimbawa, tinlui ang inyo balay, labhi ang imo mga bayo, manindahan, magluto kada gab-i, kag hugasi dayon ang mga pinggan pagkatapos kaon. Makabulig ini sa imo nga mangin handa kon magsolo ka na.

 Ang punto: Importante ang pagdisiplina sa kaugalingon kon magsolo ka na.

  DASIG BALA MAGBAG-O ANG IMO EMOSYON?

 Ang Biblia nagasiling: “Dapat ninyo isikway ini tanan: kasingkal, kaakig, kalainan, masakit nga hambal.”—Colosas 3:8.

•  Nabudlayan ka bala makigbagay sa iban?

•  Nabudlayan ka bala magkontrol sang imo kaakig?

•  Gusto mo bala ikaw pirme ang masunod?

 Kon huo ang imo sabat sa bisan diin sa sini nga mga pamangkot, mahimo nga mabudlayan ka gid kon may upod ka sa kuarto, ukon kon may asawa ka na ukon bana sa ulihi.

 “Naggua gid ang akon malain nga mga batasan sang may roommate na ko. Natun-an ko nga indi ako makapaabot nga magpaayon sa akon ang iban kon ginaabot ako bangod sang stress. Dapat mangita ako sing mas maayo nga paagi para maatubang ini.”—Helena.

 Kon ano ang mahimo mo subong: Tun-i nga makigbagay sa imo mga ginikanan kag sa imo mga utod. Kon matun-an mo makigbagay sa mga kaluyahon sang mga upod mo subong sa balay, makabulig ini sa imo nga magpakigbagay sa mga kaluyahon sang bisan sin-o nga makaupod mo sa ulihi.

 Ang punto: Ang pagkabuhi sing solo wala nagakahulugan nga nakapalagyo ka na sa imo mga responsibilidad, kundi nagakinahanglan ini sang paghanda. Istoryaha ang mga nagmadinalag-on sa sini. Pamangkuta sila kon ano ang ila narealisar subong nga wala nila mahibaluan sang una. Maayo gid nga himuon mo ina ilabi na kon maghimo ka sing mabug-at nga desisyon sa ulihi!